-Κάθε ανέρωτο και γνήσιο κρασί και από τη φύση του στυφό , είναι θερμαντικό, εύπεπτο, καλό για το στομάχι, ορεκτικό, θρεπτικό, υπνωτικό, δυναμωτικό και δίνει καλό χρώμα.
-Όταν πίνεται αρκετό, βοηθά όσους έχουν πάρει κώνειο, κόριο, ιξιά, φαρικό, μηκώνειο, λιθάργυρο, σμίλακα, ακόνιτο ή μανιτάρια, τα δαγκώματα και τα τσιμπήματα όλων των ερπετών, όσα αφού δαγκώσουν ή τσιμπήσουν σκοτώνουν ή ανακατεύουν το στομάχι με το πάγωμα. -Κάνει καλό και στη χρόνια φούσκωση και το κόψιμο του υποχόντριου και στη διαστολή και στη χαλάρωση του στομαχιού ή των εντέρων και στην καταρροή της κοιλιάς και αρμόζουν σε όσους ιδρώνουν και λιώνουν, κυρίως τα λευκά τα παλιά και αρωματικά.
-Τα παλιά και γλυκά είναι καλύτερα για τις παθήσεις της κύστεως και των νεφρών, αλλά και για τα τραύματα και τις φλεγμονές, αν τοποθετούνται απάνω μαζί με ρυπαρά μαλλιά, ενώ πλένονται εξωτερικά με ωφέλεια στα διαβρωτικά και στα καταρροϊκά έλκη.
-Για υγιεινή χρήση είναι κατάλληλα αυτά που δεν έχουν θαλασσινό νερό, τα στυφά και τα λευκά.
-Η ποσότητά τους ας προσδιορίζεται από την ηλικία, την εποχή του χρόνου, τις συνήθειες και την ποιότητα του κρασιού. Άριστη συμβουλή είναι να μην διψά κανείς και να μουσκεύει μέτρια τη τροφή.
-Κάθε μεθύσι και μάλιστα το συνεχόμενο, είναι επιβλαβής, γιατί τα νεύρα αν πολιορκούνται κάθε μέρα παραδίνονται και η καθημερινή πολυποσία προκαλεί την αρχή οξέων παθήσεων.
-Είναι ωφέλιμο να βαραίνει κανείς μέτρια από το κρασί και μάλιστα μετά από την πόση νερού για κάποιες ημέρες, γιατί αποβάλει από τους πόρους κάπως, καθώς καθαρίζει τις αισθητές απεκκρίσεις και ανοίγει αδήλως τους πόρους. Πρέπει όμως μετά την πόση του κρασιού να πίνουν νερό, γιατί προκαλεί ένα είδος αποθεραπείας.
Από τα κρασιά, τα παλιά βλάπτουν τα νεύρα και τα λοιπά αισθητήρια όργανα, προς τη γεύση τους όμως είναι πιο ευχάριστα, για όσους έχουν κάποιο μέλος τους ασθενές πρέπει να απορρίπτονται, αλλά για χρήση αυτών που είναι υγιής λαμβάνεται αβλαβώς λίγο και νερωμένο. Το φρέσκο προκαλεί φούσκωμα, είναι δύσπεπτο, προκαλεί δυσάρεστα όνειρα και είναι διουρητικό. Το μέσο σε ηλικία αποφεύγει τα μειονεκτήματα και των δύο, για αυτό είναι για χρήση στην υγεία και τις ασθένειες.
-Το δε λευκό είναι λεπτό, εύπεπτο, και καλό για το στομάχι, το μαύρο όμως είναι παχύ και δύσπεπτο, δημιουργεί τη μέθη και τη σάρκα, το κίτρινο που είναι ενδιάμεσος, έχει ενδιάμεσες ιδιότητες και των δύο. Προτιμότερο για χρήση στην υγεία και στις ασθένειες είναι το λευκό.
Επιπλέον διαφέρουν και στη γεύση , το μεν γλυκό κρασί είναι χοντρό και εξατμίζεται δύσκολα, φουσκώνει το στομάχι και ταράζει τα έντερα όπως και ο μούστος, μεθάει λιγότερο και είναι κατάλληλο για την ουροδόχο κύστη και τα νευρά.
-Το μπρούσκο κρασί είναι πιο διουρητικό, αλλά δημιουργεί πονοκέφαλο και μέθη.
-Το στυφό είναι πολύ καλό για τη μεταφορά των τροφών στο σώμα, σφίγγει την κοιλιά και τις υπόλοιπες καταρροές.
-Το απαλό επηρεάζει λιγότερο το νευρικό σύστημα αλλά είναι λιγότερο διουρητικό. Αυτό που περιέχει θαλασσόνερο είναι κακοστόμαχο, φέρνει δίψα, κάνει κακό στα νεύρα, είναι ευκοίλιο και ακατάλληλο για αυτούς που αναρρώνουν από χρόνια ασθένεια.
-Το γλυκό κρασί που φτιάχνεται, αν ξεραθεί στον ήλιο το σταφύλι ή ψηθεί πάνω στα κλήματα και τριφτεί, αποκαλείται Κρητικό ή πρότροπο ή πράμνειο, ή αποκαλείτε πετιμέζι ή έψημα, αν βραστεί ο μούστος.
-Το μαύρο το οποίο αποκαλείτε μελαμψίθιο. Είναι παχύ και θρεπτικό, ενώ το λευκό είναι πιο λεπτό και το ενδιάμεσο στο χρώμα έχει ενδιάμεσες ιδιότητες.
Όλα είναι στυπτικά, επαναφέρουν τους σφυγμούς, κάνουν για όλα τα θανάσιμα δηλητήρια, όσα σκοτώνουν με έλκος, αν πίνεται με λάδι και αποβάλλεται με εμετό, καθώς και για το μηκώνειο, το φαρικό, το δηλητήριο των τόξων, το κώνειο και το πηγμένο γάλα και για την ουροδόχο κύστη και τα νεφρά που τσούζουν και έχουν έλκος.
Προκαλούν όμως φούσκωση και βλάπτουν το στομάχι. Για όσους διάρροια της κοιλιάς αρμόζει το μελαμψίθιο, το δε λευκό μάλλον μαλακώνει την κοιλιά περισσότερο από τα υπόλοιπα.
-Αυτό που έχει γύψο βλάπτει το νευρικό σύστημα, ναρκώνει και είναι φλογωτικό και ακατάλληλο για την ουροδόχο κύστη, αλλά πιο κατάλληλο από τα άλλα για τα θανατηφόρα δηλητήρια.
-Αυτά που έχουν πίσσα ή ρετσίνι πεύκου είναι θερμαντικά και πεπτικά, ακατάλληλα δε για τα εμετικά.
-Αυτά που καλούνται απαράχυτα, που έχουν αναμεμειγμένο πετιμέζι, χτυπούν στο κεφάλι και ανάβουν, προκαλούν μέθη και φούσκωση, εξατμίζονται δύσκολα και κάνουν κακό στο στομάχι.
Πηγή: Διοσκουρίδης-Περί ύλης Ιατρικής βιβλίον Ε’
