Σχολικά βιβλία, εκτύπωση ή επαναχρησιμοποίηση;

Χωρίς σε καμιά περίπτωση να θέλω να δικαιολογήσω την τραγική καθυστέρηση του υπουργείου παιδείας στη διανομή των σχολικών βιβλίων...απορώ γιατί γίνεται τόση φασαρία για το θέμα των βιβλίων χωρίς ουδέποτε να αναφερθεί το αυτονόητο για την υπόλοιπη Ευρώπη: την επαναχρησιμοποίηση των βιβλίων.
Στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, αλλά και σε χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ τα σχολικά βιβλία δεν είναι "μιας χρήσεως" αλλά εφαρμόζεται πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησής τους, το οποίο έχει πολύ απλούς κανόνες: Τα βιβλία δίνονται ναι μεν δωρεάν στην αρχή της χρονιάς, αλλά στο τέλος της, οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να τα επιστρέψουν σε καλή κατάσταση (χωρίς σκισίματα ή μουτζουρώματα) ώστε να χρησιμοποιηθούν την επόμενη χρονιά. Είναι το ίδιο πράγμα με τη χρέωση ενός βιβλίου από μια δημόσια δανειστική βιβλιοθήκη. Αν κάποιος μαθητής έχει χάσει ή καταστρέψει ένα βιβλίο ή απλά θέλει να το κρατήσει για τον ευατό του, τότε είναι υποχρεωμένος να το αγοράσει από ένα βιβλιοπωλείο και να το παραδώσει στο σχολείο ή να πληρώσει το κόστος του. Κατά αυτόν τον τρόπο, τα βιβλία χρησιμοποιούνται από πολλούς μαθητές, για πολλά χρόνια, μέχρι να καταστραφούν από φυσική φθορά. Δυστυχώς, στην Ελλάδα δείχνουμε για μια άλλη μια φορά πόσο πίσω βρισκόμαστε στην υλοποίηση απλών αλλά αποτελεσματικών λύσεων με ελάχιστο κόπο και πολλαπλά οφέλη όπως:
- Εξοικονόμιση κρατικού χρήματος αφού περιορίζεται το κόστος εκτύπωσης νέων βιβλίων.
- Εξοικονόμιση φυσικών πόρων και ενέργειας αφού μπορούμε να γλιτώσουμε πολλούς τόννους χαρτιού, το οποίο ως γνωστό παράγεται από δέντρα.
- Τα παιδιά μαθαίνουν από μικρά στην ιδέα της υπευθυνότητας και της φύλαξης της δημόσιας περιουσίας, αφού διδάσκονται ότι τα βιβλία δεν είναι χάρισμά τους αλλά οφείλουν να τα διατηρήσουν σε καλή κατάσταση και να τα επιστρέψουν. Επίσης μαθαίνουν έμπρακτα την ιδέα της "αειφορίας", ότι δηλαδή το βιβλίο δεν είναι κάτι που το πετάμε στα σκουπίδια όταν δεν το χρειαστούμε πια, αλλά του δίνουμε νέα "ζωή" χωρίς να χρειάζεται να το ξανατυπώσουμε.

Εξάλλου, οι έννοιες της παραχώρησης και επιστροφής δεν είναι άγνωστες στους ενήλικες, όσοι πήγαν στρατό γνωρίζουν την έννοια της χρέωσης των προσωπικών ειδών και του οπλισμού και της επιστροφής τους, το ίδιο ισχύει και σε πολλά επαγγέλματα με ατομικές χρεώσεις εργαλείων, μηχανημάτων ή ρουχισμού. Θα μπορούσαμε να συνηθίσουμε τα παιδιά μας σε αυτές τις έννοιες, αφού είναι σίγουρο ότι αργά ή γρήγορα θα τις συναντήσουν μπροστά τους.

Τέλος, για να ανακουφιστεί το πρόβλημα που έχει προκύψει φέτος, έστω και την τελευταία στιγμή, θα μπορούσε κάθε σχολείο να κάνει κάλεσμα στους μαθητές του να επιστρέψουν όσα περσυνά βιβλία δε χρειάζονται ώστε να καλύψουν μέρος των αναγκών των νέων μαθητών μέχρι να μοιραστούν τα καινούργια βιβλία.

Αναγνώστης