Είναι η ηλικία που το παιδί αρχίζει να αυτονομείται ουσιαστικά από τους γονείς, μαθαίνει σιγά-σιγά να συγκρατεί τις φυσικές του ανάγκες, σταματά σταδιακά να φορά πάνες, ελέγχει δηλαδή καλά πλέον το σώμα του, πράγμα που από μόνο του αποτελεί μεγάλη αλλαγή στην ψυχοσύνθεσή του. Βλέπει ότι αυτός ο έλεγχος ευχαριστεί τους γονείς και αυτό μπορεί να το χρησιμοποιήσει ακόμα και με τρόπο πεισματικό, για να κάνει ή να μην κάνει κάτι σε διάφορες περιστάσεις.
«Οι γονείς πρέπει να έχουν δώσει από νωρίς το μήνυμα στο παιδί για όσα δεν πρέπει να κάνει», λέει η κ. Αναγνωστάκη. Από την άλλη τονίζει τη σημασία του να καταλάβουν οι γονείς ότι το παιδί έχει δικαίωμα να πει «όχι» σε ορισμένες καταστάσεις, να φορέσει π.χ. μία μπλούζα αντί μιας άλλης, και ότι η άρνησή του αυτή θα πρέπει να γίνεται αποδεκτή. Επίσης, η ειδικός υπογραμμίζει την σημασία του να δίνει κανείς εναλλακτικές στο παιδί όταν του λέει «όχι». Για παράδειγμα "δε μπορείς να φας άλλα μπισκότα σήμερα, αλλά μπορείς να φας φρούτα". Τέλος, πρέπει πάντα να εξηγούμε γιατί λέμε «όχι» στα παιδιά μας, αν θέλουμε να «πιάσει τόπο» η άρνησή μας και να μην επαναλάβουν τη συγκεκριμένη συμπεριφορά και στο μέλλον.
Κρίσεις οργής
Δεν είναι λίγες, όμως, οι περιπτώσεις, όπως αυτή που περιγράφεται και στην αρχή, που τα παιδιά ξεσπούν έντονα, πιθανώς και βίαια, όταν «δεν γίνεται το δικό τους». Συχνά φτάνουν να χτυπήσουν τους γονείς, τα αδέρφια τους, ακόμα και τον ίδιο τους τον εαυτό. «Το χτύπημα προς τους γονείς εμφανίζεται μόνο σε παιδιά που είτε έχουν δει ότι υπάρχει βία μέσα στο σπίτι είτε έχει προηγηθεί ένας βαθμός βίαιης συμπεριφοράς του γονιού προς το παιδί –χωρίς να σημαίνει απαραίτητα ότι το έχουν χτυπήσει», λέει ο κ. Μεταξάς. Σύμφωνα με τον ίδιο μία τέτοια συμπεριφορά αποδεικνύει ότι το πρόβλημα σε αυτές τις περιπτώσεις το έχουν οι γονείς, και όχι τα παιδιά. Συμβαίνει γιατί οι περισσότεροι γονείς είναι αρχικά πολύ ελαστικοί με τα παιδιά τους και όταν πλέον η συμπεριφορά των παιδιών τους κουράζει γίνονται αμέσως πολύ απότομοι και αυστηροί –εξοργίζονται, φωνάζουν, τα χτυπούν. Και συμβουλεύει να αναζητήσουν βοήθεια από ειδικούς πριν αναπτύξουν τα παιδιά ακόμα πιο βίαιες συμπεριφορές.
Η καλύτερη άμεση αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών είναι να αφήσει ο γονιός το παιδί ήσυχο την δεδομένη στιγμή, λέει η κ. Αναγνωστάκη, και να του μιλήσει όταν πλέον θα έχει ηρεμήσει. Να του εξηγήσει για ποιον λόγο η συμπεριφορά του είναι λάθος, να κατανοήσει γιατί το παιδί έχει αυτή τη στάση (πώς νιώθει και γιατί) και είτε να βρει εναλλακτικές για να το κάνει να νιώσει καλύτερα είτε να του εξηγήσει γιατί δεν υπάρχουν εναλλακτικές.
Τι συμβουλεύουν οι ψυχολόγοι τους νέους γονείς:
Να δίνουν στα παιδιά την προσοχή που χρειάζονται, όταν την χρειάζονται.
Να αρχίσουν να θέτουν όρια στην ηλικία των δύο ετών, προκειμένου να τους διδάξουν πώς να είναι ασφαλή. Ταυτόχρονα, όμως, να τους δίνουν εναλλακτικές στα «όχι» τους και να αφήνουν τα παιδιά να πάρουν πρωτοβουλίες.
Να έχουν μία συγκεκριμένη, σαφή στάση στους κανόνες και τα όρια που θέτουν, π.χ. να μην τα αναιρούν με την πρώτη ευκαιρία, για να είναι πειστικοί και να μη δημιουργήσουν σύγχυση και περαιτέρω ανασφάλεια στο παιδί.
Να ακολουθούν και οι δύο γονείς μία κοινή πορεία διαπαιδαγώγησης, να μην είναι ο ένας αυστηρός και ο άλλος να κάνει όλα τα χατίρια, γιατί το παιδί θα εκμεταλλευτεί την κατάσταση αυτή προς το συμφέρον του. Δεν θα πρέπει, λοιπόν, κάποιος γονιός να τροφοδοτεί αυτή την εκμετάλλευση.
Ο κ. Μεταξάς συμβουλεύει τους νέους γονείς να διαβάζουν βιβλία διαπαιδαγώγησης, τα οποία μπορούν να τους κατευθύνουν στο πώς να συμπεριφέρονται στο παιδί τους τα πρώτα χρόνια.
Να απευθύνονται στα παιδιά σα να είναι ενήλικες. Να τους μιλούν ήρεμα και ευγενικά. Να μην φωνάζουν, να είναι σίγουροι γι’αυτά που τους λένε, να είναι ψύχραιμοι και να μη δραματοποιούν καταστάσεις –πρόκειται για χαρακτηριστικά που παρατηρούνται στους περισσότερους γονείς της βορειοδυτικής Ευρώπης.
Ένα παιδί που μεγαλώνει σε ήρεμο και επικοινωνιακό περιβάλλον θα περάσει πιο «αναίμακτα» την δύσκολη περίοδο των δύο δυόμιση ετών –το ίδιο και οι γονείς.
iatronet.gr
