Στο πλαίσιο του συνεδρίου «Οι Ευρωπαίοι συναντούν την ελβετική δημοκρατία» που πραγματοποιήθηκε το σαββατοκύριακο στη Ζυρίχη (10-11 Μαρτίου) από τους Νέους Ευρωπαίους Ελβετίας, αναλύθηκαν οι ρίζες του δημοκρατικού ελλείμματος στην Ευρώπη και υπογραμμίστηκε η «απουσία» των πολιτών από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
«Οι ευρωπαίοι πολίτες αισθάνονται αδύναμοι»
Ο βουλευτής και αρχηγός των σοσιαλδημοκρατών στο Συμβούλιο της Ευρώπης, Andreas Gross, τόνισε ότι η ευρωπαϊκή δημοκρατία «βιώνει μια βαθιά κρίση».
Εκφράζοντας μια διαφορετική αντίληψη της δημοκρατίας για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, επεσήμανε ότι «Πολλοί πολίτες νιώθουν αδύναμοι και δεν πιστεύουν ότι πραγματικά έχουν ένα λόγο στις ζωές τους», προσθέτοντας ότι όταν μια απόφαση επηρεάζει τους πολίτες τότε θα πρέπει να «αποτελούν μέρος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων».
Ως αιτία του χάσματος μεταξύ πολιτικής και πολιτών, ο Gross επεσήμανε ότι οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες είναι «πολύ αντιπροσωπευτικές και εθνικές», ενώ τόνισε ότι οι ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να κάνουν πολλά περισσότερα από το εκλέγουν αντιπροσώπους. «Εάν θέλεις να εξερευνήσεις τις ικανότητές τους πρέπει να τους αφήσεις να συμμετέχουν μεταξύ των εκλογών».
Ερωτηθείς από την EurActiv.gr για την δημοκρατική και οικονομική κρίση στην Ελλάδα είπε: «Δύο κόμματα κατείχαν το κράτος, αποκλείοντας τους πολίτες με έναν τρόπο που οι πολίτες δεν είχαν σχέση με το κράτος, έκαναν παραβάσεις όπου μπορούσαν ώστε να μην πληρώνουν φόρους […] αυτή είναι η ουσία της άμεσης δημοκρατίας… να δοθεί κίνητρο ανάμεσα στους πολίτες και το κράτος».
«Σήμερα έχουμε μια μη δημοκρατική κατάσταση αλλά αυτό είναι αποτέλεσμα μια απίστευτης κρίσης τα τελευταία 20-30 χρόνια […] αυτή η κρίση αποτελεί την πλήρη κατάρρευση του παλαιού διεφθαρμένου κομματικού συστήματος», τόνισε.
Ο καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας Δρ Francis Cheneval, τόνισε την ανάγκη της άμεσης δημοκρατίας προκειμένου να αποφευχθούν παρόμοιες κοινωνικές κρίσεις στο μέλλον της ΕΕ, ενώ επεσήμανε ότι το πρόβλημα στην ευρωπαϊκά δημοψηφίσματα είναι ότι έχουν στοιχεία «προσωπικών δημοψηφισμάτων» (plebiscite), είναι δηλαδή επηρεαζόμενα από την εξυπηρέτηση εσωτερικών πολιτικών και προσωπικών σκοπών.
Δημοψήφισμα Παπανδρέου: Το χειρότερο παράδειγμα άμεσης δημοκρατίας
«Πολιτική παγίδα» χαρακτήρισε η Ελβετή βουλευτής των φιλελευθέρων, Christa Markwalder, την επιλογή του πρώην πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου να προσφύγει σε δημοψήφισμα.
«Ήταν μια πολιτική παγίδα, προκειμένου να εκβιάσει τους ευρωπαίους εταίρους, αλλά εκείνη η στιγμή δεν ήταν κατάλληλη διότι στο τέλος, και οι δύο πλευρές προτίμησαν την λύση που είχαν ήδη επιλέξει».
Είναι «άδικο να προτείνεις δημοψήφισμα όταν δεν υπάρχει βασικά επιλογή», είπε ο καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας, Δρ Francis Cheneval. «Εκείνη την στιγμή οι έλληνες δεν μπορούσαν να αποφασίσουν, διότι δεν είχαν αρκετή πληροφόρηση και ήταν συναισθηματικά φορτισμένοι. Πρόκειται για το χειρότερο παράδειγμα άμεσης δημοκρατίας», συνέχισε.
Η καθηγήτρια ευρωπαϊκού δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας Δρ Christa Tobler, είπε: «Από νομική πλευρά, το δημοψήφισμα πρέπει να είναι συνταγματική επιλογή. Ωστόσο θα πρέπει να αποφεύγεται όταν η ατμόσφαιρα είναι συναισθηματικά φορτισμένη».
Η Πρόεδρος των Νέων Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Pauline Gessant υπογράμμισε ότι το «χειρότερο ήταν το γεγονός ότι πρότεινε δημοψήφισμα και τελικά δεν το έκανε […] δεν πρέπει να παίζεις με τον λαό». Συνέχισε λέγοντας ότι «όταν ένα ζήτημα αφορά στην ΕΕ, θα πρέπει να γίνεται δημοψήφισμα ταυτόχρονα στις χώρες της ΕΕ και η ερώτηση να είναι σχετική», αναφερόμενη στο δημοψήφισμα στη Γαλλία που απέρριψε τη Συνταγματική Συνθήκη.
Πρωτοβουλία Ευρωπαίων Πολιτών (ECI) για ανάκτηση της «εμπιστοσύνης»
Η Πρωτοβουλία Ευρωπαίων Πολιτών (European Citizens’ Initiative- ECI)) εισήχθη με τη Συνθήκη της Λισαβόνας και ξεκινά από την 1η Απριλίου. Σύμφωνα με το Άρθρο 11 της Συνθήκης, οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλλουν επίσημα τις νομοθετικές πρωτοβουλίες τους στην Επιτροπή εάν συλλέξουν 1εκ υπογραφές στήριξης από τουλάχιστον 7 κράτη της ΕΕ. Εάν η εν λόγω πρωτοβουλία υπάγεται στις αρμοδιότητες της Επιτροπής, τότε η τελευταία είναι υποχρεωμένη να εξετάσει τη νομοθετική πρόταση.
Αναφερόμενος στην ECI, ο σοσιαλδημοκράτης Gross τόνισε ότι η αντιπροσώπευση διευρύνεται από στοιχεία άμεσης δημοκρατίας και αποτελεί «το μόνο τρόπο ανάκτησης της εμπιστοσύνης και νομιμοποίησης στη δημοκρατία […] ενώ παράλληλα παράγει την απαραίτητη δημοκρατική ισχύ προκειμένου να συσταθεί μια διακρατική Ευρωπαϊκή Δημοκρατία».
Οι νέοι ευρωπαίοι φεντεραλιστές ετοιμάζουν την «πρωτοβουλία» τους
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου οι Νέοι Ευρωπαίοι Φεντεραλιστές (JEF Europe) παρουσίασαν τις καινοτόμες ιδέες τους για τη νομοθετική πρωτοβουλία που ετοιμάζουν.
«Ετοιμάζουμε μια εκστρατεία προκειμένου να ενημερώσουμε το δυνατό περισσότερους πολίτες της ΕΕ για την Πρωτοβουλία Ευρωπαίων Πολιτών», δήλωσε η γαλλίδα πρόεδρος Pauline Gessant.
«Η JEF Europe θα θέσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις και θα διαμορφώσει το κατάλληλο δίκτυο ώστε να προβεί σε νομοθετική πρωτοβουλία, από κοινού με ένα ευρύ δίκτυο οργανώσεων που μοιράζονται τις ίδιες αξίες με εμάς», συνέχισε.
Οι Φεντεραλιστές τόνισαν ότι η εν λόγω πρωτοβουλία θα πρέπει να «αποσαφηνίζεται σαφώς και να είναι εύκολα κατανοητή από τους πολίτες», να αντικατοπτρίζει μια σύγχρονη ανησυχία και να έχει «πιασάρικο» τίτλο ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον των πολιτών.
Μεταξύ των ιδεών που έπεσαν στο τραπέζι ήταν η δημιουργία μια πανευρωπαϊκής βάσης δεδομένων αναφορικά με θέσεις εργασίας, η υποχρεωτική εκπαίδευση νέων που δεν έχουν εργασιακή εμπειρία σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, ενώ προτάθηκε ακόμη και η θεσμική αλλαγή της ίδιας της Πρωτοβουλίας Ευρωπαίων Πολιτών, με τη μείωση των υπογραφών στις 500.000 από το 1εκ που απαιτείται σύμφωνα με το Άρθρο 11 της Συνθήκης της Λισσαβόνας και τη θέσπιση ενιαίου ευρωπαϊκού συστήματος συλλογής υπογραφών προκειμένου να μειωθούν τα «γραφειοκρατικά εμπόδια» σε εθνικό επίπεδο.
greekfinanceforum.com
