Οι απελάσεις των Ελλήνων υπηκόων από την Κων/πολη που τους δόθηκε η άδεια να παραμείνουν στην Τουρκία το 1930 όταν και υπογράφει η Συνθήκη Περί Εγκαταστάσεως προέβλεπε πως ένα κομμάτι του πληθυσμού τότε επειδή δεν είχε τουρκική υπηκοότητα θα μπορούσε να παραμείνει στη χώρα χωρίς να χρειαστεί να φύγει από την Τουρκία.
Παρόλα αυτά οι συνθήκες άλλαξαν ειδικά μετά τις δικοινοτικές αναταραχές στη Κύπρο, όπου τα Χριστούγεννα του 1963 η Τ/Κυπριακή Κοινότητα προέβαλλε ανταρσία εναντίων του Κυπριακού κράτους, δημιουργώντας μια ασυνήθιστη δραστηριότητα διπλωματικής φύσεως στην οποία το Τουρκικό κράτος αντέδρασε με όλα τα διπλωματικά όπλα τα οποία διέθετε και ένα από αυτά ήταν φυσικά το θέμα των Ελλήνων υπηκόων της Ελληνικής Μειονότητας όπου σε σύνολο περίπου 90.000 ατόμων –εκτιμήσεις του 1963 περίπου οι 10.224 δεν διέθεταν Τουρκικά διαβατήρια και έτσι αποτέλεσαν στόχο από πλευράς του κράτους.
Οι απελάσεις σαν γεγονός πολιτικό κράτησαν περίπου 2 χρόνια
Η κίνηση των απελάσεων του 1964 είχε δυο βασικά στοιχεία που έκριναν την εξέλιξη της:
1) 16 Μαρτίου 1964 όταν η κυβέρνηση του Ισμέτ Ινονού κατήγγειλε την Σύμβαση Εγκατάστασης του 1930 βάση της οποίας τα μέλη της Κων/πολίτικης Ρωμιοσύνης με ελληνικά διαβατήρια μπορούσαν να μένουν στην Τουρκία με αυτόματες ανανεώσεις αδειών παραμονής
2) Η απόφαση δήμευσης περιουσιών και εμπράγματων δικαιωμάτων των Ελληνικών διαβατηρίων που ζούσαν ως τότε στην Τουρκία. Η απόφαση αυτή, γνωστή στην ελληνική ομογένεια της Κωνσταντινούπολης ως ο «καραρναμές» (από την τουρκική λέξη kararname =απόφαση) απαγόρευε τη μεταβίβαση εμπράγματων δικαιωμάτων στους Έλληνες υπηκόους με αποτέλεσμα με τιμές του 2004 μετά απο καταγραφή του κεντρικού συμβολαιογραφίου της Μητροπολιτικής ζώνης κων/πολης η αντικειμενική αξία των ακινήτων που ανήκαν στο σύνολο των απελαθέντων Ελλήνων Κων/πολιτών με Ελληνικά διαβατήρια να ξεπερνά τα 2,1 δις ευρώ.
Σταθμοί ιστορικοί των Απελάσεων του 1964
Οι απελάσεις των Ελλήνων της Πόλης με ελληνικά διαβατήρια ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 1964 και ολοκληρώθηκαν στα μέσα του 1966 ενώ υπολογίζεται πως τους πρώτους μήνες εξαναγκάστηκαν να φύγουν πάνω απο 6.000 άτομα -χωρίς να υπολογιστεί ο αριθμός αυτών που τους ακολούθησαν.
- Αποστολές λεωφορείων απο την Κων/πολη στους Κήπους του Έβρου, Αεροπορικά δρομολόγια, τρία δρομολόγια πλοίων καθώς και τρένα επιστρατεύτηκαν για να ''φύγουν'' οι Ομογενείς.
Η αντιτουρκική δράση καθώς και τα αντίποινα για τα δρώμενα στη Κύπρο αποτέλεσαν τους βασικούς λόγους που το επίσημο κράτος σε χρόνο -γρήγορο για τα δεδομένα της εποχής προχώρησε σε μια κίνηση η οποία στην ουσία δημιούργησε τα πληθυσμιακά -και υπαρξιακά δεδομένα στην Πολίτικη Ρωμιοσύνη τα οποία μέχρι σήμερα υπάρχουν.
Φωτο κολάζ (κάτω), αφιέρωμα για τα 50 χρόνια απο την ιστορική απόφαση για την πραγματοποίηση των απελάσεων των Ελλήνων υπηκόων απο την μείζωνα Κων/πολη
