tromaktiko: "Εδώ Πολυτεχνείο..."

Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017

"Εδώ Πολυτεχνείο..."



Γράφει ο Βασίλης Γεωργίου 
Δικηγόρος Αθηνών
Ο φασισμός είναι ολοκληρωτική νοοτροπία ανελευθερίας... Όπου επικρατεί συνήθως με τη βία γίνεται μάστιγα του λαού του. Καμιά κοινωνία ως πλέγμα εννόμων ρυθμίσεων, με διακριτά τα όρια της ελευθερίας, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών, δεν μπόρεσε να προοδεύσει κάτω από τον μανδύα ολοκληρωτικού καθεστώτος. Γιατί όταν πνίγεται η ελεύθερη και ανεμπόδιστη έκφραση της γνώμης και της δράσης, δεν υπάρχει το κοινωνικό υπόβαθρο ούτε το κίνητρο για ανοδική εξέλιξη. Η δε στέρηση της ελευθερίας που είναι το πολυτιμότερο αγαθό, για την εδραίωση μιας δημοκρατίας, είναι το πρωταρχικό υλικό, που καθιστά χωρίς αντεπιχειρήματα κάθε μορφή ολοκληρωτισμού ως σύστημα καταπίεσης και ανελευθερίας και κατ' επέκταση κοινωνικής δυστυχίας. 

Η μεγάλη φοιτητική εξέγερση, που οδήγησε στο αποκορύφωμα του παλλαϊκού ξεσηκωμού της 17ης Νοέμβρη 1973, ήταν ένα ιστορικό γεγονός παλλαϊκής αντίδρασης, με μαχητικότητα και πνεύμα ελευθερίας για την ανατροπή της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Αν η ιστορική συνέχεια απέδειξε καπήλευση του αγώνα των τότε μαχητών του Πολυτεχνείου είναι ένα ιστορικό ζήτημα, που θα το λύσει ίσως ο ιστορικός του μέλλοντος. Η ιστορική όμως καταγραφή των γεγονότων όπως συνέβησαν με προσωπική μαρτυρία, αποτελεί ιστορικό προηγούμενο, που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ούτε να του δοθεί διαφορετικό ιστορικό βάρος απ' αυτό που του ανήκει. Και το Πολυτεχνείο ήταν μια ηρωϊκή πράξη όλων των Ελλήνων, κατά ενός καθεστώτος στρατοκρατών και ανελευθερίας και μήνυμα για την έλευση της δημοκρατίας όπως και προειδοποίηση για την τύχη κάθε τυχάρπαστου που θα επιδιώξει μελλοντικά την επιβουλή της.

Τους Έλληνες ιστορικά τους σιγοτρώει το εσωτερικό συναίσθημα μη αποδοχής της ανωτερότητας του άλλου, δεν ξέρει να χάνει έστω και αν ο άλλος είναι καλύτερος και κυρίως της διχόνοιας. Γι' αυτό οι στιγμές του Πολυτεχνείου αποκτούν ιστορικά μεγάλη αξία γιατί απέδειξαν με την κοινή αποδοχή μιας μαχητικής προσπάθειας ότι στα μεγάλα δεινά όταν ορθώνεται η ώριμη σκέψη και η μαχητικότητα του συνόλου, κάθε μορφή ιστορικής πορείας αντίθετη με τη λαϊκή θέληση, δεν μπορεί να υπάρξει.

Στα χρόνια της επτάχρονης χούντας, από τον Απρίλιο του 1967 μέχρι και τον Ιούλιο του 1974, για τους νεότερους, η Νομική Σχολή ήταν το καταφύγιο όλων των αγωνιστών φοιτητών κατά του ανελεύθερου καθεστώτος. Στις γενικές συνελεύσεις, που ήταν καθημερινές, οι σκάλες και των δύο ορόφων, γέμιζαν από φοιτητές, που κρεμόντουσαν πάνω σ' αυτές από την πολυκοσμία και από τα χείλη των ομιλητών, που με παλμό, μαχητικότητα και κυρίως συγκινητικά λόγια, μιλούσαν για τα αγαθά της ελευθερίας και της δημοκρατικής έκφρασης. Κυρίως εκφραστές του μίσους κατά του ανελεύθερου καθεστώτος, ήταν οι ομιλητές, από το δεύτερο έτος τότε για εμάς, η καταπληκτική ομιλήτρια Νανά, που με τον χειμαρρώδη λόγο της συντάραζε το ακροατήριο, που δεν είχε παρότι ήταν η καλύτερη συνέχεια τουλάχιστον σε πολιτική σταδιοδρομία, ο σεμνός Γιώργος Καραζάνος, που ήταν στην φοιτητική οργάνωση του "Ρήγα Φεραίου" και από τους γνωστούς που μετά εξελίχθηκαν πολιτικά ο Νίκος ο Μπίστης, ο Στέφανος ο Τζουμάκας, ο Βερνίκος και η υπέροχη ομιλήτρια Ιωάννα Καρυστιάνη, που μετέπειτα έγινε σύμβολο του αγώνα της Νομικής, σύζυγος του σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη και σπουδαία συγγραφέας, που έγραψε τα δύο σπουδαία έργα που έγιναν και κινηματογραφικά έργα την "Μικρά Αγγλία" και τις "Νύμφες", που αν δεν κάνω λάθος αναφέρεται σε στιγμές από την Μικρασιατική καταστροφή. Τα συνθήματα που αντηχούσαν βροντερά στο Πανεπιστήμιο, που προστατευόταν από το άσυλο, ενώ γύρω-γύρω ήταν αποκλεισμένο όλες τις φορές από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις ήταν "Ζήτω η Δημοκρατία" , "Ψωμί, παιδεία, ελευθερία" και σε κάθε συνθηματολογία το χειροκρότημα και οι ζωηρές κραυγές ήταν ασταμάτητα. Μέσα από τη ζύμωση των γενικών συνελεύσεων της Νομικής Σχολής, μετά αποφασίσθηκε κλιμάκωση του φοιτητικού αγώνα, έγινε κατά τον Μάρτιο του 1973, κατάληψη της Νομικής Σχολής από τους φοιτητές και της ταράτσας της, που κράτησε επί πολλούς μήνες, με κύρια έκφραση των φοιτητών την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος και τον ερχομό της Δημοκρατίας. Ήταν όλες οι συγκεντρώσεις των φοιτητών της Νομικής και του Χημικού Τμήματος, στην οδό Ναυαρίνου και Σόλωνος, στο παλαιό Χημείο, ο προάγγελος της εξέγερσης των φοιτητών στο Πολυτεχνείο, αφού οι περισσότεροι που ήταν στις καταλήψεις, οχυρώθηκαν για πολλές ημέρες στο Πολυτεχνείο, περιμένοντας να ανάψει η σπίθα για την παλλαϊκή εκδήλωση της ανατροπής της δικτατορίας.

Εκείνο το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου 1973, δευτεροετής φοιτητής, καθόμουν με ένα συγχωριανό μας τον Γ.Μ. στην οδό Στουρνάρη και Πατησίων, απέναντι από την είσοδο του Πολυτεχνείου, φωνάζοντας συνθήματα κατά της χούντας, ενώ ο κόσμος που είχε συγκεντρωθεί ξεπερνούσε το ένα (1) εκατομμύριο λαού. Τα συνθήματα που κυριαρχούσαν ήταν "Απόψε πεθαίνει ο φασισμός" , "Ζήτω η Δημοκρατία", "Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία". Κατά μήκος της άλλης πλευράς επί της Πατησίων, είχε παρατεταγμένες ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, με κράνη, κλομπ και ασπίδες, ενώ ο κόσμος είχε καταλάβει όλη την οδό Πατησίων μέχρι την Σχολή του Οικονομικού Πανεπιστημίου, έφθανε μέχρι την Ομόνοια και εκτεινόταν το πλήθος και στις δύο άλλες πλευρές μέχρι την πλατεία Εξαρχείων και την οδό 3ης Σεπτεμβρίου.

Ο παλμός ήταν πρωτόγνωρος, ο ενθουσιασμός μεγάλος, η μαχητικότητα ανεπανάληπτη. Τα μεγάφωνα έπαιζαν τραγούδια του Ξυλούρη "Πότε θα κάνει ξαστεριά" και του Ξαρχάκου το "Μάνα μου Ελλάς" ο κόσμος χειροκροτούσε και ξεσπούσε σε ζητωκραυγές. Μέσα από το Πολυτεχνείο λειτουργούσε ήδη ο ραδιοσταθμός που με τη φωνή της Μαρίας Δαμανάκη και του Παπαχρήστου συγκλόνιζε. Έλεγε επαναλαμβανόμενα και προκαλούσε ρίγη συγκίνησης. "Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο, σας μιλάει ο ραδιοσταθμός των Ελεύθερων

Αγωνιζόμενων Φοιτητών των Ελεύθερων Αγωνιζόμενων Ελλήνων", ενώ πλήθος κόσμου έμπαινε σιγά σιγά και κάλυπτε όλο τον ελεύθερο εσωτερικό χώρο του Πολυτεχνείου. Μετά από λίγο τα μεγάφωνα έκαναν έκκληση για αίμα και βοήθεια σε φαρμακευτικό υλικό και γάζες. Ο κόσμος έδινε ότι χρήματα είχε σε σακούλες και διακινούνταν φάρμακα και τρόφιμα, για αυτούς που είχαν αποφασίσει να παραμείνουν μέσα στο Πολυτεχνείο. Μακριά ακουγόντουσαν ριπές όπλων. Σε λίγο ήρθε και η αποπνικτική μυρουδιά από τα δακρυγόνα, που έπεφταν σωρηδόν. Μεγάλο μέρος των φοιτητών και του λαού μετακινήθηκε μέσα στο Πολυτεχνείο, αποφασισμένοι να μη φύγουν αν δεν πέσει η χούντα. Τα συνθήματα δονούσαν την ατμόσφαιρα, ενώ ο λαός ήταν ενθουσιασμένος. Διαδόθηκε ότι μέσα στο Πολυτεχνείο υπήρξαν τα πρώτα θύματα και μετά τα δακρυγόνα ο λαός φοβισμένος άρχισε να τρέχει στους γύρω δρόμους. Ήταν γύρω στις 9 το βράδυ, όταν με τον φίλο μου αποφασίσαμε να φύγουμε. Ανεβαίνοντας την οδό Στουρνάρη και Μπουμπουλίνας, είδα μπροστά μου ένα δακρυγόνο αδέσποτο, που άχνιζε καπνό. Το άφησα να κρυώσει γιατί έκαιγε και το κράτησα ενθύμιο. Πηγαίνοντας στο σπίτι αναστατωμένος, στην οδό Πεστών, αριθ. 23 και Ευβοίας στην Κυψέλη, οι φίλοι μου ο Χαράλαμπος ο Μότσιος και ο αδελφός του ο Θοδωρής, που συγκατοικούσαμε, ήταν φοβισμένοι. Ακούσαμε ραδιόφωνο, που απαγορευόταν, BBC και Ντόϊτσε Βέλλε, που μετέδιδαν από την Αγγλία και τη Γερμανία στα Ελληνικά τα νέα και μας έπιανε σύγκρυο. Μέσα στην νύκτα βγαίναμε στο δρόμο και ακούγαμε μέχρι το πρωΐ , κροταλισμούς πολυβόλων. Το βράδυ δεν κοιμηθήκαμε. Εγώ το πρωΐ σηκώθηκα και πήγα να δω τι έγινε στο Πολυτεχνείο. Ήταν έρημο. Δύο (2) μεγάλα αυτοκίνητα της πυροσβεστικής με μακριές μάνικες καθάριζαν την οδό Πατησίων, με νερό που εκτόξευαν, ενώ μια ομάδα στρατιωτών ανασήκωνε την ένδοξη πόρτα του Πολυτεχνείου, που την είχε γκρεμίσει το βράδυ το τανκ, που μπήκε μέσα, για να διώξει τους φοιτητές και το λαό, που είχαν εξεγερθεί.

Σε κάποια στιγμή, μουσάτος και με αμπέχονο στρατιωτικό όπως ήμουν, με πλησίασαν δύο (2) αστυνομικοί και με ρώτησαν ποιός είμαι. Τους είπα την ιδιότητά μου, άρχισαν να με βρίζουν και να ξυλοκοπούν ανελέητα. Μετά με συνέλαβαν και με οδήγησαν σε μια αστυνομική κλούβα. Μέσα ήταν περίπου και άλλα είκοσι (20) άτομα. Είδα μακριά τον φίλο μου, τον Τάκη τον Παλαιολογόπουλο, μετέπειτα πρόεδρο Εφετών Διοικητικών Δικαστηρίων, που ήταν τριτοετής φοιτητής, μου είπε να μη μιλάω και να βοηθήσει ο ένας τον άλλο να την βγάλουμε καθαρή. Οι κλούβες μας μετέφεραν στα προπύλια του Πανεπιστημίου, τόπο συγκέντρωσης όπου ήταν και άλλες περίπου τριάντα (30) κλούβες, με συλληφθέντες την ίδια ημέρα. Μετά ξεκίνησε μια αυτοκινητοπομπή, μπροστά ήταν τανκς, ακολουθούσαν οι κλούβες και στο τέλος του κομβόι ακολουθούσαν πάλι τανκς μήπως τους ξεφύγουμε σαν να ήμασταν εγκληματίες. Μας ανέβασαν με την απειλή όπλων σε ένα κτήριο του μηχανικού της Τροχαίας στη λεωφόρο Συγγρού και μας υποχρέωσαν σε ένα μεγάλο κτήριο, με δάπεδο πολλών τετραγωνικών, να καθόμαστε συνεχώς μπρούμυτα στο τσιμέντο, ενώ φώναζαν ονόματα και ανάλογα έκαναν κατανομή, για να μας στείλουν για τα περαιτέρω σε αστυνομικά τμήματα για να μας κλείσουν σε κελιά. Μας μετέφεραν με άλλη αστυνομική κλούβα στο Η' Αστυνομικό Τμήμα Βοτανικού, για να διανυκτερεύσουμε σε κελιά. Κατά την είσοδο και όπως ανεβαίναμε τα σκαλιά, μας κτυπούσαν ανελέητα με τον υποκόπανο των όπλων τους οι αστυνομικοί στο κεφάλι. Απάνθρωπη βαρβαρότητα. Όταν κάποιον τον κτυπούσαν σε διάρκεια έτρεξα να ανέβω γρήγορα τα σκαλιά και να επωφεληθώ, στο τέλος είσπραξα μια καλά ξεγυρισμένη κουτουλιά με το όπλο στο κεφάλι μου, που ήταν κάτι καλό για την περίπτωση, γιατί άλλοι είχαν κτυπηθεί άγρια. Στο κελί η έκπληξη ήταν χειρότερη. Πέντε (5) έξι (6) ποινικοί κρατούμενοι, μόλις μας είδαν χαμογέλασαν ειρωνικά και μας είπαν ότι θα καλοπεράσουμε. Ήταν ξαπλωμένοι, νύκτα ήταν ακόμα και τυλιγμένοι μέσα σε κάτι βρώμικες κουβέρτες, που μύριζαν άσκημα και ακουμπούσαν το κεφάλι τους σε ξεφτισμένα προσκέφαλα, όχι σε κανονικά κρεβάτια, αλλά σανιδώματα ενωμένα, περιμετρικά των τοίχων, με βάση στήριξης ύψους περίπου τριάντα (30) εκατοστών. Στο κελί επικρατούσε συνωστισμός και αδιαχώρητο, επιφάνειας όχι μεγαλύτερης από 15 τετρ. μέτρα, αφού έβαλαν μέσα πάνω από είκοσι πέντε (25) κρατούμενους και δεν μπορούσαμε να ανασάνουμε από την μπόχα και την έλλειψη χώρου. Κάποιος φώναξε ότι πάσχει από την καρδιά του και ζητούσε νερό να πιει τα φάρμακά του, αλλά κανείς δεν του έδωσε σημασία. Εγώ βρήκα λίγο ελεύθερο κομμάτι τοίχου, ακούμπησα την πλάτη μου εκεί και το σώμα μου και αποφάσισα ότι και να γινόταν θα κοιμόμουν εκεί ακόμη και όρθιος, μέχρι να έβλεπα τι θα συνέβαινε. Την άλλη ημέρα φώναζαν ονόματα, πήγαιναν στο γραφείο του διοικητή και αποχωρούσαν. Την τρίτη ημέρα με φώναξαν μαζί με τον Τάκη τον Παλαιολογόπουλο, δεν μας είπαν τίποτε, μας κράτησαν τις ταυτότητές μας, φοιτητικές και αστυνομικές και με μίσος μας ανακοίνωσαν πως είμαστε ελεύθεροι. Κατεβαίνοντας τις σκάλες αγκαλιασθήκαμε από χαρά μέχρι έξω που βγήκαμε στο δρόμο χαρούμενοι. Ήταν κοντά στις γραμμές του τρένου, δίπλα στην Ιερά οδό και Κωνσταντινουπόλεως το Αστυνομικό Τμήμα, γιατί με το που βγήκαμε βρήκαμε μπροστά μας τις γραμμές. Ήμουν άφραγκος, φορούσα ένα πράσινο λινό παντελόνι και οι τσέπες μου ήταν εντελώς άδειες, αφού μου είχαν αφαιρέσει και τις ταυτότητές μου. Με τα πόδια πήγα στο σπίτι μου στην Κυψέλη. Οι συγκάτοικοί μου, με κοιτούσαν σαν εξωγήϊνο και δεν πίστευαν ότι τους εξιστορούσα. Από τις ακαθαρσίες κάτω από το λαιμό μου είχε βγει ένα εξόγκωμα γεμάτο πύον, μεξύδι το λέμε στο χωριό, δοθιήνας είναι η επιστημονική του, ιατρική αποτύπωση, που έτρεχε μαζί με αίμα. Έκανα ένα ζεστό μπάνιο, το έσπασα, το καθάρισα με οινόπνευμα και έπεσα για ύπνο για δυο (2) μερόνυχτα.

Το Πολυτεχνείο και η εξέγερσή του, ένα παλλαϊκό συλλαλητήριο για τη δημοκρατία και την ελευθερία, ήταν ένα γεγονός ιστορικής αξίας, που σηματοδότησε τις εξελίξεις της μεταπολιτευτικής Ελλάδας και αποτέλεσε σαν ιστορικό παράδειγμα ορόσημο ότι οι Έλληνες όταν ενώνονται με υψηλό φρόνημα για την ελευθερία είναι ακαταμάχητοι και άξιοι υπερασπιστές της Δημοκρατίας και των αγαθών της, αλλά και ανυπέρβλητοι μαχητές κατά οποιασδήποτε μορφής φασισμού και ολοκληρωτισμού.

Το αυθόρμητο παλλαϊκό ξεσήκωμα του Πολυτεχνείου είναι μια κραταιά ιστορική παρακαταθήκη για τις επερχόμενες γενεές ότι κάθε μορφή ολοκληρωτισμού είναι αποδοκιμαστέα και πρέπει να αποκρούεται σύσσωμα και με κοινή βούληση όλων των πολιτών, αφού κάθε επιβουλή κατά των κανόνων του Δημοκρατικού πολιτεύματος, μας αφορά όλους μας, προσδιορίζει τις τύχες των αγέννητων γενεών και προδίδει τα πιστεύω μας, που είναι η αδιαπραγμάτευτη αντίθεσή μας σε ανελεύθερες καταστάσεις βίας και επιβουλής της Δημοκρατίας, κατά το σύνθημα των αγωνιστών του: "Ποτέ πια φασισμός".
     



Εδώ σχολιάζεις εσύ!