υψηλότερα είναι και τα εισοδήματά τους. Ενδιαφέροντα στοιχεία περιλαμβάνει αναθεωρημένη έκδοση της Στατιστικής Υπηρεσίας.
Σύμφωνα με αυτά, η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών ανήλθε την περίοδο 2015 2016 στις €31.206. Στο μεταξύ, ανάλογα με τη κοινωνική θέση των εργαζομένων, ανάλογες είναι οι προτεραιότητες που βάζουν στη ζωή τους, όπως αυτές εξάγονται από τις δαπάνες τους. Από την ανάλυση των δαπανών ανά €10 χιλ. φαίνεται πως οι άνεργοι δαπανούν τα περισσότερα χρήματά τους σε τρόφιμα. Φαίνεται επίσης ότι οι κάτοικοι των πόλεων έχουν μεγαλύτερα εισοδήματα από αυτούς που διαμένουν στις αγροτικές περιοχές.
Κατά την υπό εξέταση περίοδο, σε μονοκατοικίες διέμενε το 44,08% των πολιτών, το 26,70% σε διαμερίσματα και το 21,14% σε διπλοκατοικία. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, το 27,51% των σπιτιών στην Κύπρο αποτελούνται από 6 δωμάτια, το 23,41% από πέντε, το 17,61% από τέσσερα και το 12,78% από εφτά δωμάτια. Μόνο το 7,48% των κατοικιών έχουν τρία δωμάτια, το 2,94% αποτελούνται από ένα ή δύο δωμάτια και το 8,27% από οκτώ δωμάτια και πάνω.
Για αγαθά και υπηρεσίες οι υψηλότερες δαπάνες
Πέραν των €30 χιλ. ξοδεύουν τον χρόνο οι Κύπριοι για τη διαβίωση και τη διασκέδασή τους αλλά και για τη λειτουργικά έξοδα του νοικοκυριού τους. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, για τα έτη 2015-2016 η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών ανήλθε στις €31.206.
Μάλιστα από την ανάλυση των στοιχείων, διαφαίνεται πως οι δημόσιοι υπάλληλοι, είτε ασχολούνται με χειρωνακτικές εργασίες είτε ασκούν γραφειακά καθήκοντα, βάζουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, ξοδεύοντας σχετικά περισσότερα χρήματα.
Οι μεγαλύτερες δαπάνες των νοικοκυριών ήταν για σκοπούς στέγασης, ύδρευσης, ηλεκτρικό και καύσιμα, οι οποίες ανήλθαν στις €7.967. Μεγάλο μέρος των εξόδων ενός νοικοκυριού καταλαμβάνουν τα είδη διατροφής και τα μη αλκοολούχα ποτά, για τα οποία δαπάνησαν €4.781. Στα €502 ήταν η μέση ετήσια δαπάνη για την αγορά καπνικών προϊόντων και για αλκοολούχα ποτά, €1.807 για είδη ένδυσης και υπόδησης και €1.615 για επίπλωση, διακόσμηση και συντήρηση κατοικιών.
Σε ό,τι αφορά στις δαπάνες υγείας, αυτές ήταν €1.614, για τις μεταφορές €3.748, για τις επικοινωνίες €1.267 και για την αναψυχή €1.371. Ποσό €1.408 δαπάνησαν τα νοικοκυριά για την εκπαίδευση, €2.786 για ξενοδοχεία και εστιατόρια και €2.341 για την αγορά διάφορων αγαθών και υπηρεσιών.
Σύμφωνα με πιο αναλυτικά στοιχεία σε σχέση με τις δαπάνες των νοικοκυριών, ένας εργαζόμενος σε χειρωνακτική εργασία στον ιδιωτικό τομέα είχε συνολική μέση ετήσια δαπάνη €28.539, ενώ για άτομα με εργασία σε γραφεία και σε υπηρεσίες στον ιδιωτικό τομέα ήταν σχεδόν διπλάσια, στις €42.055.
Η μέση δαπάνη όσων εργάζονταν στον δημόσιο τομέα σε χειρωνακτικές εργασίες ήταν €36.626 ενώ συναδέλφων τους σε γραφειακές θέσεις εργασίας €45.992. Οι αυτοαπασχολούμενοι εξόδευσαν €31.640, οι εργαζόμενοι στον τομέα της γεωργίας €29.717, οι συνταξιούχοι €22.068, οι οικοκυρές και οι εισοδηματίες €19.535 και τα πρόσωπα με χρόνια προβλήματα υγείας €21.424.
Η φτώχεια θέλει καλοπέραση
Επίσης τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας καταδεικνύουν πως η φτώχεια θέλει καλοπέραση. Από την ανάλυση των δαπανών ανά €10 χιλ. φαίνεται πως οι άνεργοι δαπανούν τα περισσότερα χρήματά τους σε τρόφιμα.
Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, η κατανομή των καταναλωτικών δαπανών ανά €10 χιλ. για την αγορά ειδών διατροφής και μη οινοπνευματωδών ποτών, κατά το 2015 – 2016, είχε ως εξής:
Άνεργοι δαπάνησαν κατά μέσο όρο €2.170
Υπεύθυνος του νοικοκυριού είναι ο/η σύζυγος και άλλα μέλη της οικογένειας που εργάζονται δαπάνησαν €1.303
Μόνο υπεύθυνος του νοικοκυριού και η σύζυγος, οι οποίοι εργάζονται, ξόδευσαν €1.286
Ο υπεύθυνος του νοικοκυριού ή ο/η σύζυγος και άλλα μέλη που εργάζονται δαπάνησαν €1.615
Εργάζονται ο υπεύθυνος και η σύζυγος· η δαπάνη ήταν €1.340
Εργάζονται δύο μέλη του νοικοκυριού εκτός από τον υπεύθυνο και σύζυγο, δαπανούν €1.856
Εργάζεται μόνο το ένα μέλος της οικογένειας εκτός από τον υπεύθυνο του νοικοκυριού και τη σύζυγο· οι δαπάνες ήταν €1.944.
Σε ό,τι αφορά στους ανέργους, εξόδευσαν ποσό €1.968 ανά €10 χιλ. για την αγορά ειδών διατροφής, €203 για να αγοράσουν αλκοολούχα ποτά και καπνικά προϊόντα, €371 για είδη ένδυσης και υπόδησης και €3.024 για σκοπούς στέγασης, ύδρευσης και ηλεκτρισμού.
Επίσης δαπάνησαν €152 για ενοίκια, €2.020 για τεκμαρτό ενοίκιο, €245 για τις επισκευές κατοικίας, €161 για παροχές νερού, €447 για ηλεκτρισμό και καύσιμα και €564 για επίπλωση και οικιακό εξοπλισμό.
Οι δαπάνες τους για την υγεία ανήλθαν στα €788, €992 για μεταφορές, €317 για επικοινωνίες, €364 για αναψυχή και €536 σε ξενοδοχεία και καφετέριες. Την ίδια ώρα εξόδευσαν €41 για εκπαιδευτικές υπηρεσίες και €631 για υπηρεσίες προσωπικής φροντίδας όπως είναι κομμωτήρια, χαρτζιλίκι για παιδιά, υπηρεσίες κηδειών κ.λπ.
Σε αντίθεση με τους ανέργους, ένα νοικοκυριό στο οποίο εργάζονται όλα τα μέλη της οικογένειας δαπάνησε λιγότερα για την αγορά ειδών διατροφής, αλλά περισσότερα για σκοπούς εκπαίδευσης, υγείας και αναψυχής. Για παράδειγμα εξόδευσε ποσό €1.149 για την αγορά ειδών διατροφής, €111 για την αγορά αλκοολούχων ποτών και καπνικών ειδών, €612 για την αγορά ειδών ένδυσης και υπόδησης, €2.242 για στέγαση και ύδρευση, €308 για καταβαλλόμενο ενοίκιο και €1.324 για τεκμαρτό ενοίκιο. Επίσης δαπάνησε και €174 ανά €10 χιλ. για συντήρηση και επισκευές κατοικίας, €97 για την παροχή νερού και άλλων υπηρεσιών, €544 για επίπλωση και διακόσμηση και οικιακό εξοπλισμό, €155 για έπιπλα, €398 για σκοπούς υγείας και €1.225 για μεταφορές. €451 δαπανήθηκαν για επικοινωνίες, €420 για αναψυχή, €847 για εκπαίδευση, €1.086 σε ξενοδοχεία και εστιατόρια και €762 για προσωπική φροντίδα.
Δάνεια και αποταμιεύσεις
Εκτός από τα έξοδα για τη διαβίωσή τους, οι πολίτες κατάφεραν να αποταμιεύσουν χρήματα και παράλληλα να πληρώσουν και δόσεις δανείων τους. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, την περίοδο 2015-2016, οι μέσες ετήσιες αποταμιεύσεις και οι πληρωμές που κατέβαλαν τα νοικοκυριά ανήλθαν στις €6.654. Ποσό €2.910 κατέληξε για αποταμιεύσεις σε τράπεζες και σε ταμιευτήρια και €267 σε ασφάλειες ζωής. Ο μέσος όρος της δαπάνης για τα δάνεια ανήλθε σε €3.016, από την οποία τα €1.734 αφορούσαν στεγαστικά δάνεια. Επίσης δαπανήθηκε και ποσό €216 για μεταφορικά μέσα, €22 για οικιακό εξοπλισμό, €292 για σπουδές στην Κύπρο και στο εξωτερικό, €293 για ακίνητη περιουσία και €459 για άλλους σκοπούς.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι πληρωμές για αποταμίευση, δάνεια και ασφάλειες αυξομειώνονται ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού, το είδος εργασίας των μελών του και τις ηλικίες τους. Για παράδειγμα οι κατά κεφαλήν πληρωμές για ένα άτομο άνω των 65 ετών ήταν €1.723. Πολίτης μεταξύ 30 - 64 ετών είχε ετήσιες πληρωμές €5.760, ενώ στα €4.157 κυμάνθηκε η ετήσια κατά κεφαλήν πληρωμή για ένα άτομο κάτω των 30 ετών. Ένα άτομο με δύο παιδιά δαπάνησε €1.607, ένα ζευγάρι εκ των οποίων ο ένας ήταν άνω των 65 ετών δαπάνησε €2.281, ένα ζευγάρι μη συνταξιούχων εξόδευσε €3.973 και ένα ζευγάρι με παιδί €3.329. Παράλληλα ένα ζευγάρι με δύο παιδιά δαπάνησε €2.290 και ένα ζευγάρι με τρία παιδιά €1.578.
Με 5 και 6 δωμάτια πάνω από τα μισά σπίτια
Σε μονοκατοικίες διέμενε το 44,08% των πολιτών, το 26,70% σε διαμερίσματα και το 21,14% σε διπλοκατοικία. Αξίζει να σημειωθεί πως πέραν του 46% που διαμένουν σε μονοκατοικίες είναι μονήρεις ή ζευγάρι άνω των 65 ετών. Το 28,45% των νέων ζευγαριών και το 43,14% των ζευγαριών με παιδιά επιλέγουν τις μονοκατοικίες. Διαμερίσματα επιλέγουν κυρίως τα νοικοκυριά με ένα άτομο ή ζευγάρια χωρίς παιδιά, με το ποσοστό να φτάνει περίπου στο 47%.
Τις διπλοκατοικίες επιλέγουν κυρίως τα ζευγάρια ή άτομα άνω των 65 ετών. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, το 27,51% των σπιτιών στην Κύπρο αποτελούνται από 6 δωμάτια, το 23,41% από πέντε, το 17,61% από τέσσερα και το 12,78% από εφτά δωμάτια. Μόνο το 7,48% των κατοικιών έχουν τρία δωμάτια, το 2,94% αποτελούνται από ένα ή δύο δωμάτια και το 8,27% από οκτώ δωμάτια και πάνω. Την ίδια ώρα το 41% των κατοικιών στην Κύπρο έχουν ανεγερθεί μεταξύ του 1981-2000, το 23,76% μεταξύ 2001-2009, το 23,14 μεταξύ 1961-1980 και το 6,68% μετά το 2010. Επίσης το 5,38% των κατοικιών έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1960.
Αμείβονται καλύτερα στις πόλεις
Η Στατιστική Υπηρεσία χαρτογράφησε και το μέσο εισόδημα του νοικοκυριού κατά κύρια πηγή εισοδήματος. Από την ανάλυση καταδεικνύεται πως στις περισσότερες κατηγορίες οι πολίτες που διαμένουν στις πόλεις έχουν μεγαλύτερα εισοδήματα από αυτούς που διαμένουν στις αγροτικές περιοχές. Εξαίρεση αποτελούν οι πολίτες των αγροτικών περιοχών που ζουν ουσιαστικά με επιδόματα και από εισοδήματα.
Συγκεκριμένα οι μισθωτοί σε αστικές περιοχές αμείβονται με €39,583 και οι αντίστοιχοι εργαζόμενοι στις αγροτικές περιοχές λαμβάνουν €37,712. Οι αυτοαπασχολούμενοι στις αστικές περιοχές έχουν ετήσιες απολαβές €34,565 και η ίδια κατηγορία εργαζομένων στις αγροτικές περιοχές λαμβάνουν €32,835.
Οι πολίτες που η πηγή εισοδήματός τους είναι από περιουσιακά στοιχεία και ενοικιάσεις υποστατικών, το ετήσιο εισόδημα αυτών που διαμένουν στις πόλεις ήταν €33,902 και αυτών στις αγροτικές περιοχές ήταν €28,722. Οι συνταξιούχοι που διαμένουν στις πόλεις είχαν εισοδήματα €26 χιλ.
Τα έξοδα έχουν χρώμα κοινωνικό και χωροταξικό
Από την ανάλυση των δαπανών αναδεικνύονται οι προτεραιότητες που έχουν τα διάφορα στρώματα του πληθυσμού της Κύπρου. Άλλοι ξοδεύουν περισσότερα για διασκέδαση, άλλοι για την αγορά ειδών ένδυσης, άλλοι για σκοπούς υγείας και άλλοι για σκοπούς εκπαίδευσης.
Για παράδειγμα ένα νοικοκυριό στο οποίο τα μέλη του λαμβάνουν μισθό και ημερομίσθια, δαπανούν από το συνολικό τους εισόδημα, ποσό €37,263 για αγαθά και υπηρεσίες. Από αυτά, ποσό €9 χιλ. είναι η μέση ετήσια δαπάνη για σκοπούς στέγασης, ύδρευσης, ηλεκτρισμό και καύσιμα. Ποσό €4,982 δαπανάτε για την αγορά ειδών διατροφής και €4,699 για μεταφορές. Η συγκεκριμένη κατηγορία μισθωτών φαίνεται πως έχουν ιδιαίτερη αδυναμία στη διασκέδαση καθώς η μέση ετήσια δαπάνη για διαμονή σε ξενοδοχεία αλλά και σε καφενεία και σε εστιατόρια, ήταν €3,804. Επίσης ποσό €2,923 δαπανήθηκε για διάφορα αγαθά και υπηρεσίες.
Από την άλλη οι αυτοαπασχολούμενοι ξοδεύουν €31,192. Τα περισσότερα χρήματα και σε αυτή την κατηγορία δαπανώνται για στέγαση, ύδρευση, ηλεκτρισμό και καύσιμα τα οποία έφτασαν τις €7,873. Για τρόφιμα ξόδεψαν €4,982, για ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια €2,844, για διάφορα άλλα αγαθά και υπηρεσίες €2,265 και €1,960 για είδη ένδυσης και υπόδησης.
Τα νοικοκυριά, που έχουν εισοδήματα από περιουσία και από ενοίκια, το μέσο ετήσιο ποσό που δαπάνησαν το 2015-2016 ήταν €30,581. Και αυτή η κατηγορία ξόδεψε τα περισσότερα εισοδήματά της για στέγαση, καύσιμα και ηλεκτρισμό, δαπανώντας ποσό €10,686. Οι εισοδηματίες ξόδεψαν επίσης €4,358 για την αγορά ειδών διατροφής, €2,764 για μεταφορές, €2,172 για υπηρεσίες και άλλα αγαθά και €2,101 για ξενοδοχεία και εστιατόρια.
Πολύ πιο χαμηλά ήταν τα έξοδα των συνταξιούχων. Κατά μέσο όρο δαπάνησαν €21,789. Από αυτά τα €6,244 αφορούσαν σκοπούς στέγασης, καύσιμα και ηλεκτρισμό, €4,608 είδη διατροφής, €2,174 μεταφορές και €1,726 άλλους τομείς της υγείας.
Τέλος, όσοι δεν έχουν άλλη πηγή εισοδημάτων και διαβιούν κυρίως από επιδόματα, δαπάνησαν €21,331. Ποσό €5,627 αφορούσε στέγαση, ηλεκτρισμό και καύσιμα, €4,058 είδη διατροφής, €2,595 μεταφορές, €1,449 υπηρεσίες και €1,153 στην εκπαίδευση.
Μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα πέραν των €3 χιλ. θα πρέπει να έχει ένα νοικοκυριό, για να περνούν άνετα τα μέλη της οικογένειας, καθώς η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών για την περίοδο 2015-2016 για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών ανήλθε στις €31.206. Δηλαδή, θα πρέπει να εργάζονται δύο άτομα στην οικογένεια, για να μπορούν να καλυφθούν τα τρέχοντα της έξοδα για την αγορά αγαθών και για υπηρεσίες. Μάλιστα, εάν η οικογένεια έχει και δανειακές υποχρεώσεις, τότε το εισόδημα τους πρέπει να είναι μεγαλύτερο για να μπορούν να καλύψουν τις δόσεις τους. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, στην πρώτη γραμμή των δαπανών των Κυπρίων είναι η στέγαση, η ύδρευση, ο ηλεκτρισμός και τα καύσιμα. Ακολουθούν τα τρόφιμα, τα είδη ένδυσης και υπόδησης καθώς και οι δαπάνες για την επίπλωση και τη συντήρηση των κατοικιών. Από την άλλη, τα στοιχεία καταδεικνύουν κάποιες ανισότητες σε σχέση με τις απολαβές των Κυπρίων. Οι πολίτες που διαμένουν στις πόλεις έχουν μεγαλύτερα εισοδήματα από αυτούς που διαμένουν στις αγροτικές περιοχές. Εξαίρεση αποτελούν οι πολίτες των αγροτικών περιοχών που ζουν ουσιαστικά με επιδόματα και από εισοδήματα.
Πηγή
