Είναι παγκοσμίως γνωστό και μετρημένο πως οι επιχειρήσεις έχουν πιθανότητες επιβίωσης 30% στην καλύτερη περίπτωση.
Δεν είναι δυνατόν άνθρωποι που αναλαμβάνουν το ρίσκο της αποτυχίας (με πιθανότητα να αποτύχουν >70%!!!), που προσφέρουν στην κοινωνία και στους συνανθρώπους τους το υπέρτατο αγαθό της εργασίας, που παράγουν τον πλούτο της χώρας, να έχουν ασφαλιστικό φορέα που τους βάζει φυλακή αν δεν τα καταφέρουν…!!!
Ποιο άρρωστο μυαλό έβαλε όλους εμάς σε αναδιανεμητικό σύστημα και όχι σε κεφαλαιοποιητικό, όταν αντιμετωπίζουμε τέτοια ρίσκα…!!!;;;
Μήπως το 1960 ήταν αλλιώς τα πράγματα;;; Σε ποια χώρα στον κόσμο σε βάζουν φυλακή αν δεν πληρώσεις τις εισφορές σου;;; Τις δίκες σου, δηλαδή αυτές που αφορούν εσένα μόνο, το αν θα πάρεις σύνταξη, το αν θα σε πετάξουν έξω από το νοσοκομείο αν δεν έχεις να πληρώσεις…!!! Είναι εξαιρετικά κατανοητό γιατί στην Ελλάδα όλοι θέλουμε να γίνουμε δημόσιοι υπάλληλοι… Εμείς οι νέοι που δεν εκπροσωπούμαστε από τους υπόλοιπους «παραγωγικούς φορείς» (ΓΕΣΕΒΕ, ΕΒΕΑ κτλ) έχουμε ιδέες – λύσεις λίγο διαφορετικές από την διαιώνιση της ίδιας χαζομάρας…
Πρόταση για την σύνδεση της παραγωγικότητας και της υπευθυνότητας των επιχειρηματιών/μικρομεσαίων/ελεύθερων επαγγελματιών με την ασφάλιση τους.
Ας ξεκινήσω με την δική μου περίπτωση.
Προσφορά.
Σαν ελεύθερος επαγγελματίας και εν συνεχεία σαν επιχειρηματίας μέχρι σήμερα έχω προσφέρει στο Ελληνικό κράτος από την εργατικότητα μου και την επιχειρηματικότητα μου (νούμερα που προκύπτουν από τις λογιστικές καταστάσεις μου) τα τελευταία 18 χρόνια:
Προσφορά εργασίας σε τρίτους 1218 Εργατομήνες
Αξία σε εισφορές και μισθούς 2.177.000€
Χρεωστικό ΦΠΑ 489.000€
Φόρους 408.000€
Όγκος Εξαγωγών 570.000€
Άρα έχω συνεισφέρει απευθείας με την επιχειρηματικότητα μου στο κράτος:
• Σε φόρους 897.000€ (ΦΠΑ πληρωτέο και φόρο εισοδήματος)
• Έχω προσφέρει εργασία σε συμπολίτες μας 1218 μηνών, με μέσω όρο μηνιαίων μεικτών αποδοχών 1.787€ που αντιστοιχούν σε 2.177.000€
• Επίσης έχω προσφέρει στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών 570.000€ από εξαγωγική δραστηριότητα
Το ΤΕΒΕ που θα έπρεπε να έχω πληρώσει συνολικά μέχρι σήμερα αντιστοιχεί σε 35.000€.
Ανάληψη χρηματοοικονομικού κινδύνου
Για να επιτύχω τα παραπάνω έχω ρισκάρει με το μοναδικό ακίνητο που είχα στην διάθεση μου άξιας 160.000€. Ακίνητο που τελικά έχασα.
Πέραν αυτού έχω αναλάβει την υποχρέωση, ως επιχειρηματίας, να καλύπτω με όλα τα μέσα που έχω και με όλες τις δυνάμεις μου, ανεξαρτήτως αν η αγορά ταλανίζεται αν οι πελάτες μου δεν με πληρώνουν κτλ, εγώ πρέπει να καλύπτω όλες τις υποχρεώσεις μου έναντι του ΙΚΑ και της εφορίας ακόμα και μετά το πέρας της επιχειρηματικής δράσεις ακόμα και αν δεν έχω να ταΐσω τα παιδιά μου ή να μην μπορώ να πληρώσω το νοίκι του σπιτιού μου.
Η κατάσταση σήμερα.
Είμαι 43 χρονών, μετά από προβλήματα της αγοράς και διάφορους άλλους παράγοντες τα τελευταία έξι χρόνια, με εξαιρετική δυσκολία τα βγάζω πέρα και πληρώνω την ρύθμιση του ΙΚΑ με κόστος την οικογενειακή ειρήνη και το ψωμί των παιδιών μου.
Ακόμα και το ρεύμα στο σπίτι μου με πολύ δυσκολία το πληρώνω… έχω τρία παιδιά 6, 5, 3 ετών, όπως καταλαβαίνεται, δεν έχω ιατροφαρμακευτική κάλυψη, και ο ΟΑΕΕ κυνηγά να με βάλει φυλακή… Τελικά τα κατάφερε μια στιγμή που πήγαινα τα παιδιά μου να παίξουν σε ένα φαστ φουντ χωρίς να το προσέξω πάρκαρα σε κίτρινη γραμμή… αυτόφωρο μπροστά στα παιδιά μου… φυλακή κτλ… Ζω οριακά κάνοντας δουλειές του ποδαρού, είμαι Ηλεκ. Τεχνολόγος μηχανικός με διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας.
Ο ΟΑΕΕ με κυνηγά γιατί δεν μπορώ να το πληρώσω, βλέπετε μετά από όλα τα παραπάνω έχει την χαμηλότερη προτεραιότητα… πρέπει να διαλέξω ανάμεσα στο ρεύμα το νοίκι ή το λιγοστό ψωμί που καταφέρνω να φέρω στα παιδιά μου…
Είναι εξαιρετικά εγωιστικό να μην πληρώνω την ρύθμιση του ΙΚΑ που αφορούν εισφορές των πρώην εργαζομένων μου και να πληρώνω τον ΟΑΕΕ για την πάρτη μου… όσων αφορά την φυλακή όμως… και τα δυο σε βάζουν μέσα…
Ο προβληματισμός
Πως είναι δυνατών να έχω προσφέρει στην χώρα μου και στους συμπολίτες μου με την εργασία μου, τις ιδέες μου, την τόλμη μου και την περιουσία μου (που τελικά έχασα), πάνω από 3.000.000€ εκατομμύρια ευρώ…!!! και η πολιτεία, για το καλό μου, να με κυνηγά με τον ΟΑΕΕ να θέλει με βάλει στην φυλακή… επειδή δεν μπορώ να καταβάλω τις εισφορές μου για να πάρω σύνταξη ΕΓΩ, όχι κανένας άλλος, αλλά ΕΓΩ… ενώ παράλληλα δεν έχω καμιά ιατροφαρμακευτική κάλυψη…
Όλη η παραπάνω προσφορά μου στην χώρα είναι άνευ σημασίας με το σημερινό σύστημα. Έτσι είναι δυνατών στα γεράματα μου να πεθάνω σε ένα παγκάκι αβοήθητος… και όλα αυτά όχι γιατί δεν ήμουν εντάξει στις υποχρεώσεις μου έναντι τρίτων, αλλά απλός γιατί πήρα το ρίσκο και μπήκα σε μια πορεία χωρίς επιστροφή, να προσπαθήσω δηλαδή να φτιάξω μια επιχείρηση και να προσφέρω σε μένα αλλά και στους συνεργάτες μου μια καλύτερη ζωή.
Κάποιος καλοθελητής θα έλεγε, γιατί ρε μάγκα δεν έκλεβες την εφορία, τους μισθούς των υπαλλήλων σου, γιατί δεν έκανες εισφοροδιαφυγή, αφού ξέρεις πως κανείς δεν θα σε βοηθήσει αν αποτύχεις;
Συγγνώμη κύριοι αλλά αυτά δεν είναι οι αρχές που μου έδωσαν οι γονείς μου, η λαμογιά δεν περνά καν από το μυαλό μου… δηλαδή επειδή το σύστημα έχει ένα πρόβλημα εγώ να κλέψω και να τα βγάλω στην «άκρη»…
Μα τι επιλογή είναι αυτή; ή λαμογιά ή στο παγκάκι;
Όχι, αρνούμαι, δεν θα γίνω λαμόγιο, αλλά θα κάνω κάτι για να αλλάξει το σύστημα.
Η πρόταση
Σκέφτηκα λοιπών κάτι πάρα πολύ απλό για να αλλάξει αυτή η ανισότητα αλλά και να αλλάξει η νοοτροπία των επιχειρηματιών απέναντι στο κράτος.
Δεν είναι δυνατόν αυτοαπασχολούμενοι και εργοδότες να είναι στο ίδιο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Φ.Κ.Α.). Οι υποχρεώσεις τους και οι ευθύνες τους είναι εντελώς διαφορετικές. Όπως και τα ρίσκα και οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι που αναλαμβάνουν είναι εντελώς άλλου μεγέθους.
Έτσι τα «ταμεία» (Φ.Κ.Α.), κατά την γνώμη μου, πρέπει να είναι τέσσερα. Τα υπάρχοντα τρία του νόμου (ΙΚΑ, Δημοσίου, ΟΑΕΕ) συν ένα νέο, αυτό των «Εργοδοτών» που θα βασίζεται σε κεφαλαιοποιητικό σύστημα και όχι αναδιανεμητικό.
Σε αυτό το ταμείο θα μπαίνει αυτόματα όποιος έχει καλύψει μισθολογικά τουλάχιστον έναν εικονικό εργαζόμενο που πληρώθηκε για τουλάχιστον 35 χρόνια εικονικής εργασίας με το 125% του βασικού μισθού από την επιχειρηματική δράση του.
Παράδειγμα,
Αν κάποιος «εργοδότης» (ο οποίος σήμερα χαρακτηρίζεται αυτοαπασχολούμενος) προσλάβει δέκα υπαλλήλους και τους απασχολήσει για 3,5 χρόνια και η μέση αμοιβή τους αντιστοιχεί στο 125% του βασικού μισθού, όπως θα προκύπτει από τις μισθολογικές καταστάσεις, ένα πόσο της τάξης των 700.000 Ε με όλες τις εισφορές (των εργαζομένων και του εργοδότη υπολογισμένες), αυτό θα αντιστοιχεί σε 35 χρόνια εικονικής εργασίας.
(10 εργαζόμενοι Χ 14 μήνες) Χ 3,5 χρόνια = 490 εργατομήνες
14 μήνες Χ 35 χρόνια = 490 εργατομήνες.
Ο «αυτοαπασχολούμενος» θα μεταβαίνει αυτόματα στο ταμείο των εργοδοτών. Θα μπορεί όμως αν το επιλέξει ακόμα και να διατηρήσει αυτό των αυτοαπασχολούμενων (αλλά πλέων όχι υποχρεωτικά, αλλά επικουρικά) συνεχίζοντας να πληρώνει τις εισφορές του.
Δηλαδή από την στιγμή που κάποιος επιχειρηματίας κατάφερε και απασχόλησε τουλάχιστον ένα ακόμα πολίτη αυτής της χώρας για μια «ζωή» (35 χρόνια εργασίας) αυτόματα να έχει άλλη αντιμετώπιση από τους υπόλοιπους αυτοαπασχολούμενους.
Αυτό το ταμείο δεν θα έχει εισφορές κανενός είδους και θα παρέχει πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη για μια ζωή. Η χρηματοδότηση του θα είναι από το δημόσιο και θα απορρέει από τον πλούτο που παράγει για την χώρα η επιχειρηματικότητα.
Αυτό που θα έχει όμως θα είναι ένα point system που θα επιβραβεύει ή θα κόβει παροχές (το ύψος της σύνταξης), αναλόγως την αξιοπιστία του εργοδότη έναντι των εργαζομένων του και των υποχρεώσεων του έναντι του δημοσίου.
Αν κάποιος καταφέρει και μπει σε αυτό το ταμείο θα έχει πέραν της βασικής του σύνταξης (όπως προτείνεται από το σχέδιο) και μια επιπλέων από το δημόσιο, όπου οι δυο μαζί θα του εξασφαλίζουν ένα βασικό επίπεδο ζωής, της τάξης των 850 Ε.
Από εκεί και πέρα αναλόγως πόσες «εικονικές τριακοπενταετίες» έχει πληρώσει σε «εργαζόμενους» με μια κλίμακα αντιστρόφως γεωμετρική (για δυο 1100 E, για τρεις 1230 Ε κτλ.) να μπορεί να φτάσει σε μια οροφή σύνταξης των π.χ. 3.000 Ε μηνιαίως αν έχει λ.χ. 20 τριακοπενταετίες. Δηλαδή αν ένας εργοδότης έχει δώσει δουλειά σε άλλους είκοσι πολίτες αξίας 13.500.000 Ε, να μπορεί να έχει μια αξιοπρεπή σύνταξη ανάλογη της προσφοράς του…
Αυτό το ποσό θα απομειώνεται μέχρι και θα εξαφανίζεται αν ο εργοδότης έχει οφειλές π.χ. στο ΙΚΑ ή αν δεν τήρησε την εργατική νομοθεσία σωστά στον ενεργό επιχειρηματικό του βίο.
Δικαιούχοι θα είναι: σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης ο υπόλογος, στην περίπτωση Ο.Ε. - Ε.Ε. είναι ο διαχειριστής που είναι μέτοχος με πάνω από το 33% και στην περίπτωση Α.Ε. - Ε.Π.Ε. ο Διευθύνων Εκτελεστικός Σύμβουλος που είναι μέτοχος με πάνω από το 33% της επιχείρησης.
Η πρόταση έχει τρεις στόχους
Ο πρώτος στόχος είναι, να αφαιρέσει τον βραχνά του ΟΑΕΕ και των εισφορών του, από τους επιχειρηματίες. Ένας βραχνάς που σκοτώνει την επιχειρηματικότητα που δημιουργεί θέσεις εργασίας. Που σαν αποτέλεσμα έχει, επιχειρηματίες που ρίσκαραν, πέτυχαν για λίγα χρόνια να έχουν μια υγιή επιχείρηση, τόλμησαν, έδωσαν δουλειά, αλλά σε μια στραβοτιμονιά ή μια οικονομική κρίση, όχι μόνον να μην έχουν ελπίδα ποτέ να πάρουν σύνταξη, όχι μόνο να τους κυνηγά ο ΟΑΕΕ να τους βάλει φυλακή ή να τους εκποιήσει το σπίτι τους (αν δεν τους το έχουν ήδη πάρει οι τράπεζες…), αλλά να μην μετράται καθόλου η προσπάθεια τους όλα τα χρόνια που ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στους υπαλλήλους τους και στο κοινωνικό σύνολο και να κινδυνεύουν να πεθάνουν στο παγκάκι χωρίς σύνταξη και χωρίς καμία επιβράβευση της προσπάθειας τους (της έστω και αποτυχημένης), όπου όμως απολογιστικά έδωσε εργασία σε τόσους ανθρώπους.
Έτσι να μην ωθείτε ο επιχειρηματίας στην λαμογιά, μιας και θα γνωρίζει πως το σύστημα δεν θα καραδοκεί να τον σκοτώσει στην πρώτη αποτυχία του, αλλά αντίθετα θα τον προστατέψει αν είναι συνεπής. Με αυτών των τρόπο θα προάγουμε την τίμια επιχειρηματικότητα και θα αλλάξουμε την νοοτροπία του «φάε τώρα, γιατί κανένας δεν θα είναι δίπλα σου αν αποτύχεις».
Ο δεύτερος στόχος είναι προφανείς, είναι η επιβράβευση της αξιοπρεπούς επιχειρηματικότητας και αντίστροφα η τιμωρία της ασυνεπούς επιχειρηματικότητας.
Και ο τρίτος στόχος είναι σαφώς η προώθηση της απασχόλησης και η μείωση της ανεργίας. Το σύστημα αυτό θα λειτουργεί ως κίνητρο στο υποσυνείδητο των επιχειρηματιών σαν μια έμμεση, μέσω της εργασίας που θα δίνουν, εξασφάλιση/αποταμίευση σε περίπτωση αποτυχίας τους.
Τελικά η ιδέα θα οδηγήσει στην απενοχοποίηση της επιχειρηματικότητας, που τόσο πολύ, έχουμε ανάγκη.
Σημείωση: Όλα τα παραπάνω ποσοστά / νούμερα είναι ενδεικτικά και χρίζουν περεταίρω μελέτης αποτελούν όμως ένα καλό σημείο εκκίνησης.
Με εκτίμηση
Ευάγγελος Αχιλλόπουλος
Ο.Ε.ΣΥ.Ν.Ε.
http://www.esyne.gr/
Επικεφαλής ομάδας μελετών & θεσμικών παρεμβάσεων
