Προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη το γεγονός πως ενώ η Ελλάδα μαστίζεται από οικονομική και κυρίως ηθική κρίση (με τους Έλληνες πολιτικούς να έχουν έμμεσα ή άμεσα σημαντικό μερίδιο ευθύνης),
η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προχώρησε πρόσφατα με διαδικασίες «επείγοντος» στην κατάθεση δύο νομοσχεδίων, ένα για τη Βιοποικιλότητα και ένα για το Πράσινο Ταμείο, με ιδιαίτερα νεφελώδεις και ασαφείς διατάξεις και περιεχόμενο.
Τα δύο νομοσχέδια κατατέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση με χρονικό περιθώριο μόλις μιας εβδομάδας και μάλιστα μέσα στο καλοκαίρι, εγείροντας έντονα ερωτηματικά για τις προθέσεις της ηγεσίας του Υπουργείου.
Μετά από αναλυτική ανάγνωσή τους, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς το γεγονός πως τα συγκεκριμένα νομοσχέδια δεν αντιμετωπίζουν επί της ουσίας κανένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το φυσικό περιβάλλον της χώρας, τα οποία καταγράφονται σε όλα τα σχετικά έγγραφα της Ε.Ε. Αντίθετα, το μόνο που με σαφήνεια καθορίζεται με τις διατάξεις τους είναι υπερεξουσίες στον εκάστοτε Υπουργό ΠΕΚΑ και την ίδρυση διαφόρων "επιτροπών" που θα διαχειρίζονται σημαντικές υποθέσεις και σημαντικά κονδύλια με το πρόσχημα της διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος χωρίς όμως να εξασφαλίζεται η επιστημονική επάρκεια, η ανιδιοτέλεια, το κοινό όφελος και κυρίως η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από τη δράση τους.
Στο πιο πρόσφατο νομοσχέδιο, για το Πράσινο Ταμείο, προβλέπεται η ίδρυση «Στρατηγικής Επιτροπής για την Περιβαλλοντική Πολιτική» η οποία δεν αποκλείεται να καθορίζει τις δράσεις (δηλαδή την κατανομή των χρημάτων) για το περιβάλλον και θα αποτελείται από:
«α. Τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ως Πρόεδρο.
β. Τους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ως μέλη
γ. Έναν εκπρόσωπο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Κ.Ε.), του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (Σ.Ε.Β.), της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας (Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε.), της Ένωσης Εμπορικών Συλλόγων Ελλάδας (Ε.Ε.Σ.Ε.), του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ως μέλη, καθώς και τρεις εκπροσώπους μη κυβερνητικών οργανώσεων εθνικής εμβέλειας, οι οποίες επιλέγονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με βάση το κριτήριο της αντιπροσωπευτικότητας, ως μέλη.
δ. Πέντε (5) προσωπικότητες αναγνωρισμένου κύρους σε θέματα περιβάλλοντος, τα οποία ορίζονται ως μέλη με τριετή θητεία από τον Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής...»
Είναι προφανές ότι στην προτεινόμενη σύνθεση της Στρατηγικής Επιτροπής για την Περιβαλλοντική Πολιτική συμμετέχουν φορείς που ουδεμία σχέση έχουν με το φυσικό περιβάλλον. Αντίθετα, έχουν αποκλειστεί φορείς και ομάδες πολιτών που έχουν άμεση και συνεχή επαφή με την Ελληνική φύση, είτε σαν επαγγελματίες είτε σαν χρήστες (γεωργοί, υλοτόμοι, ψαράδες, κυνηγοί, κτηνοτρόφοι κλπ). Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί δε το γεγονός πως έχουν αποκλειστεί επίσης και τα πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας, αρκετά από τα οποία έχουν αναπτύξει αξιόλογη δράση και διαθέτουν την απαραίτητη γνώση και εμπειρία στον τομέα τη διαχείρισης και της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Στην ίδια επιτροπή προβλέπεται η συμμετοχή τριών (3) εκπροσώπων περιβαλλοντικών «Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Εθνικής εμβέλειας» καθώς και πέντε (5) «προσωπικοτήτων αναγνωρισμένου κύρους» οι οποίοι θα επιλέγονται από τον εκάστοτε υπουργό ΠΕΚΑ χωρίς όμως να γίνεται λόγος για τα κριτήρια με τα οποία θα αξιολογούνται. Εκτός αυτού δεν αποκλείεται ρητά το ενδεχόμενο, οι πέντε «προσωπικότητες» να προέρχονται ή να σχετίζονται με τις ίδιες παραπάνω περιβαλλοντικές ΜΚΟ γεγονός που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο οι οικολογικές οργανώσεις να εκπροσωπούνται από οκτώ (8) μέλη στην επιτροπή αποτελώντας έτσι τον κύριο ρυθμιστή της πλειοψηφίας και κατ΄ επέκταση των αποφάσεων που θα λαμβάνονται από αυτή.
Αν υπήρχε στην Ελλάδα κάποια αξιόπιστη καταγραφή και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών ΜΚΟ σε επιστημονικό και σε επίπεδο οικονομικής διαχείρισης, τότε τα παραπάνω θα ήταν ενδεχομένως θεμιτά. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει όμως. Δεν υπάρχει δηλαδή κατάταξη των ΜΚΟ κατά αντικείμενο, ούτε καταγραφή της επιστημονικής επάρκειας και εξειδίκευσης των στελεχών τους. Πολύ περισσότερο, δεν υπάρχει έλεγχος της αποτελεσματικότητας και της χρηστής διαχείρισης των μεγάλων χρηματικών ποσών από ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια που έχουν απορροφήσει κατά καιρούς.
Εκτός αυτού, οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ με τις οποίες συνεργάστηκε το Υπουργείο από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα είναι συγκεκριμένες και έχουν στο παρελθόν εισηγηθεί ιδιαίτερα εκτεταμένους κατά χρόνο και χώρο περιορισμούς θήρας χωρίς ούτε μία γραμμή επιστημονικής τεκμηρίωσης. Με δεδομένο το γεγονός πως η παραπάνω Επιτροπή θα χειρίζεται και τα θέματα της θήρας, αντιλαμβάνεται και ο πλέον καλόπιστος πως η συμμετοχή χωρίς προηγούμενη αξιολόγηση των παραπάνω περιβαλλοντικών ΜΚΟ και χωρίς παράλληλη εκπροσώπηση των κυνηγών στην παραπάνω Επιτροπή συνιστά συνειδητή υιοθέτηση των αντικυνηγετικών μη επιστημονικά τεκμηριωμένων αντιλήψεών τους από την ηγεσία του Υπουργείου.
Μετά από τη Στρατηγική Επιτροπή, αν κοιτάξει κανείς την προτεινόμενη σύνθεση του ΔΣ του «Πράσινου Ταμείου» θα διαπιστώσει ότι αποτελείται από «...τον Πρόεδρο και τέσσερα μέλη, και διορίζεται για τετραετή θητεία με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως...» και για την οποία προβλέπεται πως «...Ο διορισμός του Προέδρου ή μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου ανακαλείται οποτεδήποτε με απόφαση του ίδιου Υπουργού...».
Ο διορισμός και η παύση του Προέδρου και καθενός εκ των τεσσάρων (4) μελών του ΔΣ του «Πράσινου Ταμείου» θα γίνεται επομένως με μια απλή απόφαση του εκάστοτε Υπουργού ΠΕΚΑ, χωρίς συγκεκριμένα και δημοσιευμένα κριτήρια, χωρίς αξιολόγηση και χωρίς αιτιολόγηση! Τα παραπάνω, στο βαθμό που δεν επιτρέπουν στους Έλληνες να παρακολουθούν και να αξιολογούν τα κριτήρια με τα οποία θα λαμβάνονται αποφάσεις για το φυσικό περιβάλλον της χώρας, δεν μπορούν παρά να χαρακτηριστούν ως θεσμική επικύρωση της έννοιας της αδιαφάνειας και αποτελούν πρωτοφανή εκτροπή από κάθε έννοια ανοιχτής δημοκρατικής διαδικασίας, γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης αλλά κυρίως με την επιτακτική πλέον ανάγκη για διαφάνεια και ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες στη διαχείριση των φυσικών πόρων.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός πως ούτε ο εκάστοτε Υπουργός ΠΕΚΑ υπόκειται σε κάποια αξιολόγηση με συγκεκριμένα κριτήρια για την ανάληψη καθηκόντων σχετικών με τον καθορισμό της τύχης του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας, (ανεξάρτητα από το αν είναι αιρετός ή όχι) αλλά ούτε και τα μέλη του ΔΣ του Πράσινου Ταμείου και της Στρατηγικής Επιτροπής προβλέπεται να αξιολογούνται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, γίνεται αντιληπτό το γεγονός πως δεν εξασφαλίζεται θεσμικά ο διαφανής και κοινωφελής χαρακτήρας του «Πράσινου Ταμείου» παρά επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε Υπουργού.
Σε ότι αφορά στους κυνηγούς, στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η αύξηση των εσόδων από τη θήρα προς το Δημόσιο που εφαρμόστηκε πρόσφατα, τα οποία θα καταλήγουν στο Πράσινο Ταμείο και ανέρχονται πλέον σε 13.800.000¤ περίπου από την ετήσια ανανέωση των αδειών θήρας και σε 200.000.000¤ περίπου από τους φόρους στα κυνηγετικά είδη χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σε αυτά οι φόροι σε καύσιμα, διαμονή, διατροφή κλπ που έμμεσα σχετίζονται με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Τα χρήματα αυτά δεν προβλέπεται να επιστρέφουν ανταποδοτικά στη θήρα μέσα από δράσεις που θα ευνοούν τα θηράματα και θα βελτιώνουν το επίπεδο και τις γνώσεις των κυνηγών γεγονός που επίσης δημιουργεί θέμα διαφάνειας στη διαχείρισή τους.
Οι κυνηγοί επομένως θα καταθέτουμε, όπως όλα δείχνουν, αρκετά εκατομμύρια ευρώ στο Πράσινο Ταμείο αλλά αποκλειστήκαμε τόσο από αυτό όσο και από τη «Στρατηγική Επιτροπή Περιβαλλοντικής Πολιτικής» η οποία πιθανά θα δίνει τις σχετικές κατευθύνσεις. Οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ αντίθετα οι οποίες απορροφούν, αντί να προσφέρουν, σημαντικά κονδύλια χωρίς όμως να γνωρίζει κανείς αν έχουν τα αντίστοιχα αποτελέσματα στο φυσικό περιβάλλον της χώρας, προβλέπεται να συμμετέχουν με 3 ως 8 εκπροσώπους με το έωλο ευφυολόγημα των χαρακτηρισμών «Εθνικής εμβέλειας», ή «προσωπικοτήτων αναγνωρισμένου κύρους σε θέματα περιβάλλοντος» που χωρίς να συνοδεύεται από τα σχετικά κριτήρια αξιολόγησης ισοδυναμεί με προσωπική και μη διαφανή επιλογή του εκάστοτε Υπουργού ΠΕΚΑ.
Με βάση τα παραπάνω, έχοντας έννομο συμφέρον σαν Έλληνες πολίτες αλλά και σαν κυνηγοί των οποίων τα χρήματα θα καταλήγουν στο "Πράσινο Ταμείο" αλλά και των οποίων η δραστηριότητα θα ρυθμίζεται από τη "Στρατηγική Επιτροπή Περιβαλλοντικής Πολιτικής", αξιώνουμε από την ηγεσία του ΥΠΕΚΑ τα παρακάτω:
1. Να θεσπιστούν άμεσα και να ενσωματωθούν στο νομοσχέδιο, πριν αυτό φτάσει στη Βουλή προς ψήφιση, τα κριτήρια με τα οποία ο εκάστοτε Υπουργός ΠΕΚΑ θα επιλέγει τα μέλη του ΔΣ του Πράσινου Ταμείου, τους τρεις εκπροσώπους των ΜΚΟ καθώς και τις πέντε «προσωπικότητες» που θα συμμετέχουν στη Στρατηγική Επιτροπή Περιβαλλοντικής Πολιτικής, έτσι ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο των κακών ή λανθασμένων επιλογών και των αρνητικών συνεπειών που αυτές θα είχαν για το φυσικό περιβάλλον της χώρας και να μπορούν οι Έλληνες πολίτες να αξιολογούν τις παραπάνω επιλογές. Οι σχετικές προτάσεις προσώπων του Υπουργού ΠΕΚΑ να υπόκεινται στην έγκριση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής ή/και της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας.
2. Να μη συμμετάσχει καμία Μη Κυβερνητική Οργάνωση στις αμιγώς Κυβερνητικές Επιτροπές και φορείς που προβλέπει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αν δεν υπάρξει προηγουμένως αναδρομική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του συνόλου των δράσεων που έχουν αναπτύξει και συσχέτιση των παραπάνω αποτελεσμάτων με τα κονδύλια που έχουν απορροφήσει μέχρι σήμερα.
3. Να γνωστοποιηθούν άμεσα και να ενσωματωθούν στο σχετικό νομοσχέδιο τα κριτήρια με τα οποία αποκλείστηκαν από τους παραπάνω φορείς οι διάφοροι επαγγελματίες και χρήστες των οποίων τη συμμετοχή σε όλες τις διαδικασίες που σχετίζονται με τις δραστηριότητές τους αναγνωρίζει πλήρως η ΕΕ στα σχετικά έγγραφά της. Ομοίως, να γνωστοποιηθούν και να ενσωματωθούν στο νομοσχέδιο τα κριτήρια επιλογής και ο προσδοκώμενος τρόπος συνεισφοράς των λοιπών φορέων που προβλέπεται να συμμετέχουν στη "Στρατηγική Επιτροπή Περιβαλλοντικής Πολιτικής".
4. Να θεσμοθετηθεί η συμμετοχή ενός εκλεγμένου εκπροσώπου της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος (ΚΣΕ) στη Στρατηγική Επιτροπή. Η ΚΣΕ είναι η μεγαλύτερη, μετά τη ΓΣΕΕ, οργάνωση της χώρας μας με 230.000 μέλη. Επίσης, είναι αμιγώς αυτοχρηματοδοτούμενη, συνεργάζεται εκ του νόμου με το αρμόδιο Υπουργείο και ελέγχεται από την Πολιτεία για την οικονομική της διαχείριση ενώ ταυτόχρονα χρηματοδοτεί με πολλά εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο το Πράσινο Ταμείο. Δηλαδή, είναι το ακριβώς αντίθετο από τις γνωστές πολυδιαφημισμένες ΜΚΟ.
5. Να θεσμοθετηθεί η συμμετοχή των Κυνηγετικών Οργανώσεων, σε συνεργασία με εξειδικευμένα τμήματα των Α.Ε.Ι, σε κάθε δράση που σχετίζεται με τη διαχείριση της θήρας και των θηραματικών πληθυσμών. Οι Κυνηγετικές Οργανώσεις, τόσο με τη χρηματοδότηση της θηροφυλακής όσο και με τα επιστημονικά προγράμματα που εκπονούν εδώ και αρκετά χρόνια είναι οι μόνες που αποδεδειγμένα μπορούν να διαχειριστούν το συγκεκριμένο αντικείμενο.
6. Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από την αρχή που θα διαχειρίζεται το σύνολο ή μέρος των κονδυλίων που προκύπτουν άμεσα ή έμμεσα από τη θήρα, να προβλεφθεί στο υπάρχον νομοσχέδιο, αυτά να πηγαίνουν αποκλειστικά σε φιλοθηραματικές δράσεις σαν αυτές που κατ' επανάληψη έχει προτείνει στα αρμόδια Υπουργεία η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος. Δηλαδή, σύμφωνα και με την αρχή της ανταποδοτικότητας, όλα τα χρήματα των κυνηγών να επιστρέφουν στο κυνήγι με φιλοθηραματικές δράσεις, βελτίωση ενδιαιτημάτων για τα θηρεύσιμα είδη (που θα ωφελήσει και τα μη θηρεύσιμα), εκπαίδευση των κυνηγών και των υπευθύνων θήρας, ενίσχυση της θηροφυλακής κλπ.
7. Να κατοχυρωθούν θεσμικά οι Κυνηγετικές Οργανώσεις και τα κονδύλια που καταλήγουν σε αυτές από την ετήσια ανανέωση των αδειών θήρας με δεδομένο το γεγονός πως έχει αποδειχτεί στο παρελθόν περίτρανα και αποδεικνύεται καθημερινά το γεγονός πως είναι σε θέση να τα αξιοποιήσουν μακράν καλύτερα και αποτελεσματικότερα για τη διαχείριση της θήρας και των θηραματικών πληθυσμών σε σχέση τόσο με τη θεσμικά αρμόδια Δασική Υπηρεσία αλλά και με τις μη θεσμικά εποπτευόμενες περιβαλλοντικές ΜΚΟ.
8. Να συγχωνευτεί η Στρατηγική Επιτροπή Περιβαλλοντικής Πολιτικής και το Πράσινο Ταμείο σε ένα και μόνο όργανο που ουσιαστικά θα διοικεί το Πράσινο Ταμείο και ταυτόχρονα θα χαράζει την περιβαλλοντική πολιτική. Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο δεν γίνεται κατανοητή ούτε ρυθμίζεται με σαφήνεια η σχέση της Στρατηγικής Επιτροπής και του ΔΣ του Ταμείου. Σε περίπτωση διαφωνίας της Επιτροπής με το ΔΣ του Ταμείου, τι θα υπερισχύει; Από ποια διάταξη προκύπτει ότι το ΔΣ του Πράσινου Ταμείου είναι υποχρεωμένο να υλοποιεί τα κελεύσματα της Στρατηγικής Επιτροπής;"
Εν κατακλείδι, διαπιστώνοντας τις ασάφειες, ελλείψεις και τα προβληματικά εως επικίνδυνα σημεία του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, ζητούμε να αποσυρθεί άμεσα προς διόρθωση-εξορθολογισμό. Στη συνέχεια, αφού ληφθούν σοβαρά υπόψη οι προτάσεις και οι απόψεις των πολιτών και φορέων που τοποθετήθηκαν ήδη ή θα τοποθετηθούν στο μέλλον, να επανατεθεί σε δημόσια διαβούλευση επαρκούς διάρκειας που θα έχει ουσιαστικό και όχι επικοινωνιακό χαρακτήρα.
Για τον Ωρίωνα
Με σεβασμό
O Πρόεδρος
Δημήτρης Χριστοδουλάκης
Ω Ρ Ι Ω Ν - Το ΔΙΚΤΥΟ των ΚΥΝΗΓΩΝ
Κρήτης 2, 15127, Μελίσσια-Αθήνα
http://www.orion.net.gr/ orion@orion.net.gr
