Ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν στη λακωνική γη κατά τα τελευταία χρόνια, είναι οι θολωτοί τάφοι και τα προϊστορικά λείψανα στην Ακρόπολη της Πελλάνας...που αποκαλύφθηκαν από τις ανασκαφές του Θ. Σπυρόπουλου που έγιναν από το 1980 έως το 1995.
Με τις ανασκαφές αυτές ήλθαν στην επιφάνεια σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, τα σημαντικότερα από τα οποία είναι τα ακόλουθα:
- Νεκροταφείο θολωτών λαξευτών τάφων της Μυκηναϊκής περιόδου, στη θέση Σπηλιές. Οι τάφοι αυτοί είναι συνδυασμός θολωτού και θαλαμωτού τάφου και αποτελούν μοναδικά μνημεία της μυκηναϊκής ταφικής αρχιτεκτονικής.
- Στην Ακρόπολη της Πελλάνας, διακρίνονται λείψανα τείχους των Ελληνιστικών χρόνων και κατάλοιπα των χρόνων της Φραγκοκρατίας.
- Στο λόφο Παλαιόκαστρο, στην Ακρόπολη της Πελλάνας, οι πρόσφατες ανασκαφές του Θ. Σπυρόπουλου, έφεραν στο φως λείψανα κατοίκησης των Πρωτοελλαδικών χρόνων (2.500 πΧ περίπου). Επίσης στην κορυφή της Ακρόπολης ήλθε στην επιφάνεια ένα επιβλητικό μεγαρόσχημο κτίσμα, που ο ανασκαφέας ταυτίζει με το μυκηναϊκό ανάκτορο της περιοχής.
Έπειτα από τα αρχαιολογικά αυτά ευρήματα, ο ανασκαφέας κ. Θ. Σπυρόπουλος υποστηρίζει ότι η Πελλάνα είναι η Ομηρική πόλη Λακεδαίμων, στην οποία είχαν τα ανάκτορά τους ο Μενέλαος και η Ελένη.
Η αρχαιολογική έρευνα που έγινε στην περιοχή της Πελλάνας και τα ευρήματα της, απέδειξαν ότι η Πελλάνα αποτελεί εξαιρετικά σημαντική μυκηναϊκή θέση, για την ανάδειξη της οποίας απαιτείται η έμπρακτη στήριξη και βοήθεια από το υπουργείο Πολιτισμού, για να γίνουν οι ακόλουθες εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο:
- απαλλοτριώσεις αγροτεμαχίων που βρίσκονται εντός ή πέριξ του αρχαιολογικού χώρου.
- η συνέχιση των ανασκαφών με συστηματικό και εξαιρετικά προσεκτικό τρόπο.
- οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης του αρχαιολογικού χώρου όπως πχ η στερέωση των ταφικών μνημείων και των άλλων οικιστικών καταλοίπων με απλά και καλαίσθητα στέγαστρα, τα οποία θα βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με το φυσικό περιβάλλον και δεν θα προκαλέσουν μη αναστρέψιμες βλάβες στον αρχαιολογικό χώρο».
Την αδιαφορία του υπουργείου Πολιτισμού καταδεικνύει ο κ. Δαβάκης βουλευτής Ν.Δ. Λακωνίας, προσθέτοντας παράλληλα ότι είναι εύλογες οι διαμαρτυρίες των τοπικών αρχών, όπως πχ του δημάρχου Πελλάνας, του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Πελλάνας, αλλά και των κατοίκων της περιοχής, που πρόσφατα συγκρότησαν «Κίνηση Φορέων και Πολιτών» για το θέμα αυτό.
Τέλος,να σημειώσουμε ότι ούτε επί θητείας Αντώνη Σαμαρά(ως υπουργού πολιτισμού της κυβέρνησης Ν.Δ.)υπήρξε πρωτοβουλία του υπουργείου πολιτισμού για τα αρχαία Πελλάνας Λακωνίας.