Ο Κύπριος ηγέτης αναφέρθηκε στην 36χρονη τουρκική κατοχή και στις ανθρωπιστικές διαστάσεις του προβλήματος, παρουσιάζοντας τις προτάσεις του για «να δοθεί ώθηση στη διαπραγματευτική διαδικασία».
Στην αρχή της ομιλίας του έκανε αναφορά στις προσπάθειες που καταβάλλονται για λύση του Μεσανατολικού, επισημαίνοντας ότι «η λύση πρέπει να οδηγεί στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου Παλαιστινιακού κράτους που θα συνυπάρχει δίπλα στο κράτος του Ισραήλ. Η Κύπρος, μαζί με την Ελλάδα», όπως ανέφερε «έχουν υποβάλει από κοινού πρόταση για να ανοίξουν ένα θαλάσσιο διάδρομο ανθρωπιστικής βοήθειας προς το λαό της Γάζας, αξιοποιώντας την εγγύτητα της Κύπρου στην περιοχή και τις καλές μας σχέσεις με όλες τις πλευρές».
Η ματωμένη ιστορική διαδρομή
Αναφερόμενος στην ιστορική διαδρομή του Κυπριακού, μεταξύ άλλων, είπε:
«Μετά την Ανεξαρτησία του 1960, ο δρόμος για τους Κυπρίους, δυστυχώς, δεν ήταν χωρίς προβλήματα. Στον οικονομικό τομέα, παρά τα πολλαπλά κτυπήματα που δεχτήκαμε από τις τραγωδίες που ακολούθησαν η ανάπτυξη ήταν επιτυχής κατακτώντας ένα ικανοποιητικό επίπεδο ζωής για το λαό μας. Στον πολιτικό τομέα, όμως, τα πρώτα χρόνια της Ανεξαρτησίας σημαδεύτηκαν από δυσκολίες και την έλλειψη της αναγκαίας πολιτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων του νησιού οι οποίες κλήθηκαν να κυβερνήσουν τη χώρα από κοινού σύμφωνα με το Σύνταγμα. Αυτές οι πρώτες διαφορές και δυσκολίες εντάθηκαν λόγω των ξένων επεμβάσεων. Η κορύφωση αυτών των επεμβάσεων ήταν το στρατιωτικό πραξικόπημα της Χούντας που κυβερνούσε τότε την Ελλάδα και η παράνομη τουρκική εισβολή του Ιουλίου - Αυγούστου 1974. Η στρατιωτική κατοχή από τα τουρκικά στρατεύματα του 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζεται, καθώς επίσης και η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κυπρίων πολιτών, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ο λαός της Κύπρου έχει υποφέρει αρκετά από αυτή την τραγωδία. Είναι καιρός να ξεπεράσουμε τα προβλήματα, να επιτύχουμε τη συμφιλίωση των δύο κοινοτήτων και να επανενώσουμε τη χώρα και το λαό μας για χάρη της ειρήνης και των μελλοντικών γενεών».
Μιλώντας για τις προσπάθειες που καταβάλλει για τη συνολική επίλυση του Κυπριακού, ο πρόεδρος της Κύπρου, τόνισε : «Από την εκλογή μου το 2008 έχω εμπλακεί ενεργά με την ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας σε μια κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία μέσα στα πλαίσια των Καλών Υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα, για την επίτευξη αμοιβαία αποδεκτής συμφωνημένης λύσης επί των συνταγματικών και άλλων εσωτερικών πτυχών του προβλήματος.
Μετά από δύο χρόνια, αξιολογώντας τη διαδικασία, πρέπει να πούμε ότι ανεξαρτήτως των δυσκολιών επιτεύχθηκε πρόοδος σε ορισμένα θέματα παρότι δεν είναι η αναμενόμενη. Όταν ξεκινήσαμε, είχαμε συμφωνήσει με το Γενικό Γραμματέα ότι δεν θα υπάρξουν τεχνητά χρονοδιαγράμματα, ούτε ξένες παρεμβάσεις υπό τη μορφή επιδιαιτησίας ή υποβολής έτοιμων λύσεων».
Στη συνέχεια, επισήμανε ότι «έχουμε εργασθεί ολόκληρο το καλοκαίρι και τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε εντατικοποιήσει τις συναντήσεις μας με το νέο ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Για να πετύχουμε αποτέλεσμα σύντομα, έχω υποβάλει μια δέσμη τριών προτάσεων. Εισηγήθηκα, πρώτο, τη διασύνδεση της διαπραγμάτευσης μεταξύ των κεφαλαίων του περιουσιακού, των εδαφικών αναπροσαρμογών και των εποίκων με σκοπό να δώσουμε ώθηση στη διαδικασία. Έχω προτείνει, επίσης, όταν βρεθούμε σε ακτίνα συμφωνίας στις εσωτερικές πτυχές του προβλήματος, τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα με τη συμμετοχή των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, των Εγγυητριών Δυνάμεων, της ΕΕ, της Κυπριακής Δημοκρατίας και των δύο κοινοτήτων για τη συζήτηση των διεθνών πτυχών του προβλήματος. Η τρίτη πρόταση που έχω υποβάλει αφορά την Αμμόχωστο. Η δέσμη των προτάσεων μου συνεπάγεται οφέλη για όλες τις πλευρές και μπορεί να δημιουργήσει το κατάλληλο πολιτικό κλίμα που θα δώσει μεγάλη ώθηση στην όλη προσπάθεια.
Λυπάμαι να παρατηρήσω ότι, δυστυχώς, ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης και η Τουρκική ηγεσία αρνήθηκαν αμέσως να συζητήσουν αυτές τις προτάσεις».
Ακολούθως, έκανε ειδική αναφορά στην πρόταση για την Αμμόχωστο, υπογραμμίζοντας:
«Εάν η πρόταση μου γίνει αποδεκτή, θα προκύψουν οφέλη για όλες τις πλευρές. Πέρα από την επιστροφή της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων στους νόμιμους κατοίκους της κάτω από τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών, προβλέπεται η ανοικοδόμηση και η αποκατάσταση της μεσαιωνικής πόλης όπου ζουν Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας. Προβλέπεται επίσης το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου κάτω από τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για διευκόλυνση του εμπορίου από πλευράς των τουρκοκυπρίων, ένα μέτρο που θα τους ωφελήσει τα μέγιστα. Μια τέτοια εξέλιξη θα βοηθήσει, επίσης, τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα αποτελέσει ένα εξαίρετο παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης και συνεργασίας ανάμεσα στις δύο κοινότητες».
Ας ακυρώσουμε φέτος τις στρατιωτικές ασκήσεις
Μετά πρότεινε «όπως η Εθνική Φρουρά και ο τουρκικός στρατός, ακυρώσουν και φέτος, τις ετήσιες φθινοπωρινές στρατιωτικές τους ασκήσεις».
Περιγράφοντας τις τελευταίες εξελίξεις και τις δυνατότητες για επίλυση του Κυπριακού, μεταξύ άλλων, είπε: «Η ηγεσία της Τουρκίας διαβεβαιώνει τη διεθνή κοινότητα ότι επιθυμεί λύση του Κυπριακού προβλήματος μέχρι το τέλος του 2010. Μέχρι σήμερα, αναμένουμε οι διακηρύξεις τους να μετουσιωθούν σε πράξεις. Στις ίδιες διαπιστώσεις έχει καταλήξει επανειλημμένα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθώς και σε πρόσφατο ψήφισμα του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί την Τουρκία να εργασθεί στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ για λύση στο Κυπριακό και να εφαρμόσει τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κυπριακής Δημοκρατίας την οποία ακόμη δεν αναγνωρίζει. Η Τουρκία πρέπει να δείξει σεβασμό στην ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και να βοηθήσει στην επίτευξη συμφωνίας που θα επανενώνει την Κύπρο και το λαό της.
Το όραμά μας είναι μια επανενωμένη Κύπρος, κοινή πατρίδα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων χωρίς ξένα στρατεύματα και εποίκους με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού της, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμένιδων και Λατίνων να τυγχάνουν πλήρους σεβασμού. Προσωπικά, για μια ακόμη φορά, εκφράζω τη δέσμευσή μου να συνεχίσω να κάνω κάθε τι το δυνατό προς αυτή την κατεύθυνση.
Από αυτό το βήμα επαναλαμβάνω την πρόσκλησή μου προς την τουρκική ηγεσία, παράλληλα με τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, να με συναντήσει για να μοιραστώ μαζί της το όραμα μου για την επίτευξη λύσης του Κυπριακού προβλήματος, η οποία θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των Κυπρίων, της Τουρκίας, της Ελλάδας, την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή».
AΠΕ
