« Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ, Κατά την ανακοίνωση του νέου κυβερνητικού σχήματος από τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο κ. Πεταλωτή ακούσαμε με έκπληξη ότι μεταφέρεται η αρμοδιότητα της Γεν. Γραμματείας Καταναλωτή στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Εργαζόμαστε στην Γεν. Γραμματεία Εμπορίου και Καταναλωτή που αποτελούν ένα πολύ σημαντικό τομέα του παλαιότερα ονομαζόμενου Υπουργείου ‘’Εμπορίου΄΄ αργότερα ‘’Ανάπτυξης’’, στη συνέχεια ‘’Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας’’ και σήμερα ‘’Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας’’. Σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο και υπό οποιαδήποτε ονομασία οι Γεν. Γραμματείες Εμπορίου και Καταναλωτή λειτουργούν ως δύο αναπόσπαστοι φορείς του Δημοσίου, άρρηκτα συνδεδεμένοι, ακριβώς γιατί οι λειτουργίες τους είναι αλληλένδετες και αλληλοτροφοδοτούμενες και η αποτελεσματικότητα του ενός εξαρτάται από τη λειτουργία του άλλου .
Ο διαχωρισμός τους και η μεταφορά του ενός φορέα σε άλλο Υπουργείο, κατά τη γνώμη μας, θα προκαλέσει ισχυρότατο πλήγμα στην προσπάθεια συγκράτησης των τιμών- ιδιαίτερα σ΄αυτή την κρίσιμη περίοδο- δεδομένου ότι, μετά την κατάργηση παρεμβάσεων στη διαμόρφωση των τιμών από κοστολογικής πλευράς, το μοναδικό σχεδόν εργαλείο προστασίας του εισοδήματος των ασθενών εισοδηματικά ομάδων, αποτελεί ο ποιοτικός έλεγχος και η ασφάλεια των προϊόντων που έμμεσα διαμορφώνει το πραγματικό επίπεδο των τιμών.
Σε μία περίοδο ύφεσης και ταυτόχρονα ανοδικού πληθωρισμού, ο διαχωρισμός αυτός μας φαίνεται εκτός από αντιεπιστημονικός και επικίνδυνος… Προφανώς για τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης πιθανόν να κυριάρχησε το κριτήριο της κοινωνικής σημασίας της θέσης των καταναλωτών. Η σκέψη όμως αυτή είναι λανθασμένη γιατί οι συνέπειες στον καταναλωτή οφείλονται στην κακή λειτουργία της αγοράς. Συνεπώς προστασία του καταναλωτή σημαίνει παρακολούθηση και έλεγχος των δομών της αγοράς, των επιπέδων ανταγωνισμού, των ελέγχων διακίνησης των προϊόντων σε όλα τα στάδια και άρα συγκράτηση των τιμών.
Είναι περιττό να θυμίσουμε την εξ ίσου αντιεπιστημονική απόφαση μεταφοράς της εποπτείας, πριν από ενάμιση περίπου χρόνο, του ΕΦΕΤ σ’ ένα ‘’σχετικό’’ με το ρόλο του Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που όμως οδήγησε σε μαρασμό και απαξίωση ένα τόσο σημαντικό φορέα για την προστασία του καταναλωτή και που η επαναφορά του στο φυσικό του χώρο αποτελεί επίσης προτεραιότητα.
Με διασπασμένους τους πόλους παρακολούθησης του ανταγωνισμού , της αγοράς και του καταναλωτή δεν μπορεί κανείς να ελπίζει σε συγκράτηση των τιμών.
κ. Πρωθυπουργέ,
Επιτρέψτε μας να σας παραθέσουμε μια σειρά από επιχειρήματα που τεκμηριώνουν το αντιεπιστημονικό και αδόκιμο αυτής της επιλογής, που όσο συντομότερα ανακληθεί τόσο καλλίτερα για τους Έλληνες καταναλωτές.
Πρόκειται για το απόσταγμα της πολύχρονης εμπειρίας και της τεχνογνωσίας που διαθέτει ο χώρος μας και σας βεβαιώνουμε ότι δεν θα διακρίνετε ίχνος συντεχνιακής αντίληψης:
1. Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
• Στην συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της Ε.Ε. η Πολιτική Προστασίας του Καταναλωτή ανήκει σε Υπουργείο σχετικό με την Ανάπτυξη, το Εμπόριο και την Οικονομία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Κύπρος όπου έχει συσταθεί στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας & Τουρισμού η Υπηρεσία Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών για την εφαρμογή της πολιτικής της Κυβέρνησης αναφορικά με τους καταναλωτές. Η Υπηρεσία αυτή έχει δημιουργήσει το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο για την αποτελεσματική προστασία των καταναλωτών και ταυτόχρονα παρακολουθεί τις εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο και όπου χρειάζεται προβαίνει σε εισηγήσεις για λήψη πολιτικών αποφάσεων από την κυβέρνηση στα θέματα των καταναλωτών.
• Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι αρμοδιότητες για τους καταναλωτές ανήκουν στην Επίτροπο για την υγεία κ. Α. Βασιλείου και στον Επίτροπο για τους καταναλωτές κ. Τ. Ντάλι και σε επίπεδο Συμβουλίου ΕΚ το Συμβούλιο Καταναλωτή εντάχθηκε στο Συμβούλιο Εσωτερικής Αγοράς.
• Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για την προστασία των καταναλωτών, αρμόδια είναι η Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Καταναλωτών (IMCO).
2. ΘΕΣΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ
• Το αντικείμενο της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη λειτουργία της αγοράς και του ανταγωνισμού και κατά συνέπεια με τη λειτουργία της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου. Οι καταναλωτές αποτελούν θεμελιώδη φορέα της λειτουργίας της αγοράς. Με τη ρύθμιση αυτή επέρχεται διαμελισμός της εποπτείας της αγοράς και αποδυναμώνεται η προστασία του καταναλωτή.
• Διάσπαση των μηχανισμών ελέγχου της αγοράς:.είναι σημαντικότατο οι μηχανισμοί ελέγχου να είναι στο ίδιο υπουργείο με τους καταναλωτές. Τίθεται λειτουργικό ζήτημα με την ασφάλεια των προϊόντων, την ακρίβεια, τους κοστολογικούς ελέγχους, το παρατηρητήριο τιμών καθώς επίσης και την αδυναμία έκδοσης και εφαρμογής αγορανομικών διατάξεων κ.λ.π. για την εξασφάλιση υγιών συνθηκών ανταγωνισμού.
• Η ένταξη της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή στο Υπουργείο Εργασίας, σε υπουργείο ασύμβατο με το αντικείμενο, την αποστολή και τους σκοπούς που επιδιώκει η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή θα οδηγήσει στην διοικητική απομόνωση και στην κατάρρευση της.
• Δεδομένης της απελευθέρωσης των τιμών, οι ασφαλιστικές δικλείδες για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και τη συγκράτηση τιμών παρέχονται από την εφαρμογή της νομοθεσίας για τον καταναλωτή
3. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 2251/94 ΄΄Περί προστασίας των καταναλωτών’’
• Πεδίο εφαρμογής του βασικού νομοθετικού πλαισίου για την Προστασία του Καταναλωτή (ν. 2251/1994) είναι οι καταναλωτές και οι προμηθευτές.Οι δύο ιδιότητες στη λειτουργία της αγοράς είναι αλληλένδετες και για το λόγο αυτό καλύπτονται από το ίδιο νομοθετικό πλαίσιο.
• Στο ν. 2251/1994 για την προστασία του καταναλωτή υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές το οποίο αποτελεί μεταφορά της οδηγίας 2005/29/ΕΚ για τις Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά. Πρόκειται για οριζόντια οδηγία η οποία αναφέρεται στη σχέση εμπόρου – καταναλωτή, γεγονός που καταδεικνύει την εξάρτηση του καταναλωτή από τις εμπορικές πρακτικές. Ο κατακερματισμός της σχέσης εμπόρου καταναλωτή θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή του νομικού πλαισίου.
• Βασικό συλλογικό όργανο που προβλέπει ο νόμος 2251/1994 για την προστασία του καταναλωτή, είναι το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή και Αγοράς (Ε.Σ.Κ.Α.) το οποίο αποτελείται από 47 μέλη και στο οποίο συμμετέχουν όλοι οι φορείς της αγοράς (έμποροι, καταναλωτές, παραγωγοί). Το Ε.Σ.Κ.Α. εκφράζει τις θέσεις των φορέων της αγοράς και των καταναλωτών επί θεμάτων ανταγωνιστικής λειτουργίας της αγοράς και προστασίας των καταναλωτών και υποβάλλει, αρμοδίως, προτάσεις για την προώθηση των εννόμων συμφερόντων τους και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους και εκδίδει γνωμοδοτήσεις επί θεμάτων σχετικών με την αγορά και τους καταναλωτές και, ιδίως, επί νομοσχεδίων και διατάξεων που αφορούν στους καταναλωτές. Δημιουργείται, λοιπόν, το παράδοξο ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης να δέχεται γνωμοδοτήσεις και εισηγήσεις επί θεμάτων λειτουργίας αγοράς και ανταγωνισμού.
• Είναι προφανές ότι η μεταφορά της αρμοδιότητας της προστασίας του καταναλωτή θα προκαλέσει σύγχυση αρμοδιοτήτων, διάσπαση των μηχανισμών εποπτείας της αγοράς, αδυναμία επιβολής της νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή, με συνέπεια ο καταναλωτής να μείνει απροστάτευτος απέναντι στις αθέμιτες πρακτικές των εμπόρων.
• Η υπαγωγή των καταναλωτών, στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης εμπεριέχει σημαντικά ασυμβίβαστα. Το Υπουργείο αυτό φροντίζει για τις αμοιβές, τις απολύσεις, την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, επιδιώκει συνεργασία με τις επιχειρήσεις για καλύτερα αποτελέσματα υπέρ των εργαζομένων. Δημιουργείται, συνεπώς, ασυμβίβαστο στις δράσεις του από τη μια για την προστασία των καταναλωτών και από την άλλη με τις επιχειρήσεις, στις περιπτώσεις που θα έρχεται σε αντίθεση η προστασία των καταναλωτών με την προστασία στην εργασία.
Κε Πρωθυπουργέ,
Σας παρακαλούμε να προβείτε άμεσα σε ανάκληση αυτής της απόφασης, πριν επηρεαστεί η ομαλή λειτουργία της αγοράς με ανεξέλεγκτες για τους καταναλωτές συνέπειες.
ΚΟΙΝ : - Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης κ. Θεοδ. Πάγκαλο
- Υπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνισμού κ. Μιχ. Χρυσοχοϊδη
- Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Λ. Κατσέλη
- Υφυπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Ντ. Ρόβλια
- Γενικό Γραμματέα Εμπορίου κ. Στ. Κομνηνό
- Γενικό Γραμματέα Καταναλωτή κ. Δημ. Σπυράκο»
Για τα Δ.Σ.
