Ως ήρωας στη μυθολογική παράδοση αλλά και ως σύγχρονο κοινωνικό αρχέτυπο εννοείται κάποιος άνδρας ή γυναίκα (ηρωίδα), που μπορεί να εμφανίζεται παραδοσιακά ως πρωταγωνιστής ενός μύθου, ενός θρύλου ή έπους και που κατέχει ικανότητες μεγαλύτερες από εκείνες που κατέχει ο μέσος άνθρωπος.
Αυτές οι ικανότητες τον βοηθούν να εκτελέσει ασυνήθιστες και παράτολμες αγαθοεργές πράξεις (ηρωική πράξη) για τις οποίες γίνεται γνωστός/ή . Αυτές οι δυνάμεις δεν είναι μόνον σωματικές αλλά και διανοητικές ή ψυχικές. Ως ήρωας επίσης νοείται η κεντρική φυσιογνωμία ενός λογοτεχνικού, θεατρικού και κινηματογραφικού έργου.
Πίνακας περιεχομένων
* 1 Γενικά
* 2 Ήρωες ημίθεοι
* 3 Πολιτισμικός ήρωας
* 4 Ήρωες
4.1 Μυθικοί ήρωες
4.2 Ιστορικοί ήρωες
4.3 Σύγχρονοι ήρωες
* 5 Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Γενικά
Ο άνθρωπος μεταβάλλεται σε ήρωα όταν εκτελέσει μια ασυνήθιστη και αξιέπαινη πράξη. Παραδοσιακές ηρωικές πράξεις είναι η θηριοκτονία και η διάσωση ανθρώπων από σίγουρο θάνατο, ή η λύτρωση μιας ολόκληρης φυλής από συγκεκριμένους κινδύνους. Συνεπώς υπό κανονικές συνθήκες ο ήρωας εκτελεί αυτό που θεωρείται κοινώς αποδεκτά καλό και ευγενές μέσα στα πλαίσια του πολιτισμού που δρα. Στην λογοτεχνία, όμως, ιδιαίτερα στην τραγωδία είναι πολύ πιθανό ο ήρωας στην εξελικτική του πορεία να υποπέσει σε λάθη, (π.χ. Άμλετ, Οιδίποδας κ.λπ.)
Ενίοτε αληθινά πρόσωπα κατορθώνουν με ανάλογες πράξεις να φθάσουν στο ηρωικό status και να θεωρούνται ήρωες από τους συνανθρώπους τους. Η διαδικασία της ηρωοποίησής τους συνήθως συμπληρώνεται με την γοργή ανάπτυξη ενός συμπλέγματος μύθων γύρω από τον ήρωα, ενώ συχνά του αποδίδονται δυνάμεις πέρα από εκείνες που κατέχει ο μέσος άνθρωπος. Η κοινωνική ανθρωπολογία, αντιμετωπίζοντας το θέμα -εκτός από την μυθολογική- και στην κοινωνιολογική του διάσταση, θεωρεί επίσης τον ήρωα ως ανάγκη μιας κοινωνίας ή ενός έθνους που χάνει τα ηθικά και πολιτισμικά του ερείσματα. Ο ήρωας στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί ένα ηθικό πρότυπο για τα νεαρά μέλη μιας κοινωνίας, αλλά και μια εξιλεωτική πράξη για την εγγενή αδυναμία της να αντιμετωπίσει τα πρακτικά της προβλήματα. Μια τέτοια διαδικασία μυθοποίησης, βέβαια, είχε έναν λειτουργικό ρόλο για τις αρχαίες κοινωνίες, ακόμη και αν δεν βρίσκονταν σε κατάσταση φθοράς. Ο ήρωας και η δυναμική του μύθου λειτουργούσαν ως μέσο διδασκαλίας για τις επερχόμενες γενεές και ως μέσο πολιτισμικής τους ενσωμάτωσης, συνήθως με τελετές ενηλικίωσης αφιερωμένες στον ήρωα ή/και την προστάτιδά του θεότητα.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μπρεχτ είπε κάποτε «αλίμονο στη χώρα που έχει ανάγκη από ήρωες» και δεν μου φαίνεται παράλογο αν το σκεφτούμε! Θυμάμαι και σε μία ταινία που είχε βγει πριν από χρόνια "Εχθρός προ των Πυλών" με αγγλικό τίτλο "enemy at the gates" που λέει ένας Ρώσος αξιωματικός πως "όταν δεν έχουμε ήρωες, θα πρέπει να τους εφεύρουμε"!
...σκληρές αλήθειες, εδώ που τα λέμε γιατί δείχνει στη ταινία το άγχος των ηγετών για το πώς κατασκευάζεται και συντηρείται ο ήρωας! Μάλλον αν εστιάσουμε σε εκείνο το σημείο της ιστορίας, γιατί το υπόλοιπο γνωρίζουμε πως ενώ είναι αληθινή ιστορία την έχουν αλλάξει κατά πολύ για να γίνει προσιτή για το πολύ κόσμο, θα δούμε πως ο ήρωας κατασκευάζεται συνήθως για να υπάρχει λόγος έμπνευσης για πολλούς άλλους να βγάλουν το φίδι από τη τρύπα και κάποιοι να μη χρειαστούν να πολεμήσουν!
...αν το ξανασκεφτούμε, προσπαθούν κατά καιρούς να δημιουργήσουν ήρωες κατά καιρούς ανθρώπους που τους χρησιμοποιούν για να παραπλανήσουν τη κοινή γνώμη, ή για να παρασύρουν κι άλλους να κάνουν πράγματα (τη λάντζα, τη παλιοδουλειά, τη θυσία) που υπό άλλες συνθήκες δεν θα έκαναν! Παραδείγματα πολλά για το πρώτο σκέλος της σκέψης μου, πχ ο Ομπάμα πήρε Νόμπελ ειρήνης, γιατί είχε όραμα! Και εγώ έχω όραμα αλλά με ξέρει μόνο η μάνα μου :) Αλλο τρανταχτό παράδειγμα είναι με το Μαντέλα, που θέλουν να μας πουν πως τόσα χρόνια στη φυλακή, δεν βρήκαν τρόπο να τον σπάσουν, αλλά κέρδισε το πόλεμο εναντίων του ρατσισμού! Ετσι όλοι χαίρονται πως τώρα πια στη Ν. Αφρική όλα έστρωσαν! Τρομάρα μας, είμαστε βαθιά νυχτωμένοι...
...για το δεύτερο σκέλος της σκέψης μου, τρανταχτά παραδείγματα είναι για Ελλάδα υπάρχουν πολλά!Γεμάτα ονόματα Ελλήνων τα ιστορικά μας βιβλία! Δεν θυμάμαι όμως ήρωες από "μεγάλα τζάκια" γιατί απλά αυτοί οι αριστοκράτες δεν πολεμάνε, έχουν τους σκλάβους-δούλους για αυτές τις δουλειές! Εκεί είναι το θέμα μου, πως μάλλον ήρωες υπάρχουν για αυτούς τους λόγους που προανέφερα!
...ένας Λεωνίδας βρέθηκε να είναι ο Βασιλιάς που έπεσε στη μάχη με τους στρατιώτες του και έμεινε στην ιστορία! Πράγματι, η συγκεκριμένη μάχη θα είχε την ίδια αίγλη αν δεν είχε χαθεί μαζί με τους στρατιώτες του και ο Βασιλιάς τους? Θα είχε την ίδια ιστορική αξία η ίδια μάχη αν ο Λεωνίδας έμενε στη Σπάρτη και έδινε απλά διαταγή να πολεμήσουν 300 παλικάρια εναντίων τόσου στρατού? Ισως να είχε την ίδια αξία σε στρατιωτικό επίπεδο αλλά όχι σε ιστορικό...
...τον Ιανουάριο του 1996 στα Ίμια χάθηκαν 3 παλικάρια μας! Ο Σημαιοφόρος Έκτωρας Γιαλοψός, ο Αρχικελευστής Χριστόδουλος Καραθανάσης και ο Αρχικελευστής Παναγιώτης Βλαχάκος! Ακόμα δεν έχουν αποφασίσει αν είναι ήρωες ή όχι, εννοώ τη πολιτική ηγεσία γιατί τη θέση της Στρατιωτικής Ηγεσίας τη ξέρουμε! Υπάρχει μνημείο στη Β. Σοφίας για αυτούς τους τρεις ήρωες αλλά επειδή δεν βολεύουν τα σχέδια των γειτόνων μας (εννοώ φυσικά των Τούρκων) η πολιτική ηγεσία το αποδέχτηκε το μνημείο χαμηλόφωνα και λίγοι Έλληνες γνωρίζουμε πως υπάρχει αυτό το μνημείο για αυτά τα τρεια παιδιά της πατρίδας...
...κάηκαν αυτά τα άμοιρα 3 άτομα στη Marfin, άφησαν πίσω οικογένειες μαυροφορεμένες, κάηκε ένα έμβρυο, έκλεισαν τουλάχιστον 3 σπιτικά και βιάστηκαν να τους χαρακτηρίσουν Ήρωες! Γιατί ήρωες και όχι θύματα? Γιατί αν τα χαρακτηρίσουν θύματα θα πρέπει να βρεθούν οι ένοχοι, ενώ σαν ήρωες, αποδίδουν κάποιες τιμές, αναρτούν και μία αναμνηστική πινακίδα και το θέμα θα κλείσει με συνοπτικές διαδικασίες! Ετσι δεν θα χρειαστεί να ψάξουν γιατί και ποιός έδωσε εντολή να μείνει ανοιχτή μία τράπεζα, πρώτος στόχος σε πορείες στην Ελλάδα, ενώ δεν υπήρχε περίπτωση να μπει κόσμος εν ώρα πορείας! Που όλες οι υπόλοιπες τράπεζες του ίδιου δρόμου ήταν κλειστές! Δεν θα ψάξει κανένας ποιός είναι υπεύθυνος που λειτουργούσε τράπεζα σε ακατάλληλο κτήριο! Δεν θα ψάξει κανένας πώς ζουν οι οικογένειες που έχασαν τους αγαπημένους...
..πολύ φοβάμαι πως όταν ο όποιος λαός νιώθει πως χάνει τις δυνάμεις του κάποιοι θα φτιάξουν ήρωες. Οχι για το καλό του λαού, αλλά για να εμπνεύσουν και άλλους να κάνουν αυτό που δεν τολμούν οι ηγέτες! Πολύ φοβάμαι πως σύντομα θα μας δημιουργήσουν ήρωες από το πουθενά, κάποιους νέους εργατοπατέρες για να μας κοιμίσουν βαθύτερα!
...όταν με το καλό δούμε με τα παιδικά μάτια πάλι το κόσμο που ζούμε, δεν θα χρειαστούμε ήρωες, θα χρειαστούμε ηγέτες! Ηγέτες που δεν στηρίζονται στο όνομά τους, αλλά στις κινήσεις τους, στις πράξεις τους! Ηγέτες που δεν φοβούνται να βγαίνουν με τους στρατιώτες τους στο πόλεμο! Ισως αυτοί οι ηγέτες υπάρχουν, λειτουργούν αλλά δεν φαίνονται... Ετσι τουλάχιστον θέλω να ελπίζω...
...όσο για το Μπρεχτ, τον ευχαριστώ τουλάχιστον για αυτή του την ατάκα, κάτι είχε δει από τότε πως δεν πάει καλά! Ισως να είναι καιρός να δούμε τί δεν κάναμε και εμείς καλά και να παραδειγματιστούμε από τα λάθη μας, ή έστω να μη κάτσουμε να μας παραμυθιάσουν για να γίνουμε εμείς ήρωες και άλλοι να παίρνουν αποφάσεις και τα χρήματα. Η αλήθεια είναι πως δεν θέλω να γίνω ήρωας για κανένα, δεν έχω το κατάλληλο στιλίστα, δεν βγάζω αυτούς τους βαριούς λόγους στα παράθυρα, ελεύθερος θέλω μία στιγμή να νιώσω να νιώσω για μία στιγμή τη μυρωδιά της ελευθερίας, της πραγματικής...
"Σκέψου πως εκατομμύρια σπερματοζωάρια βγήκαν αλλά το δυνατότερο και γρηγορότερο, ίσως και ικανότερο ήταν αυτό που γονιμοποίησε το ωάριο που εμείς δημιουργηθήκαμε! Δεν είναι τυχαίο, έτσι πράττει η φύση για να αντέχουμε τα πάντα, να βρίσκουμε λύσεις και να επιβιώνουμε!" Ωραίο πράγμα είναι να ξέρεις τη θέση σου στο κόσμο και να μπορείς να δείχνεις πως πράγματι είσαι το δυνατότερο και το γρηγορότερο σπερματοζωάριο που ξέρει να επιβιώνει...
Πηγή: http://ligesskepsis.blogspot.com/2010/09/blog-post_30.html
