Του Χαράλαμπου Γαλιάνδρα Αρτινού
Συγκλονιστικά στοιχεία, από πρώτο χέρι, για τα γεγονότα που προηγήθηκαν της τραγωδίας της Κύπρου, το πραξικόπημα εναντίον του προέδρου της, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, την τουρκική εισβολή, την αιματοχυσία και την κατάληψη του 40% του εδάφους της περιέχονται στο βιβλίο του στρατηγού...
εν αποστρατεία κ. Ελευθέριου Σταμάτη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Δούρειος Ίππος».
Συγκλονιστικά, αυθεντικά και μη επιδεχόμενα διάψευσης αφού ο συγγραφέας τους, λοχαγός τότε της 31ης Μοίρας Καταδρομών που έγραψε ιστορία, έλαβε μέρος στο πραξικόπημα και μετείχε σε πολλές μάχες εναντίον των Τούρκων εισβολέων τόσο κατά την πρώτη φάση των επιχειρήσεων όσο και στον δεύτερο «Αττίλα».
Μετά από 36 χρόνια, την κατάσταση παγιωμένη, τα γεγονότα κατασταλαγμένα, τις πολλές μαρτυρίες που ήρθαν στο φως και απαλλαγμένος από τις δεσμεύσεις που πηγάζουν από τις υποχρεώσεις κάθε εν ενεργεία αξιωματικού, ο συγγραφέας βάζοντας το χέρι στην καρδιά μας έδωσε μια κατάθεση ψυχής βασιζόμενος, όπως γράφει στο προλογικό σημείωμα «…. στις προσωπικές μου αναμνήσεις των καταστάσεων εκείνων κατά τις οποίες υπήρξα αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας, καθώς και στην συνδρομή κάποιων καλών φίλων και συναδέλφων στην Ελλάδα και την Κύπρο». Στηρίχτηκε επίσης σε αναγραφόμενα σε Ημερήσιες Διαταγές καθώς και σε επίσημα έγγραφα.
Και ήταν πολλά αυτά που είδε, έζησε αντιμετώπισε και υπέστη κάτω από δυσμενείς και αντίξοες συνθήκες και καταστάσεις τόσο ο ίδιος όσο και οι συναγωνιστές του, Έλληνες και Κύπριοι. Ειδικά οι Έλληνες αξιωματικοί οι οποίοι αν και πολέμησαν ηρωικά, εκτός μικρών εξαιρέσεων, και αρκετοί άφησαν τα κόκαλά τους στο νησί, στηγματίστηκαν, παραγκωνίστηκαν και ο αγώνας και το πατριωτικό έργο τους δεν αναγνωρίστηκε ποτέ.
Μπαρουτοκαπνισμένος ο κ. Σταμάτης δίνει αυθεντικές περιγραφές σημαντικών γεγονότων που ρίχνουν φως στην κυπριακή τραγωδία και το δράμα που έζησαν όλοι όσοι εξακολουθούν να βιώνουν πολλά εξ αυτών είτε ως πρόσφυγες, είτε ως οικογένειες νεκρών, είτε ως τραυματίες με σοβαρά ψυχοσωματικά προβλήματα, είτε ως στιγματισμένοι, είτε ως αποδιοπομπαίοι τράγοι κάτω από το αδιάφορο και ανάλγητο βλέμμα της πολιτείας.
Σε αντίθεση με κάποιους άλλους, ολιγάριθμους ευτυχώς, υψηλόβαθμους αξιωματικούς που υπηρετούσαν στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) και που φέρουν ακέραιη την ευθύνη για τα διαδραματισθέντα πριν, κατά και μετά το πραξικόπημα και την εισβολή, οι οποίοι όχι μόνο δεν έριξαν μια σφαίρα, αλλά αποδείχτηκαν και ανίκανοι ν΄ανταποκριθούν στα καθήκοντα που αναλογούσαν στις θέσεις που κατείχαν. Με τα γεγονότα ξεγυμνώθηκαν, αναδεικνυόμενοι κατώτεροι των περιστάσεων και τούτο γιατί το μόνο προσόν που διέθεταν ήταν η τυφλή υπακοή και η στήριξη της χούντας των Αθηνών. Κι όμως, παρ΄ότι ριψάσπιδες και λιπόψυχοι κατέλαβαν στη συνέχεια υψηλότερα αξιώματα στην Ελλάδα και τιμήθηκαν χωρίς να προσφέρουν ποτέ τίποτα. Αλλά πιθανόν για τις κακές υπηρεσίες που προσέφεραν προς την πατρίδα.
Κορυφαίο παράδειγμα η στάση τους την παραμονή της τουρκικής εισβολής, στις 19 Ιουλίου 1974, που όταν όλα έδειχναν την επερχόμενη τουρκική εισβολή οι επιτελείς του ΓΕΕΦ απαντώντας στις αγωνιώδεις ερωτήσεις των αξιωματικών, που προσέτρεξαν για να λάβουν πληροφορίες και οδηγίες, τους ανακοίνωναν: «Δεν υπάρχει πρόβλημα. Κύριοι, πάτε για ύπνο». Αν και ανήσυχοι πήγαν για ύπνο, για να ξυπνήσουν άγρια χαράματα από τις ομοβροντίες των τουρκικών κανονιών και τους ανηλεείς βομβαρδισμούς των εχθρικών αεροπλάνων.
Εκατοντάδες είναι τα «γιατί», τα «πως» και για πιο λόγο οι ελληνοκυπριακές δυνάμεις πιάστηκαν στον ύπνο, ήταν απροετοίμαστες και αποδυναμωμένες στελεχιακά και οπλικά που παραθέτει ο στρατηγός, άξιο τέκνο της γενέτειρας του ήρωα Γ. Καραϊσκάκη, Σκουληκαριάς Άρτας. Με τον τρόπο του καυτηριάζει όλα τα κακώς κείμενα, πράξεις και παραλείψεις πολιτικής και στρατιωτική ηγεσίας, χωρίς να μεροληπτεί επ΄ ουδενός, αλλά και χωρίς και να ονοματίζει. Αν και θα μπορούσε να γράψει πολλά για αρκετά πρόσωπα. Δεν το κάνει για λόγους ευπρέπειας, ηθικής και στρατιωτικής τιμής, θέλω να πιστεύω. Ας μην ξεχνάμε όμως πως και η επίσημη πολιτεία έχει καταχωνιάσει τον περιβόητο φάκελο της Κύπρου. Και μαζί του και όλους όσοι τίμια, παλικαρίσια και φιλότιμα αγωνίστηκαν διασώζοντας την τιμή της πατρίδας και του στρατεύματος, έστω κι αν αυτό το γεγονός έχει παραβλεφθεί και αποκρυβεί απ΄την επίσημη ιστορία. Ποιόν άραγε κοροϊδεύουν;
Όπως και να΄χει το βιβλίο είναι μια σημαντική κατάθεση για τα διαδραματισθέντα στην Κύπρο, μια αδιάψευστη μαρτυρία για γεγονότα και πράξεις που έλαβαν χώρα στην εθνοφθόρο εκείνη περίοδο στο μαρτυρικό νησί. Τέλος είναι μια δικαίωση όλων όσοι έδωσαν τη ζωή, το αίμα, την ψυχή τους που έρχεται δια χειρός Ελευθερίου Σταμάτη. Στρατηγέ ευχαριστούμε.
