Η ιεροτελεστία τελέστηκε στον καθεδρικό ναό της Αγίας Αικατερίνης στην Αστόρια της Νέας Υόρκης από τον αρχιμανδρίτη Απόστολο Κουφαλάκη, που κατάγεται από τη Ρόδο και τον ιερέα Αναστάσιο Κουράκη, που κατάγεται από Νίσυρο. Παρευρέθησαν ο πρόεδρος της κοινότητας του Αγίου Δημητρίου και Αγίας Αικατερίνης Κώστας Ηλιάδης, η πρόεδρος της Δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας Ματίνα Κουτσού με το Διοικητικό Συμβούλιο, τα προεδρεία των Δωδεκανησιακών συλλόγων με τους αντιπροσώπους τους και άλλοι Δωδεκανήσιοι και φίλοι Ομογενείς.
Ακολούθησε δεξίωση στη κοινοτική αίθουσα, όπου η κ. Κουτσού ανάφερε ότι το πρώτο μνημόσυνο ήταν αφιερωμένη στην μνήμη των αειμνήστων συμπατριωτών μας που υπηρέτησαν στην Δωδεκανησιακή Ομοσπονδία. Στο δεύτερο μνημόσυνο προστέθηκαν τα ονόματα των αειμνήστων Δωδεκανησίων που υπηρέτησαν στην Δωδεκανησιακή Νεολαία και στο Εθνικό Δωδεκανησιακό Συμβούλιο. Ήταν οι άνθρωποι που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου και την Ενσωμάτωση των νησιών μας με την μητέρα Ελλάδα. Στο εφετινό μνημόσυνο προστέθηκαν και τα ονόματα των πρωτοπόρων Δωδεκανησίων, αυτοί που έφτασαν στην Αμερική πριν από το 1900 και άνοιξαν τον δρόμο στους Δωδεκανησίους που ακολούθησαν.
Για τους πρωτοπόρους Δωδεκανησίου μετανάστες μίλησε ο Μανώλης Κασσώτης. Άρχισε με τους Δωδεκανησίους που ήλθαν στην Αμερική με τον Giovanni Verrazano το 1524, συνέχισε με τον Καπετάν Μιχάλη από την Κάσο που έφτασε στο Περού με τον Francisco Pizarro το 1531 και με τους άλλους Δωδεκανησίους που έφτασαν το 1768 στην Φλώριδα με τον Andrew Trumbull.
Αναφέρθηκε στον Καστελοριζιό καπετάνιο Σάββα Νικολάου Σάββα που δυο φορές (1883 και 1889) διέσχισε τον Ατλαντικό Ωκεανό, με το ιστιοφόρο του «Λευκή Περιστερά», και έφθασε στο νησί της Santa Catharina της Βραζιλίας, όπου ίδρυσε την Φλωριανούπολη, το «Νέο Καστελόριζο». Επίσης ανάφερε τον Νικόλα Γιάννουκα, που 1896 ξεκίνησε από την Χάλκη με ένα τρικάταρτο ιστιοφόρο μήκους 40 μέτρων, διέσχισε τον Ατλαντικό και το 1896 έφτασε στο Tarpon Springs της Φλώριδας.
Επίσης ανέφερε τους Συμιακούς που στο τέλος του 19ου αιώνα, έφτασαν στην Αργεντινή και αργότερα έκτισαν στο Buenos Aires την πρώτη ελληνορθόδοξη εκκλησία σ’ όλη την Νότιο Αμερική, την San Miguel De Panormita, για να τιμήσουν τον πολιούχο του νησιού τους. Ως επίσης και τους Κασιώτες που το 1881 ακολούθησαν τους Γάλλους στον Παναμά, στην προσπάθεια τους να ανοίξουν την Διώρυγα του Παναμά. Ονομαστική αναφορά έγινε στους Νικόλαο Μαστροπαναγιώτη, που έφτασε στην Αμερική το 1872, Ιωάννη Λειβαδιώτη (1875), Κωνσταντίνος Φασουλαρίδης (1889), Γεώργιο Κουτάλα (1894), Μανώλη Χατζησταμάτη (1899) και Χαζημανώλη Σακέλλη (1899).
Μανώλης Κασσώτης
