η αυθαίρετη δόμηση. Η άνευ ή καθ’ υπέρβαση του σχεδιασμού δόμηση, θίγει σαφώς τη μορφή ή και τη χρήση του αστικού και του εξωαστικού χώρου. Δομήματα με περιορισμένη αρχιτεκτονική αισθητική, ανένταχτα χωροταξικά, αλλά κυρίως επικίνδυνα στατικά, φανερώνουν, πρόδηλα, την έλλειψη πλαισίου ελέγχου εφαρμογής του οικοδομικού κανονισμού.
H αυθαίρετη δόμηση, που ταλανίζει τη χώρα μας, δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Είναι το αποτέλεσμα, αρχικώς, κοινωνικών αναγκών που διαμορφώθηκαν ύστερα από βίαια ιστορικά γεγονότα (πολεμικές συρράξεις, πρόσφυγες), όπου το κράτος ήταν ανέτοιμο να ικανοποιήσει τις ανάγκες στέγασης μεγάλου αριθμού μετακινούμενων πολιτών. Στη συνέχεια, η στρεβλή ανάπτυξη που ακολουθήθηκε διαιώνισε (και εξακολουθεί να διαιωνίζει) το πρόβλημα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων γενεών αυθαιρέτων, τον ακριβή αριθμό των οποίων κανείς δεν γνωρίζει.
Η πολυδαίδαλη και ύποπτα «ανεκτική» νομοθεσία φαίνεται να αντιμετωπίζει τα αυθαίρετα κατασκευάσματα, με εισπρακτικό χαρακτήρα (νομιμοποιήσεις, τακτοποιήσεις, τέλη διατήρησης). Η αποδοχή της αυθαιρεσίας, υποβαθμίζει την ποιότητα του δομικού πολιτισμού μας και συνάμα θέτει σε κίνδυνο την ασφαλή λειτουργία των κτιρίων.
Η εισαγωγή μεθόδων παρατήρησης, καταγραφής και περιορισμού της αυθαιρεσίας κρίνεται περισσότερο από ποτέ αναγκαία.
Η θέσπιση μέτρων όπως αυτό της ταυτότητας των κτιρίων ή αλλιώς του «πράσινου κουτιού» τόσο σε υφιστάμενα όσο και νέο- ανεγειρόμενα κτίσματα, αποτελεί σαφέστατα κίνηση που θα οδηγήσει στον περιορισμό της αυθαιρεσίας.
Το «πράσινο κουτί», θα πρέπει να περιλαμβάνει τα αρχιτεκτονικά και τα κατασκευαστικά σχέδια της οικοδομής, ενεργειακά πιστοποιητικά αλλά και έντυπα προσεισμικού ελέγχου που ενδεχομένως να απαιτούνται.
Η ανά τακτά χρονικά διαστήματα επιβεβαίωση της τήρησης των σχεδίων, από ανεξάρτητους ιδιώτες μηχανικούς σε συνδυασμό με αυστηρές ποινές, σε περίπτωση διαπίστωσης αυθαιρεσιών, τόσο σε ελεγκτές όσο και ελεγχόμενους, θα πρέπει να συνοδεύουν την έλευση του θεσμού του «πράσινου κουτιού».
Ταυτόχρονα, η σαφέστερη κωδικοποίηση της πολεοδομικής νομοθεσίας, η απλοποίηση των διαδικασιών έκδοσης και παρακολούθησης οικοδομικών αδειών μέσω του θεσμού της ηλεκτρονικής πολεοδομίας (τα σχέδια όλων των κτιρίων θα είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο) αλλά και η δημιουργία «Μητρώου μηχανικών-κατασκευαστών Ιδιωτικών έργων» είναι μέτρα που μπορούν να συμβάλουν στη νόμιμη δόμηση και κατά συνέπεια στη βελτίωση του δομικού περιβάλλοντος.
Η αυθαίρετη δόμηση αποτελεί συνέπεια αυθαίρετων πολιτικών και αυθαίρετων νοοτροπιών και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί. Είναι θέμα παιδείας η τήρηση των πολεοδομικών κανονισμών και αντικείμενο άμεσου διαλόγου όλων των εμπλεκομένων φορέων, ο εκσυγχρονισμός τους, προκείμενου η αυθαιρεσία να μην προκύπτει ως κοινωνική ανάγκη.
Θοδωρής Ε. Δουλουμπέκης
Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.
http://www.rethemnosnews.gr/2010-08-31-11-59-49/1269--l-r-----.html
