Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια το εκπαιδευτικό σύστημα μετά από αλλαγές βρίσκεται ακόμα σε αναταραχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η αντίδραση των φοιτητών στην απόφαση διανομής ενός μόνο συγγράμματος για κάθε μάθημα. Προφανώς γιατί όταν δήλωναν τις σχολές του περίμεναν μια πλήρη δωρεάν παιδεία. Όπως δήλωσε και η Τζένη: «Ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω την λογική ενός μόνο συγγράμματος όταν η ύλη των εξετάσεων προέρχεται από δύο ή και παραπάνω βιβλία»
«Πρώτα και πάνω απ' όλα η παιδεία είναι δημόσιο αγαθό. Αγαθό δηλαδή που πρέπει να ανήκει το ίδιο σε όλους και πρέπει να είναι εγγυημένη και εφικτή η ισότητα πρόσβασης, δυνατοτήτων και ευκαιριών, που τα παιδιά μας δικαιούνται να απολαμβάνουν.» Αυτά δήλωσε η Υπουργός παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Άννας Διαμαντοπούλου στις προγραμματικές δηλώσεις για την Παιδεία. Πράγματι η δωρεάν παιδεία στην Ελλάδα με όλες τις ατέλειές της φέρει την χώρα μας πρώτη σε αριθμό φοιτητών τόσο για τα ελληνικά όσο και για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, αναλογικά με τον πληθυσμό της. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, 1 στους 3 νέους έως 24 ετών στην Ελλάδα ήταν φοιτητής σε ΑΕΙ το 2009. Σε σύνολο πληθυσμού στην εκπαίδευση, οι φοιτητές κατείχαν ποσοστό 29,9%, το υψηλότερο στην Ευρώπη των 27. Ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος αντιστοιχεί σε ποσοστό 17,4%.
Ωστόσο αυτό δεν φαίνεται να ενθουσιάζει εξίσου όλους τους Έλληνες φοιτητές. «Και τι θα γίνει με όλους αυτούς τους πτυχιούχους; Ποιος θα τους απορροφήσει;» αναρωτιέται με ένταση ο Γιώργος, φοιτητής στο τμήμα Λογιστικής του ΤΕΙ Καβάλας. Πράγματι, αυτήν την στιγμή στην Ελλάδα λειτουργούν περί τα 40 ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (συμπεριλαμβανομένων από το 2001 και των τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων καθώς και της Ανωτάτης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης). Την τελευταία ειδικά δεκαετία παρατηρείται αύξηση κατά 75% της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η αντίστοιχη ανάπτυξη στις υπόλοιπες χώρες μέλη της Ε.Ε. ανέρχεται κατά μέσο όρο σε μόλις 25%
Παράλληλα με την αύξηση των φοιτητών σημειώνονται παράπονα για την ορθή λειτουργία των ιδρυμάτων. Σύμφωνα με τις απόψεις των περισσοτέρων, βασικό αίτιο της άσχημης κατάστασης που επικρατεί είναι τα ελλιπή κρατικά κονδύλια που υποχρεώνουν τους φοιτητές να αγοράζουν τα επιπλέον συγγράμματα, να κάνουν μάθημα σε μικρές αίθουσες με χαμηλή απόδοση και περιορισμένη ερευνητική δραστηριότητα. Μιλώντας για το ΤΕΙ Καβάλας, ο Γιώργος δηλώνει πως «ως βάση τους δεν έχουν την πρακτική άσκηση συνυφασμένη με την θεωρία όπως θα έπρεπε να έχουν τα τεχνολογικά εκπαιδευτικά ιδρύματα» ενώ περνώντας στο διοικητικό μέρος του ιδρύματος αναφέρει πως «δεν φαίνονται ιδιαιτέρως ικανοί να διαχειριστούν τους παρεχόμενους πόρους για την έκρυθμη λειτουργία του ΤΕΙ». Συχνά οι διαμαρτυρίες έχουν στόχο τους ίδιους τους καθηγητές. «Μέσα στο χάος που επικρατεί στο Πανεπιστήμιο πίστευα ότι ικανοί καθηγητές θα αντιστάθμιζαν την κατάσταση… Πολλούς δεν τους έχω δει ακόμα αφού από το πρώτο μάθημα μας διδάσκουν βοηθοί τους» λέει με πικρία η Δήμητρα, τεταρτοετής φοιτήτρια στο τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Πάντειου Πανεπιστημίου και συνεχίζει «έχω χάσει πολλά μαθήματα που θα θελα να παρακολουθήσω και δεν μπορούσα γιατί ο καθηγητής είχε πάρει άδεια… Μα δεν υπάρχει κάποιος να αναπληρώσει;»
Ωστόσο, λάθη παρατηρούνται και από την μεριά των φοιτητών τα οποία η πλειοψηφία των δεν αρνείται. Χαρακτηριστικό το φαινόμενο του «αιώνιου φοιτητή». Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία (ΕΣΥΕ) το 51% των φοιτητών στα ελληνικά ΑΕΙ και ΤΕΙ χαρακτηρίζονται ως «μη ενεργοί» καθώς είτε βρίσκονται πέραν των κανονικών χρόνων φοίτησης, είτε έχουν καθυστερήσει να πάρουν το πτυχίο τους είτε έχουν εγκαταλείψει οριστικά τις σπουδές τους. Ειδικότερα, σε σύνολο 596.964 φοιτητών και σπουδαστών της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης οι 303.026 είναι εγγεγραμμένοι πέραν των κανονικών εξαμήνων φοίτησης. Με λίγα λόγια, σε κάθε δέκα «ενεργούς» φοιτητές ΑΕΙ- ΤΕΙ αντιστοιχούν άλλοι δέκα που έχουν καθυστερήσει τις σπουδές τους (βλ. σχετικό site). «Έχω ήδη ένα πτυχίο οπότε τώρα με την πρακτική σε δικηγορικό γραφείο δεν προλαβαίνω να παρακολουθώ τα μαθήματα» ομολογεί η Ελβίρα, εγγεγραμμένη στο έβδομο έτος του τμήματος Ψυχολογίας του Πάντειου Πανεπιστημίου. Άλλα θέματα όπως το πανεπιστημιακό άσυλο φαίνεται να προβληματίζει τους πιο σκεπτόμενους φοιτητές.
Μέσα από τα λεγόμενα ωστόσο μερίδας των φοιτητών, παρά τα όποια παράπονά τους, συμπεραίνει κανείς πως η εικόνα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν φαντάζει τελικά τόσο ζοφερή στο μυαλό τους. Ίσως το κύριο παράπονό τους είναι ότι κανείς δεν ζητάει την γνώμη τους, ενώ ουσιαστικά θέλουν απλώς να ακουστούν. Και τότε ίσως όλα γίνουν καλύτερα.
«Μπήκα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με αισιοδοξία για το μέλλον… Πολλές φορές νιώθω να την χάνω… Τουλάχιστον ας σπουδάσω στο πλαίσιο του καλύτερου δυνατού συστήματος… Το δικαιούμαι…
Μάριος Οικονόμου - Ομάδα του http://www.e-protasi.com/
