Φώτη ΚόντογλουΓιατί άραγε μου φέρνουνε βαθεία συγκίνηση , και φυλάγω κρυφά μέσα στην καρδιά μου κάποια πράγματα, που δεν τα παρατηρεί κανένας;
Κι αν βρεθεί κανείς να τα προσέξει και να νοιώσει κάτι απ' αυτά , ωστόσο δεν το φανερώνει, για να μην τον λογαριάζουν για άνθρωπο που χάνει τον καιρό με κάποια πράγματα που δεν είναι σοβαρά, προπάντων στην εποχή μας, που θέλει να είναι οι άνθρωποι δραστήριοι σε χεροπιαστά πράγματα , προ πάντων σε ό, τι βγάζει χρήματα: "λεφτά, πολλά λεφτά!" ακούω συχνά να λένε δίπλα μου , κι ανατριχιάζω, αν τύχει να κα΄θησω σε καμία καρέκλα, κι ας βρίσκουμαι και μίλια μακρυά απο την Αθήνα. Εδώ πιά , μέσα στη νέα ελληνική Βαβυλών, όπου να σταθεί κανένας δεν ακούγει τίποτ' άλλο απο κουβέντες για λεφτά.
Κι αν τύχει να ακούσει κανείς και καμιά άλλη ομιλία, πάλι, σαν συλλογισθεί λίγο, θα δεί πως κ' εκείνη η κουβέντα στα λεφτά καταλήγει και στα λεφτά αποβλέπει.
Τόσο πολύ έχουνε ζαλισθεί οι άνθρωποι απο το χρήμα, που τους βλέπω σαν να είναι άρρωστοι τόσο πολύ, που αυτά τα λεφτα΄, που τα λατρεύουνε όπως προσκυνούσανε οι Οβραίοι το Μαλαματένιο το Μοσχάρι , σαν τα αποχτήσουνε, απο την πολλή χαρά τους δεν είναι σε θέση να τα χαρούνε, οι δυστυχισμένοι , σαν εκείνον τον φλογερό εραστή , που απο το πολύ το αίσθημα, σαν βρεθεί τέλος πάντων κοντά στην αγαπημένη του, τα χάνει , χλωμιάζει , και δεν τολμά να της μιλήσει!
Με πάθος μιλούνε όλοι για το χρήμα, κι αυτοί που δεν το έχουνε και το ποθούνε μέρα νύχτα, κ' εκείνοι που το έχουνε. Οι πρώτοι παραμιλούνε κι ολοένα κάνουνε συνέχεια με τι τρόπο να τ'αποχτήσουνε, οι δεύτεροι κάνουνε κι αυτοί σχέδια απάνω σε σχέδια με τι τρόπο θα το πληθύνουνε και θ α το ασφαλίσουνε. Το χρήμα είναι ο θεός και των φτωχών και των πλουσίων, των αρσενικών και των θυλικών των παιδιών και των γέρων. Τούτη η θρησκεία είναι παγκόσμια, κι όχι ο Χριστιανισμός, ή ο Βουδδισμός, ή ο μωχαμετανισμός! Γιατί το χρυσάφι το προσκυνούνε κ' οι άσπροι, κ' οι μαύροι , κ' οι κίτρινοι , κ' οι κάθε φυλής άνθρωποι, κ' οι κάθε θρησκείες.
Είπε, λέγει ο Χριστός, πως με το Ευαγγέλιο θα γίνει "μία ποίμνη και είς ποιμήν". Αυτό δέν θα γίνει ποτέ, γιατί ο Χριστός το είπε με άλλη έννοια: Εννοούσε πως όσοι πιστέψουνε αληθινά σ΄αυτόν , θα είναι ενωμένες οι ψυχές τους πνευματικά, κι ας βρίσκεται ο ένας εδώ κι ο άλλος στην άλλη άκρη του κόσμου, κι όχι πως θα γίνουνε Χριστιανοί όλοι οι άνθρωποι. Ίσα-ίσα είπε, πως οι δικοί του θα είναι λίγοι: "το μικρόν ποίμνιο" και μάλιστα πως θα ε΄νιαι καταδιωγμένοι και "μισούμενοι υπό πάντων δια το όνομά του".
Αυτός που έστησε κιόλας το θρόνο του απάνω στην οικουμένη, κ' είναι ο "εις ποιμήν", που εξουσιάζει την παγκόσμια στάνη, είναι ο Θεός τους Χρυσαφιού , ο Μαμωνάς. Μονάχα πως η στάνη του, αντί να έχει μέσα αθώα πρόβατα, έχει λογιών - λογιών αγρίμια και θηρία, που κατασπαράζουνε το ένα τ'άλλο, γιατί όποιος αγαπά πολύ το χρήμα, δεν αγαπά τον αδερφό του , αλλά είναι έτοιμος να τον βλάψει για το συμφέρον του.
Κ' εκείνος που αμφιβάλλει γι' αυτά που λέμε, ας κοιτάξει τι λέγει το Ευαγγέλιο: "Δε μπορείτε να δουλεύετε(να είσαστε δούλοι) σε δυό αφεντικά, στον Θεό και στον Μαμωνά. Ή τον ένα θα αγαπήσετε, ή τον άλλον".
Το χρήμα , βέβαια, είναι ένα πράγμα χρειαζούμενο για να ζήσουν οι άνθρωποι, εξυπηρετώντας ο ένας τον άλλον. Αλλά η φιλαργυρία, απο υπηρέτη του ανθρώπου, το κάνει τύραννό του. Είναι σαν το κρασί, που είναι καλό σαν πίνεται με μέτρο, μα γίνεται φαρμάκι σαν πίνεται με αχορταγία. Το χρήμα, σαν γίενι πάθος είναι το πιό τρομερό και καταραμένο πράγμα. Όλα τα εγκλήματα, όλα τα φονικά, όλες οι αιματοχυσίες και οι άλλες αμέτρητες δυστυχίες της ανθρωπότητας, αιτία έχουνε το χρήμα , το συμφέρον.
Πάντα οι άνθρωποι αγαπούσαν το χρήμα. Σήμερα όμως η αγάπη αυτή έχει γίνει μια τυραννία φρικτή. Ο βαρύς ίσκιος του σκέπασε ολότελα την ψυχή των ανθρώπων , και δεν άφησε κανένα μέρος της έξω απο το φαρμακερόν ίσκιο του. Σπάνιο πράγμα είναι να ακούσει κανένας κάποια συνομιλία που να μην έχει σχέση με το χρήμα , σαν να μην υπάρχει πιά τίποτ' άλλο στον κόσμο. Το χρήμα είναι μιά σφήνα, μπηγμένη στο μυαλό του ανθρώπου, που τον βασανίζει μέρα-νύχτα.
Μέσα σε τέτοιον κόσμο, λοιπόν, σε βλέπουν όλοι σαν χασομέρη, αν τύχει να μιλήσεις για κάποια αισθήματα και για κάποιες συγκινήσεις που βρίσκουνται μακρυά απο τη μόνη και μοναδική κι αδιάκοπη συγκίνηση των λεφτών , που τη νοιώθει όλος ο κόσμος. Κι αν τύχει μάλιστα αυτά τα αισθήματα να έχουνε σχέση με τη θρησκεία, εκείνον που τα έχει και που θαρρεύτηκε να τα πει κιόλας, θα τον πούνε, όπως είπα στην αρχή, χασομέρη, ανόητον , όσο και βλαμμένον.
Ωστόσο, εμένα δεν με φοβερίζουνε αυτές οι προσβλητικές ονομασίες, γιατί τις συνήθισα και γιατί τις ακούσαμε κι άλλοι πιό σπουδαίοι απο μένα, αλλά και γιατί δεν έχω πολλή εκτίμηση σε όσα εκτιμούν οι σημερινοί άνθρωποι! Και γι' αυτό, όπως πάντα, φανερώνω τι έχω μέσα στην καρδιά μου, κι όποιος θέλει ας τ' ακούσει!
Φώτης Κόντογλου
Βιβλίο: Ευλογημένο Καταφύριο
Κεφάλαιο:Το βασίλεμα του ήλιου Εκδόσεις -ΑΚΡΙΤΑΣ
