Οι 13 μεγαλύτερες “φούσκες” στην οικονομική ιστορία του πλανήτη, από τις ολλανδικές τουλίπες και τη μανία του χρυσού μέχρι το Internet και τα suprime.και τώρα ο χρυσός Νο 3 1634-38: ΤουλίπεςΗ αρχαιότερη καταγεγραμμένη χρηματοπιστωτική φούσκα στην Ιστορία είχε σχήμα και χρώμα τουλίπας. Ορισμένες φημισμένες ολλανδικές οικογένειες της εποχής υποθήκευσαν τις περιουσίες τους για να επενδύσουν σε βολβούς τουλίπας. Το κόστος για κάποιους βολβούς ήταν αντίστοιχο με το κόστος ενός σπιτιού. 1720: South Sea Co. Θεωρούνταν “σίγουρο στοίχημα” από τους Βρετανούς τραπεζίτες που έβαλαν τα λεφτά τους στις μετοχές της ναυτιλιακής South Sea, πιστεύοντας ότι η εταιρία είναι το μεγάλο παιχνίδι στο εμπόριο με τον Νέο Κόσμο. Όμως η εταιρία ποτέ δεν έβγαλε κέρδη, οι επενδυτές καταστράφηκαν και οι αξιωματούχοι της South Sea κατέληξαν στη φυλακή. 1848: Χρυσός Νο1 Όταν ανακαλύφθηκε χρυσός στη βόρειο Καλιφόρνια, η μανία του χρυσού κατέλαβε όλο το αμερικανικό έθνος. Η μαζική μετανάστευση των κερδοσκόπων αύξησε τον πληθυσμό της Καλιφόρνιας από 15.000 σε πάνω από 300.000 κατοίκους μέσα σε περίπου μία 5ετία. 1860-73: Σιδηρόδρομοι Η κατασκευή σιδηροδρόμων άρχισε να “καλπάζει” μετά τον αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Οι μετοχές σιδηροδρομικών εταιριών κατέλαβαν το 40% της κεφαλαιοποίησης του χρηματιστηρίου NYSE. Εξαιτίας οικονομικού πανικού που ξέσπασε το 1873, πάρα πολλές εταιρίες χρεοκόπησαν. 1890s: Ποδήλατα Σε κάποια στιγμή της Ιστορίας υπήρχαν πάνω από 300 εταιρίες στις ΗΠΑ οι οποίες συναγωνίζονταν για μια καλή θέση στην αγορά του ποδηλάτου. Μετά ήρθε το αυτοκίνητο – και το 1905 είχαν απομείνει μόλις 12 κατασκευαστές ποδηλάτων στις ΗΠΑ. 1920s: Ραδιόφωνα Η τεχνολογία του ραδιοφώνου δημιούργησε έναν καλπασμό τύπου “Ίντερνετ” στην ακμάζουσα δεκαετία του ’20. Το ισχυρότερο παράδειγμα: η μετοχή της Radio Corp. of America εκτινάχτηκε από το 1 δολάριο στα 573 δολάρια μεταξύ 1921 και 1929. Διολίσθησε πάνω από 95% στη συνέχεια. 1959: Ηλεκτρονικά Στο χάραμα της διαστημικής εποχής, κάθε μάρκα που περιείχε τη ρίζα “tron” στο όνομά της -όπως η Astron και η Transitron- εκτοξεύτηκε στο διάστημα. Το 1962, όμως, επέστρεψαν όλες στον ταπεινό μας πλανήτη, με πολύ ανώμαλη προσγείωση 1974-80: Χρυσός Νο2 Καθώς ο πληθωρισμός εκτινασσόταν (και καθώς ο Αμερικανός καταναλωτής απέκτησε το δικαίωμα να επενδύσει σε χρυσό για πρώτη φορά μετά το Μεγάλο Κραχ) οι τιμές του εκτινάχτηκαν από τα περίπου 100 δολάρια ανά ουγκιά το 1974 στα 850 $. το 1980. Θα ακολουθούσαν όμως φθίνουσα πορεία για τα υπόλοιπα 25 χρόνια. 1980-84: Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Πριν ακόμη από την ανάδειξη των Windows ή του Mac, οι εταιρίες προσωπικών υπολογιστών ήταν οι μεγάλοι αστέρες της ημέρας. Όμως οι μετοχές εταιριών PCs διολίσθησαν 50% και περισσότερο το 1984, προκαλώντας στους επενδυτές τεχνολογική φοβία για μία 10ετία και πλέον. 1985-90: Ιαπωνία Στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου έσκασε μια δίδυμη φούσκα: στην αγορά ακινήτων και στο χρηματιστήριο. Μεταξύ 1985 και 1989, οι ιαπωνικές μετοχές τετραπλασιάστηκαν σε αξία. Αλλά κατέρρευσαν το 1990 και δεν έχουν ανακάμψει πλήρως ακόμα. 1997 – 2000: Internet Από το Μεγάλο Κραχ είχε να πέσει τόση κερδοσκοπία στη Wall Street. Αυτή τη φορά στο επίκεντρο βρίσκονταν υποσχόμενες πλην όμως μη κερδοφόρες εταιρίες που περιείχαν το “.com” στο όνομά τους. Όταν το πάρτι τελείωσε στα τέλη του 2000, οι τεχνολογικές μετοχές είχαν χάσει τα τέσσερα πέμπτα (4/5) της αξίας τους. 2003 – 2007: Ακίνητα Μια συντηρητική επένδυση (η κατοικία) έγινε το αντικείμενο αχαλίνωτης κερδοσκοπίας. Με το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων καταποντίστηκε και το χρηματιστήριο. 2008 – σήμερα: Χρυσός Νο3 Οι επενδυτές στράφηκαν στον χρυσό όταν πίστεψαν ότι η παγκόσμια οικονομία έχει προβλήματα. Κι όταν ξεκαθαρίστηκε, ωστόσο, ότι “δεν θα πέσει ο ουρανός στο κεφάλι μας”, ο χρυσός συνέχισε να ανεβαίνει και σήμερα διαπραγματεύεται πάνω από τα 1.100 $. ανά ουγκιά.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ
