Δικηγόρου - Εργατολόγου
Η υποχρέωση του εργοδότη για χορήγηση πιστοποιητικού εργασίας βασίζεται στην εύλογη απαίτηση του εργαζομένου να εξασφαλίσει βεβαίωση για το είδος και τη διάρκεια της εργασίας που έχει προσφέρει στα πλαίσια της επαγγελματικής του πορείας και σταδιοδρομίας.
Η υποχρέωση αυτή θεμελιώνεται από τις διατάξεις των άρθρων 678 Α.Κ., 2 Ν. 2112/1920 και 4 Β.Δ. 16/18.07.1920.
Περιεχόμενο πιστοποιητικού
Το πιστοποιητικό εργασίας πρέπει να αναφέρει το είδος της εργασίας, δηλαδή να περιλαμβάνει τα στοιχεία εκείνα που είναι απαραίτητα για τον καθορισμό της φύσης της, καθώς και τη διάρκεια της εργασίας, δηλαδή να προσδιορίζει το χρονικό διάστημα απασχόλησης του εργαζομένου.
Το πιστοποιητικό εργασίας μπορεί, επίσης, να αναφέρεται στην ποιότητα της εργασίας και στη διαγωγή του εργαζομένου μόνο κατόπιν ειδικού αιτήματος του τελευταίου. Στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης πιστοποιεί τις ικανότητες και δεξιότητες, τις γνώσεις και την επαγγελματική εμπειρία (ποιόν εργασίας), καθώς και τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του εργαζομένου (διαγωγή) κατά την εκτέλεση της εργασίας του. Πρέπει να σημειωθεί ότι εάν ο εργαζόμενος δεν το επιθυμεί, ο εργοδότης δεν μπορεί να συμπεριλάβει καμία αναφορά των στοιχειών αυτών στο πιστοποιητικό εργασίας.
Υποχρέωση χορήγησης αληθούς πιστοποιητικού
Η υποχρέωση του εργοδότη δεν συνίσταται απλά στην έκδοση και χορήγηση του πιστοποιητικού εργασίας, αλλά και στην παροχή πιστοποιητικού με αληθές περιεχόμενο. Αυτό σημαίνει ότι το πιστοποιητικό εργασίας πρέπει να αποδίδει σωστά και συνολικά την υπηρεσιακή εικόνα του εργαζομένου, να είναι σαφές και αντικειμενικό και να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Χρόνος χορήγησης του πιστοποιητικού
Η εργοδοτική υποχρέωση για έκδοση και χορήγηση πιστοποιητικού εργασίας δημιουργείται, σύμφωνα με τον νόμο (άρθρο 678 Α.Κ.), κατόπιν αιτήσεως του εργαζομένου, με τη λήξη της εργασιακής σύμβασης. Ωστόσο, γίνεται δεκτό ότι μπορεί να ζητηθεί και να χορηγηθεί ένα τέτοιο πιστοποιητικό και όσο διαρκεί η εργασιακή σχέση, εφόσον ο εργαζόμενος επικαλεσθεί ειδικό έννομο συμφέρον. Στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης υποχρεούται στην παροχή του πιστοποιητικού εργασίας στα πλαίσια της καλής πίστης και της υποχρέωσης πρόνοιας που διέπουν την εργασιακή σχέση.
Άρνηση χορηγήσεως πιστοποιητικού εργασίας
Η αίτηση του εργαζομένου για χορήγηση του πιστοποιητικού επέχει θέση όχλησης. Κατά συνέπεια, ο εργοδότης που αρνείται να ικανοποιήσει ένα τέτοιο αίτημα καθίσταται υπερήμερος.
Σε περίπτωση αρνήσεως του εργοδότη να χορηγήσει το εν λόγω πιστοποιητικό, ο εργαζόμενος μπορεί να εγείρει αγωγή στο αρμόδιο δικαστήριο ζητώντας να υποχρεωθεί ο εργοδότης στην έκδοση και χορήγηση του πιστοποιητικού με την απειλή χρηματικής ποινής έως πέντε χιλιάδες εννιακόσια ευρώ (5.900) και προσωπικής κράτησης έως ένα έτος, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 946 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Παράλληλα δεν αποκλείεται και η καταδίκη του εργοδότη σε δήλωση βουλήσεως (άρθρο 949 Κ.Πολ.Δ.) με αποτέλεσμα η δικαστική απόφαση να επέχει θέση πιστοποιητικού εργασίας.
Υποχρέωση συμπλήρωσης ελλιπούς, ψευδούς ή ανακριβούς πιστοποιητικού
Εάν ο εργοδότης χορηγήσει ελλιπές, ανακριβές ή ψευδές πιστοποιητικό εργασίας, μπορεί να υποχρεωθεί από το αρμόδιο δικαστήριο να συμπληρώσει ή να διορθώσει το πιστοποιητικό ή ακόμη και να προβεί στην έκδοση και χορήγηση νέου. Και σε αυτή την περίπτωση, όπως και στην περίπτωση αρνήσεως χορήγησης πιστοποιητικού, απειλείται χρηματική ποινή και προσωπική κράτηση, καθώς και καταδίκη σε δήλωση βουλήσεως (άρθρα 946 & 949 Κ.Πολ.Δ.) σύμφωνα με τα ανωτέρω.
Υποχρέωση αποζημίωσης
Η ευθύνη του εργοδότη για την ακρίβεια του πιστοποιητικού εργασίας που χορηγεί υπάρχει τόσο απέναντι στον εργαζόμενο όσο και απέναντι στον τρίτο νέο εργοδότη, στον οποίο απευθύνεται το πιστοποιητικό. Επομένως, σε κάθε περίπτωση υπαίτιας παράβασης της υποχρέωσης του εργοδότη για παροχή του εν λόγω πιστοποιητικού, η οποία οφείλεται είτε σε άρνηση ή καθυστέρηση χορήγησής του, είτε σε χορήγηση ελλιπούς, ψευδούς ή ανακριβούς πιστοποιητικού ή ακόμη και σε μη συμμόρφωση με δικαστική απόφαση που τον υποχρεώνει στη χορήγηση πιστοποιητικού, ο εργοδότης ευθύνεται σε αποζημίωση προκειμένου να αποκαταστήσει τυχόν ζημία που προξένησε στον εργαζόμενο ή στον τρίτο νέο εργοδότη.
Κυρώσεις
Σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 5 του Ν. 1545/1985 ο εργοδότης που αρνείται να χορηγήσει πιστοποιητικό ή που εκδίδει ψευδές ή ανακριβές πιστοποιητικό εργασίας τιμωρείται με πρόστιμο δεκαπέντε έως και τριακοσίων ευρώ από τον αρμόδιο επιθεωρητή εργασίας, το οποίο καταπίπτει υπέρ της εργατικής εστίας.
Απόδειξη προϋπηρεσίας
Τέλος, η χορήγηση του πιστοποιητικού εργασίας έχει ιδιαίτερη σημασία για τον εργαζόμενο καθώς αποδεικνύει την προϋπηρεσία του σε προηγούμενους εργοδότες. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η κατάθεση του πιστοποιητικού, καθώς και κάθε άλλου αποδεικτικού μέσου στον νέο εργοδότη έτσι ώστε να ενεργοποιηθεί η αντίστοιχη υποχρέωση του τελευταίου για καταβολή αποδοχών ανάλογων με την προϋπηρεσία του εργαζομένου. Για τον υπολογισμό των κατώτατων ορίων μισθών των απασχολουμένων μισθωτών με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου λαμβάνεται υπόψη:
α. Στον μεν ίδιο εργοδότη οποιαδήποτε προϋπηρεσία με υπαλληλική ή υπηρετική ιδιότητα, ακόμη και με αυτήν του εργάτη.
β. Σε άλλους δε εργοδότες κάθε συναφής και ανάλογη προς την ήδη παρεχόμενη προϋπηρεσία.
