Ολοι φοβούνταν ώς το τέλος την αποτυχία, όµως τελικά το πρωτόκολλο για τη βιοποικιλότητα υιοθετήθηκε από 193 χώρες του πλανήτη. Ωστόσο, δεν ισχύει για τις ΗΠΑ αφού παραµένει µη δεσµευτικό.
Πρόκειται για µια συµφωνία χωρίς προηγούµενο µε στόχο τη βελτίωση της προστασίας των ειδών και των οικοσυστηµάτων και τη δικαιότερη κατανοµή των κερδών από αυτά.
Η διάσκεψη στη Ναγκόγια ολοκληρώθηκε την περασµένη Κυριακή και δεν πήρε µεγάλη δηµοσιότητα, παρά το γεγονός ότι τα θέµατά της ήταν κρίσιµης σηµασίας, καθώς πραγµατοποιήθηκε δέκα µήνες µετά το φιάσκο της συνόδου κορυφής της Κοπεγχάγης για την άνοδο της θερµοκρασίας του πλανήτη. Παρά τις διαφωνίες µεταξύ των 193 χωρών που ήταν παρούσες στη διάσκεψη, η υιοθέτηση ενός στρατηγικού σχεδίου από 20 σηµεία για την υπεράσπιση των οικοσυστηµάτων ώς το 2020 προσφέρει ελπίδα στις χώρες και τις οργανώσεις που επιδιώκουν να φρενάρουν τους ρυθµούς µε τους οποίους εξαφανίζονται σήµερα τα είδη των ζώων και των φυτών. Ο ρυθµός αυτός χαρακτηρίζεται ο χειρότερος από την εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 65 εκατοµµύρια χρόνια.
Ιστορική επιτυχία. «Το πρωτόκολλο της Ναγκόγια είναι µια ιστορική επιτυχία», σύµφωνα µε τον Τζιµ Λιπ, γενικό διευθυντή της οργάνωσης WWF Ιnternational. «Πρόκειται για µια πολύ µεγάλη στιγµή», δήλωσε η γαλλίδα υφυπουργός Οικολογίας Σαντάλ Ζουανό. «Είναι ένα όνειρο που όλες οι χώρες έχουν στο κεφάλι τους εδώ και καιρό», δήλωσε ο Ρίου Ματσουµότο, ο ιάπωνας υπουργός Περιβάλλοντος. Για τον Ράσελ Μιτερµέιερ, πρόεδρο της µη κυβερνητικής οργάνωσης Conservation Ιnternational, το µήνυµα που εστάλη στις χώρες είναι σαφές: «Πρέπει να κάνετε περισσότερα».
Το νέο πρωτόκολλο της Ναγκόγια είναι πολύ τεχνικής φύσεως. Συνδέει την «προστασία της βιοποικιλότητας» µε την «επιβίωση της ανθρωπότητας». Εχει στόχο την προστασία όλων των οικοσυστηµάτων. Στο πλαίσιο αυτό, οι προστατευόµενες περιοχές του πλανήτη θα αυξηθούν στο 17% της συνολικής επιφανείας της γης (από 13% που είναι σήµερα) και στο 10% εκείνης των ωκεανών και των ακτών (σήµερα προστατεύεται λιγότερο από το 1%). Ο στόχος στην ξηρά είναι να σταµατήσει η καταστροφή των φυσικών οικοσυστηµάτων, κυρίως των δασών. Στη θάλασσα, αντικείµενο «ειδικών προσπαθειών», σύµφωνα µε το πρωτόκολλο, θα πρέπει να αποτελέσει η αποκατάσταση των κοραλλιογενών υφάλων.
Απλοί παρατηρητές οι ΗΠΑ. Η συµφωνία ωστόσο δεν είναι δεσµευτική για όλους και κυρίως για τις ΗΠΑ, οι οποίες βρέθηκαν στη Ναγκόγια µόνον ως «παρατηρητές», παρά το γεγονός ότι είναι µία από τις χώρες µε τις µεγαλύτερες εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα. «Αυτή η απουσία των ΗΠΑ είναι απλώς αυτοκτονική», λέει η νεοϋορκέζα Γουέντι Μπρόερ, ιδρύτρια της µη κυβερνητικής οργάνωσης Green Μap. Επίσης, πολλές οικολογικές οργανώσεις έσπευσαν να επισηµάνουν πως το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια δεν έχει νοµικά δεσµευτικό πλαίσιο. Και υπάρχει συνεπώς ενδεχόµενο άλλες χώρες να το τηρήσουν και άλλες όχι. Στη Ναγκόγια δόθηκε γενικότερα έµφαση στην «ευθύνη των κρατών». Οι χώρες θα πρέπει να εκπονήσουν οι ίδιες τις διαδικασίες επίβλεψης της βιοπειρατείας. Σύµφωνα µε έναν νορβηγό εκπρόσωπο, θα χρειαστούν «τουλάχιστον δύο χρόνια για να επαληθευτεί αν τα έργα συµφωνούν µε τα λόγια». Η «δεύτερη πράξη» της Ναγκόγια θα διεξαχθεί το 2012 στην Ινδία, όπου και θα τεθεί το θέµα των οικονοµικών πόρων. Παρά τις ελλείψεις όµως η συµφωνία στη Ναγκόγια αντιµετωπίζεται θετικά. «Μια αποτυχία θα ήταν καταστροφική», λέει ο επιστήµονας Χιούµπερτ Ριβς, πρόεδρος της οργάνωσης Ligue RΟC. «Οι χώρες συνεδρίαζαν στη Ναγκόγια για το µέλλον των κοινωνιών µας. Και έδωσαν το παρών. Δεν πρέπει λοιπόν να γκρινιάζουµε».
Δέκα µήνες µετά το φιάσκο της Κοπεγχάγης, υιοθετήθηκε κοινή στρατηγική για την υπεράσπιση των οικοσυστηµάτων
Φρένο στην ανεξέλεγκτη εκµετάλλευση
Ενα από τα θέµατα που προσέφεραν πεδίο για αντιπαραθέσεις µεταξύ των κρατών ήταν και η λεγόµενη συµφωνία ΑΒS που αφορά την πρόσβαση και την κατανοµή σε όλους των ωφελειών από την εκµετάλλευση των φυσικών πόρων (µορίων, φυσικών εκχυλισµάτων, γονιδίων). Επειτα από σκληρό παζάρι οκτώ ετών, τα κράτη κατέληξαν σε µια συµφωνία η οποία θα καθορίσει από το 2012 την κατανοµή των κερδών από την εµπορευµατοποίηση κυρίως από τις βιοµηχανίες της ιατρικής, των φαρµάκων και των καλλυντικών των γενετικών αγαθών (ζώων, φυτών, µικροοργανισµών) που προέρχονται από άλλες χώρες. Στο εξής, ζωντανοί οργανισµοί θα καλύπτονται από διπλώµατα ευρεσιτεχνίας, προς όφελος κυρίως των λιγότερο ευνοηµένων χωρών. Ωστόσο αρκετοί επισηµαίνουν τους κινδύνους που η συµφωνία αυτή εµπεριέχει, κυρίως αυτόν της υπερβολικής εµπορευµατοποίησης.
Το πρωτόκολλο της Ναγκόγια συµβουλεύει επίσης τα κράτη να βάλουν τέλος «στις επιβλαβείς επιδοτήσεις» (αλιεία, γεωργία…).
http://www.tanea.gr
