Ο Κηφισός σαν τον Μανωλιό αλλάζει και βάζει τα βρώμικα «ρούχα» του αλλιώς. Οι αγωγοί με τα τοξικά απόβλητα που χύνονταν στο ποτάμι σήμερα έχουν ως διά μαγείας εξαφανιστεί.
Αλλά το ποτάμι δεν καθάρισε. Ο υγρός οχετός από βιομηχανίες αλλά και κατοικίες κατά μήκος του τελευταίου «ζωντανού» ποταμού του Λεκανοπεδίου αναβλύζει σαν φυσική πηγή εν μέσω της κοίτης του, αφού πλέον οι αγωγοί έχουν θαφτεί ή καμουφλαριστεί για να μην εντοπίζονται εύκολα.
Ετσι ξαφνικά, εκεί που κοιτάζεις τα «ειδυλλιακά», κόκκινα από τη ρύπανση, νερά του Κηφισού, ο υδάτινος καμβάς μπορεί να μαυρίσει ή να πρασινίσει, ανάλογα με το είδος των αποβλήτων που διοχετεύονται εκείνη τη στιγμή.
Σε άλλα σημεία η αυθαίρετη δόμηση και οι επιχωματώσεις αλλοιώνουν το τοπίο, ενώ παράνομα ποιμνιοστάσια στις όχθες του, με
γουρούνια, κατσίκες, πρόβατα και βοοειδή, αποτελούν εστίες μόλυνσης.
«Το Βήμα» με καθοδηγητή τον πρόεδρο της Οικολογικής Εξόρμησης Αττικής και μέλος του ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης και Ανάπλασης Κηφισού κ. Π. Τσίτουρα, γνωστό και με το παρατσούκλι «Ρομπέν του Κηφισού», ακολούθησε το ρυπασμένο ρεύμα του ποταμού και βρήκε όσα δεν μπορούν να... βρουν οι αρμόδιες Αρχές.
Πρώτη στάση στις Αδάμες, στη Νέα Κηφισιά. Ο κ. Τσίτουρας, ο οποίος αγωνίζεται επί 50 χρόνια για τη σωτηρία του Κηφισού, ήθελε ξεκινώντας το οδοιπορικό να δούμε πώς ήταν ο ποταμός πριν από πολλά χρόνια.
Ενας μικρός παράδεισος επιβιώνει εκεί, σε πείσμα του τσιμέντου και της ρύπανσης. Λίγο μετά τη συμβολή του Κηφισού με το ρέμα Κοντοχρήστου τα νερά ρέουν ήσυχα και δείχνουν καθαρά «διά γυμνού οφθαλμού».
Τα δέντρα και η πυκνή βλάστηση «κρύβουν» τον ουρανό και δημιουργούν μια ήσυχη πράσινη γωνιά, λίγα μέτρα μακριά από την πυκνοδομημένη πόλη. «Θα μπορούσε ο δήμος να διαμορφώσει εδώ έναν χώρο περιπάτου.
Πέντε λεπτά από το κέντρο της Κηφισιάς και βρισκόμαστε σε ένα φυσικό περιβάλλον που νομίζεις ότι βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα» λέει ο 78χρονος ακτιβιστής.
Οπως επισημαίνει, αν η περιοχή αυτή γίνει επισκέψιμη, ταυτόχρονα θα προστατευθεί. «Θα έρχεται εδώ κόσμος.Δεν θα μπορούν εύκολα να ρίχνουν τους αγωγούς τους στο ποτάμιή να πετούν μπάζα και σκουπίδια, διότι κάποιος περιπατητής θα υπάρχει εδώ, θα τους δει και θα τους καταγγείλει» αναφέρει.
Πιο κάτω όμως, στο ρέμα της Χελιδονούς, η εικόνα ανατρέπεται. Τα διάφανα νερά που έρρεαν στις Αδάμες, εδώ γίνονται μαύρα. Λίγο πριν από τις εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠβρίσκονται πάνω στην μπαζωμένη παλαιά κοίτη του ρέματος, καθώς η επιχείρηση άλλαξε τη ροή του για να δημιουργήσει χώρο- ο χείμαρρος δημιουργεί μια μικρή λίμνη με αδιάφανα από τη ρύπανση ύδατα.
«Δείτε τι ρίχνουν. Με την ανοχή του κράτους καταστρέφονται ο Κηφισός και οι παρακηφίσιες περιοχές,και όλες οι δημόσιες υπηρεσίες δηλώνουν ανευθυνότητα» τονίζει ο κ. Τσίτουρας.
Δυσωδία παρανομίας
Η ρύπανση προέρχεται συνήθως από υγρά απόβλητα βιομηχανιών και βιοτεχνιών που εδρεύουν στις παρακηφίσιες περιοχές.
«Στον Κηφισό πέφτουν επίσης και αστικά λύματα που διοχετεύονται με παράνομα συνδεδεμένους αγωγούς στο δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων υδάτων.Μεγάλη πληγή αποτελεί όμως και η απόρριψη μπάζων και σκουπιδιών στα πρανή και στην κοίτη του ποταμού» σημειώνει.
Στο Μενίδι, δίπλα στις όχθες του Κηφισού (ανάμεσα στα ρέματα της Πύρνας και της Χελιδονούς), παράγκες που λειτουργούν εν είδει κτηνοτροφικής μονάδας φιλοξενούν βοοειδή, κατσίκες, πρόβατα, κότες.
Η δυσωδία είναι αφόρητη, καθώς ο καταπατημένος χώρος- ιδιοκτησία του Δήμου Αθηναίων- είναι γεμάτος περιττώματα ζώων. «Πού είναι ο υπεύθυνος;» ρωτάει τους αλλοδαπούς εργάτες της παράνομης «φάρμας» ο «Ρομπέν του Κηφισού».
«Σε μία εβδομάδα να τα έχει μαζέψει πείτε του. Θα ξανάρθω», τους απείλησε.
Στον δρόμο προς το ρέμα της Πύρνας ένας πολίτης με ξύλα και συρματοπλέγματα έκλεινε την πρόσβαση προς την κοίτη. «Ε, τι κάνεις εκεί; Φράζεις το ρέμα;» του φωνάζει ο κ. Τσίτουρας.
«Δική μου είναι η έκταση, κύριε Τσίτουρα», του απαντά εκείνος. «Οχι,κάνεις λάθος .Δική μου είναι και όλων των Ελλήνων» αποκρίνεται.
Στην ερώτηση πώς τον ήξερε ο συγκεκριμένος καταπατητής, ο κ. Τσίτουρας είπε χαρακτηριστικά: «Πενήντα χρόνια γυρίζω σχεδόν καθημερινά σπιθαμή προς σπιθαμή τον Κηφισό.Ολοι με ξέρουν εδώ»!
Οπως λέει ο ίδιος με απογοήτευση, «στα 12.500 στρέμματα του Κηφισού σπανίζει η νόμιμη ιδιοκτησία. Τόσες χιλιάδες στρέμματα του Δημοσίου και σήμερα δεν υπάρχει ούτε ένα μέτρο που να διεκδικεί το κράτος».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η παράνομη δόμηση αποτελεί μεγάλη πληγή για την περιοχή. Αυθαίρετα κτίσματα και περιφράξεις μέσα στην Α΄ Ζώνη Προστασίας του ποταμού αλλοιώνουν το τοπίο. «Δεν επαρκούν οι μηχανισμοί ελέγχου» καταγγέλλει.
Λειτουργούν χωρίς άδεια
Ποτέ δεν έγιναν ουσιαστικές παρεμβάσεις για την προστασία του ποταμού, με αποτέλεσμα η κατάσταση να παραμένει εδώ και δεκαετίες τραγική.
Επιπλέον, ως σήμερα δεν έχει γίνει οριοθέτηση του Κηφισού και η Πολιτεία ουσιαστικά δεν γνωρίζει ποια τμήματα αποτελούν δημόσια γη και ποια έχουν καταπατηθεί.
Γνωρίζει όμως ποιες χρήσεις επιτρέπονται και ποιες απαγορεύονται. Από το 1994 με προεδρικό διάταγμα είχαν καθοριστεί οι ζώνες προστασίας τόσο του Κηφισού όσο και των παραχειμάρρων του (Χελιδονούς, Πύρνας κ.ά.) από τη Νέα Φιλαδέλφεια ως το Κρυονέρι και την Ανοιξη Αττικής.
Είναι δεδομένο ότι στις εκτάσεις που βρίσκονται σε απόσταση 50 μέτρων εκατέρωθεν του άξονα της κοίτης του ποταμού δεν επιτρέπονται η δόμηση, οι περιφράξεις, η απόρριψη στερεών ή υγρών αποβλήτων κτλ.
Και όμως, ακόμη παραμένουν ορισμένες βιομηχανίες στη ζώνη προστασίας του ποταμού χωρίς άδεια λειτουργίας.
ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ
