Γράφει ο Καθηγήτης Γ. ΠιπερόπουλοςΗ σημερινή μου blog-άποψη στοχεύει να σας εξοικειώσει με τη «γλώσσα του σώματος» και στηρίζεται στην 9η έκδοση του βιβλίου μου «Επικοινωνώ Άρα…Υπάρχω»
Οι φετινές εκλογές για την τοπική Αυτοδιοίκηση έχουν και τα καλά τους, δηλαδή ΧΑΘΗΚΑΝ από τα πεζοδρόμια οι ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ τους οποίους βρίσκουμε ΜΟΝΟ στα «clubs» και την τηλεόραση!
Στα πεζοδρόμια υπάρχουν αμέτρητα παιδιά που μοιράζουν ΑΦΕΙΔΩΣ πολυτελέστατα, πολύ ΑΚΡΙΒΟΠΛΗΡΩΜΕΝΑ διαφημιστικά φυλλάδια σε χαρτί «ιλουστρασιόν» Ευρώπης και, ΦΥΣΙΚΑ, σε πλήρη τετραχρωμία!
Σημειολογικά, άλλο πράγμα ο γραπτός λόγος(τα γραπτά μένουν και μπορείς να τα εξετάσεις ξανά και ξανά) και άλλο ο προφορικός που δημιουργεί η γλώσσα του στόματος που όπως λέει ο λαός μας «κόκαλα δεν έχει και….κόκαλα τσακίζει».
Επί του προκειμένου δεν θα εξαντληθώ στη δύναμη και τις αδυναμίες του γραπτού και του προφορικού λόγου αλλά θα επικεντρωθώ στην απίστευτη δύναμη του ανελέητου τηλεοπτικού φακού που απογυμνώνει και τον πλέον καλά καλυμμένο «πρωταγωνιστή» οποιουδήποτε παλκοσένικου. Στην εποχή της εικόνας και των παρελκόμενων της εικονικής πραγματικότητας που δημιουργεί η ψηφιακή επικοινωνία με κυρίαρχο μέσο την τηλεόραση μπορεί κανείς να μαγνητοσκοπήσει και να αναλύσει καρέ-καρέ κάθε κίνηση, κάθε μυϊκή σύσπαση του προσώπου, κάθε υπερβολή στην μυοσκελετική οντότητα εκείνου ή εκείνης που εκτίθεται στον ανελέητο τηλεοπτικό φακό.
Η «μη λεκτική επικοινωνία» στους ανθρώπους, δηλαδή η γλώσσα του σώματος, (όπου μαθαίνουμε να κωδικοποιούμε και να αποκωδικοποιούμε νοήματα) μοιάζει να έχει έλθει στην επιφάνεια από τον Δαρβίνο αλλά στην εποχή μας την έκανε παγκοσμίως γνωστή το σχετικό βιβλίο του Τζούλιους Φαστ που δημοσιεύθηκε σε δεκάδες γλώσσες εκτός της Αγγλικής. Ο Φαστ διατείνεται ότι ο καθένας και η καθεμιά μας έχουμε συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο με τη γλώσσα του σώματος εκφράζουμε τις στάσεις μας απέναντι σε πρόσωπα ή καταστάσεις.
Οι υποστηρικτές της μη-λεκτικής επικοινωνίας (γλώσσας του σώματος, των χεριών, του προσώπου) υπολογίζουν ότι κάθε μέρα συγγενικά, φιλικά και άλλα πρόσωπα με τα οποία έχουμε συναλλαγές μας λένε περίπου 200 φορές ψέματα και καθώς ίσως και εμείς λέμε άλλα τόσα, προκύπτει το στατιστικό στοιχείο ότι στην καθημερινή μας επικοινωνία με τους συνανθρώπους μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι κατά μέσο όρο με 1 ψέμα κάθε πέντε λεπτά της ώρας!
Αυτά, φυσικά, ισχύουν για όλους εμάς, τους αποκαλούμενους «κοινούς θνητούς» αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιες είναι οι επιδόσεις στην…ψευδολογία των πολιτικών μας ανδρών και γυναικών καθώς ΔΕΝ έχουν γίνει (ίσως ΔΕΝ επιτρέπεται να γίνουν) οι σχετικές έγκυρες και αξιόπιστες επιστημονικές έρευνες.
Ο Αμερικανός συνάδελφος Πωλ Έκμαν και άλλοι ερευνητές της γλώσσας του σώματος διατείνονται ότι μπορούμε με απλές παρατηρήσεις να εκτιμήσουμε πότε μας λένε ψέματα ή πότε μας κρύβουν την αλήθεια.
Αν θυμηθούμε συγκεκριμένα παραδείγματα δημόσιων ανδρών και γυναικών (και όχι μόνο των πολιτικών μας) θα βοηθηθούμε να κατανοήσουμε τη δική τους γλώσσα σώματος.
Οι υποστηρικτές της σημασίας και χρησιμότητας της γλώσσας του σώματος έχουν κωδικοποιήσει κάποιες απλές αλλά εμφανείς κινήσεις σώματος ή προσώπου που λένε πολλά περισσότερα από αυτά που με λόγια μας μεταφέρουν οι πομποί που βρίσκονται απέναντί μας.
Χρειάζεται να σημειωθεί πάντως ότι η γλώσσα του σώματος θεωρείται από πολλούς ως ψευδό-επιστημονική αλλά οι προσεγγίσεις της δημιουργούν πολύ γαργαλιστικές εντυπώσεις!
Να μερικά απτά παραδείγματα
1/ Η κίνηση ενός μόνο ώμου είναι σαφής ένδειξη ότι το άτομο δεν λέει την αλήθεια. Κίνηση και των δύο ώμων σημαίνει ότι το άτομο αρνείται να δεχθεί ότι υποκειμενικά κρίνει ως ανεπιθύμητο βάρος ή αποτινάζει κάποιες ενοχές. Κινήσεις που συχνά επαναλαμβάνονται όπως, ξύσιμο της μύτης, παίξιμο των μαλλιών, κτύπημα του ποδιού έχουν αυξητική τάση όταν το άτομο είναι νευρικό και ίσως αποτελούν προσπάθειες απόκρυψης εκφράσεων του προσώπου που θα πρόδιδαν τα πραγματικά αισθήματα που το διακατέχουν.
2/ Επιπρόσθετα, μία κίνηση που δίνει έμφαση στην ομιλία του προσώπου έχει αυξητική τάση ευθέως ανάλογη με την υποκειμενική συναισθηματική κατάσταση του ατόμου. Λιγοστές τέτοιες κινήσεις ( χεριών ή δακτύλων ) ίσως υποδηλώνουν ότι το άτομο μεταφέρει ψευδή συναισθήματα.
3/ Πολλές και συχνές έντονες κινήσεις των χεριών καθέτως και οριζοντίως μοιάζει να αποτελούν προσπάθεια μεταφοράς της προσοχής του ακροατή στα προτεταμένα χέρια για αποφυγή εντοπισμού εκφράσεων του προσώπου που μπορεί να εντοπισθεί ότι υποδηλώνουν πως ο ομιλητής ψεύδεται.
4/ Τελικά, μικρό-εκφράσεις σε μυϊκές συσπάσεις του προσώπου διάρκειας 1/4 του δευτερόλεπτου που καλύπτονται αμέσως από ένα δήθεν χαμόγελο, αν και εντοπίζονται πολύ δύσκολα αποτελούν σαφή δείγματα ότι το άτομο κρύβει κάποια αλήθεια, ή δεν θέλει να εκφράσει τα πραγματικά του συναισθήματα.
Τις τελευταίες εβδομάδες, βλέπουμε τους/τις υποψηφίους στα κανάλια, τους ακούμε στα ραδιόφωνα, φιγουράρουν στις σελίδες των εφημερίδων και στα ΠΑΝΑΚΡΙΒΑ διαφημιστικά τους φυλλάδια και από την ερχόμενη Δευτέρα 8 Νοεμβρίου που θα εμφανισθούν στην τηλεόρασή σας όλοι οι γνωστοί Τήλε-πρωταγωνιστές, οικοδεσπότες οι δημοσιογράφοι και φιλοξενούμενοι πολιτικοί άνδρες και γυναίκες χρησιμοποιώντας τα παραπάνω εργαλεία της γλώσσας του σώματος αξιολογήστε τους.
Ελπίζω να σας προκύψουν κάποιοι λόγοι για να διασκεδάσετε, να μπορέσετε να χαμογελάσετε λίγο, και έτσι να ξεχάσετε προσωρινά την οδυνηρή και ανυπόφορα διογκούμενη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ μας πραγματικότητα στην οποία ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ και ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ κάνουν αναφορές αλλά ΔΕΝ συμμετέχουν σε αυτήν!...
