Τώρα όμως μια ερευνητική ομάδα του CERN, του ευρωπαϊκού εργαστηρίου σωματιδιακής Φυσικής που βρίσκεται κοντά στη Γενεύη, κατάφερε 38 φορές να «φυλακίσει» μεμονωμένα άτομα αντι-υδρογόνου σε μια μαγνητική παγίδα για περισσότερα από 170 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Ενα άτομο αντι-υδρογόνου αποτελείται από ένα αρνητικά φορτισμένο αντι-πρωτόνιο και ένα θετικά φορτισμένο ποζιτρόνιο, το αντι-υλικό ομόλογο του ηλεκτρονίου.
Τόσο η ομάδα συνεργασίας ALPHA όσο και η παράλληλα εργαζόμενη στο ίδιο πεδίο ATRAP εργάζονται στον αντίποδα του μεγαλόπνοου πειράματος του CERN για την ανακάλυψη του μποζονίου του Χιγκς (το λεγόμενο και σωματίδιο του Θεού, που πιστεύεται ότι έδωσε μάζα στα άλλα σωματίδια μετά το Μπιγκ Μπανγκ): Ενώ για εκείνο χρησιμοποιείται επιταχυντής σωματιδίων, οι ομάδες ALPHA και ATRAP χρησιμοποιούν επιβραδυντή σωματιδίων. Σκοπός και των δύο ομάδων είναι να συγκρίνουν τα επίπεδα ενέργειας του αντι-υδρογόνου με εκείνα του υδρογόνου, προκειμένου να επαληθεύσουν πως τα σωματίδια της αντι-ύλης υπόκεινται στις ίδιες ηλεκτρομαγνητικές δυνάμεις με τα σωματίδια της ύλης, μια θεμελιώδη υπόθεση του καθιερωμένου μοντέλου.
Οι ισχυρισμοί της ομάδας ALPHA είναι η πρώτη μεγάλη πρόοδος μετά τη δημιουργία χιλιάδων ατόμων αντι-υδρογόνου το 2002 από ένα πρόδρομο πείραμα ονόματι ΑΤΗΕΝΑ2 και από την ATRAP. Και οι δύο ομάδες συνδύασαν επιβραδυμένα αντι-πρωτόνια με ποζιτρόνια ώστε να παραχθούν άτομα αντι-υδρογόνου. Ομως, μέσα σε μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου, τα άτομα εκμηδενίστηκαν μαζί με την κανονική ύλη στα τοιχώματα του περιέκτη τους. Προκειμένου να μη συμβεί κάτι τέτοιο, η ομάδα ALPHA σχημάτισε τα άτομα αντι-υδρογόνου μέσα σε μια μαγνητική παγίδα. Παρόλο που δεν είναι ηλεκτρικά φορτισμένο όπως τα αντι-πρωτόνια και τα ποζιτρόνια, το αντι-υδρογόνο -όπως και το υδρογόνο- διαθέτει έναν πιο λεπτοφυή μαγνητικό χαρακτήρα, που προκύπτει από τα σπιν των σωματιδίων του.
Οι ερευνητές της ALPHA χρησιμοποίησαν έναν οκτάπολο μαγνήτη για να δημιουργήσουν ένα μαγνητικό πεδίο που ήταν ισχυρότερο κοντά στα τοιχώματα της παγίδας και ελαχιστοποιούνταν στο κέντρο, ωθώντας τα άτομα να συγκεντρώνονται εκεί. Για να παγιδευθούν μόλις 38 άτομα, η ομάδα επανέλαβε 335 φορές το πείραμα. Και για να γίνουν φασματοσκοπικές μετρήσεις εκτιμάται πως θα χρειαστεί να παγιδευθούν ταυτόχρονα μέχρι 100 άτομα αντι-υδρογόνου.
Με τη σειρά της, η ATRAP ελπίζει πως θα φτάσει νωρίτερα σε αυτόν το στόχο, καθώς χρησιμοποιεί μια διαφορετική μέθοδο, δημιουργώντας χαμηλής ταχύτητας άτομα αντι-υδρογόνου, τα οποία μπορούν να παραμείνουν παγιδευμένα για περισσότερο χρόνο. Αλλά και άλλες δύο ομάδες μελετούν το αντι-υδρογόνο. Η διεθνής συνεργασία ASACUSA προτείνει τη δημιουργία δέσμης αντι-ηλεκτρονίων, ώστε να μελετά τα επίπεδα ενέργειας του αντι-υδρογόνου χωρίς να χρειάζεται να το παγιδεύσει. Και ένα άλλο πείραμα του CERN ονόματι AEgIS έχει αρχίσει να συγκρίνει τις επιδράσεις της βαρύτητας στο υδρογόνο και στο αντι-υδρογόνο. Αν δεν είναι ακριβώς ίδιες, όπως θεωρούμε μέχρι στιγμής, τα αποτελέσματα θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να επιλέξουν τις κατάλληλες προσεγγίσεις που θα ενοποιήσουν την κβαντική θεωρία με εκείνη της γενικής σχετικότητας.
Ο καθρέφτης της ύλης
Υπεύθυνος: Επιμέλεια: ΒΑΛΙΑ ΚΑΪΜΑΚΗ valia@enet.gr
Η εξίσωση του Αϊνστάιν e = mc2 σημαίνει πως κάθε ύλη αποτελεί απλώς συμπύκνωση ενέργειας.
Αν λοιπόν φανταστούμε την ενέργεια ως ένα φύλλο μετάλλου σε ένα εργοστάσιο κατασκευής νομισμάτων, κάθε «νόμισμα» (ύλη) που εξάγεται, αφήνει κενή μία τρύπα στο φύλλο (αντι-ύλη). Ετσι, η αντι-ύλη είναι ο καθρέφτης της ύλης: ποτέ δεν έχει παρατηρηθεί δημιουργία αποκλειστικά σωματιδίων ή αποκλειστικά αντι-σωματιδίων. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εκρηξης, αυτό συνέβη - μόνο που αυτομάτως εκμηδενίστηκε σε μια τεράστια έκρηξη ενέργειας, όπως συμβαίνει πάντοτε όταν συναντιούνται ύλη και αντι-ύλη. Με τη διαφορά ότι, για κάποιους λόγους που ακόμη υποθέτουμε, παρέμεινε ένα μικρό «υπόλειμμα» ύλης - και αυτό αποτελεί το Σύμπαν όπου κατοικούμε. Τα πάντα γύρω μας είναι φτιαγμένα από αυτό το «υπόλειμμα»: Οφείλουμε την ύπαρξή μας σε μια απειροελάχιστη ασυμμετρία μεταξύ ύλης και αντι-ύλης. Γι' αυτό και η διερεύνηση της αντι-ύλης είναι τόσο σημαντική για τους επιστήμονες· είναι σαν να ρίχνουν μια ματιά στο Μπιγκ Μπανγκ.
http://www.enet.gr
