Τα διφωσφονικά είναι μία ομάδα φαρμάκων που λόγω της δράσης τους ενάντια στην οστική απορρόφηση χορηγούνται στα... πλαίσια της θεραπευτικής αντιμετώπισης μιας ευρείας ομάδας παθήσεων όπως είναι η οστεοπόρωση, η νόσος του Paget και η υπερασβεστιαιμία που σχετίζεται με κακοήθη νοσήματα όπως είναι το πολλαπλούν μυέλωμα και το μεταστατικό καρκίνωμα του στήθους ή του προστάτη.
Τα διφωσφονικά χορηγούνται είτε ενδοφλέβια είτε από το στόμα και γενικά είναι καλά ανεκτά. Οι κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργειες που εμφανίζουν αφορούν κυρίως στο πεπτικό σύστημα, υπάρχει όμως πιθανότητα να προκαλέσουν οστεομυελίτιδα ή οστεονέκρωση των γνάθων πλήττοντας έτσι τη στοματική υγεία του ασθενούς.
Η οστεονέκρωση ως παρενέργεια των διφωσφονικών καταγράφηκε για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία το 2003 και σχετίζεται κυρίως με τη δεύτερη γενιά διφωσφονικών, τα αμινοδιφωσφονικά.
Ο κίνδυνος ανάπτυξης οστεονέκρωσης των γνάθων σε ασθενείς που λαμβάνουν διφωσφονικά είναι αθροιστικός και μπορεί να αγγίξει το 21% σε άτομα που λαμβάνουν ενδοφλέβια το φάρμακο επί 3 συνεχόμενη έτη.
Γενικά, ο κίνδυνος εμφάνισης οστεονέκρωσης των γνάθων είναι πολύ υψηλότερος όταν ο ασθενής λαμβάνει ενδοφλέβια το δισφωσφονικό. Επίσης, η συνύπαρξη άλλων προδιαθεσικών παραγότων σε συνδυασμό με τη λήψη διφωσφονικών όπως είναι η χημειοθεραπεία, η λήψη κορτικοστεροειδών, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα, η υπερκατανάλωση αλκοόλ και η φτωχή στοματική υγιεινή αυξάνουν ακόμη περισσότερο την πιθανότητα ανάπτυξης οστεονέκρωσης των γνάθων.
Η οστεονέκρωση από διφωσφονικά είναι συχνότερη στην κάτω γνάθο και στο 60% των περιπτώσεων έχει προηγηθεί κάποια οδοντιατρική επέμβαση όπως είναι η εξαγωγή δοντιού. Κατά την οστεονέκρωση υπάρχει αποκάλυψη του προσβεβλημένου νεκρωμένου οστού το οποίο μπορεί να είναι ασυμπτωματικό ή επώδυνο.
Άλλοτε, η περιοχή της οστεονέκρωση μπορεί να επιμολυνθεί με κάποιο μύκητα, βακτήριο ή ιό και ο ασθενής παραπονιέται για έντονη κακοσμία του στόματος. Όλοι οι ασθενείς που λαμβάνουν με οποιοδήποτε τρόπο διφωσφονικά θα πρέπει να τηρούν πολύ καλό επίπεδο στοματικής υγιεινής και να αποφεύγουν την προσκόλληση υπολειμμάτων του φαρμάκου σε επαφή με το στοματικό βλεννογόνο σε περίπτωση που το λαμβάνουν ως χάπι.
Καλό είναι να αποφεύγονται στους ασθενείς αυτούς ενδοοστικές επεμβάσεις (π.χ εξαγωγές) αλλά αν κρίνεται απαραίτητο θεωρείται σκόπιμη η διακοπή του διφωσφονικού 3 μήνες πριν και 3 μήνες μετά την οδοντιατρική επέμβαση.
Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να εγγυηθεί κάποιος την πλήρη εξάλειψη του κινδύνου οστεονέκρωσης μελλοντικά, ιδίως στα άτομα που λαμβάνουν το φάρμακο για περισσότερο από 3 έτη ενδοφλέβια.
Ειδικότερα, οι ασθενείς που πρόκειται να λάβουν ενδοφλέβια διφωσφονικά για την αντιμετώπιση κάποιου κακοήθους νοσήματος οφείλουν να παραπέμπονται για ενδελεχή οδοντοστοματολογικό έλεγχο και κατάλληλη αποκατάσταση ΠΡΙΝ την έναρξη της θεραπείας τους.
Η συνεχής τήρηση καλής στοματικής υγιεινής, η αποφυγή του καπνίσματος και του αλκοόλ και η συντηρητική οδοντιατρική παρέμβαση όταν κριθεί απαραίτητο συνιστούν τα καλύτερα δυνατά προληπτικά μέτρα ενάντια στην ανάπτυξη οστεονέκρωσης των γνάθων από διφωσφονικά
Τα διφωσφονικά χορηγούνται είτε ενδοφλέβια είτε από το στόμα και γενικά είναι καλά ανεκτά. Οι κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργειες που εμφανίζουν αφορούν κυρίως στο πεπτικό σύστημα, υπάρχει όμως πιθανότητα να προκαλέσουν οστεομυελίτιδα ή οστεονέκρωση των γνάθων πλήττοντας έτσι τη στοματική υγεία του ασθενούς.
Η οστεονέκρωση ως παρενέργεια των διφωσφονικών καταγράφηκε για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία το 2003 και σχετίζεται κυρίως με τη δεύτερη γενιά διφωσφονικών, τα αμινοδιφωσφονικά.
Ο κίνδυνος ανάπτυξης οστεονέκρωσης των γνάθων σε ασθενείς που λαμβάνουν διφωσφονικά είναι αθροιστικός και μπορεί να αγγίξει το 21% σε άτομα που λαμβάνουν ενδοφλέβια το φάρμακο επί 3 συνεχόμενη έτη.
Γενικά, ο κίνδυνος εμφάνισης οστεονέκρωσης των γνάθων είναι πολύ υψηλότερος όταν ο ασθενής λαμβάνει ενδοφλέβια το δισφωσφονικό. Επίσης, η συνύπαρξη άλλων προδιαθεσικών παραγότων σε συνδυασμό με τη λήψη διφωσφονικών όπως είναι η χημειοθεραπεία, η λήψη κορτικοστεροειδών, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα, η υπερκατανάλωση αλκοόλ και η φτωχή στοματική υγιεινή αυξάνουν ακόμη περισσότερο την πιθανότητα ανάπτυξης οστεονέκρωσης των γνάθων.
Η οστεονέκρωση από διφωσφονικά είναι συχνότερη στην κάτω γνάθο και στο 60% των περιπτώσεων έχει προηγηθεί κάποια οδοντιατρική επέμβαση όπως είναι η εξαγωγή δοντιού. Κατά την οστεονέκρωση υπάρχει αποκάλυψη του προσβεβλημένου νεκρωμένου οστού το οποίο μπορεί να είναι ασυμπτωματικό ή επώδυνο.
Άλλοτε, η περιοχή της οστεονέκρωση μπορεί να επιμολυνθεί με κάποιο μύκητα, βακτήριο ή ιό και ο ασθενής παραπονιέται για έντονη κακοσμία του στόματος. Όλοι οι ασθενείς που λαμβάνουν με οποιοδήποτε τρόπο διφωσφονικά θα πρέπει να τηρούν πολύ καλό επίπεδο στοματικής υγιεινής και να αποφεύγουν την προσκόλληση υπολειμμάτων του φαρμάκου σε επαφή με το στοματικό βλεννογόνο σε περίπτωση που το λαμβάνουν ως χάπι.
Καλό είναι να αποφεύγονται στους ασθενείς αυτούς ενδοοστικές επεμβάσεις (π.χ εξαγωγές) αλλά αν κρίνεται απαραίτητο θεωρείται σκόπιμη η διακοπή του διφωσφονικού 3 μήνες πριν και 3 μήνες μετά την οδοντιατρική επέμβαση.
Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να εγγυηθεί κάποιος την πλήρη εξάλειψη του κινδύνου οστεονέκρωσης μελλοντικά, ιδίως στα άτομα που λαμβάνουν το φάρμακο για περισσότερο από 3 έτη ενδοφλέβια.
Ειδικότερα, οι ασθενείς που πρόκειται να λάβουν ενδοφλέβια διφωσφονικά για την αντιμετώπιση κάποιου κακοήθους νοσήματος οφείλουν να παραπέμπονται για ενδελεχή οδοντοστοματολογικό έλεγχο και κατάλληλη αποκατάσταση ΠΡΙΝ την έναρξη της θεραπείας τους.
Η συνεχής τήρηση καλής στοματικής υγιεινής, η αποφυγή του καπνίσματος και του αλκοόλ και η συντηρητική οδοντιατρική παρέμβαση όταν κριθεί απαραίτητο συνιστούν τα καλύτερα δυνατά προληπτικά μέτρα ενάντια στην ανάπτυξη οστεονέκρωσης των γνάθων από διφωσφονικά
cosmo.gr
