Στα πιο επικίνδυνα οδικά δίκτυα της Ευρώπης εντάσσεται ο Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ).
Την επισήμανση αυτή κάνουν τα Τεχνικά Επιμελητήρια του νησιού τα οποία καλούν σε ευρεία σύσκεψη για το θέμα του ΒΟΑΚ τη Διεύθυνση Δημοσίων Έργων Περιφέρειας Κρήτης, την ΔΕΚΕ, την ΔΕΣΕ, την ΕΥΔΕ - ΒΟΑΚ, τις Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του νησιού, την ΕΛΠΑ, τους Συλλόγους Εργοληπτών Δημοσίων Εργων και άλλους εμπλεκόμενους φορείς. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Ρεθύμνου στη Λεωφ. Κουντουργιώτη 80 στο Ρέθυμνο το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου στις 12 το μεσημέρι.Το θέμα αφορά ακριβώς την "αποκατάσταση και βελτίωση της διατιθέμενης οδικής ασφάλειας στο οδικό δίκτυο Κρήτης, και ολοκλήρωση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) και των κάθετων οδικών αξόνων".
Στην πρόσκληση των ΤΕΕ Δυτικής και Ανατολικής Κρήτης αναφέρεται χαρακτηριστικά:
"Η χώρα μας, και ιδιαίτερα το νησί μας, διαθέτει ένα από τα πιο επικίνδυνα οδικά δίκτυα της Ευρώπης. Δυστυχώς, όπως προκύπτει από το δείκτη θυμάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων, η διαφορά που χωρίζει την χώρα μας από τις Ευρωπαϊκές χώρες πρότυπα αλλά και το μέσο όρο της Ευρωζώνης, όσον αφορά στην οδική ασφάλεια, είναι τόσο μεγάλη, που εύλογα αναρωτιέται κανείς πως και πότε θα μπορέσουμε να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα.
Ο μεγάλος αριθμός των νεκρών και ο ακόμα μεγαλύτερος των τραυματιών και αναπήρων από τα τροχαία ατυχήματα στη χώρα μας, θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους.
Βέβαια, βασικές αιτίες γι’ αυτή την κατάσταση είναι:
η αναποτελεσματικότητα στη δράση των υπουργείων και των φορέων που έχουν την ευθύνη, λόγω μειωμένων ή και πλήρους έλλειψης πόρων. Δράση περιορισμένης διάρκειας, εμβέλειας και κλίμακας με (λογική) συνέπεια τα αντίστοιχα αποτελέσματα να είναι ανάλογα περιορισμένα.
οι παρεμβάσεις στην οδική ασφάλεια χωρίς την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση,
η έλλειψη κυκλοφοριακής αγωγής σε ενήλικες και παιδιά
η ανεπαρκής προστασία που προσφέρουν τα οχήματα στις περιπτώσεις βίαιης πρόσκρουσης
οι θέσεις υψηλού κινδύνου επέλευσης ατυχημάτων (επικύνδυνα σημεία).
η κακή ορατότητα των άλλων χρηστών ή το ανεπαρκές οπτικό πεδίο του οδηγού.
τα ανθρώπινα σφάλματα:
Η υπερβολική ταχύτητα
η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, ναρκωτικών ουσιών ή ακόμη η κόπωση
η μη χρήση των ζωνών ασφαλείας ή του προστατευτικού κράνους
Προκειμένου να προσεγγιστεί το ζήτημα ουσιαστικά και να οδηγηθεί κανείς σε αξιόπιστα συμπεράσματα ώστε στη συνέχεια να παρέμβει αποτελεσματικά, θα πρέπει να κάνει τεκμηριωμένη ανάλυση και αξιολόγηση όλων των δεδομένων και παραμέτρων που συμβάλουν στα τροχαία ατυχήματα.
Τα παραπάνω δεδομένα και παράμετροι, προκύπτουν από τα στοιχεία και τους δείκτες ατυχημάτων. Και είναι προφανές ότι η σημασία των στοιχείων και της αξιοπιστίας τους είναι καθοριστική στην προσπάθεια περιορισμού των τροχαίων και αντίστοιχης αύξησης της οδικής ασφάλειας. Χωρίς το πιο βασικό εργαλείο, που είναι τα δεδομένα του κάθε ατυχήματος έτσι ώστε να γίνονται οι κατάλληλες ομαδοποιήσεις και αναλύσεις, δεν είναι δυνατή η επεξεργασία τους και η εξαγωγή των κατάλληλων συμπερασμάτων.
Στην Ελλάδα συγκεκριμένα, υπάρχει σημαντική έλλειψη πολλών στοιχείων. Αυτό οφείλεται σε μία σειρά παραγόντων, όπως η ανεπαρκής διάρθρωση του «Δελτίου Οδικού Τροχαίου Ατυχήματος» και η ελλιπής συμπλήρωσή του, η δυσχερής διάχυση των πληροφοριών που σχετίζονται με τα τροχαία ατυχήματα, η απουσία συλλογής στοιχείων σε σχέση με την κυκλοφορία και τις μετακινήσεις, η δυσχερής καταγραφή σχετικών πληροφοριών (κυκλοφορούντα οχήματα, κατάταξη οδικού δικτύου, κ.λπ.), η ανεπαρκής μηχανοργάνωση πολλών υπηρεσιών, η μη εναρμονισμένη επεξεργασία των στοιχείων μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών, η έλλειψη μίας κεντρικής συνολικής βάσης δεδομένων, κ.λπ.
Το πρόβλημα είτε συλλογής, είτε ενημέρωσης, για τα στοιχεία που σχετίζονται με την οδική ασφάλεια, έχει ως αποτέλεσμα στην πλειονότητα των περιπτώσεων να οδηγούμαστε σε παραδοχές και εκτιμήσεις των πραγματικών καταστάσεων. Συνέπεια αυτής της κατάστασης είναι τα αναφερόμενα στοιχεία για την Ελλάδα, από διαφορετικές πηγές πληροφοριών, να διαφέρουν μεταξύ τους και να οδηγούν σε διαφορετικά συμπεράσματα..
Τη 10ετία 2000 – 2010 στο πλαίσιο του Προγράμματος βελτίωσης της οδικής ασφάλειας στα Κράτη – μέλη, είχε τεθεί σαν στόχος η μείωση του δείκτη των θυμάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων στο μισό (50%) και τα Κράτη – μέλη να προσεγγίσουν το μέσο Κοινοτικό όρο. Δυστυχώς, η Ελλάδα στο τέλος της 10ετίας του 2010 βελτίωσε μεν το δείκτη θυμάτων από 200 σε 145 αλλά ευρίσκεται μακράν του μέσου Ευρωπαϊκού όρου (περίπου 85), μόλις 4η από το τέλος της λίστας των Κρατών – μελών.
Ο λόγος είναι ότι οι οδικές μεταφορές είναι ένα πολυσύνθετο και πολυπαραμετρικό σύστημα δεδομένων, που απαιτεί πολλές ταυτόχρονες και συντονισμένες παρεμβάσεις, προκειμένου να μπορέσουν να λειτουργήσουν με τα λιγότερα κατά το δυνατό προβλήματα. Το μυστικό επιτυχίας των χωρών προτύπων όσον αφορά στην οδική ασφάλεια δεν είναι μόνο τα διάφορα μέτρα, που παίρνουν σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο καθώς επίσης και σε επίπεδο αστυνόμευσης, που οπωσδήποτε απαιτούνται. Είναι, κυρίως, διότι διαθέτουν και διατηρούν με συνέχεια και συνέπεια ένα ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου σύστημα μελετών, κατασκευής, λειτουργίας (ποιότητα κυκλοφορίας και καταλληλότητα οχημάτων, οδηγική συμπεριφορά, αποτελεσματική διαχείριση περιστατικών) και συντήρησης των οδικών υποδομών, ώστε η οδική ασφάλεια να είναι ενσωματωμένη σε αυτή την υποδομή και να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.
Το πρόβλημα της εξαιρετικά μειωμένης οδικής ασφάλειας στο οδικό δίκτυο Κρήτης, που ως βασικό επακόλουθο έχει το θάνατο ή τον τραυματισμό συμπολιτών μας, απασχολεί σε μόνιμη βάση τα Τμήματα Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης του ΤΕΕ, και έχουμε επανειλημμένα ασχοληθεί με το θέμα αυτό.
Θεωρούμε κοινά αποδεκτό ότι μία βασική παράμετρος για την πρόκληση ενός τροχαίου ατυχήματος στο νησί μας, είναι αφενός η κακή κατάσταση από άποψη συντήρησης στην οποία ευρίσκεται το οδικό δίκτυο του νησιού και αφετέρου η έλλειψη αξιόπιστων δρόμων, που να διαθέτουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα τους επιτρέψουν να ανταποκριθούν στον αυξημένο σήμερα κυκλοφοριακό φόρτο αφού οι πλειοψηφία των δρόμων που υπάρχουν σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν πριν από 2 ή και περισσότερες δεκαετίες.
Επίσης και το θέμα της ολοκλήρωσης και βελτίωσης του υπάρχοντος οδικού δικτύου, και ιδιαίτερα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) και των κάθετων οδικών αξόνων, έχει κατ’ επανάληψη απασχολήσει τα Τμήματα Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης του ΤΕΕ και το έχουμε αναγάγει εδώ και χρόνια ως θέμα πρώτης προτεραιότητας και βέβαια απαιτείται άμεσα η ολοκλήρωσή του.
Οι Διοικούσες Επιτροπές των Τμημάτων μας, σύμφωνα με όσα αναπτύσσονται στις προηγούμενες παραγράφους, με κοινή απόφαση τους αποφάσισαν να σας προσκαλέσουν σε συνάντηση – συζήτηση για το θέμα. Στόχος όλων μας θα είναι, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων και τη διατιθέμενη γνώση και εμπειρία που υπάρχει από τη λειτουργία του «Παρατηρητηρίου Οδικής Ασφάλειας του ΤΕΕ», να προκύψει ένα κοινό κείμενο – μνημόνιο, το οποίο θα εστιάζει στις προτάσεις για τη δραστική βελτίωση της οδικής ασφάλειας στο οδικό δίκτυο της Κρήτης και το οποίο θα αποσταλεί προς τον Πρωθυπουργό και τους αρμόδιους Υπουργούς και θα δημοσιοποιηθεί ευρέως προς κάθε κατεύθυνση (δελτία τύπου, συνεντεύξεις τύπου σε Αθήνα, Ηράκλειο, Χανιά)".
