Απλά μαθήματα κινητής τηλεφωνίας

ΔΙΚΤΥΑ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ.

Πως λειτουργεί η κινητή τηλεφωνία;

Για να έχουμε τη δυνατότητα χρήσης του κινητού τηλεφώνου είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός τουλάχιστον ασύρματου δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Τα δίκτυα αυτά χρησιμοποιούν σταθμούς βάσης για να καλύψουν με ηλεκτρομαγνητικό σήμα τους χώρους που βρισκόμαστε. Όταν χρησιμοποιούμε το κινητό μας τηλέφωνο για να επικοινωνήσουμε, τότε αυτό στέλνει και λαμβάνει ηλεκτρομαγνητικά σήματα προς και από έναν σταθμό βάσης, ο οποίος στη συνέχεια επικοινωνεί ενσύρματα η ασύρματα με κάποια κέντρα αναδιανέμοντας την πληροφορία, ώστε να μπορούμε να επικοινωνούμε με αυτούς που θέλουμε.

Τι είναι ο σταθμός βάσης κινητής τηλεφωνίας;

Ο σταθμός βάσης είναι το σύνολο των εγκαταστάσεων μιας εταιρείας κινητής τηλεφωνίας που τοποθετούνται σε μια περιοχή για την υποστήριξη του ασύρματου δικτύου της. Οι σταθμοί βάσης αποτελούνται από κεραιοσυστηματα εκπομπής και λήψης των ηλεκτρομαγνητικών σημάτων, καθώς και ηλεκτρονικό εξοπλισμό για την επεξεργασία των σημάτων αυτών. Τα κεραιοσυστηματα των σταθμών βάσης βρίσκονται τοποθετημένα πάνω σε μεταλλικούς πυλώνες η ιστούς. Πολλοί σταθμοί βάσης κατασκευάζονται εντός των πόλεων και έχουν τα κεραιοσυστηματα τους τοποθετημένα στις οροφές υψηλών κτηρίων.

Τι είναι η κυψέλη της κινητής τηλεφωνίας;

Κάθε σταθμός βάσης καλύπτει μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, η οποία χωρίζεται σε μια η περισσότερες κυψέλες. Το επιθυμητό από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας μέγεθος της κυψέλης καθορίζεται βάσει των ιδιαίτερων γεωγραφικών χαρακτηριστικών της περιοχής καθώς και τον αριθμό και τη χρήση των κινητών τηλεφώνων που συνήθως υπάρχουν εκεί. Επειδή κάθε σταθμός βάσης μπορεί να εξυπηρετήσει ταυτόχρονα περιορισμένο αριθμό τηλεφώνων (της τάξης των 50 με 100), οι κυψέλες είναι σχετικά μικρές εντός των πόλεων (της τάξης των εκατοντάδων μέτρων) και σχετικά μεγάλες στις αγροτικές περιοχές (της τάξης των δεκάδων χιλιομέτρων).

Ποια συστήματα κινητής τηλεφωνίας χρησιμοποιούνται στην χώρα μας;

Για την ομαλή λειτουργία των δικτύων κινητής τηλεφωνίας ακολουθούνται καθορισμένες αρχές κωδικοποίησης και διαμόρφωσης των εκπεμπομενων σημάτων. Στην χώρα μας δραστηριοποιούνται τρεις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας στα συστήματα GSM900, DCS 1800 και τα νέα συστήματα 3ης γενιάς UMTS.

Τι είναι το σύστημα κινητής τηλεφωνίας GSM;

Η λέξη GSM προέρχεται από τα αρχικά του Global System for Mobile Communications που σημαίνει παγκόσμιο σύστημα κινητών επικοινωνιών και είναι ένα πρότυπο σύστημα κινητής τηλεφωνίας. Στο σύστημα GSM η περιοχή συχνοτήτων που έχει εκχωρηθεί για την λειτουργία των δικτύων κινητής τηλεφωνίας υποδιαιρείται σε περισσότερες υποπεριοχες συχνοτήτων-κανάλια επικοινωνίας εύρους 200 KHz. Κάθε κανάλι μπορεί να χρησιμοποιείται ταυτόχρονα από οκτώ το πολύ συνδρομητές, οι οποίοι χρησιμοποιούν διαδοχικά το κανάλι για λίγο χρόνο (περίπου 0,577ms). Κάθε σταθμός βάσης επικοινωνεί με το κινητά τηλέφωνα που βρίσκονται στην περιοχή, συνήθως με 6 έως 12 κανάλια συχνοτήτων. Τα κανάλια αυτά είναι διαφορετικά μεταξύ γειτονικών κυψελών ώστε να ξεχωρίζουν μεταξύ τους. Επειδή ο αριθμός των καναλιών είναι περιορισμένος, τα ίδια κανάλια ξαναχρησιμοποιούνται σε διαφορετικές κυψέλες. Η σχεδίαση των δικτύων είναι τέτοια, ώστε οι κυψέλες που χρησιμοποιούν τα ιδία κανάλια να είναι όσο το δυνατόν μακρύτερα μεταξύ τους για την ελαχιστοποίηση των παρεμβολών της μιας στη λειτουργία της άλλης. Τα κινητά τηλέφωνα μετρούν το επίπεδο του σήματος που λαμβάνουν από τους πλησιεστερους σταθμούς βάσης και αν, καθώς μετακινούμαστε, το σήμα από έναν άλλο σταθμό βάσης γίνει καλύτερο από το σήμα του σταθμού που χρησιμοποιούμε, τότε το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας μας μεταβιβάζει στην κυψέλη του σταθμού αυτού, χωρίς η μεταβίβαση να γίνεται αισθητή από εμάς.

Τι είναι το σύστημα κινητής τηλεφωνίας UMTS;

Το σύστημα κινητής τηλεφωνίας UMTS προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Universal Mobile Telecommunication System (Καθολικό Σύστημα Κινητών Τηλεπικοινωνιών) και είναι η εφαρμογή της τεχνολογίας τρίτης γενιάς κινητής τηλεφωνίας που επιτρέπει την μετάδοση δεδομένων (εικόνα και ήχο) με πολύ υψηλές ταχύτητες και σε πραγματικό χρόνο. Αυτό επιτυγχάνεται με την χρήση ενός ευρέος φάσματος επικοινωνίας (μεγέθους 5MHz.) μεταξύ κινητού και σταθμού βάσης. Στο σύστημα UMTS, η πρόσβαση των συνδρομητών στο δίκτυο μπορεί και γίνεται ταυτόχρονα στην ιδία ζώνη συχνοτήτων, επειδή διαχωρίζονται με την χρήση κωδικών. Σε αντίθεση με το σύστημα GSM, οι δυο γειτονικοί σταθμοί βάσης μιας εταιρείας μπορούν να εκπέμπουν στην ιδία ζώνη συχνοτήτων και κάθε συνδρομητής μπορεί να εξυπηρετείται ταυτόχρονα από δυο η περισσοτέρους σταθμούς βάσης. Το μέγεθος της κυψέλης που καλύπτει ο σταθμός βάσης δεν είναι σταθερό, αλλά μπορεί να μεταβάλλεται. Συγκεκριμένα, όταν ένας σταθμός UMTS πρέπει να εκπέμπει μεγάλο όγκο πληροφοριών είτε επειδή λειτουργούν πολλά κινητά τηλέφωνα στις κυψέλες του είτε επειδή υπάρχει απαίτηση υψηλών ρυθμών μεταφοράς δεδομένων από λίγες συσκευές, μειώνεται η ισχύς εκπομπής από την κεραία αυτή, ώστε να μικρύνει η περιοχή κάλυψης του σταθμού. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται αναπνοή της κυψέλης (cell breathing) και έχει στόχο την αποφυγή των παρεμβολών στους γειτονικούς σταθμούς.

Τι διαφορές έχουν τα συστήματα κινητής τηλεφωνίας με αυτά της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης;

Παρότι τα συστήματα ραδιόφωνου και τηλεόρασης παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες με αυτό της κινητής τηλεφωνίας, υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά: η επικοινωνία στις περιπτώσεις του ραδιόφωνου και της τηλεόρασης είναι μονόδρομη από την κεραία εκπομπής προς τον δέκτη στο σπίτι μας, ενώ στα συστήματα κινητής τηλεφωνίας είναι αμφίδρομη τόσο από τον σταθμό βάσης προς το κινητό τηλέφωνο όσο και αντίστροφα. Έτσι, στις περιπτώσεις των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών είναι δυνατόν εκπέμποντας με μεγάλη ισχύ από μια μόνο θέση, όπως η κορυφή ενός βουνού από όπου η εκπομπή είναι πολύ καλύτερη, να καλυφθεί αποτελεσματικά μια μεγάλη γεωγραφική έκταση με σήμα. Αντίθετα, τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας χρειάζονται για να λειτουργήσουν εκπομπή από πολλές θέσεις, αλλά με μικρή ισχύ εκπομπής σε κάθε μια.

Κυψελωτο σύστημα  κινητής τηλεφωνίας

Στην Ελλάδα όπως και στις περισσότερες χώρες του κόσμου, η κινητή τηλεφωνία βασίζεται στο σύστημα GSM που λειτουργεί στις περιοχές συχνοτήτων 900 και 1800 MHz Το σύστημα GSΜ είναι κυψελωτό, δηλαδή η γεωγραφική περιοχή που καλύπτουν διαιρείται σε μικρότερες περιοχές (κυψέλες) που ορίζονται από τις περιοχές κάλυψης των σταθμών βάσης (κεραίες) οι οποίοι εγκαθίστανται συνήθως σε οροφές κτιρίων.

Κάθε φορά που κάνουμε μια κλήση από το κινητό μας τηλέφωνο μεταδίδεται ένα σήμα στον κοντινότερο σταθμό βάσης και, μέσω του δικτύου, το σήμα μεταφέρεται στο σταθμό βάσης που βρίσκεται πιο κοντά στο άλλο κινητό τηλέφωνο, τον αριθμό του οποίου έχουμε καλέσει, η, στο αντίστοιχο δίκτυο σταθερής τηλεφωνίας (αν έχουμε καλέσει αριθμό σταθερού τηλεφώνου).

Τι ακριβώς εκπέμπουν οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας;

Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας ή σταθμοί βάσης όπως λέγονται, εκπέμπουν ραδιοκύματα. Πρόκειται δηλαδή, για ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, αντίστοιχη με αυτή που εκπέμπεται από τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, τα συστήματα επικοινωνίας της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής και άλλων υπηρεσιών εκτάκτου ανάγκης. Αυτά τα κύματα δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τη ραδιενέργεια.

Διευκρινίζεται αυτό, γιατί στο παρελθόν, μάλλον από λάθος μετάφραση της λέξης «radiation» που σημαίνει ακτινοβολία και όχι ραδιενέργεια, είχε προκληθεί σύγχυση. Η διαφορά των κεραιών κινητής τηλεφωνίας και ραδιοτηλεόρασης, είναι ότι τα ραδιοκύματα της κινητής τηλεφωνίας είναι πολύ ασθενέστερα σε ισχύ από τα αντίστοιχα ραδιοτηλεοπτικά κύματα. Γι' αυτό το λόγο, οι κεραίες της ραδιοτηλεόρασης εγκαθίστανται σε ειδικά πάρκα (πάρκα κεραιών) που δεν είναι κοντά σε κατοικημένες περιοχές.

Πως λειτουργούν τα κινητά τηλέφωνα;

Οι συσκευές κινητής τηλεφωνίας είναι δέκτες και πομποί ραδιοκυμάτων χαμηλής ισχύος. Ο σχεδιασμός τους γίνεται με αυστηρές προδιαγραφές, έτσι ώστε κατά τη λειτουργία τους  να μην ξεπερνούν τα όρια που έχει θέσει η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες. Επίσης οι κατασκευάστριες εταιρίες κινητών τηλεφώνων φροντίζουν έτσι ώστε τα κινητά τηλέφωνα να χρησιμοποιούν τη λιγότερη δυνατή απαιτούμενη ισχύ για τη συνεργασία τους με τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας.

Η ένταση του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου που εκπέμπεται από ένα κινητό τηλέφωνο, (επομένως και η έκθεση του χρήστη) ελαττώνεται ταχύτατα καθώς αυξάνεται η απόσταση από τη συσκευή. Έτσι η έκθεση ενός χρήστη που έχει τοποθετημένο τη τηλέφωνό του στα 10 εκατοστά από το κεφάλι του (χρησιμοποιώντας εξάρτημα ανοικτής ακρόασης hands free η blue tooth) είναι πολύ χαμηλότερη από την έκθεση ενός χρήστη που δεν χρησιμοποιεί το παραπάνω εξάρτημα και έχει τοποθετημένο το τηλέφωνο απευθείας στο αυτί του.

Όλες οι κεραίες είναι ίδιες;

Στην κατασκευή τους και στον τρόπο λειτουργίας τους είναι λίγο πολύ ίδιες. Μπορεί να διαφέρουν όμως στην ισχύ εκπομπής η οποία εξαρτάται από τη συχνότητα λειτουργίας και από το δίκτυο που χρησιμοποιείται. Για παράδειγμα στις αγροτικές περιοχές όπου υπάρχει αραιοκατοίκηση τοποθετούνται κεραίες με εμβέλεια μερικών χιλιομέτρων ενώ σε αστικές περιοχές όπου υπάρχει πυκνοκατοίκηση τοποθετούνται πολλές κεραίες με εμβέλεια που δεν ξεπερνά τις μερικές εκατοντάδες μέτρα. Είναι αυτονόητο ότι μια κεραία υψηλής ισχύος σε απόσταση  μερικών δεκάδων μέτρων μας εκθέτει σε μεγαλύτερα ποσά ακτινοβολίας από μια κεραία χαμηλής ισχύος σε απόσταση λίγων μέτρων. Εδώ θα παρατηρήσουμε ότι οι μεγάλες μεταλλικές κατασκευές   που βλέπουμε σε πολλές περιοχές δεν είναι κεραίες αλλά στηρίγματα κεραιών, στην κορυφή των οποίων τοποθετούνται οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Δεν πρέπει λοιπόν να τρομάζουμε από τον όγκο, αρκεί να γνωρίζουμε ότι το ενεργό μήκος της κεραίας είναι πολύ μικρό.

Τις συμβαίνει όταν δεν έχουμε καλό ή καθόλου σήμα στο κινητό μας;

Αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε μακριά από ένα σταθμό βάσης και το σήμα είναι πολύ ασθενικό ή ότι η επικοινωνία μεταξύ του κινητού τηλεφώνου και του σταθμού βάσης δεν είναι καλή λόγω παρεμβολών ή φυσικών εμποδίων (π.χ. είμαστε μέσα σε ένα υπόγειο). Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι όσο περισσότεροι σταθμοί βάσης υπάρχουν μέσα σε κατοικημένες περιοχές, τόσο μικρότερη είναι η ισχύς των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που εκπέμπει ο κάθε σταθμός βάσης.  Είναι αυτονόητο ότι, με αυτό τον τρόπο, εξασφαλίζεται η εύκολη και αδιάλειπτη επικοινωνία μας ενώ ταυτόχρονα έχουμε και τη μικρότερη δυνατή ισχύ εκπομπής από τα κινητά μας τηλέφωνα.

Για ποιο λόγο δεν τοποθετούνται και οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας μακριά από τα αστικά κέντρα, όπως οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί;

Τα συστήματα κινητής τηλεφωνίας GSM  και UMTS λειτουργούν έτσι ώστε να είναι αναγκαία η τοποθέτηση σταθμών βάσης πολύ χαμηλής ισχύος (2 έως 15 watt) μέσα σε κατοικημένες περιοχές και πολύ κοντά ο ένας με τον άλλο, ώστε να καλύπτει  ο καθένας μια μικρή περιοχή (κυψέλη). Εάν αντί για όλους αυτούς  τους σταθμούς τοποθετούσαμε έναν ή περισσότερους  εκτός κατοικημένων περιοχών θα έπρεπε η ισχύς τους να ήταν πολύ μεγαλύτερη, αλλά και πάλι θα είχαμε πολλά και μεγάλα προβλήματα ποιότητας της επικοινωνίας διότι δεν θα ήταν δυνατή η πλήρης κάλυψη της περιοχής.

Δημιουργούνται προβλήματα υγείας από κεραίες κινητής τηλεφωνίας που είναι εγκατεστημένες σε κατοικημένες περιοχές;

Εφόσον παραμένουμε, ακόμη και για 24 ώρες, σε απόσταση ασφαλείας όπου τα εκπεμπόμενα ραδιοκύματα είναι εντός των θεσπισμένων ορίων ασφαλούς έκθεσης δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για την υγεία μας, όπως μας διαβεβαιώνουν κορυφαίοι ερευνητές.

Ποιοι έχουν θέσει τα όρια ασφαλούς έκθεσης;

Τα όρια ασφαλούς έκθεσης έχουν τεθεί από έγκυρους επίσημους φορείς που είναι η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από τις Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Πως γνωρίζουμε ότι τηρούνται τα όρια ασφαλούς έκθεσης στις κεραίες κινητής τηλεφωνίας;

Η τήρηση των διεθνών ορίων ασφαλούς έκθεσης, αποδεικνύεται για όλες τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας από ξεχωριστή μελέτη για κάθε σταθμό βάσης, η οποία κατατίθεται στην Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, τον υπεύθυνο φορέα για την προστασία του πληθυσμού και του περιβάλλοντος από τις μη ιονίζουσες ακτινοβολίες. Κατά την λειτουργία των σταθμών βάσης η τήρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης ελέγχεται περιοδικά ή οποτεδήποτε αυτό κριθεί απαραίτητο με μετρήσεις που διενεργούνται από την επιτροπή. Οι μετρήσεις πάντως του Μετσόβιου Πολυτεχνείου έχουν δείξει ότι η ισχύς των ραδιοκυμάτων της κινητής τηλεφωνίας είναι πολύ κάτω από τα όρια ασφαλούς έκθεσης, ακόμα και σε λίγα μέτρα απόστασης από τις κεραίες.

Ποιες είναι οι αποστάσεις ασφαλείας από ένα σταθμό βάσης κινητής τηλεφωνίας;

Αν λάβουμε υπόψη τα χαρακτηριστικά των τυπικών σταθμών βάσης που τοποθετούνται σε αστικές περιοχές, τότε η απόσταση ασφαλείας δεν ξεπερνά τα 7 μέτρα σε ακτίνα μπροστά στην κεραία και τα 2 μέτρα κάτω από αυτή. Η διαφοροποίηση στις αποστάσεις οφείλεται στο γεγονός ότι, οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας εκπέμπουν κυρίως οριζοντίως και μόνο μικρό μέρος εκπομπής (κάτω του 10%) κατευθύνεται προς τα κάτω. Εφ' όσον τηρούνται τα θεσπισμένα όρια ασφαλούς έκθεσης, καμία ανησυχία δεν υπάρχει για την υγεία μας. Σημειώνουμε ότι τα όρια ασφαλούς έκθεσης έχουν θεσπιστεί λαμβάνοντας υπόψη όλες τις ομάδες πληθυσμού (ακόμη και τις πιο ευπαθείς όπως ασθενείς, παιδιά ή ηλικιωμένους) και αφορούν σε 24ωρη έκθεση στα ραδιοκύματα.

Δηλαδή δεν υπάρχει πρόβλημα από τις κεραίες που τοποθετούνται σε ταράτσες πολυκατοικιών όπου από κάτω ή απέναντι μένουν ή εργάζονται άνθρωποι;

Σωστά. Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η ένταση των ραδιοκυμάτων ελαττώνεται σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό όσο απομακρυνόμαστε από τη θέση της κεραίας (κάθε φορά που διπλασιάζεται η απόσταση μας από την κεραία μειώνεται τέσσερις φορές η ένταση των ραδιοκυμάτων). Έχει μετρηθεί ότι, η έκθεση των ανθρώπων σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τις ηλεκτρικές συσκευές εντός των κατοικιών, είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη έκθεση λόγω της ύπαρξης μιας κεραίας κινητής τηλεφωνίας σε ταράτσα διπλανού ή του ίδιου κτιρίου.

Γιατί γίνεται τόσος θόρυβος με αποτέλεσμα μερικοί δήμοι να θέλουν να απομακρύνουν τις κεραίες;

Η υποδοχή της καινοτομίας στην ανθρώπινη ιστορία, συνοδεύτηκε πάντοτε από εύλογες επιφυλάξεις. Πολλές φορές υπήρξαν και μεγάλες αντιδράσεις, όπως συνέβη στην Αγγλία στις αρχές του αιώνα με την εγκατάσταση του ηλεκτρικού ρεύματος. Παρά το γεγονός ότι η κινητή τηλεφωνία βρίσκεται στην Ελλάδα από το 1993, δεν έχει πάψει να αποτελεί κάτι νέο, ειδικά λόγω της ταχύτατης εξέλιξης της. Είναι αλήθεια ότι στα πρώτα βήματά της δεν υπήρξε επαρκής επίσημη ενημέρωση για αρκετά θέματα. Επειδή εμείς πιστεύουμε ότι ο υπεύθυνος πολίτης είναι ο σωστά ενημερωμένος πολίτης θα σας πληροφορούμε υπεύθυνα για κάθε καινούργιο αποτέλεσμα που θα μαθαίνουμε για το σοβαρό θέμα της ακτινοβολίας της κινητής τηλεφωνίας.   

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ.

Τι είδους ακτινοβολία εκπέμπουν τα κεραιοσυστηματα από τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης;

Τόσο τα κινητά τηλέφωνα όσο και οι σταθμοί βάσης εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, δηλαδή ταλαντώσεις ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων που διαδίδονται στον χώρο υπό την μορφή κύματος και μεταφέρουν ενέργεια. Τα διάφορα είδη της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας διακρίνονται μεταξύ τους ανάλογα με τη συχνότητα η το μήκος κύματος του διαδιδομένου κύματος (η συχνότητα και το μήκος κύματος ενός διαδιδόμενου κύματος είναι δυο φυσικά μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα μεταξύ τους. Η συχνότητα μετράται σε Hz (ταλαντώσεις η κύκλοι ανά δευτερόλεπτο),

KHZ (χιλιάδες Hz), MHz (εκατομμύρια Hz), και GHz(δισεκατομμύρια HZ). Το μήκος μετράτε σε μονάδες απόστασης (μέτρα, εκατοστά, χιλιοστά κλπ).

Η ακτινοβολία από τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης είναι ραδιενεργός;

Όχι. Η εκπεμπομενη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας στις μη ιοντιζουσες ακτινοβολίες, δηλαδή τις ακτινοβολίες που είναι αδύνατο να προκαλέσουν ιοντισμό των μορίων και να διασπάσουν έτσι χημικούς δεσμούς. Στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα εντάσσονται και άλλες μη ιοντιζουσε ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες όπως:

• Τα στατικά ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία που δεν μεταβάλλονται και έτσι δεν δημιουργούν ηλεκτρομαγνητικά κύματα (π.χ. το φυσικό μαγνητικό πεδίο της γης)
• Τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία 50 Hz που δημιουργούνται από τις ηλεκτρικές συσκευές, τους υποσταθμούς και τις γραμμές μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας
• Τα ραδιοκύματα που χρησιμοποιούνται για τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές καθώς και στις τηλεπικοινωνίες, στα ραντάρ και στους φούρνους μικροκυμάτων.
• Το φως, καθώς και η υπέρυθρη και υπεριώδης ακτινοβολία.

Ιοντιζουσες ακτινοβολίες είναι αυτές που μεταφέρουν πολύ μεγάλη ενέργεια και είναι ικανές να διασπάσουν χημικούς δεσμούς, όπως οι ακτίνες Χ, οι ακτίνες γ κλπ.

ΟΡΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

Υπάρχουν θεσμοθετημένα όρια για την προστασία του κοινού από τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία στην χώρα μας;

Σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία στη χώρα μας υπάρχουν όρια για την έκθεση του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Τα όρια αυτά βασίστηκαν σε σχετική σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα τα Ελληνικά όρια είναι αυστηρότερα σε σχέση με τα οριζόμενα στη σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ.

• Κοινή Απόφαση υπ αριθμ. 53571/3839 των Υπουργών Ανάπτυξης, ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., Υγείας και Πρόνοιας, Μεταφορών και Επικοινωνιών (ΦΕΚ 1105/Β/6-9-2000) με θέμα « Μέτρα προφύλαξης του κοινού από την λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στην ξηρά» με την οποία εισάγονται στην Ελληνική Νομοθεσία τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την έκθεση του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και ορίζονται μηχανισμοί ελέγχου για τα επίπεδα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπεται από τους σταθμούς κεραιών όλων των ειδών.
• Νόμος 3431 (ΦΕΚ 13/Α/3-2-2006) «Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις», άρθρο 31 «Ρυθμίσεις σχετικά με την εγκατάσταση κεραιών». Σύμφωνα με το άρθρο τα Ελληνικά όρια για την έκθεση του κοινού τίθενται στο 70% των ορίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους σταθμούς κεραιών που βρίσκονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 300 μέτρων από την περίμετρο των κτηριακών εγκαταστάσεων σχολείων, βρεφονηπιακών σταθμών, νοσοκομείων και γηροκομείων και στο 60% των ορίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους σταθμούς κεραιών που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από τις εγκαταστάσεις αυτές.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

·        Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Περί του περιορισμού της έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία (0Hz-300 GHz)», L 199 (1999/519/EC) 30-7-1999.

Η ακτινοβολία από τις γραμμές υψηλής τάσης και τις ηλεκτρικές συσκευές είναι ίδια με αυτή των συστημάτων κινητής τηλεφωνίας;

Στο περιβάλλον των γραμμών μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργούνται ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία που είναι μεταξύ τους ανεξάρτητα (δεν έχουν την μορφή ηλεκτρομαγνητικού κύματος) και μεταβάλλονται με την εξαιρετικά χαμηλή συχνότητα των 50 Hz (50 κύκλοι η φορές το δευτερόλεπτο). Παρόμοια είναι και τα πεδία που δημιουργούνται στο περιβάλλον όλων των ηλεκτρικών συσκευών που συνδέονται στο ηλεκτρικό δίκτυο. Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπεται από τα συστήματα κινητής τηλεφωνίας έχει την μορφή ηλεκτρομαγνητικού κύματος και μεταβάλλεται πολύ γρηγορότερα (της τάξης των δισεκατομμυρίων φορών το δευτερόλεπτο). Για τον λόγο αυτό τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία από τις γραμμές υψηλής τάσης και τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία στο περιβάλλον κεραιών κινητής τηλεφωνίας έχουν διαφορετικές φυσικές ιδιότητες και διαφορετικές βιολογικές επιδράσεις και γι αυτό εξετάζονται και μετρούνται ξεχωριστά με διαφορετικά όργανα.

Αφού η ακτινοβολία από τα συστήματα κινητής τηλεφωνίας δεν είναι ραδιενεργός, γιατί ασχολειται με αυτά η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας;

Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) είναι αρμόδια για την προστασία του πληθυσμού και του περιβάλλοντος τόσο από τις ιοντιζουσες όσο και από τις τεχνικά παραγόμενες μη ιοντιζουσες ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες. Είναι δηλαδή ο εθνικός φορέας για την ασφαλή χρήση όλων των ειδών ακτινοβολιών. Το γραφείο μη ιοντιζουσων ακτινοβολιών της ΕΕΑΕ είναι στελεχωμένο με εξειδικευμένους επιστήμονες σε θέματα μετρήσεων και προστασίας του κοινού από τις μη ιοντιζουσες ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες και είναι άρτια εξοπλισμένο με σύγχρονα συστήματα για τη μέτρηση αυτών.

Τι είναι το φυσικό μέγεθος SAR;

Όταν εκτιθέμεθα σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία μια ποσότητα ενέργειας από την εκπεμπομενη ακτινοβολία απορροφάται από το σώμα μας. Ο ειδικός ρυθμός απορρόφησης ενέργειας η SAR (Specific Absorption Rate) εκφράζει την απορροφουμενη ενέργεια ανά μονάδα χρόνου και μάζας στα διάφορα μέλη του σώματος. Υπάρχει ο μέσος ολόσωμος SAR που εκφράζει την μέση τιμή της απορροφουμενης ενέργειας σε όλο το σώμα και ο τοπικός που αναφέρεται στην τοπική απορρόφηση σε μια περιοχή του σώματος (η περιοχή αυτή συνήθως ορίζεται σε 10 γραμμάρια ιστού). Στην περίπτωση των κινητών τηλεφώνων τα αντίστοιχα μεγέθη είναι ο τοπικός SAR στην περιοχή του κεφαλιού και στην περίπτωση των σταθμών βάσης ο μέσος ολόσωμος SAR.

Πως συνδέεται η απορρόφηση της ενέργειας με την ένταση της ακτινοβολίας;

Όταν ένας άνθρωπος εκτίθεται στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, η απορρόφηση της ενέργειας εξαρτάται από την ένταση και την συχνότητα της ακτινοβολίας και πολλούς άλλους παράγοντες που έχουν να κάνουν με τα χαρακτηριστικά του σώματος του (μέγεθος, βάρος, στάση κλπ) αλλά και τις συνθήκες έκθεσης (συχνότητα, πόλωση, κατεύθυνση από όπου έρχεται η ακτινοβολία, αν είναι τοπική η ολόσωμη έκθεση κ.α.) προκειμένου να υπάρξουν όρια που να εξασφαλίζουν την προστασία των ανθρώπων ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών του σώματος τους προέκυψαν τα επίπεδα αναφοράς που προϋποθέτουν συνθήκες μέγιστης σύζευξης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας με το εκτιθέμενο σε αυτή άτομο, παρέχοντας έτσι έναν επιπλέον συντελεστή ασφαλείας. Τα επίπεδα αναφοράς είναι μεγέθη που περιγράφουν την ένταση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (ένταση ηλεκτρικού πεδίου, ένταση μαγνητικού πεδίου και πυκνότητα ισχύος) και μπορούν να συγκριθούν με μετρηθεισες τιμές. Η τήρηση των επιπέδων αναφοράς εξασφαλίζει σε κάθε περίπτωση και την τήρηση των βασικών περιορισμών για την απορροφουμενη ενέργεια. Επειδή οι συχνότητες που χρησιμοποιούνται στα διάφορα συστήματα κινητής τηλεφωνίας είναι διαφορετικές οι τιμές των επιπέδων αναφοράς δεν είναι ακριβώς οι ίδιες αλλά διαφέρουν ανάλογα με το σύστημα κινητής τηλεφωνίας.

Τι γίνεται όταν «κατεβαίνουν»κεραίες κινητής τηλεφωνίας;

Τα κινητά τηλέφωνα «ζορίζονται» και εκπέμπουν στο μέγιστο της ισχύος τους για να βρουν σήμα.

Οι περιφερειακές κεραίες αναγκάζονται να λειτουργούν στη μέγιστη δυνατή ισχύ τους, για να «καλυφθεί» η περιοχή που κάλυπτε η κεραία η οποία σταμάτησε να λειτουργεί.

Οι συνδρομητές δεν μπορούν να «πιάσουν» γραμμή, γιατί έχει σημαντικά μειωθεί η δυνατότητα εξυπηρέτησης του δικτυού στην περιοχή.

Δημιουργείται απορρύθμιση του τοπικού δικτύου εξυπηρέτησης και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εμφανιστεί η ένδειξη «αναζήτηση δικτύου» στο κινητό μας.

Οι συνδρομητές μπορούν να επικοινωνήσουν μόνο σε εξωτερικούς χώρους και όχι μέσα στο σπίτι τους.

Οι εφαρμογές υποστήριξης της ευριζωνικοτητας μέσω κινητής τηλεφωνίας (3G) δεν είναι πλέον διαθέσιμες.

Γιατί οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας δεν μπορούν να λειτουργούν μόνο από τα πάρκα κεραιών, όπως οι κεραίες των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών;

Οι συχνότητες των τηλεπικοινωνιακών εφαρμογών είναι αγαθό σε ανεπάρκεια ενδεικτικά, κάθε εταιρεία κινητής τηλεφωνίας έχει αγοράσει η δεσμεύσει για λογαριασμό της περίπου 130 συχνότητες, οι υπόλοιπες διαθέσιμες συχνότητες έχουν δεσμευτεί για χρήσεις από τα σώματα ασφαλείας και δημοσιές υπηρεσίες(Αστυνομία, ΕΚΑΒ, Πυροσβεστική, Στρατός),καθώς και από τους ραδιοφωνικούς και τους τηλεοπτικούς σταθμούς.

Για να πραγματοποιηθεί μια συνομιλία μέσω κινητού, δεσμεύεται μια συχνότητα (πχ 1801 MHz). Ως εκ τούτου αν τοποθετηθεί μια κεντρική κεραία που θα «βλέπει» την πόλη, θα μπορούν να συνομιλούν μόνο 130 συνδρομητές ανά εταιρεία (όσες διαθέσιμες συχνότητες υπάρχουν), ενώ σε πολλές περιπτώσεις η κάλυψη εντός οικιών δεν θα είναι εφικτή, διότι οι συχνότητες 900 και1800 MHz δεν έχουν τη δυνατότητα να διαπερνούν το οπλισμένο σκυρόδεμα με κεραίες σε μακρινή απόσταση. Οι κεραίες εκτός πόλεων καλύπτουν σαν «ομπρέλα» τους εξωτερικούς χώρους (οδικές αρτηρίες)

Για να μπορούμε να μιλάμε από το κινητό μας εντός και εκτός κτιρίων χρειάζεται (α) να υπάρχει σήμα στην περιοχή (δεν αρκεί μονό αυτό όμως, διότι πρέπει και) (β) να υπάρχουν διαθέσιμες συχνότητες. Για να μπορούμε λοιπόν, να επικοινωνούμε από τα κινητά μας, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα τεχνικά μέσα, χρειάζεται να τοποθετηθεί κεραία εκτός πόλεως (για να «καλύπτονται»οι δρόμοι,). Η ισχύς των κεραιών αυτών δεν ξεπερνάει τα 40W, ενώ για τις συνομιλίες εντός κτιρίων τοποθετούμε κεραίες μικρότερης ισχύος, εντός πόλεως (μεχρι2-15W)οι οποίες είναι υπεύθυνες για την κάλυψη μερικών δεκάδων έως εκατοντάδων μέτρων περιμετρικά κάθε κεραίας. Στην ουσία, χωρίζεται ο πολεοδομικός ιστός σε υποπεριοχες εντός των οποίων μπορούν να μιλήσουν μέσω των διαθέσιμων συχνοτήτων από 0-70 άτομα.. με την μέθοδο κεραία εκτός πόλεως για τις οδικές αρτηρίες και τους εξωτερικούς χώρους, και κεραίες μικρότερης ισχύος μέσα στην πόλη, πολλαπλασιάζετε ο αριθμός των εξυπηρετούμενων, διότι οι συχνότητες δεν «ξοδεύονται» από μια περιφερειακή, αλλά επαναχρησιμοποιούνται από τις μικρές εντός πόλεως (όσο περισσότερες κεραίες μικρής ισχύος, τόσο περισσότεροι συνδρομητές μπορούν να εξυπηρετηθούν).

Παράδειγμα.

Αν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας τοποθετούσαν κεραίες εκτός πόλεως στα 4 βουνά τής Αττικής (Υμηττός- Αιγάλεω, Πεντέλη, Πάρνηθα) θα μπορούσαν να μιλήσουν ταυτόχρονα σε όλη την Αθήνα το πολύ 3.000 άτομα και μόνο στους εξωτερικούς χώρους (όχι εντός κτιρίων). Με την μέθοδο «κεραίες μικρής ισχύος έως 22W εντός πόλεως» μπορούν να επικοινωνούν ταυτόχρονα παραπάνω από 75.000 άτομα (και εντός κτιρίων) ενώ με ειδικές ρυθμίσεις και σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (θεομηνίες, φωτιές κλπ) η ταυτόχρονη συνομιλία μπορεί να αυξηθεί κα σε περισσότερα από 220.000 άτομα.

Ενδιαφέροντες αριθμοί.

• Την προηγουμένη ώρα πραγματοποιηθήκαν (κατά μέσο όρο) μόνο στην Περιφέρεια Αττικής περισσότερες από 1.600.000 κλήσεις από και προς κινητά τηλέφωνα.
• Κάθε χρόνο μέσω των δικτύων κινητής τηλεφωνίας εξυπηρετούνται περισσότερες από 12.5 δισεκατομμύρια κλήσεις από και προς κινητά τηλέφωνα, μονό στην περιφέρεια Αττικής.
• Σε ότι αφορά την περίπτωση των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, δεν χρειάζονται (για τις περισσότερες περιπτώσεις) κεραίες εντός πόλεων, διότι η ισχύς λειτουργίας τους είναι μεγάλη (υπάρχουν περιπτώσεις ραδιοτηλεοπτικών σταθμών όπου η ισχύς τους φτάνει και 50.000W) και η επικοινωνία με τους δέκτες (κεραίες τηλεόρασης στις ταράτσες η κεραίες ραδιόφωνου) είναι μονοδρομη. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται μια μόνο συχνότητα (π.χ 605MHz για την τηλεόραση η 98.4 MHz για το ραδιόφωνο).

Και με το καμουφλαζ τι γίνεται;

• Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας «καμουφλάρονται» για ψυχολογικούς αλλά και αισθητικούς λόγους: χωρίς «καμουφλαζ « δε χαρακτηρίζονται για την κομψότητα τους.
• Οι «καμουφλαρισμένες» κεραίες κινητής τηλεφωνίας έχουν τις απαραίτητες άδειες που αφορούν την ασφαλή εκπομπή τους ήτοι: άδεια από την Ε.Ε.Α.Ε. (Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας), και είναι δηλωμένες στην Ε.Ε.Ε.Τ. (Ελληνική Επιτροπή Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων).
• Η μόνη άδεια που αφορά την σωστή εκπομπή μιας κεραίας κινητής τηλεφωνίας με ασφάλεια είναι η γνωμοδότηση της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Οι άδειες της πολεοδομίας δεν έχουν καμία σχέση με την δημόσια υγεία και όμως όσοι θέλουν να κατεβάσουν κεραίες, μόνο με αυτή την άδεια ασχολούνται, χωρίς να λάβουν υπ όψη τους κανένα από τα δεδομένα που έχουν γραφτεί εδώ.
• Σε όλη την Ευρώπη υπάρχουν εγκατεστημένες και λειτουργούν περισσότερες από 300.000 κεραίες κινητής τηλεφωνίας.
• Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας είναι φτιαγμένες ειδικά για να τοποθετούνται εντός πόλεων, έχουν μικρή ισχύ και εκπέμπουν αυστηρως οριζόντια με μια μικρή κλήση 6 μοιρών προς τα κάτω, ενώ οι αποστάσεις ασφαλείας από μια κεραία τέτοιου τύπου είναι 6-7 μέτρα οριζόντια και 1-2 μέτρα κάθετα.
• Σε μια γειτονιά επιλέγεται το υψηλότερο κτίριο για να εγκατασταθεί μια κεραία κινητής τηλεφωνίας: (α) για να έχει μεγαλύτερη εμβέλεια, (β) διότι, αν έχει περιμετρικά (σε μικρή απόσταση)κτίρια υψηλοτέρα, τα κτίρια αποσβένουν το «σήμα» και μετά από τα κτήρια δεν έχουμε επαρκή κάλυψη, και (γ) αποφεύγονται υψηλές τιμές πεδίου.

Σε περίπτωση που υπάρχει εγκατεστημένη κεραία κινητής τηλεφωνίας σε απόσταση μικρότερη των 7 μέτρων και χαμηλότερα από εμάς, θα πρέπει να απευθυνθούμε στην εταιρεία κινητής τηλεφωνίας για περαιτέρω διευκρινίσεις (αδειοδοτικο καθεστώς, μετρήσεις κλπ.

Μετρήσεις και μετρικά συστήματα.

Οι μετρήσεις είναι απολύτως αναγκαίες για να καθοριστεί εάν υπάρχει πρόβλημα η όχι.  Ειδικότερα:

• Μετρήσεις με πιστοποιημένα μηχανήματα πραγματοποιούν τα πανεπιστημιακά ιδρύματα που έχουν τμήματα ραδιοεπικοινωνιών επίσης, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.
• Στην Ελλάδα υπάρχουν ήδη δυο προγράμματα που πραγματοποιούν τα πανεπιστημιακά ιδρύματα Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης «ΠΕΔΙΟΝ 24» www.pedion24.gr και «ΕΡΜΗΣ» www.hermes-program.gr/gr/main.

Τα μετρικά μηχανήματα πραγματοποιούν μετρήσεις ανά 6λεπτο, και τα αποτελέσματα των μετρήσεων δημοσιεύονται σε καθημερινή βάση στο διαδίκτυο.

Τι είναι το πρόγραμμα πεδίον 24;

Το πρόγραμμα πεδίον 24 που αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο Κινητών Ραδιοεπικοινωνιών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου καθώς και από το Εργαστήριο Ραδιοεπικοινωνιών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, είναι ένα πρόγραμμα που έχει σκοπό τη συνεχή ενημέρωση όλων των πολιτών για τα επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε διάφορες περιοχές της Βελάδας.

Για το σκοπό αυτό, οι σταθμοί του πεδίον 24 καταγραφούν σε 24ωρη βάση το συνολικό ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που προκαλείται από διάφορες πηγές, όπως η ραδιοφωνία, η τηλεόραση και η κινητή τηλεφωνία. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων δημοσιεύονται καθημερινά στην ειδική ιστοσελίδα www.pedion24.gr και η βάση δεδομένων είναι διαθέσιμη σε οποιονδήποτε θέλει να αναζητήσει στοιχεία από το παρελθόν

Ποια ακτινοβολία καταγράφουν οι σταθμοί μέτρησης του πεδιον24;

Οι σταθμοί μέτρησης του προγράμματος πεδιον24 καταγράφουν σε 24ωρη βάση τα επίπεδα του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου* για συχνότητες από 100KHz έως 3GHz.

Συγκεκριμένα σε αυτή τη ζώνη συχνοτήτων εκπέμπουν οι κεραίες ραδιοφωνίας τηλεόρασης κινητής τηλεφωνίας, συστημάτων ασφαλείας, ασυρμάτων δικτύων και άλλων υπηρεσιών. Έτσι το πρόγραμμα πεδιον24 παρέχει μια ολοκληρωμένη ενημέρωση για τα επίπεδα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που προκύπτει καθημερινά στη ζωή μας από τις πηγές αυτές.

• Οι σταθμοί μέτρησης είναι εφοδιασμένοι με ειδικά , πιστοποιημένα κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όργανα μέτρησης ηλεκτρομαγνητικού πεδίου. Κάθε 6 λεπτά, όπως είπαμε παραπάνω, καταγράφεται και αποθηκεύεται στη μνήμη τους μια τιμή έντασης ηλεκτρικού πεδίου (μονάδα μέτρησης βολτ ανά μέτρο). Κάθε 24 ώρες οι σταθμοί μέτρησης επικοινωνούν με το κέντρο διαχείρισης και αποστέλλουν τα δεδομένα (24 ώρες χ 10 μετρήσεις ανά ώρα =240 τιμές έντασης ηλεκτρικού πεδίου την ημέρα) στον κεντρικό εξυπηρετητή.

Ποιοι είναι οι φορείς υλοποίησης και λειτουργίας του πεδιον24;

Το πρόγραμμα πεδιον24 που υλοποιείται από το Εργαστήριο Ραδιοεπικοινωνιών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το Εργαστήριο Κινητών Ραδιοεπικοινωνιών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, καθώς και από το Εργαστήριο Συστημάτων Υπολογιστών και Επικοινωνιών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, διασφαλίζει τη διαφάνεια και την εγκυρότητα των στοιχείων καθώς και την άμεση και αυτοματοποιημένη δημοσίευση τους. Τη λειτουργία και συντήρηση του συστήματος έχουν αναλάβει τα παραπάνω εργαστήρια τα οποία εγγυώνται την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων.

Σε ποιες περιοχές εφαρμόζεται το πεδιον24;

Το πρόγραμμα πεδιον24 εφαρμόζεται σε δήμους του λεκανοπεδίου της Αττικής, όπως και σε αρκετές περιοχές σε όλη την Ελλάδα.

Οι περιοχές επιλέγονται με βάση πολλαπλά κριτήρια, τα πιο αποτελεσματικά από τα οποία είναι η υψηλή πληθυσμιακή συγκέντρωση και η παρουσία ευαίσθητων χώρων, όπως παιδικοί σταθμοί, νοσοκομεία, γηροκομεία κ.λ.π.

Τι είναι το πρόγραμμα Ερμής;

Το πρόγραμμα Ερμής είναι και αυτό ένα σύστημα συνεχούς μέτρησης στα ίδια πρότυπα με το πρόγραμμα πεδιον24. Εδώ ο εξοπλισμός του συστήματος είναι χορηγία της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας Vodafone και η υλοποίηση του προγράμματος γίνεται από το Εργαστήριο Κινητών Ραδιοεπικοινωνιών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και το Εργαστήριο Ραδιοεπικοινωνιών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Συνεργάζονται, επίσης, το Πανεπιστήμιο Πατρών  (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών, Εργαστήριο Ασυρμάτου Επικοινωνίας) το Δημοκριτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών , Εργαστήριο Μικροκυμάτων) και το Πανεπιστήμιο Πειραιά ( Εργαστήριο Διαδικτύου και Συστημάτων Τηλεπικοινωνιών, Υπηρεσιών και Ασφαλείας του Τμήματος Πληροφορικής)

Η ιστοσελίδα που μπορείτε να βρείτε οποιαδήποτε πληροφορία είναι www.hermes-program.gr

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΤΗΛΕΦΩΝΩΝ.

Τα κινητά τηλέφωνα έχουν κατακλύσει τη ζωή μας περισσότερο από κάθε άλλη ηλεκτρονική συσκευή. Μια σειρά ερωτημάτων που έχουν ως αιτία τη χρήση των κινητών τηλεφώνων ψάχνουν την απάντηση τους. Eρωτήματα που έχουν να κάνουν με την ακτινοβολία που εκπέμπει το κινητό και πως μπορεί κανείς να την αντιμετωπίσει είναι τα πιο σημαντικά για τους χρήστες που ζητούν άμεσες απαντήσεις. Το δυσάρεστο στην όλη υπόθεση είναι ότι οι επιστημονικές έρευνες δεν είναι σε θέση προς το παρών, να δώσουν ξεκάθαρες απαντήσεις στους εκατομμύρια, ανά χώρα, χρήστες.

Το κλειδί στην όλη υπόθεση αποτελεί ο SAR (ρυθμός απορρόφησης ακτινοβολίας), πρόκειται για  μονάδα μέτρησης που έχει να κάνει με το πόσο ποσοστό ακτινοβολίας φτάνει στον ανθρώπινο οργανισμό. Όλες οι εταιρείες παραγωγής κινητών τηλεφώνων είναι υποχρεωμένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση να συμμορφώνονται με τα όρια που τους έχει θέσει αλλά και να τα γνωστοποιούν στο ευρύ κοινό. Επειδή όμως οι μετρήσεις της ακτινοβολίας δεν αρκούν από μόνες τους για να σας προφυλάξουν, σας παρουσιάζουμε μερικές απλές και καθημερινές συμβουλές που έχουν να κάνουν με την σωστή χρήση των κινητών, οι οποίες θα σας βοηθήσουν να μειώσετε την έκθεση στην ακτινοβολία.

Μύθοι και πραγματικότητα.

Η χρήση των κινητών τηλεφώνων έχει δημιουργήσει κάποιους μύθους και αλήθειες, που έχουν να κάνουν με το πόσο ασφαλή η επιβλαβή είναι κάποια πράγματα γύρω από αυτά. Ας δούμε λοιπόν μια σειρά από τέτοια ερωτήματα.

Πόσο επικίνδυνη είναι η χρήση κινητού σε κλειστό χώρο;

Η ακτινοβολία του τηλεφώνου αυξάνεται, όταν βρίσκεται σε κλειστό χώρο όπου το δίκτυο είναι περιορισμένο, προκείμενου να καταφέρει να πετύχει σύνδεση με το δίκτυο.

Η χρήση κινητού εκτός πόλης είναι πιο ασφαλής;

Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αφού η ακτινοβολία που εκπέμπεται είναι αυξημένη, σε σχέση με την πόλη όπου οι αναμεταδότες είναι πολύ περισσότεροι, επειδή η συσκευή προσπαθεί να παραμείνει εντός δικτύου.

Οι θήκες και τα αυτοκόλλητα μειώνουν την ακτινοβολία;

Αν λάβουμε υπόψη τι λένε οι εταιρείες δικτύων κινητής τηλεφωνίας, τότε δε προστατεύουν αποτελεσματικά. Η άποψη τους βασίζεται στο γεγονός ότι, όταν το κινητό είναι μέσα σε θήκη, τότε αναγκάζεται να εκπέμψει μεγαλύτερη ακτινοβολία για να βρει σήμα.

Σχετικά με τα αυτοκόλλητα υπάρχουν διάφορες απόψεις. Οι μεν λένε ότι προφυλάσσουν και μάλιστα κάποια εκπέμπουν και ένα φως που μετατρέπει την ακτινοβολία σε ηλεκτρική ενέργεια.

Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας όμως, υποστηρίζουν ότι με το αυτοκόλλητο το κινητό αυξάνει την ένταση του για να ξεπεράσει το εμπόδιο. Φυσικά, υπάρχουν και εταιρείες που υποστηρίζουν ότι σύμφωνα με έρευνες προκύπτει το συμπέρασμα ότι η χρήση θήκης και τα αυτοκόλλητα μειώνουν την ακτινοβολία.

Τα SMS αποτελούν ασφαλέστερο τρόπο επικοινωνίας;

Πράγματι, η αποστολή και λήψη SMS είναι ασφαλέστερη για τον άνθρωπο, παρότι το κινητό εκπέμπει την ίδια ακτινοβολία με τη κλήση, επειδή για την ανάγνωση και σύνταξη μηνυμάτων το τηλέφωνο δεν βρίσκεται πολύ κοντά στο σώμα.

Να προτιμούμε την ανοικτή ακρόαση στις συνομιλίες;

Όπως προαναφέραμε, όταν το κινητό βρίσκεται σε μακρινή απόσταση η ακτινοβολία μειώνεται. Η ανοικτή ακρόαση είναι η πιο ενδεδειγμένη από όλες τις λύσεις, αφού με αυτήν το κινητό βρίσκεται μακριά μας. Έτσι οι αρνητικές συνέπειες της ακτινοβολίας μειώνεται δραματικά.

Να χρησιμοποιούμε κινητά μέσα στο αυτοκίνητο;

Επειδή το αυτοκίνητο αποτελεί κλειστό χώρο, η ακτινοβολία αυξάνεται. Επειδή όμως για κάποιους είναι καθημερινή ανάγκη η ομιλία με κινητό μέσα στο αυτοκίνητο η καλύτερη λύση είναι η προμήθεια εξωτερικής κεραίας για το κινητό.

Με το hands free μειώνεται η ακτινοβολία;

Τα ακουστικά αποτελούν καλή λύση αφού χάρη σε αυτά το κινητό βρίσκεται σε απόσταση από το χρήστη με αποτέλεσμα να δέχεται μειωμένη ακτινοβολία.

Όποιοι κάνουν χρήση ακουστικών Bluetooth οφείλουν όταν δεν πραγματοποιούν συνομιλία να μην τα έχουν στο αυτί τους, επειδή λόγω της ασύρματης τεχνολογίας εκπέμπουν ακτινοβολία.

Τι είναι το SAR;

Πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται τι είναι το SAR, το οποίο μάλιστα οι εταιρείες υποχρεούνται να δημοσιοποιούν. Το SAR λοιπόν είναι μονάδα μέτρησης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας του κινητού, πιο συγκεκριμένα, είναι ο ρυθμός απορρόφησης ακτινοβολίας. Η τιμή που προκύπτει σε κάθε συσκευή υπολογίζεται από το πόση ενέργεια απορροφούν 10 γραμμάρια ανθρώπινου ιστού σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Τα όρια ασφάλειας που υπάρχουν στην ευρωπαϊκή ένωση είναι 2 watt ανά κιλό στην περίπτωση του κεφαλιού ενώ για το σώμα είναι μόλις 0,08. προτείνεται λοιπόν το κινητό που θα αγοράσετε να μην πλησιάζει πολύ το όριο των 2 watt ανά κιλό.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΤΗΛΕΦΩΝΩΝ

• Μην χρησιμοποιείτε το κινητό παρά μόνο όταν υπάρχει καλή λήψη σήματος με την κεραία βάσης. Έτσι η ακτινοβολία στην οποία εκτίθεστε είναι μικρότερη.
• Ο άσχημος καιρός (χιόνι, βροχή, ομίχλη) έχει δυσμενή επίπτωση στη μετάδοση του σήματος και κάνει το κινητό να αυξάνει την ακτινοβολία που εκπέμπει πάνω σας, προκείμενου να πραγματοποιήσει την επικοινωνία.
• Αποφεύγετε να κάνετε χρήση κινητού από υπόγεια, υπόγεια παρκινγκ και γενικά από χώρους όπου υπάρχει πολύ ασθενικό σήμα γιατί έτσι εκτίθεστε σε μεγάλη ακτινοβολία.
• Μην βάζετε το κινητό στο αυτί σας περιμένοντας πριν πραγματικά αποκατασταθεί η επικοινωνία. Το ψάξιμο του κινητού  για να βρει το συνομιλητή σας δημιουργεί μια πολύ ισχυρή ακτινοβολία. Μέχρι να τελειώσει αυτή η αναζήτηση κρατήστε το κινητό σας σε απόσταση 20-30 εκατοστών.
• Όσοι φορούν γυαλιά μεταλλικά πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι η ακτινοβολία που δέχονται στα μάτια γίνεται πολύ μεγαλύτερη
• Μην τοποθετείτε το κινητό απέναντι από το πρόσωπο σας προκειμένου να μειώσετε την ακτινοβολία που δέχεστε. Είναι χειρότερα.
• Κρατάτε το κινητό σας μερικά εκατοστά μακριά από το αυτί σας. Η χρησιμοποίηση του hands free είναι επίσης σημαντική.
• Ακόμα και όταν δεν μιλάτε και απλώς παραμένει ανοιχτό το κινητό σας συνεχίζει να εκπέμπει ακτινοβολία και μόνο το οριστικό κλείσιμο του ( υποχρεωτικό άλλωστε στα νοσοκομεία, στα αεροπλάνα και στα βενζινάδικα) σταματά την εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
• Αποφεύγετε να τοποθετείτε στη ζώνη σας η στην τσέπη του σακακιού η του πουκαμίσου στο μέρος της καρδιάς μόνιμα το κινητό όταν είναι ανοικτό, γιατί τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που συνεχίζει να εκπέμπει διεισδύουν στα όργανα όπως η καρδιά το συκώτι το στομάχι κτλ. Οι βιολογικές επιδράσεις μιας τέτοιας έκθεσης σε ακτινοβολία μπορεί να είναι επικίνδυνες μακρόχρονα.
• Ο κάτοχος ενός κινητού τηλεφώνου οφείλει πάντα να έχει κατά νου πως κάθε κλήση του κινητού του σε ένα χώρο με πολύ κόσμο (μετρό, λεωφορεία κτλ) μπορεί να προκαλέσει σε μια ακτίνα ενός μέτρου ηλεκτρομαγνητικές διαταραχές ικανές να δημιουργήσουν προβλήματα στους καρδιακούς βηματοδότες.
• Τα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν να χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα γιατί έως  την ηλικία των 16 ετών περίπου, το νευρικό σύστημα του ανθρώπου αναπτύσσεται. Συνεπώς δεν αποκλείεται (δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα οι επιστημονικές έρευνες )κατά τις ηλικίες αυτές τα άτομα να είναι πιο ευαίσθητα σε κάποιους παράγοντες από ότι αργότερα. Τα άτομα μικρής ηλικίας έχουν στατιστικά μεγαλύτερο χρόνο ζωής μπροστά τους από ότι οι μεγαλύτεροι και έτσι αν υπάρχουν μακροχρόνιες επιδράσεις από τη χρήση των κινητών τηλεφώνων είναι πολύ πιθανό να εκδηλωθούν σε κάποιο που ξεκινά τη χρήση από νεαρή ηλικία παρά σε κάποιο μεγαλύτερο. Υπάρχει γενικά μεγαλύτερη ευαισθησία για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών από ότι στους μεγαλύτερους. Ωστόσο, τα κινητά τηλέφωνα μπορούν και όντως παρέχουν πλεονεκτήματα (οφέλη) που αφορούν στην προσωπική ασφάλεια των παιδιών, ιδιαίτερα επειδή επιτρέπουν τη συνεχή επαφή με τους γονείς και την άμεση πρόσβαση σε βοήθεια σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Οι γονείς μπορούν να επιλέξουν να ισορροπήσουν την απόφαση για πρόσβαση και το βαθμό χρήσης κινητών τηλεφώνων από τα παιδιά με τα πλεονεκτήματα ασφάλειας που αυτά παρέχουν.
• Πρέπει να περιορίζουμε δραστικά τη χρήση του κινητού τηλεφώνου στις παρακάτω περιπτώσεις.
• Όταν κάνουμε θεραπεία με οφθαλμολογικά φάρμακα.
• Όταν διανύουμε περίοδο κατάθλιψης στρες η κούρασης
• Όταν υπάρχει σοβαρή ασθένεια και στην περίπτωση ανοσολογικής ανεπάρκειας.
• Όταν έχουμε βηματοδότη.
• Η χρήση ενός κινητού τηλεφώνου στο εσωτερικό ενός αυτοκίνητου, μπορεί να οδηγήσει εξαιτίας του φαινομένου της συνεχούς ανάκλασης με τα μεταλλικά μέρη, σε μια πολύ μεγάλη αύξηση της ισχύος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (είναι ο γνωστός κλωβός Φαραντει). Στην περίπτωση αυτή όπως και στην περίπτωση κίνησης του αυτοκίνητου θα πρέπει να ελαχιστοποιείτε τις τηλεφωνικές επικοινωνίες.
• Δεν θα κοιμόσαστε με το τηλέφωνο δίπλα στο κομοδίνο σας για να το χρησιμοποιείτε σαν ξυπνητήρι το πρωί. Αφήστε το στο σαλόνι.
• Θα μάθετε να χρησιμοποιείτε  hands free, blue tooth, ανοικτή ακρόαση κατά την διάρκεια της συνομιλίας σας.
• Εάν βρίσκεστε σε μέρος όπου υπάρχει σταθερό τηλέφωνο προτιμήστε να χρησιμοποιείτε αυτό και όχι το κινητό σας τηλέφωνο.
• Προτιμήστε να στέλνετε γραπτά μηνύματα SMS, MMS  εάν αυτό σας διευκολύνει.
• Να χρησιμοποιείτε το κινητό σας μόνο όταν είναι τελείως απαραίτητο και ο χρόνος των συνομιλιών σας να μην ξεπερνά τα 3 λεπτά ανά κλήση και το χρονικό διάστημα μεταξύ των δυο κλήσεων να είναι μια ώρα. 

• Προσπαθήστε να μην έχετε το κινητό πάνω σας ακόμα και όταν αυτό είναι σε κατάσταση αναμονής. Επίσης όταν πρόκειται να κοιμηθείτε αφήνετε το σε απόσταση μεγαλύτερη του ενός μέτρου.

• Όταν έχετε πάνω σας τη συσκευή να κοιτάτε να είναι πάντα στραμμένη προς το σώμα σας η πλευρά του πληκτρολογίου. Ο λόγος δεν είναι άλλος από το ότι η πλευρά της κεραίας εκπέμπει την περισσότερη ακτινοβολία και έτσι εκείνη η πλευρά δεν πρέπει να είναι κοντά στο σώμα.

• Περιορίστε όσο μπορείτε περισσότερο τη χρήση του τηλεφώνου κάνοντας ολιγόλεπτες κλήσεις. Όσο λιγότερο χρησιμοποιείτε το τηλέφωνο τόσο μειώνεται η έκθεση στην ακτινοβολία του.

• Μην βάζετε τη συσκευή στο αυτί σας πριν απαντήσει αυτός που καλείτε. Ακόμη, κατά τη διάρκεια της κλήσης να κάνετε χρήση της συσκευής και από τα δυο αυτιά, έτσι ώστε να μοιράζεται η ακτινοβολία. Κάντε την επιλογή της συσκευής που θα αγοράσετε με βάση την ακτινοβολία που εκπέμπει.

• Όταν βρίσκεστε σε μεταφορικό μέσο που κινείται με μεγάλη ταχύτητα η το σήμα είναι πεσμένο να περιορίζετε τη χρήση του κινητού. Η συσκευή σας για να μπορέσει να ανταποκριθεί εκπέμπει περισσότερη ακτινοβολία. Προτιμήστε την επικοινωνία μέσω γραπτών μηνυμάτων SMS η οποία είναι λιγότερο επιβλαβής.

• Σε περίπτωση που βρεθείτε σε κοινόχρηστους χώρους προσπαθήστε να απομακρυνθείτε από εκείνους που χρησιμοποιούν κινητό, έτσι ώστε να μην γίνεστε δέκτης της ακτινοβολίας του κινητού τους. Σε μέσα μαζικής μεταφοράς περιορίστε τη χρήση του τηλεφώνου για να μην εκθέτετε με την σειρά σας τους γύρω από εσάς.

• Μην αφήνετε παιδιά κάτω των 16 ετών να κάνουν χρήση κινητού η περιορίστε τους τη χρήση. Σε αυτή την ηλικία ο ανθρώπινος οργανισμός είναι περισσότερο ευαίσθητος στην ακτινοβολία, γιατί τα όργανα βρίσκονται σε ανάπτυξη.

• Κάντε χρήση hands free η Bluetooth η χρησιμοποιείστε την ανοικτή ακρόαση. Ενδεικτικά, η ακτινοβολία του κινητού μειώνεται 4 φορές αν βρίσκεται σε απόσταση 10 εκατοστών από το σώμα και 50 φορές αν είναι 1 μέτρο μακριά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Για την σύνταξη του άρθρου μας χρησιμοποιήσαμε  τις εξής πηγές:

• Ενημερωτικό έντυπο της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας με τίτλο «Κινητή τηλεφωνία και Υγεία. Ερωτήσεις και απαντήσεις»
• Περιοδικό κινητής τηλεφωνίας (και όχι μόνο) «OnLine»
• Ενημερωτικό έντυπο του δικτύου κινητής τηλεφωνίας COSMOTE.
• Περιοδικό ηλεκτρονικών ΕΛΕΚΤΟΡ
• Περιοδικό κινητής τηλεφωνίας ΚΙΝΗΤΑ ΝΕΑ
  Γ. Π. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ-ΡΑΔΙΟΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ