Ο ιδρυτικός του νόμος (2477/1997) καθώς και ο νόμος (3094/2003) του Συνηγόρου του Πολίτη προβλέπουν ορισμένες προϋποθέσεις, προκειμένου να κριθεί αν ο Συνήγορος του Πολίτη είναι αρμόδιος για μια υπόθεση.
Πώς υποβάλλεται η αναφορά:
Με απλή αίτηση προς τον Συνήγορο του Πολίτη, από την οποία προκύπτουν σαφώς τα στοιχεία του ενδιαφερόμενου πολίτη. Η αίτηση υποβάλλεται:
-αυτοπροσώπως
-ταχυδρομικώς
-με τηλεομοιοτυπία (fax).
Τι πρέπει να περιλαμβάνει η αναφορά:
-συνοπτική περιγραφή του προβλήματος,
-ποια είναι η εμπλεκόμενη δημόσια υπηρεσία,
-τις ενέργειες που έχουν προηγηθεί,
-το αποτέλεσμά τους,
-κάθε αποδεικτικό στοιχείο ή πληροφορία που μπορεί να βοηθήσει στη διερεύνηση του θέματος.
Που υποβάλλεται η αναφορά:
-στα γραφεία του Συνηγόρου του Πολίτη, κατά τις εργάσιμες ημέρες Χατζηγιάννη Μέξη 5, 115 28 Αθήνα (περιοχή Χίλτον), 8.30 π.μ-2μ.μ, 3ος όροφος
-με fax στον αριθμό 210 7292129.
Πότε είναι αρμόδιος για μια υπόθεση:
Είναι αρμόδιος για υποθέσεις που αναφέρονται στις υπηρεσίες:
-του δημοσίου,
-των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (κοινότητες, δήμοι, νομαρχίες),
-των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου,
-των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας (ΕΥΔΑΠ, ΔΕΗ, ΕΛΤΑ κ.λπ.),
-των κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δημόσιων επιχειρήσεων, των επιχειρήσεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των επιχειρήσεων των οποίων τη διοίκηση ορίζει άμεσα ή έμμεσα το δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος. Εξαιρούνται οι τράπεζες και το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών.
Για την προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού ο Συνήγορος του Πολίτη είναι αρμόδιος και για θέματα που ανάγονται σε ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που προσβάλλουν τα δικαιώματα του παιδιού.
Πότε δεν είναι αρμόδιος για μια υπόθεση:
Δεν είναι αρμόδιος :
-αν έχουν περάσει τουλάχιστον 6 μήνες από τότε που ο πολίτης πληροφορήθηκε την τελευταία, σχετική με την υπόθεσή του, πράξη ή παράλειψη της δημόσιας διοίκησης και δεν προέβη σε καμία άλλη ενέργεια προς αυτήν,
-σε διαφορές μεταξύ ιδιωτών,
-σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η διοικητική ενέργεια έχει γεννήσει ή δημιουργήσει δικαιώματα και ευνοικές καταστάσεις υπέρ τρίτων, που ανατρέπονται μόνο με δικαστική απόφαση, εκτός αν προφανώς συντρέχει παρανομία ή αν τα δικαιώματα αυτά έχουν σχέση κατά το κύριο αντικείμενό τους με την προστασία του περιβάλλοντος.
Στην αρμοδιότητά του δεν υπάγονται:
-θέματα που αφορούν στην υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού των δημόσιων υπηρεσιών,
-ζητήματα που εκκρεμούν ενώπιον των δικαστηρίων,
-θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα ορισμένων αρχών (π.χ. των δικαστικών αρχών, του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, της ΕΥΠ) ή άλλων ανεξάρτητων διοικητικών αρχών (π.χ. του ΑΣΕΠ),
-θέματα που αφορούν την εθνική άμυνα και ασφάλεια,
-υποθέσεις που αφορούν την κρατική ασφάλεια,-τα θρησκευτικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου,
-οι πράξεις υπουργών και υφυπουργών ως προς τη διαχείριση της πολιτικής λειτουργίας,
-οι υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών για δραστηριότητες που ανάγονται στην εξωτερική πολιτική ή στις διεθνείς σχέσεις της χώρας.