2) Πολλά από αυτά που ξέρουμε για την αρχαιότητα ειδικά για την Ελληνική και Ρωμαική φιλολογία και την Ρωμαική νομοθεσία θα είχαν παντοτινά χαθεί αν δεν υπήρχαν οι λόγιοι και οι αντιγραφείς της Κωνσταντινούπολης (J J Norwich, σύντομη ιστορία του βυζαντίου )
3) Nομίζω ότι όλοι όσoι είναi μυαλωμένοι ομολογούν ότι η παιδεία είναi πρώτιστο αγαθό. Και δεν εννοώ μόνο την ευγενέστερη δική μας παιδεία τη χριστιανική αλλά και την εθνική την οποία πολλοί από τους χριστιανούς κακώς γνωρίζοντες τα πράγματα απορρίπτουν ως επίβουλη και εσφαλμένη... (Άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος)
4) Τα έργα της αρχαίας Ελλάδας η παράδοση των αρχαίων Ελλήνων διασώθηκαν και έφτασαν ως την νεότερη Ευρώπη την Ευρώπη της αναγέννησης μέσω του βυζαντίου ( Jascgues Bompaire καθηγητής πανεπιστημίου Paris iv-Sorbone)
5) Η πρόοδος της μηχανικής των χριστιανών ήταν τόση που υπάρχουν δεκάδες γραπτές μαρτυρίες από το 4 έως το 14 αιώνα για τριόροφες έως κια πενταόροφες οικοδομές. Νόμος του 5ου αιώνα απαγορεύει το ύψος των οικοδομών να υπερβαίνει τα 25 μέτρα.
6) Την Κωνσταντινούπολη έκανε πρώτη πόλη του φωτός (μιλά για δημόσιο φωτισμό) ο έπαρχος της Κύρος. Το ίδιο συνέβαινε και με την Αντιόχεια (Λιβάνιος προς Θεοδόσιον κατά Τισαμενού.)
7) Ποτέ οι βασιλείες των γυναικών δεν θεωρήθηκαν παράνομες (Στ Ρανσιμαν Βυζαντινός πολιτισμός )
8) Το βυζάντιο πρέπει πραγματικά να μελετηθεί σαν ένα κεφάλαιο της μακρόχρονης ιστορίας του Ελληνικού πολιτισμού (ιστορικός Talbot rice)
9) Ο πολιτισμός του βυζαντινού κράτους έχοντας βαθείες ρίζες στο παρελθον ήταν η τελευταία φάση του ελληνικού πολιτισμού (ιστορικός j b Bury)
10) Για περισσότερα από 1.000 χρόνια το βυζάντιο αποτέλεσε την έπαλξη υπό την προστασία της οποίας ζούσε ολόκληρος ο δυτικός κόσμος (Κλάους Ολερ)
11) Ακόμη σπουδαιότατη ήταν η πολιτιστική συνεισφορά. Εδώ ανήκουν οι μεγάλες καλλιτεχνικές αρχιτεκτονικές δημιουργίες, τα έργα των ιστοριογράφων και οι επιστημονικές σπουδές. Ενα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά επιτεύγματα του βυζαντίου αφορά το χώρο της νομικής επιστήμης. (Κλάους Όλερ)
12) Ολοι σχεδόν οι καταστροφείς αρχαίων Ελληνικών μνημείων είναι χριστιανοί εξ Ιουδαίων δηλαδή Εβραίοι (Δαυλός αρ 138/ιουνιος 1993 σσ 8022-23).
13) Ο βυζαντινός άνθρωπος συντηρεί με ευλάβεια την παράδοση της αρχαίας ελληνικής τέχνης (Σιμόπουλος στο βιβλίο του η λεηλασία και καταστροφή των ελληνικών αρχαιοτήτων Αθηνα 1997)
14) Το δεύτερο που μπορεί να επισημάνει κανείς είναι πως σχεδόν όλοι όσοι ασχολήθηκαν στα προεπαναστατικά χρόνια με την αστρονομία και γενικά με τις θετικές επιστήμες ήσαν κληρικοί, ή λόγιοι κοντά στην Εκκλησία. Να αναφέρω τα ονόματα ορισμένων,
Μεθόδιος Ανθρακίτης 1660-1749 Αρχιμανδρίτης
Κωνσταντίνος Γορδάτος 1680(;)-1738 Λόγιος
Μπαλάνος Βασιλόπουλος 1690(;)-1760 Λόγιος
Ευγένιος Βούλγαρις 1718-1806 Αρχιεπίσκοπος
Νικηφόρος Θεοτόκης 1731(;)-1800 Αρχιεπίσκοπος
Κοσμάς Μπαλάνος 1731-1807(;) Λόγιος
Σέργιος Μακραίος 1736-1816 Λόγιος
Δανιήλ Φιλιππίδης 1758-1832 Μοναχός
Άνθιμος Γαζής 1758-1828 Αρχιμανδρίτης
Παν. Κοδρικάς 1765(;)-1827 Λόγιος
Βενιαμίν ο Λέσβιος 1768-1824 Ιερομόναχος
Διονύσιος Πύρρος 1772-1853 Αρχιμανδρίτης
Κωνσταντίνος Κούμας 1777-1836 Λόγιος
Θεόφιλος Καϊρης 1784-1853 Θεολόγος, πρ.Μοναχός
15) Πολλοί από τους αρχαίους ναούς έγιναν χριστιανικοί.
16) Η Αγία Σοφία αποτελεί ένα από τα επτά αρχιτεκτονικά θαύματα του κόσμου.
17) Από τους βανδαλισμούς αυτούς (που έγιναν βάσει των διατάξεων του Θεοδοσίου) η αρχαία Ελλάδα έπαθε ελάχιστα συγκριτικά με όλες τις άλλες χώρες τις Αυτοκρατορίας. Κυρίως η Αθήνα έμεινε απαλλαγμένη από καταστροφές. Ο χριστιανισμός ανεδείχθει ίσως ο ευλαβέστερος προς τα μνημεία της αρχαίας τέχνης στην Αθήνα....Η καταστροφή του ναού του Ολυμπίου Διος δεν δύναται να αποδοθεί εις βανδαλισμό βυζαντινού. Ο ναός κατέπεσε τον 6ο αιώνα. Πολλοί ναοί κατέπεσαν υπό σεισμών και μάλιστα μεταγενέστερα όπως ο ναός εν Κυζίκω τον 11ο αιώνα ( Γερμανός ιστορικός F Gregorovius).
18) Επιθυμούμε να διατηρήσουμε τα διακοσμιτικά στοιχεία των δημοσίων κτιρίων. Αν κάποιος επιχειρήσει να καταστρέψει αυτά τα έργαδεν θα βασίζεται σε καμία εξουσία (Θεοδοσιανός κώδικας XVI 10.18
19) Στην διάρκεια της τουρκοκρατίας η Εκκλησία κατόρθωσε να επιβιώσει. Και όσο η Εκκλησία επεβίωνε, το Έθνος δεν μπορούσε να πεθάνει» (Στήβεν Ράνσιμαν).
20) Ο Γάλλος ιστορικός Πουκεβίλ απαριθμεί τις θυσίες των Ελλήνων κληρικών σε 11 πατριάρχες, 100 επισκόπους και 6000 ιερείς και καλογήρους.
21) Ανάμεσα στους στρατιώτες βρίσκονταν μεγάλος αριθμός παπάδων . Αυτοί οι πρωτεράτες του ξεσηκωμού. (Χάμφευς)
22) Οι Τούρκοι στην Αθήνα κάνουν τα πάντα για να συλλάβουν παπάδες γιατί διαδίδεται ότι αυτοί είναι οι αρχηγοί των επαναστατών. (Ντομένικο Οριγκόνο πρόξενος Ολλανδίας)
23) Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν, ξεκίνησαν με προκαταλήψεις εναντίον του. Δε γνωρίζουν τι κατόρθωσε, τι επετεύχθη. (Στήβεν Ράνσιμαν)
24) Η μεγάλη διαφορά φαίνεται στους πρώτους χρόνους. Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έγινε χριστιανική, μία από τις βασικότερες αλλαγές ήταν να σταματήσουν οι μονομαχίες, να μη πετούν πια ανθρώπους στα λιοντάρια κι όλα τα σχετικά. Η αυτοκρατορία έγινε πολύ πιο ανθρωπιστική. Και πάντα απέφευγαν, όσο μπορούσαν, τη θανατική ποινή. Κατά καιρούς, κάποιοι αυτοκράτορες κατέφευγαν σε αυτή, αλλά οι περισσότεροι χρησιμοποιούσαν, ως εσχάτη τιμωρία, μια μέθοδο που σήμερα μας φαίνεται αποτρόπαια: τον ακρωτηριασμό κάποιας μορφής. Αλλά μου φαίνεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα προτιμούσαν να τους κόψουν π.χ. ένα χέρι, παρά να τους θανατώσουν. (Στήβεν Ράνσιμαν)
25) Νομίζω ότι αυτοί οι Έλληνες είναι πολύ άδικοι με τους βυζαντινούς τους προγόνους. Δεν ήταν μια κοινωνία χωρίς διανοούμενους – αρκεί να δεις τη δουλειά και την πρόοδο της βυζαντινής ιατρικής. Μπορεί να μη συμπαθεί κάποιος τη θρησκεία, αλλά μερικοί από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς όπως οι Καπαδόκες πατέρες και πολλοί ακόμη, ως τον Γρηγόριο τον Παλαμά, ήταν άνθρωποι μοναδικής πνευματικότητας... Υπήρχε έντονη διανόηση και πνευματική ζωή στο Βυζάντιο. Κυρίως δε, στο τέλος των βυζαντινών χρόνων, π.χ. στην Παλαιολόγεια περίοδο. Είναι αρκετά περίεργο πως, την ώρα που η αυτοκρατορία συρρικνώνονταν η διανόηση ήταν πιο ανθηρή από ποτέ. (Στήβεν Ράνσιμαν)
26) Τότε αυτοί δεν πρέπει να ξέρουν τίποτε από τέχνη. Η βυζαντινή τέχνη ήταν από τις μεγαλύτερες σχολές τέχνης παγκοσμίως. Κανένας αρχαίος Έλληνας δε θα μπορούσε να χτίσει την Αγία Σοφία, αυτό απαιτούσε πολύ βαθιά τεχνική γνώση. Κάποιοι, ξέρετε, υποστηρίζουν ότι η βυζαντινή τέχνη είναι στατική. Δεν ήταν καθόλου στατική. ήταν μια σχολή τέχνης από τις σημαντικότερες στον κόσμο, που όσο περνά ο καιρός εκτιμάται όλο και περισσότερο, κι όσοι Έλληνες διανοούμενοι λένε ότι το Βυζάντιο δεν δημιούργησε τίποτε, είναι τυφλοί. (Στήβεν Ράνσιμαν)
27) Ένας από τους σημαντικότερους μελετητές και θαυμαστές του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, ο Κώστας Παπαϊωάννου, υπογραμμίζει πως εκείνο το στοιχείο που εξασφάλιζε την ενότητα των είκοσι διαφορετικών λαών που ζούσαν στην αυτοκρατορία ήταν η ελληνική γλώσσα και η ορθόδοξη πίστη, ενώ «το Βυζάντιο αποτελεί μια δεύτερη άνθηση του ελληνισμού» και ο χριστιανισμός που μπολιάστηκε πάνω του «είχε ένα ανανεωτικό αποτέλεσμα κεφαλαιώδους σημασίας». Το ελληνικό πνεύμα θα διαποτίσει την πατερική θεολογία με την ελληνική πίστη στη φύση «που ακτινοβολεί στο έργο του Αγίου Βασιλείου, του Γρηγορίου Νύσσης ή του Μάξιμου του Ομολογητή.
28) Ο ιστορικός Norman H. Baynes τοποθετεί τη βυζαντινή παράδοση στην άμεση συνέχεια του ελληνιστικού κόσμου και υποστηρίζει πως η παιδεία που αναπτύχθηκε στα βασίλεια των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου συνεχίζεται και επηρεάζει βαθιά τα επιτεύγματα του Βυζαντίου. «Γιατί οι Βυζαντινοί είναι χριστιανοί Αλεξανδρινοί». Στην τέχνη ακολουθούν τα ελληνιστικά πρότυπα, κληρονομούν τη ρητορική παράδοση, τη φιλομάθεια
Aναγνώστης
