Η Καθαρά Δευτέρα είναι η απαρχή του προσωπικού πνευματικού αγώνα όλων μας, ο οποίος αγώνας εκτελείτε με την συμμέτοχη μας στις Ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας μας, την Προσευχή και την Νηστεία σε συνδυασμό πάντα και με την φιλανθρωπία από το περίσσευμα μας ή το υστέρημά μας προς τους ανήμπορους συνανθρώπους μας. Η ημέρα αυτή είναι το αρχικό στάδιο και η απαρχή της κάθε είδους καθάρσεως της ψυχής και του σώματος μας. Είναι μέρα περισυλλογής και αυτοκριτικής. Δια το λόγο αυτό φέρει και το όνομα Καθαρά Δευτέρα. Τα παλαιά χρόνια συνήθιζαν την μέρα αυτή οι νοικοκυρές να πλένουν με καυτό νερό και στάχτη από το τζάκι τα τα κατσαρολικά τους, έτσι ώστε να εισέλθουν όσο το δυνατό χωρίς να αρτευτούν στην περίοδο της νηστείας που ξεδιπλωνόταν εμπρός τους.
Αξιοσημείωτο είναι και το λεγόμενο Τριήμερο των Ορθοδόξων Χριστιανών. Τριήμερο ονομάζεται ο προαιρετικός κανόνας των Χριστιανών, κληρικών και λαϊκών, οι οποίοι κατά τις τρεις πρώτες ημέρες της καθαράς εβδομάδος δεν τρώγουν τίποτε παρά πίνουν μόνο λιγοστό νερό.
Την Καθαρά Δευτέρα, οι χριστιανοί μας καταναλώνουν τις παραδοσιακές «λαγάνες», τα νηστήσιμα φαγητά (ταραμά, ταραμοσαλάτα, ελιές, κρεμμύδια, χαλβά, τουρσιά κ.ά.).
Παράλειψη θα ήταν εάν σε αυτό το σημείο εάν δεν θα γινόταν εκτεταμένη αναφορά στην σημασία που δίνει η Εκκλησία μας στη καθαρά Δευτέρα και στις ημέρες που έρχονται. Συναισθανόμενοι και γνωρίζοντας καλά οι Άγιοι Πατέρες τις ανάγκες των Χριστιανών μας τις ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής όρισαν ένα πλούσιο Λειτουργικό και Εκκλησιαστικό Τυπικό, με μεγάλο αριθμό Ιερών Ακολουθιών, όπως το Μεσονυκτικό και ο Όρθρος των καθημερινών ημερών, οι διατεταγμένες Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες κάθε Τετάρτη και Παρασκευή και οι ακολουθίες του Μικρού και Μεγάλου Αποδείπνου σε καθημερινή βάση, η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου της Κυριακές της Σαρακοστής κ.τ.λ.. Φροντίζοντας να απαλύνει δε τον πόνο των Χριστιανών της, η Εκκλησία έχει φροντίσει σε καθημερινή βάση στους Ιερούς Ναούς μας να υπάρχουν Ιερείς Εξομολόγοι οι οποίοι βοηθούν συγχωρούν και συνδράμουν τους ευλαβείς χριστιανούς μας στην πνευματική τους ζωή.
Η δε ημέρα της Καθαράς Δευτέρας είναι γνωστή τοις πάσι, ιδιαιτέρως δε στην ευλογημένη επαρχία μας. Πολλοί πιστεύουν ότι αυτή η ημέρα έχει βυζαντινή καταγωγή, γιατί στην Κωνσταντινούπολη συνηθίζουν την ημέρα αυτή, μεγάλο πλήθος κόσμου να συρρέει σε ένα από τους επτά λόφους της Πόλης και συγκεκριμένα σ΄ εκείνο του ελληνικότατου οικισμού των «Ταταούλων».
Στην Αθήνα, από τα παλιά χρόνια, η καθαρά Δευτέρα βρίσκει τους Αθηναίους στις πλαγιές του λόφου του Φιλοπάππου, να πετούν τους χαρταετούς και περνούν ευχάριστα την ημέρα αυτή μέχρι τη δύση του ηλίου.
Σήμερα τα Κούλουμα έχουν την τιμητική τους σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας, με κύριο έθιμο της ημέρας το πέταγμα του «χαρταετού».
Η προέλευση και η ιστορία του χαρταετού όπως διαβάζουμε έχει ξεκινήσει από τον Αρχαίο Έλληνα αρχιμηχανικό Αρχύτα ο οποίος μάλιστα ήταν μαθητής του Πυθαγόρα γύρω στο 440-60 π.χ. άλλοι πιστεύουν ότι έχει έρθει από την Ασία.
Όπως και να είναι για εμάς είναι ένα ευχάριστο λαϊκό έθιμο το οποίο είναι επακόλουθο και απόλυτα συνυφασμένο με τις Χριστιανικές μας εορτές, το οποίο σκορπά χαρά σε μικρούς και μεγάλους. Εμείς παρομοιάζουμε δε τον χαρταετό με τα όμορφα χρώματα, σαν τις ψυχές μας οι οποίες πετούν μέσω της προσευχής μας στον ουρανό και φτάνουν μέχρι τον Κύριο και Σωτήρα μας. Επίσης οι ψυχές και οι καρδιές μας είναι το ίδιο αλαφρές σαν τους χαρταετούς, γιατί είναι απαλλαγμένες από τα Βάρη τον αμαρτιών μας μιας και έχουμε ενεργό συμμετοχή με το Μέγα Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως.
Στο Δήμο Τριπόλεως, με σύμμαχο τον εθελοντισμό και την προσφορά των κατοίκων, και των νέων μας, μαζί με τη δημιουργικότητα αυτών, διεξήχθη ένα τριήμερο αποκριάτικων εκδηλώσεων και όλοι μαζί βρεθήκαμε κοντά στις «απόκριες του φτωχού». «Η φτώχεια θέλει καλοπέραση» ήταν το φετινό μήνυμα της Δημοτικής Αρχής του Δήμου Τριπόλεως.
Το αποκορύφωμα και η λήξη των εκδηλώσεων ήταν η ημέρα της Καθαράς Δευτέρας στον ομώνυμο λόφο Ζωοδόχου Πηγής στη Κάρτσοβας. Ο Δήμος Τριπόλεως οργάνωσε τα πατροπαράδοτα Κούλουμα, προσφέρθηκαν παραδοσιακά νηστήσιμα εδέσματα και η παραδοσιακή φασολάδα σε όλους τους παρευρισκομένους, ενώ υπήρχε και συνοδεία από τους ήχους δημοτικής μουσικής. Μικροί και μεγάλοι αψηφώντας τις δυσκολίες του άσχημου καιρού προσπάθησαν χωρίς αποτέλεσμα να εκτελέσουν και φέτος το έθιμο του πετάγματος του χαρταετού.
Καλή και ευλογημένη Σαρακοστή
+ Ιερεύς Ιωάννης Σουρλίγγας
