Με την πρόσφατη τεράστια αύξηση των φόρων στα καύσιμα, ενισχύθηκε αντίστοιχα το κίνητρο για λαθρεμπόριο. Οι φόροι είναι πλέον σημαντικά περισσότεροι από το κόστος των ίδιων των καυσίμων και βέβαια το κύκλωμα των λαθρεμπόρων τρίβει τα χέρια του. Την ίδια ώρα, οι κρατικοί μηχανισμοί πρόληψης ή και καταστολής είναι σε αδράνεια. Όχι ότι λειτουργούσαν ποτέ και τέλεια, αλλά πρόσφατα οι μειώσεις των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων που συγκροτούν τα συνεργεία ελέγχου και οι συχνές απεργίες έχουν σμπαραλιάσει το σύστημα. Κι έτσι μεγαλώνουν οι πειρασμοί.
Τους τελευταίους μήνες το λαθρεμπόριο καυσίμων έχει φτάσει σε πρωτόγνωρα μεγέθη. Σύμφωνα με τα συγκριτικά στοιχεία του ΥΠΕΚΑ για την περίοδο 2010 - 2009, οι βενζίνες μειώθηκαν κατά 7%, τα πετρέλαια 12% (ειδικότερα -11% το κίνησης και -13% το θέρμανσης) και τα καύσιμα αεροπορίας 11%. Βέβαια τα καύσιμα πλοίων (μαζούτ) μειώθηκαν και αυτά κατά 7%. Περιέργως όμως το πετρέλαιο ναυτιλίας αυξήθηκε κατά 2%. Δηλαδή όλα μειώνονται εκτός από την πρώτη ύλη των λαθρεμπόρων, που είναι το πετρέλαιο ναυτιλίας.
Ρεκόρ...
Πώς έγινε όμως το ναυτιλιακό πετρέλαιο η κυριότερη πηγή λαθρεμπορίου καυσίμων στην Ελλάδα; Το πετρέλαιο αυτό (ντίζελ) δηλώνεται μεν ότι έχει προορισμό τη ναυτιλία (διατίθεται δηλαδή ατελώς και «σημασμένο» με χρώμα και ιχνηθέτη), αλλά καταλήγει να χρησιμοποιείται ως καύσιμο κίνησης οχημάτων. Αυτό γίνεται ύστερα από μικρή χημική επεξεργασία προκειμένου να του αφαιρεθεί το μαύρο χρώμα που του βάζουν αποτρεπτικά τα διυλιστήρια, όπως έβαζαν παλιά και για τον διαχωρισμό του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης.
Ξαφνικά, λοιπόν, μέσα στο 2010 «βλέπουμε» μια δήθεν ναυτιλία να ζητά σημαντικά περισσότερες ποσότητες καλής ποιότητας ντίζελ και όχι το φθηνότερο που «καίνε» οι ντιζελομηχανές των πλοίων. Λες και οι πλοιοκτήτες σταμάτησαν να νοιάζονται για τον ανταγωνισμό στο κόστος κίνησης των πλοίων τους ανά μίλι και άρχισαν να ενδιαφέρονται για την ποιότητα καύσης και τους ρύπους... Γιατί γίνεται αυτό; Απλώς γιατί το υψηλής ποιότητας ντίζελ δεν καταλήγει στα πλοία, αλλά στα αυτοκίνητα...
Άσπιλο και αμόλυντο
Στην πύλη των διυλιστηρίων οι αρμόδιοι υπάλληλοι των τελωνείων σφραγίζουν και θέτουν υπό παρακολούθηση το πετρέλαιο. Μετά την πύλη, δράση αναλαμβάνουν οι λαθρέμποροι που ρυθμίζουν τα τυπικά (τις τελωνειακές διατυπώσεις) και μετά με τη διαδικασία της διήθησης αποχρωματίζουν το μαύρο «ναυτιλιακό» πετρέλαιο, το οποίο στη συνέχεια, άσπιλο και αμόλυντο, καταλήγει σε ορισμένα πρατήρια. Και ακολούθως πουλιέται στον τελικό καταναλωτή, που δεν θα καταλάβει αμέσως τη διαφορά στη λειτουργία του οχήματός του γιατί η ποιότητα είναι «η καλή». Και μπορεί, μεν, ο πελάτης να πληροφορηθεί αργότερα τη διαφορά, αλλά έως τότε οι λαθρέμποροι θα είναι πάμπλουτοι.
Οι φόροι που διαφεύγουν είναι περίπου 1.000 ευρώ για κάθε μετρικό τόνο. Σε απλή αριθμητική, δηλαδή, περίπου 30.000 ευρώ για κάθε βυτίο. Υπάρχει, λοιπόν, ή δεν υπάρχει κίνητρο για έναν τελωνοφύλακα, ο καθαρός μισθός του οποίου είναι περίπου 1.200 ευρώ; Η για έναν τίμιο βενζινοπώλη που αγωνίζεται για να βγάλει 2.500 ευρώ τον μήνα. Κάπως έτσι γίνεται πολύ μεγάλο το κίνητρο ο τελωνειακός να ξεχάσει τον όρκο του και ο βενζινοπώλης να πολλαπλασιάζει τα κέρδη του.
Ποιος φταίει;
Τα διυλιστήρια πουλούν όλα τα καύσιμα αφορολόγητα, στην πύλη τους που ανοιγοκλείνει από το Τελωνείο. Για τα διυλιστήρια το καύσιμο δεν έχει διαφορετική τιμή πώλησης, είτε πληρώνονται είτε όχι οι φόροι και οι δασμοί. Επίσης δεν μπορούν να έχουν έσοδο από το λαθρεμπόριο. Μήπως όμως πρέπει και να σταματήσουν να πουλούν ορισμένα είδη, όπως το ακριβότερο ναυτιλιακό πετρέλαιο;
Οι μεγάλες και αξιόπιστες εταιρείες εμπορίας καυσίμων δεν ρισκάρουν την παραοικονομία, ενώ τα αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου εισροών / εκροών που διαθέτουν, λειτουργούν αξιόπιστα και συνήθως καθιστούν απαγορευτικές τέτοιες πρακτικές. Το υπόλοιπο όμως κομμάτι της αγοράς (τα «λιανικότερα») δεν έχει ακόμη μηχανισμούς ελέγχου. Και οι άνθρωποί του ταλαντεύονται ανάμεσα στη δύσκολη επιβίωση και τον εύκολο πλουτισμό. Σε απλά ελληνικά: Με ένα στα τόσα βυτία λαθραίο πετρέλαιο ναυτιλίας και δεν θα δυσαρεστήσουν καθόλου τη λιανική πελατεία τους και θα πολλαπλασιάσουν τα «κέρδη» τους αφορολόγητα. Μεγάλος ο πειρασμός και τα λεφτά πολλά...
topontiki.gr
