Βουλής συνεδρίασαν επί έτη, και όλα αυτά λόγω κάποιων αποφάσεων που αφορούσαν προμήθειες του. Φαίνεται ότι όσο η οικονομία θα επηρεάζει την πολική, ο ΟΤΕ, ως η μεγαλύτερη ελληνική επιχείρηση, θα επηρεάζει πολιτικές αποφάσεις και καμιά φορά και πολιτικές εξελίξεις. Η στρατηγική του σημασία, αφενός λόγω οικονομικού μεγέθους και αφετέρου λόγω αντικειμένου – οι τηλεπικοινωνίες αποτελούν μέσον για την οικονομική ανάπτυξη – σε συνδυασμό με την άνευ όρων υπαγωγή υπό τη διοίκηση γερμανικής κρατικής επιχείρησης, αποτελούν παράγοντες που θα συντηρούν την παρουσία του στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Στο τέλος του Φεβρουαρίου, η διοίκηση του ΟΤΕ, προκειμένου να προστατεύσει τα συμφέροντα της επιχείρησης, ανακοίνωσε μέτρα μείωσης του λειτουργικού κόστους. Τα μέτρα αυτά αφορούσαν τόσο τον ίδιο τον οργανισμό όσο και την θυγατρική του, Cosmote.
Σύμφωνα με τα μέτρα αυτά, περιορίζεται κατά 32 εκατομμύρια ευρώ ετησίως το κόστος λειτουργίας του ΟΤΕ, με τη μείωση κατά 15% των εξόδων κίνησης, τη μείωση της υπερωριακής απασχόλησης, τη μείωση του ποσού αποζημίωσης της κυριακάτικης εργασίας, την κατάργηση των δρομολογίων μεταφοράς του προσωπικού με μισθωμένα λεωφορεία. Ενώ στην Cosmote απολύονται 120 στελέχη, χωρίς να αναφέρεται το όφελος στο ετήσιο λειτουργικό κόστος.
Τα παραπάνω με πρώτη ματιά φαίνονται εύλογα. Μια επιχείρηση που διαβλέπει δυσκολίες στην πορεία της, επιδιώκει την επιχειρησιακή της ανασύνταξη ώστε να επιτύχει τους στρατηγικούς της στόχους. Παρόλο που, κατά τη γνώμη μου, τα μέτρα αυτά δεν θα επιλύσουν το υπαρκτό πρόβλημα του ΟΤΕ, στο άρθρο αυτό θα περιοριστώ στη σχέση αυτών των μέτρων με το πολιτικό σκηνικό, όπως αυτό διαμορφώνεται με τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις.
Καταρχάς, ποιο είναι το οικονομικό προφίλ των δύο εταιρειών;
Το 2010, ο ΟΤΕ είχε κύκλο εργασιών 2,1 δισ. ευρώ , EBITDA (κέρδη προ φόρων και αποσβέσεων) 0,51 δισ., απασχολεί περίπου 11.000 εργαζομένους και με τα μέτρα μείωσης του κόστους των 32 εκατομμυρίων ευρώ – μέτρα μικρού κοινωνικού κόστους – στοχεύει να βελτιώσει τα οικονομικά του αποτελέσματα κατά τι.
Το 2010, η Cosmote είχε κύκλο εργασιών 1.8 δισ. ευρώ, EBITDA 0,67 δισ. ευρώ, απασχολεί 2.500 εργαζομένους περίπου και με τις 120 απολύσεις στοχεύει σε εξοικονόμηση 3,2 εκατομμυρίων ευρώ περίπου ετησίως, όμως με μέτρα μεγάλου κοινωνικού κόστους.
Από τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται ότι: α) Αν έπρεπε κανείς να προχωρήσει σε απολύσεις, αυτές έπρεπε να γίνουν στον ΟΤΕ και όχι στην Cosmote. β) Δεδομένων των οικονομικών μεγεθών, το όφελος των 3 εκατομμυρίων είναι αμελητέο σε σχέση με το κόστος επιβολής του μέτρου. Οι δυσλειτουργίες από τις αντιδράσεις των εργαζομένων (ήδη έχουν συμπληρώσει 2 εβδομάδες), σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις στην καλή εταιρική του φήμη – πρωτεύον χαρακτηριστικό της οποίας είναι ο κοινωνικός ρόλος του ΟΤΕ – που πάντα αποτελούσε στοιχείο καθοριστικής σημασίας στη διεκδίκηση μεριδίου στην ελληνική αγορά, φοβάμαι ότι προκαλούν ζημία μεγαλύτερη του οφέλους των 3 εκατομμυρίων.
Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση δηλώνει ότι τα μέτρα αυτά ανήκουν στη σφαίρα εξουσίας της επιχείρησης και ως εκ τούτου, σεβόμενη την ελευθερία άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας, δεν παρεμβαίνει. Όμως, η κυβέρνηση είναι συνδιοικών μέτοχος, εκπροσωπείται με σημαντικό αριθμό μελών στο ΔΣ της επιχείρησης και, επιπλέον, μεριμνά τουλάχιστον για τη μη αύξηση της ανεργίας.
Τούτων δοθέντων, οι 120 απολύσεις είναι πιθανόν ότι αποτέλεσαν δοκιμαστική άσκηση από την πλευρά της γερμανικής ιδιοκτησίας για την καταγραφή αντιδράσεων και καταμέτρηση δυνάμεων. Από την άσκηση αυτή καταγράφεται ότι: α) Η κυβέρνηση έχει κατανοήσει πλήρως την πραγματικότητα. Έχει συναίσθηση των ισορροπιών δυνάμεων. Δεν μπορείς να ζητάς διευκολύνσεις από τη Γερμανία για να μην οδηγηθείς σε στάση πληρωμών και από την άλλη να θέλεις πίσω τον ΟΤΕ. Η σχετική προεκλογική δέσμευση έλαβε τέλος. β) Τα συνδικάτα αμύνονται, αλλά με περιορισμένα αποθέματα δυνάμεων. Το νέο εργατικό δίκαιο, οι επαπειλούμενες δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις δημιουργούν νέα περιθώρια αντιδράσεων, φοβικά σύνδρομα και δικαιολογούν ανοχές.
Πρόσφατα, επισημάνθηκε από διοικητή μεγάλου οικονομικού ομίλου η σημασία που έχει οι αποφάσεις για τα μεγάλα οικονομικά συγκροτήματα να λαμβάνονται εντός Ελλάδας και όχι σε κέντρα εκτός συνόρων. Από τα παραπάνω δίνεται το μήνυμα ότι στην περίπτωση του ΟΤΕ, οι αποφάσεις λαμβάνονται στη Γερμανία και ως εκ τούτου το επόμενο ερώτημα που θα τεθεί σύντομα είναι «τότε, γιατί το Ελληνικό Δημόσιο να παραμένει στον ΟΤΕ ουσιαστικά ως παθητικός μέτοχος»; Και σε συνδυασμό με τις αναμενόμενες, εντός του Μαρτίου, αποφάσεις σε επίπεδο ΕΕ το ερώτημα θα μετεξελιχθεί στο «μήπως» ήρθε η ώρα για την πλήρη αποχώρηση του Ελληνικού Δημοσίου από τον ΟΤΕ; Με τις παρούσες συνθήκες φαίνεται ότι η απάντηση θα είναι μονόδρομος.
*Ο Μανόλης Γιακουμάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ Μηχανικός Υπολογιστών του ΕΜΠ
Στο τέλος του Φεβρουαρίου, η διοίκηση του ΟΤΕ, προκειμένου να προστατεύσει τα συμφέροντα της επιχείρησης, ανακοίνωσε μέτρα μείωσης του λειτουργικού κόστους. Τα μέτρα αυτά αφορούσαν τόσο τον ίδιο τον οργανισμό όσο και την θυγατρική του, Cosmote.
Σύμφωνα με τα μέτρα αυτά, περιορίζεται κατά 32 εκατομμύρια ευρώ ετησίως το κόστος λειτουργίας του ΟΤΕ, με τη μείωση κατά 15% των εξόδων κίνησης, τη μείωση της υπερωριακής απασχόλησης, τη μείωση του ποσού αποζημίωσης της κυριακάτικης εργασίας, την κατάργηση των δρομολογίων μεταφοράς του προσωπικού με μισθωμένα λεωφορεία. Ενώ στην Cosmote απολύονται 120 στελέχη, χωρίς να αναφέρεται το όφελος στο ετήσιο λειτουργικό κόστος.
Τα παραπάνω με πρώτη ματιά φαίνονται εύλογα. Μια επιχείρηση που διαβλέπει δυσκολίες στην πορεία της, επιδιώκει την επιχειρησιακή της ανασύνταξη ώστε να επιτύχει τους στρατηγικούς της στόχους. Παρόλο που, κατά τη γνώμη μου, τα μέτρα αυτά δεν θα επιλύσουν το υπαρκτό πρόβλημα του ΟΤΕ, στο άρθρο αυτό θα περιοριστώ στη σχέση αυτών των μέτρων με το πολιτικό σκηνικό, όπως αυτό διαμορφώνεται με τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις.
Καταρχάς, ποιο είναι το οικονομικό προφίλ των δύο εταιρειών;
Το 2010, ο ΟΤΕ είχε κύκλο εργασιών 2,1 δισ. ευρώ , EBITDA (κέρδη προ φόρων και αποσβέσεων) 0,51 δισ., απασχολεί περίπου 11.000 εργαζομένους και με τα μέτρα μείωσης του κόστους των 32 εκατομμυρίων ευρώ – μέτρα μικρού κοινωνικού κόστους – στοχεύει να βελτιώσει τα οικονομικά του αποτελέσματα κατά τι.
Το 2010, η Cosmote είχε κύκλο εργασιών 1.8 δισ. ευρώ, EBITDA 0,67 δισ. ευρώ, απασχολεί 2.500 εργαζομένους περίπου και με τις 120 απολύσεις στοχεύει σε εξοικονόμηση 3,2 εκατομμυρίων ευρώ περίπου ετησίως, όμως με μέτρα μεγάλου κοινωνικού κόστους.
Από τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται ότι: α) Αν έπρεπε κανείς να προχωρήσει σε απολύσεις, αυτές έπρεπε να γίνουν στον ΟΤΕ και όχι στην Cosmote. β) Δεδομένων των οικονομικών μεγεθών, το όφελος των 3 εκατομμυρίων είναι αμελητέο σε σχέση με το κόστος επιβολής του μέτρου. Οι δυσλειτουργίες από τις αντιδράσεις των εργαζομένων (ήδη έχουν συμπληρώσει 2 εβδομάδες), σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις στην καλή εταιρική του φήμη – πρωτεύον χαρακτηριστικό της οποίας είναι ο κοινωνικός ρόλος του ΟΤΕ – που πάντα αποτελούσε στοιχείο καθοριστικής σημασίας στη διεκδίκηση μεριδίου στην ελληνική αγορά, φοβάμαι ότι προκαλούν ζημία μεγαλύτερη του οφέλους των 3 εκατομμυρίων.
Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση δηλώνει ότι τα μέτρα αυτά ανήκουν στη σφαίρα εξουσίας της επιχείρησης και ως εκ τούτου, σεβόμενη την ελευθερία άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας, δεν παρεμβαίνει. Όμως, η κυβέρνηση είναι συνδιοικών μέτοχος, εκπροσωπείται με σημαντικό αριθμό μελών στο ΔΣ της επιχείρησης και, επιπλέον, μεριμνά τουλάχιστον για τη μη αύξηση της ανεργίας.
Τούτων δοθέντων, οι 120 απολύσεις είναι πιθανόν ότι αποτέλεσαν δοκιμαστική άσκηση από την πλευρά της γερμανικής ιδιοκτησίας για την καταγραφή αντιδράσεων και καταμέτρηση δυνάμεων. Από την άσκηση αυτή καταγράφεται ότι: α) Η κυβέρνηση έχει κατανοήσει πλήρως την πραγματικότητα. Έχει συναίσθηση των ισορροπιών δυνάμεων. Δεν μπορείς να ζητάς διευκολύνσεις από τη Γερμανία για να μην οδηγηθείς σε στάση πληρωμών και από την άλλη να θέλεις πίσω τον ΟΤΕ. Η σχετική προεκλογική δέσμευση έλαβε τέλος. β) Τα συνδικάτα αμύνονται, αλλά με περιορισμένα αποθέματα δυνάμεων. Το νέο εργατικό δίκαιο, οι επαπειλούμενες δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις δημιουργούν νέα περιθώρια αντιδράσεων, φοβικά σύνδρομα και δικαιολογούν ανοχές.
Πρόσφατα, επισημάνθηκε από διοικητή μεγάλου οικονομικού ομίλου η σημασία που έχει οι αποφάσεις για τα μεγάλα οικονομικά συγκροτήματα να λαμβάνονται εντός Ελλάδας και όχι σε κέντρα εκτός συνόρων. Από τα παραπάνω δίνεται το μήνυμα ότι στην περίπτωση του ΟΤΕ, οι αποφάσεις λαμβάνονται στη Γερμανία και ως εκ τούτου το επόμενο ερώτημα που θα τεθεί σύντομα είναι «τότε, γιατί το Ελληνικό Δημόσιο να παραμένει στον ΟΤΕ ουσιαστικά ως παθητικός μέτοχος»; Και σε συνδυασμό με τις αναμενόμενες, εντός του Μαρτίου, αποφάσεις σε επίπεδο ΕΕ το ερώτημα θα μετεξελιχθεί στο «μήπως» ήρθε η ώρα για την πλήρη αποχώρηση του Ελληνικού Δημοσίου από τον ΟΤΕ; Με τις παρούσες συνθήκες φαίνεται ότι η απάντηση θα είναι μονόδρομος.
*Ο Μανόλης Γιακουμάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ Μηχανικός Υπολογιστών του ΕΜΠ
aixmi.gr
