της Φωτεινής Μπάρκα
ένα υφιστάμενο κτίριο, πόσω μάλλον όταν έχουμε εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση (40 εκατ. ευρώ) από τα ευρωπαϊκά κονδύλια;
Σε μια πολιτισμένη, ευνομούμενη κοινωνία το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) θα ετοιμαζόταν σε λίγο να γιορτάσει τα δύο του χρόνια στη μόνιμη στέγη του, το κτίριο «ΦΙΞ» στη Λ. Συγγρού. Όμως στο «κράτος» των Αθηνών κανείς ακόμη δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε επιτέλους θα δούμε το ΕΜΣΤ στο «σπίτι» του. Συμπληρώθηκε ήδη μια δεκαετία από τότε που ξεκίνησε ο αγώνας της διευθύντριάς του Άννας Καφέτση να μετατραπεί το μνημειώδες έργο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής του Τάκη Ζενέτου (ό,τι τέλος πάντων έχει απομείνει) σε μουσείο.
Η εξέλιξη του έργου κατασκευής του ΕΜΣΤ ξεπέρασε κάθε (αρρωστημένη) φαντασία. Όταν τον Ιούνιο του 2000 το «Φιξ» παραχωρήθηκε από την Αττικό Μετρό Α.Ε. στο νεοσύστατο ΕΜΣΤ, ήμασταν σίγουροι ότι σε λίγα χρόνια θα αποκτούσαμε επιτέλους Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Άλλωστε η σύμβαση μίσθωσης του κτιρίου διάρκειας 50 ετών προέβλεπε ρητά ότι το «ΦΙΞ» θα ανακατασκευαζόταν για να αποτελέσει μόνιμη στέγη του μουσείου. Όμως φευ.
Ο δρόμος του ΕΜΣΤ προς το «ΦΙΞ» δεν ήταν εξ αρχής κακοτράχαλος. Στην πορεία έγινε, και οι φταίχτες βρίσκονται στα πολιτικά τους γραφεία. Θυμόμαστε πολύ καλά αρκετούς υπουργούς Πολιτισμού και πρωθυπουργούς να επισκέπτονται το μισοκατεστραμμένο κτίριο «ΦΙΞ» και τις εκθέσεις του μουσείου σε διάφορα σημεία της Αθήνας (όπου περιφέρεται από το 2003), να βγάζουν λογύδρια για την τέχνη και την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο μουσείο στην πρωτεύουσα, να εγκαινιάζουν τις μακέτες (!) της ανάπλασης του «ΦΙΞ», να φωτογραφίζονται, και να γίνονται... καπνός.
Ας θυμηθούμε πώς φτάσαμε ως εδώ...
Τον Δεκέμβριο του 2002 προκηρύχθηκε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την ανάθεση με σύμβαση έργου της εκπόνησης της μελέτης του ΕΜΣΤ. Έναν μήνα πριν είχε ανατεθεί έπειτα από διαγωνισμό στην Ελληνοτεχνική Α.Ε. (του κ. Πανδή) ο ρόλος του Φορέα Διεύθυνσης Έργου.
Τον Νοέμβριο του 2003 ανακοινώνονται οι νικητές αρχιτέκτονες του έργου. Είναι τα συμπράττοντα γραφεία Ιωάννης Μουζάκης και Συνεργάτες - Αρχιτέκτονες ΕΠΕ, Μελέτες Τεχνικών Έργων Π. Μπαμπίλης και Συνεργάτες Ε.Ε., INSTA Σύμβουλοι Μηχανικοί Κ. Γαλάνης και Σία Ε.Ε. Την αρχιτεκτονική μελέτη υπογράφει και το αρχιτεκτονικό γραφείο 3SK Στυλιανίδης.
Τον Οκτώβριο του 2005 προκηρύσσεται διεθνής διαγωνισμός για την ανάδειξη του εργολάβου. Πρόκειται για το σημαντικότερο έως τότε βήμα για την ολοκλήρωση του έργου. Τον Μάιο του 2006 υποβάλλονται οικονομικές προσφορές από 9 εργοληπτικές επιχειρήσεις που είχαν προκριθεί (ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ, ΕΚΤΕΡ Α.Ε., ΒΙΟΤΕΡ Α.Ε., ΑΘΗΝΑ ΑΤΕ, ΑΝΑΣΤΗΛΩΤΙΚΗ ΑΤΕ, ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε., ΕΡΕΤΒΟ Α.Ε., ΕΔΡΑΣΗ Χ. ΨΑΛΛΙΔΑΣ ΑΤΕ, ΤΕΡΝΑ Α.Ε. Έναν μήνα αργότερα το Δ.Σ. του ΕΜΣΤ ανακηρύσσει τη ΒΙΟΤΕΡ Α.Ε. ως μειοδότη του διαγωνισμού και ανάδοχο του έργου. Από ’δω και πέρα αρχίζουν τα προβλήματα...
Η εταιρεία ΑΚΤΩΡ Α.Ε. (τρίτος κατά σειρά μειοδότης) στρέφεται δικαστικά κατά της απόφασης του Δ.Σ. του ΕΜΣΤ. Όταν απορρίπτεται η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, υποβάλλει καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Χρειάστηκε να γίνουν διαπραγματεύσεις με ακριβά ανταλλάγματα για να ξεσκαλώσει το έργο που είχε ουσιαστικά μπλοκάρει η εταιρεία ΑΚΤΩΡ. Ώσπου το καλοκαίρι του 2007 ο τότε υπουργός Πολιτισμού Γ. Βουλγαράκης έδωσε «αντίτιμο» την επέκταση της σύμβασης που είχε ήδη ο ΑΚΤΩΡ με το νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Οι γερανοί της ίδιας εταιρείας μετέφεραν και τα αγάλματα από το παλιό στο νέο μουσείο της Ακρόπολης... Έργο διόλου ευκαταφρόνητο.
Έτσι, πράγματι, τον Ιούνιο του 2007, ως διά μαγείας, φάνηκε ότι ξεπεράστηκαν όλοι οι σκόπελοι. Η ΒΙΟΤΕΡ υπέγραψε την πολυπόθητη σύμβαση και το έργο θα παραδιδόταν σε δύο χρόνια. Όμως, σαν το γιοφύρι της Άρτας που ολημερίς το έχτιζαν και το βράδυ γκρεμιζόταν, οι εργασίες σταμάτησαν τρεις μόλις μήνες μετά, όταν στο κτίριο βρέθηκε αμίαντος!
Εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι η ΒΙΟΤΕΡ χρησιμοποίησε ως άλλοθι τον αμίαντο για την αδικαιολόγητη καθυστέρηση του έργου. Γιατί από τον Σεπτέμβριο του 2007 που «βρέθηκε» ο αμίαντος, μέχρι το 2009 (δύο ολόκληρα χρόνια μετά) η ΒΙΟΤΕΡ δεν έβαλε ούτε ένα καρφί στο «ΦΙΞ». Πολλοί θεώρησαν ότι δικαιώθηκε ο ΑΚΤΩΡ, που ούτε λίγο ούτε πολύ υποστήριζε ότι με την προσφορά με την οποία η ΒΙΟΤΕΡ κέρδισε τον διαγωνισμό έργο δεν γίνεται... Όμως η «κόντρα» των δύο εταιρειών είχε και πολιτικό υπόβαθρο. Η τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν ήθελε να δώσει το έργο στον ΆΚΤΩΡΑ. Αν θυμόσαστε, ήθελε να ξενοιάσει με τους νταβατζήδες... Ξέχασε όμως να ελέγξει και τις εταιρείες που πρόκρινε...
Έτσι αποδείχθηκε, δυστυχώς κατόπιν εορτής, ότι η ΒΙΟΤΕΡ αδυνατούσε να ολοκληρώσει το έργο για οικονομικούς λόγους. Το υπουργείο Πολιτισμού εξάντλησε όλα τα χρονικά περιθώρια. Κι ενώ ο νόμος προέβλεπε ρητά ποια είναι η διαδικασία για να κηρυχθεί έκπτωτη η ΒΙΟΤΕΡ, το ΥΠΠΟ καθυστέρησε να πράξει τα δέοντα. Σαν να ντρεπόταν... Έφτασε έτσι καλοκαίρι του 2009 για να λάβει η ΒΙΟΤΕΡ την «ειδική πρόσκληση», που αποτελεί «προοίμιο της κήρυξής της ως έκπτωτης» και την υποχρέωνε να προχωρήσει άμεσα το έργο, μέχρι τον Ιανουάριο του 2010 που έληγε η σύμβαση, αλλιώς θα κηρυσσόταν έκπτωτη, όπερ και εγένετο.
Όταν οι δημοσιογράφοι ρωτούσαν τότε το ΥΠΠΟ (υπουργός ήταν ο Α. Σαμαράς) αλλά και τον τότε πρόεδρο του ΕΜΣΤ Π. Ζαννή γιατί η ΒΙΟΤΕΡ, δύο χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης, ήταν τόσο απρόθυμη να «τρέξει» το έργο, η απάντηση ήταν: «Ειλικρινά, δεν μπορούμε να βρούμε ικανοποιητική απάντηση...»! Της παρασχέθηκε πάντως κάθε δυνατή διευκόλυνση να ανταποκριθεί...
Δύο ήταν οι πρόσφορες λύσεις μετά τη δυσάρεστη αυτή εμπλοκή έκπτωσης της ΒΙΟΤΕΡ. Και οι δύο δυστυχώς καθυστερούν έτι περαιτέρω την υλοποίηση του έργου. Η πρώτη λύση θα ήταν να αναλάβει το έργο ο επόμενος μειοδότης του διαγωνισμού, με άλλο φυσικά κόστος εκτέλεσης. Και η δεύτερη, να προκηρυχθεί νέος μειοδοτικός διαγωνισμός για την εξεύρεση νέου αναδόχου. Τον περασμένο Σεπτέμβριο το Δ.Σ. του ΕΜΣΤ αποφάσισε το δεύτερο... Μέχρι σήμερα όμως, εφτά μήνες μετά, δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί η προκήρυξη του διαγωνισμού. Γιατί; Μόνο ο Θεός γνωρίζει, ενδεχομένως και ο Παύλος Γερουλάνος. Το μόνο, λοιπόν, που εξελίσσεται σ’ αυτή την ιστορία, είναι το κόστος υλοποίησης του έργου...
http://www.topontiki.gr/article/15986
