Λύση του προβλήματος της Ελλάδας και ταυτόχρονα του προβλήματος της ευρωζώνης δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ένα νέο σχέδιο ενίσχυσης της...
ελληνικής οικονομίας (ανάλογο με το μεταπολεμικό σχέδιο Marshall) που να περιλαμβάνει νέους πόρους όχι με τη μορφή δανείων, αλλά με τη μορφή παροχών.
Επιτέλους, οι προσπάθειες του πολιτικού συστήματος της χώρας θα πρέπει να διευρύνουν τον προσανατολισμό τους και από τη μονοδιάστατη αναζήτηση δανείων και τρόπων διαχείρισης του χρέους, να αναζητήσουν παράλληλα τη συγκρότηση και εφαρμογή ενός νέου σχεδίου ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας που να περιλαμβάνει νέους πόρους όχι πλέον με τη μορφή δανείων αλλά με αυτή των παροχών.
Αυτή την ώρα η πάσχουσα από καρκίνο τελικού σταδίου ελληνική οικονομία δεν μπορεί να σωθεί από οποιαδήποτε πολιτική όσο φωτισμένη και αν είναι, όσο αποτελεσματικά και αν εφαρμοστεί. Επιβάλλεται συμπληρωματικά η άμεση αιμοδοσία της οικονομίας με νέο χρήμα, όχι με τη μορφή δανεισμού αλλά στα πρότυπα της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου από τους μετόχους, όπως θα γινόταν σε μια υπερδανεισμένη επιχείρηση με αρνητική οργανική κερδοφορία.
Κρίνοντας πλέον από τα αποτελέσματα, η λογική και ο σχεδιασμός του μνημονίου είναι θεμελιωδώς λανθασμένοι ενώ ταυτόχρονα, σ’ ότι αφορά την εφαρμογή του, υπάρχουν και εσωτερικές αδυναμίες που συνδέονται με τις δομικές δυσλειτουργίες του ελληνικού κράτους.
Η πραγματικότητα της Ελλάδας δεν αλλάζει από μέρα σε μέρα και σίγουρα όχι στο διάστημα μιας τετραετούς κυβερνητικής περιόδου. Το νέο μνημόνιο με ίδιους ή παρεμφερείς όρους θα εξακολουθήσει να είναι το ίδιο αδιέξοδο. Οι προτάσεις για επανεκκίνηση της οικονομίας και υπέρβαση της ύφεσης δεν πρόκειται να λειτουργήσουν χωρίς παράλληλη νέα χρηματοδότηση κι αυτό γιατί η Ελληνική οικονομία δεν έχει αρκετό εσωτερικό δυναμισμό, δεν παράγει δηλαδή οικονομικούς πόρους, για να χρηματοδοτήσει ούτε καν τον υπάρχοντα -πόσο μάλλον νέο- δανεισμό.
Για τη διαμόρφωση αυτής της κατάστασης και του υπέρογκου χρέους δεν φέρουν μόνο ευθύνη οι απερίσκεπτες ελληνικές κυβερνήσεις και οι αναποτελεσματικές πολιτικές που ακολούθησαν από την είσοδο της Ελλάδας στην Ε.Ε. έως σήμερα. Μην εξαντλούμε την αγανάκτηση μας στην αυτοκριτική, αυτομαστιγωνόμενοι. Κάναμε πολλά λάθη, αλλά δεν ήμασταν μόνοι. Ίσο μερίδιο ευθύνης έχουν η στρεβλή δόμηση της Ένωσης και της Ευρωζώνης, οι πολιτικές που ακολούθησε η Ε.Κ.Τ. τη τελευταία 15ετια, όπως επίσης και το κλίμα ευφορίας το οποίο διαμορφώθηκε στη παγκόσμια οικονομία όλη σχεδόν την περίοδο πριν από την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι τα όργανα της Ε.Ε. δεν κατόρθωσαν να προβλέψουν τη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση 2007-2009, ούτε να την αντιμετωπίσουν, ούτε και να αποτρέψουν τη μετατροπή της σε κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Ακόμα και ο τρόπος αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης από τους Ευρωπαίους, ανέδειξε κυρίως την πανσπερμία των απόψεων τους, τη καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων και την αδυναμία πρόβλεψης των τρόπων αντίδρασης των αγορών. Ο νέος μηχανισμός σταθεροποίησης E.S.M. ο οποίος θα λειτουργήσει από τα μέσα του 2013 δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα επανεκκινήσει την ελληνική οικονομία, ακόμα και αν συμβάλει στην θετική αντιμετώπιση του χρέους της Ελλάδας. Οι συζητήσεις περί επιμήκυνσης, αναδιάρθρωσης, κουρέματος του χρέους καθώς και ο χρόνος υλοποίησης τους, έχουν μικρή σημασία γιατί αντιμετωπίζουν μόνο το λογιστικό ζήτημα με μετάθεση του προβλήματος στο χρόνο και χωρίς να μπορούν να υπερβούν την ύφεση. Τα χρήματα του ΕΣΠΑ και όσοι πόροι εξοικονομηθούν από την μείωση των ελλειμμάτων δεν επαρκούν σε καμία περίπτωση για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας η οποία θα συνεχίσει να είναι εγκλωβισμένη σε μια μόνιμη ύφεση μετά και από ένα ενδεχόμενο δεύτερο μνημόνιο. Και δυστυχώς, θα πρέπει να θεωρήσουμε βέβαιο ότι και το δεύτερο μνημόνιο δεν πρόκειται να υλοποιηθεί αποτελεσματικά τόσο κατά τους ρητούς όσο και κατά τους άρρητους στόχους του… εκτός κι αν θέλουμε να πιστέψουμε στο θαύμα που ίσως καταφέρουν οι τροϊκανοί νέοι μάνατζερς.
Το ίδιο ισχύει και για προτάσεις που έχουν κατατεθεί από τις πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης, οι οποίες εμπεριέχουν προϋποθέσεις άρσης των προνοιών του μνημονίου για να εφαρμοσθούν- πολύ περισσότερο που ο συγχρονισμός των βημάτων που περιγράφουν βρίσκεται έξω από την ελληνική πραγματικότητα και τις τριβές που δημιουργεί.
Όσο τα θέματα αυτά είναι ανοικτά, τόσο θα παραμένουν στο προσκήνιο και οι συζητήσεις περί επιστροφής της Ελλάδος στη δραχμή και θα αμφισβητείται η θέση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τους θεσμούς της Δύσης. Το παρόν και τα μελλοντικά μνημόνια αφορούν μόνο εκροές πόρων από τη χώρα, ενώ το ζητούμενο θα πρέπει να είναι η εισροή νέων πόρων στην ελληνική οικονομία.
Ένα πιθανό σχέδιο παροχών αφορά και όλο τον ευρωπαϊκό Νότο καθώς και όλη την Ευρώπη και όσο δεν υπάρχει, τόσο θα αποσταθεροποιείται η ευρωζώνη και θα κερδίζουν οι κερδοσκόποι. Το κόστος της μη σταθεροποίησης είναι για την Ευρωζώνη μεγαλύτερο από το κόστος διάσωσης της Ελλάδας.
Η κατανόηση της ύπαρξης του χάσματος Βορρά-Νότου στα πλαίσια της Ε.Ε. είναι καθοριστική για τη διατύπωση της στρατηγικής μας. Οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν θέλησαν να αποδεχθούν ποτέ αυτό το γεγονός, αλλά σε ολόκληρη τη μετα-Μάαστριχτ εποχή, βαυκαλίσθηκαν με ψευδαισθήσεις περί σύγκλισης των οικονομιών, περί ισχυρής Ελλάδας κ.λ.π. Η Ελλάδα δεν έχει μπροστά της μόνο αυτό το συνεχώς διευρυνόμενο χάσμα, αλλά και τον εντεινόμενο ηγεμονισμό των πλεονασματικών χωρών της ευρωζώνης. Μέσα στα πλαίσια αυτά, η επιβίωση της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια χωρίς την εισροή νέων οικονομικών πόρων, ακόμα και αν αντιμετωπισθεί προσωρινά το ζήτημα του χρέους, καθίσταται ιδιαίτερα επισφαλής.
Με ένα ευρωπαϊκό σχέδιο χορηγήσεων και όχι νέων δανείων θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί μέρος του χρέους τώρα, κάνοντας ευτυχισμένους και τους πιστωτές, διευκολύνοντας την πραγματική επανεκκίνηση της οικονομίας την ίδια ώρα που η Ελλάδα θα υλοποιεί τις δύσκολες μνημονιακές μεταρρυθμίσεις της με τη μέγιστη δυνατή σοβαρότητα και αποτελεσματικότητα, όπως επιβάλλεται άλλωστε για να κατακτηθεί η εμπιστοσύνη των εταίρων μας και της διεθνούς κοινής γνώμης.
Τέλος, επιπλέον ρητές υποχρεώσεις πρέπει να αναληφθούν ώστε η χώρα να αλλάξει σελίδα δεσμευόμενη: 1. Nα λειτουργεί με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. 2. Nα αποδεσμεύσει πλήρως και σε κάθε επίπεδο τη νομοθετική από την εκτελεστική εξουσία. 3. Να αναδιοργανώσει την διακυβέρνηση και τον δημόσιο τομέα σε διεθνή πρότυπα και με βάση την αρχή της αποτελεσματικότητας. 4. Να κινηθεί στη βάση στρατηγικού σχεδίου ανασυγκρότησης που δημιουργεί έσοδα από παραγωγικές και βιώσιμες δραστηριότητες στηρίζοντας την επιχειρηματικότητα και τις ιδιωτικές επενδύσεις. 5. Να αξιοποιήσει διεθνή τεχνογνωσία και επαγγελματικό management και επιτυχημένα πρότυπα λειτουργίας στο κράτος και ιδιαίτερα στους κρίσιμους τομείς της παιδείας και της υγείας.
Θεωρώ ότι είναι η μόνη λύση.
*O Αλέξανδρος Κουρής είναι Πρόεδρος των εταιριών επικοινωνίας και καινοτομίας Critical Publics και Altervision.
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.article&id=7264
