Νέα εποχή απαιτείται για τα ΑΕΙ και όχι απλή αλλαγή σελίδας. Αυτό χρειάζονται τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα...
Μπορεί όλοι να έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στην προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης, όμως είναι δεδομένο ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση θα αποτελέσει ένα βασικό πυλώνα για την ανάπτυξη της χώρας.
Σήμερα η υπουργός Παιδείας κ. Αννα Διαμαντοπούλου αναμένεται να παρουσιάσει στο υπουργικό συμβούλιο το νομοσχέδιο για το νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ. Κατά τη διάρκεια του διαλόγου που προηγήθηκε, υπήρξαν πολλές αντιδράσεις από τα ΑΕΙ, κυρίως στις προτάσεις για τον νέο τρόπο διοίκησής τους. Δηλαδή, στην πρόταση για θεσμοθέτηση Συμβουλίου Ιδρύματος με τη συμμετοχή εξωπανεπιστημιακών, τους οποίους θα επιλέγουν τα εκλεγμένα από την ακαδημαϊκή κοινότητα μέλη του Συμβουλίου, που άλλωστε θα έχουν και την πλειοψηφία στο Συμβούλιο. Επίσης, αντιδράσεις προκαλεί η πρόταση για επιλογή πρύτανη με δημόσια προκήρυξη.
Ο νέος προτεινόμενος τρόπος διοίκησης έχει δοκιμαστεί σε προηγμένα κράτη της Δύσης και νομίζω ότι είναι έωλο το επιχείρημα κατά της υιοθέτησής του, το οποίο βασίζεται στο ότι «η Ελλάδα αντιγράφει τους ξένους». Βέβαια, υπάρχουν και άλλα επιχειρήματα κατά των παραπάνω ρυθμίσεων, όπως, για παράδειγμα, ότι τα λιγοστά (από 9 έως 15 λέει το νομοσχέδιο) μέλη του Συμβουλίου ευκολότερα θα μπορούν να επιλέγονται και να ελέγχονται με κομματικά κριτήρια. Ομως, διακρίνω ότι η άποψη αυτή οφείλεται στην αδυναμία της ίδιας της πανεπιστημιακής κοινότητας να αποτινάξει από τους κόλπους της την κομματοκρατία και εντέλει την αναξιοκρατία. Και, υπό τη συνθήκη αυτή, αναπαράγεται ο φαύλος κύκλος της γκρίνιας για «κομματικές επιλογές», τις οποίες και με το ισχύον σύστημα οι πανεπιστημιακοί και οι φοιτητές υπηρετούν την κρίσιμη ώρα της ψηφοφορίας για πρύτανη…
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η γάγγραινα στη διοίκηση και λειτουργία των ΑΕΙ είναι οι φοιτητικές-κομματικές παρατάξεις και η ισχύς τους, που αντλείται από τη δύναμη να επηρεάζουν το αποτέλεσμα των πρυτανικών εκλογών. Υπό το πρίσμα αυτό, προτείνουν τη στάθμιση της ψήφου των φοιτητών, ανάλογα με τη συμμετοχή τους στις πρυτανικές εκλογές. Ακόμη κι έτσι, όμως, δεν δίνεται απάντηση στο ερώτημα γιατί οι πρυτάνεις θα πάψουν να υποκύπτουν στις επιταγές κομματικών παρατάξεων και ομάδων, όταν είναι να αποφασίσουν για «καυτά» ζητήματα των ΑΕΙ. Και, γιατί -με το σημερινό σύστημα- οι διοικήσεις των ιδρυμάτων μοιάζουν εγκλωβισμένες και άβουλες μπροστά στις παράλογες απαιτήσεις μικρών ομάδων, όταν είναι να αντιμετωπίσουν ζητήματα όπως η φύλαξη των ιδρυμάτων και το πανεπιστημιακό άσυλο;
Είναι δεδομένο ότι όλοι οι νόμοι μπορούν να καταστρατηγηθούν. Θα βρουν τον τρόπο οι επιτήδειοι. Η νέα εποχή για τα ΑΕΙ δεν απαιτεί μόνο αλλαγή νόμου. Για να γίνει πράξη, απαιτεί αλλαγή νοοτροπίας και ξεβόλεμα από τη σημερινή νοσηρή καθεστηκυία τάξη στα ΑΕΙ. Και η αλλαγή νοοτροπίας θα πρέπει να γίνει πράξη απ’ όσους -ήδη με τις δηλώσεις τους- συντάσσονται με την ανάγκη η Ελλάδα να αποκτήσει σύγχρονη τριτοβάθμια εκπαίδευση, χωρίς τις αγκυλώσεις του παραπαίοντος μεταπολιτευτικού κράτους
Tου Αποστολου Λακασα από την Καθημερινή
