O Θεόδωρος Παπαθεοδώρου βρίσκεται στο τιμόνι του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου εδώ και ενάμιση χρόνο.
Δοθείσης της ευκαιρίας, μας μίλησε για την πρόσφατη Σύνοδο των Πρυτάνεων, για τις μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, για το μέλλον του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, ενώ έκανε έναν απολογισμό για αυτόν τον ενάμιση χρόνο που είναι στη θέση του πρύτανη.
Αναλυτικά όσα μας είπε:
-Πριν από μερικές μέρες πραγματοποιήθηκε η Σύνοδος των Πρυτάνεων στο Βόλο. Μιλήστε μας για αυτή.
Πράγματι, ήταν μία κρίσιμη συνεδρίαση της Συνόδου. Η μεγάλη πλειοψηφία των πανεπιστημίων αποφάσισε ότι η επιχειρούμενη αλλαγή στην ανώτατη εκπαίδευση δεν είναι ώριμη, γιατί δεν έχει πραγματοποιηθεί ουσιαστικός διάλογος επί των συγκεκριμένων διατάξεων. Απόδειξη αυτού παραμένει ότι το προσχέδιο νόμου δόθηκε στα πανεπιστήμια, μετά τη Σύνοδο, αρχές Ιουλίου. Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: πιστεύω πως το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο έχει ανάγκη από μεταρρυθμίσεις. Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του σήμερα ήδη μετράει τριάντα χρόνια ζωής και, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να αλλάξει. Το ζήτημα είναι προς ποια κατεύθυνση και με ποιο ακαδημαϊκό όραμα. Πιστεύω ότι χρειάζονται αλλαγές που θα κατοχυρώνουν την ουσιαστική ποιότητα των σπουδών, τις ίσες ευκαιρίες στη μόρφωση, την πραγματική αξία πτυχίων, την ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας. Σε αυτό το πανεπιστήμιο πρέπει να λειτουργούν ακηδεμόνευτα η επιστημονική γνώση, η ακαδημαϊκή ελευθερία, η λογοδοσία, η αξιολόγηση, οι δημοκρατικές διαδικασίες και η συμμετοχή. Επομένως, απαιτείται χρόνος και αποφασιστικότητα για την ενσωμάτωση των θέσεων των πανεπιστημίων στο σ/ν και τη διαμόρφωση ενός κοινού τόπου ως προς τις αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση. Μεταρρύθμιση χωρίς τη συναίνεση της πανεπιστημιακής κοινότητας δεν μπορεί να πετύχει.
-Τα νέα σχέδια του υπουργείου Παιδείας βρίσκουν αντιθέτους τους πρυτάνεις και συγκεκριμένα εσάς;
Δύο θεωρώ τα πλέον βασικά ζητήματα τριβής: Το πρώτο είναι η νέα ακαδημαϊκή οργάνωση. Συμφωνώ με την αναβάθμιση της σχολής σε βασική ακαδημαϊκή και διοικητική μονάδα του πανεπιστημίου, αλλά θεωρώ ότι η τελική πρόταση του υπουργείου θα πρέπει να διατηρήσει τα τμήματα ως ακαδημαϊκές μονάδες βάσης. Οι φοιτητές πρέπει να εισάγονται σε τμήματα που θα ανήκουν σε σχολές με ομοιογενή γνωστικά αντικείμενα. Η σύγχυση που επιχειρείται με το σ/ν μεταξύ Τμήματος, «Προγράμματος Σπουδών», «Ομάδας Διδασκόντων» κ.λπ., είναι ατυχής. Το τμήμα πρέπει να παραμείνει υπεύθυνο για την οργάνωση των σπουδών και της έρευνας, καθώς και την αξιοπιστία του περιεχομένου των πτυχίων.
Το δεύτερο ζήτημα είναι το μοντέλο διοίκησης. Συμφωνώ, όπως και πολλοί άλλοι, στη δημιουργία ενός Συμβουλίου του Ιδρύματος με ουσιαστικές ελεγκτικές και εποπτικές αρμοδιότητες. Όμως, η Σύγκλητος, ο Πρύτανης, οι Αντιπρυτάνεις και οι Κοσμήτορες των σχολών πρέπει να είναι δημοκρατικά νομιμοποιημένοι από την πανεπιστημιακή κοινότητα. Είμαι αντίθετος στη συρρίκνωση της αυτοδιοίκησης, της αντιπροσώπευσης και της συμμετοχής. Η ετεροδιοίκηση δε θα ωφελήσει το πανεπιστήμιο. Η Σύγκλητος και οι Πρυτανικές Αρχές πρέπει να διοικούν και να εκλέγονται, γι’ αυτό το σκοπό και το Συμβούλιο να ελέγχει πράξεις, παραλείψεις των διοικούντων, καθώς και την οικονομική διαχείριση του ιδρύματος. Αυτό θα εμπεδώσει τη λογοδοσία, την ισορροπία και τη διαφάνεια στη Διοίκηση. Ο έλεγχος, η εποπτεία και η αξιολόγηση όλων των μονάδων πρέπει να είναι τα θεσμικά αντίβαρα της διοίκησης με δημοκρατική συμμετοχή και νομιμοποίηση από την ίδια την κοινότητα του πανεπιστημίου. Η ετεροδιοίκηση είναι κακή συνταγή.
-Θα υπάρξουν αντιδράσεις από την πλευρά σας;
Με συστηματική κατάθεση και αποφασιστική προώθηση των θέσεων των ελληνικών πανεπιστημίων στην Πολιτεία αλλά και στην κοινωνία.
-Το άσυλο είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει κατά καιρούς την κοινή γνώμη. Ποια η δική σας άποψη για αυτό;
Έχω τοποθετηθεί πολλές φορές σε αυτό το ζήτημα. Στο νέο σ/ν απουσιάζει ακόμα και ο όρος «άσυλο». Με την αποσιώπηση δεν αλλάζει τίποτα. Πρέπει πλέον να είμαστε όλοι ξεκάθαροι απέναντι στην πανεπιστημιακή κοινότητα και στην κοινωνία. Πρέπει να εμπεδωθεί η ομόφωνη απόφαση της Συνόδου Πρυτάνεων ότι το πανεπιστημιακό άσυλο δεν είναι ασυλία. Επομένως, τα φαινόμενα βίας και παραβίασης του ασύλου θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με αποφασιστικότητα από την ίδια την πανεπιστημιακή κοινότητα, υπό την προϋπόθεση ότι και η Πολιτεία θα αναλαμβάνει την ευθύνη να εγγυηθεί τη δημόσια ασφάλεια στους εξωτερικούς- δημόσιους- χώρους. Το άσυλο είναι δημοκρατική κατάκτηση, αλλά η ουσιαστική ύπαρξή του είναι ευθύνη των πανεπιστημίων και της Πολιτείας. Δεν υπάρχει καλή και κακή παραβίαση. Για να προστατεύσουμε το άσυλο, πρέπει να εφαρμόσουμε το νόμο και η Πολιτεία επίσης!
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
-Είστε στη θέση του πρύτανη εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο. Κάντε μας ένα μικρό απολογισμό για αυτό το διάστημα.
Έγιναν πολλά όλο αυτό το διάστημα. Υπήρξαν όμως και καθυστερήσεις, λόγω της συνεχούς συρρίκνωσης του τακτικού προϋπολογισμού και της δραματικής μείωσης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όπως σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας. Στα θετικά, τονίζω την άψογη και συστηματική λειτουργία όλων των συλλογικών οργάνων του πανεπιστημίου, την έγκριση του οργανογράμματος των υπηρεσιών του πανεπιστημίου, την ολοκλήρωση σε μικρό χρονικό διάστημα της ηλεκτρονικής διοίκησης του πανεπιστημίου (μία επίσκεψη στο site του θα σας πείσει) με νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες για τους φοιτητές και διδάσκοντες (όπως οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες μάθησης), την ανανέωση και τον εξορθολογισμό των προγραμμάτων σπουδών, την έγκριση του κανονισμού της Επιτροπής Ερευνών και την καθιέρωση ερευνητικών υποτροφιών «Πέλοπας» για νέους επιστήμονες, την καθιέρωση υποχρεωτικής πρακτικής άσκησης για όλους τους φοιτητές, την ομαλή λειτουργία της σίτισης για τους φοιτητές παρά τις δημοσιονομικές περικοπές, τη λειτουργία κεντρικής Δομής Απασχόλησης και Σταδιοδρομίας, την εξασφάλιση και εκκίνηση του περιφερειακού προγράμματος εξοπλισμού του πανεπιστημίου και δημιουργίας της ψηφιακής βιβλιοθήκης, συνολικού ποσού που υπερβαίνει τα έξι εκατ. ευρώ (η μεγαλύτερη επένδυση που έγινε στο πανεπιστήμιο), τη λειτουργία των Θερινών Σχολείων, τα προγράμματα κατάρτισης και το άνοιγμα του πανεπιστημίου στην κοινωνία, την προεδρία της Συνόδου Πρυτάνεων για το έτος που πέρασε, η οποία ανέδειξε το πανεπιστήμιό μας, και άλλα πολλά. Παρατηρήθηκαν και καθυστερήσεις, η κρισιμότερη των οποίων παραμένει η στέγαση των φοιτητών. Σε ένα περιβάλλον συνεχούς μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης, σε ένα περιβάλλον γενικότερης οικονομικής κρίσης, το πανεπιστήμιο συνεχίζει να διεκδικεί λύσεις για τη στέγαση των φοιτητών. Είναι απαραίτητο η Πολιτεία να εξασφαλίσει τη στέγαση με τις λύσεις που έχουμε προτείνει (ενοικίαση ξενοδοχείων, διάθεση κλινών σε υπάρχουσες εστίες άλλων φορέων), γιατί ο αριθμός των φοιτητών που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα αυξάνεται συνεχώς,
-Είστε πρύτανης σε ένα πανεπιστήμιο για το οποίο συχνά ακούγονται και γράφονται σενάρια κλεισίματος ή συγχώνευσης τμημάτων του. Τι έχετε να πείτε για αυτά;
Έχω απαντήσει πολλές φορές στις «Κασσάνδρες» που διακινούν τέτοια σενάρια. Κοπιάζουν άσκοπα! Το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου λειτουργεί από την ίδρυσή του με τμήματα που ανήκουν οργανικά σε σχολές. Άρα, δεν τίθεται για εμάς ζήτημα συγχώνευσης τμημάτων. Ως Σύγκλητος υποστηρίζουμε την αναβάθμιση των σχολών σε βασικές ακαδημαϊκές και διοικητικές μονάδες των πανεπιστημίων και την πλήρη ένταξη των τμημάτων στις σχολές. Τα τμήματα πρέπει να παραμείνουν ως ακαδημαϊκές μονάδες βάσης, υπεύθυνα για τα προγράμματα σπουδών και το περιεχόμενο των πτυχίων. Αν πάμε στο προτεινόμενο σχήμα, ως πανεπιστήμιο θα είμαστε ενισχυμένοι. Τα υπόλοιπα που διακινούνται είναι εκ του πονηρού.
-Βρισκόμαστε σε μια Ελλάδα που συγχωνεύονται νοσοκομεία, εφορίες, σχολεία. Πιστεύετε ότι οι αλλαγές θα αγγίξουν και τα πανεπιστήμια;
Σίγουρα, αλλά ποια πανεπιστήμια και με ποια κριτήρια. Μήπως να μιλήσουμε πρώτα για τα δέκα πανεπιστήμια που εδρεύουν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη από τα είκοσι τρία που έχει η χώρα; Το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου είναι το μόνο στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και έτσι θα παραμείνει με προοπτική ανάπτυξης στο μέλλον.
-Το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου λειτουργούσε αρκετό καιρό με συμβασιούχους, άτομα που πλέον δεν εργάζονται. Υπάρχουν ελλείψεις;
Υπάρχουν και προσπαθούμε καθημερινά να τις καλύψουμε. Οφείλω να ευχαριστήσω δημόσια το διοικητικό προσωπικό του πανεπιστημίου, γιατί όλη τη χρονιά ανταποκρίθηκε με ευσυνειδησία και αυταπάρνηση στις ανάγκες. Χρειαζόμαστε προσωπικό και έχουμε ζητήσει κάλυψη θέσεων μέσω των μετατάξεων. Διεκδικούμε να τις πάρουμε το συντομότερο. Για το διοικητικό προσωπικό του πανεπιστημίου είμαι υπερήφανος και αναγνωρίζω τις θυσίες που έχει κάνει.
-Φέτος παρατηρήσαμε μια μείωση στον αριθμό των θέσεων των εισακτέων που δίνει το υπουργείο Παιδείας για τις σχολές μας. Ένα σχόλιο επ’ αυτού.
Ελάχιστη είναι η μείωση και, πάντως, αναλογικά πολύ μικρότερη από άλλα πανεπιστήμια. Του χρόνου θα έχουμε χίλιους νέους προπτυχιακούς φοιτητές και τετρακόσιους πενήντα νέους μεταπτυχιακούς. Όμως, για τους νέους προπτυχιακούς φοιτητές η πραγματική αύξηση θα είναι μεγαλύτερη από άλλες χρονιές, γιατί φέτος δε θα υπάρχουν παρά ελάχιστες μετεγγραφές. Άρα βρισκόμαστε σε μία πολύ καλή αναλογία.
http://www.tharrosnews.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=32268&Itemid=32
