‘Ελευθεροτυπία’ και όλα τα αριστερά κόμματα και φόρουμ) καλό θα ήταν να το σχολιάσουμε. Τι είναι λοιπόν ο τοκογλύφος;
Όταν κάποιος είναι αφερέγγυος και δεν μπορεί να δανειστεί από την τραπεζική αγορά (το σύνηθες τραπεζικό σύστημα εξ ορισμού δεν ανήκει στην τοκογλυφία) δανείζεται από τοκογλύφο. Ο τοκογλύφος συνήθως δανείζει με πολύ υψηλά επιτόκια . Συνήθως ο τοκογλύφος κρατάει στα χέρια του κάποιες εμπράγματες εγγυήσεις οι οποίες του δίνουν τη δυνατότητα να βγάλει σε πλειστηριασμό την ακίνητη περιουσία του δανειολήπτη.
Η Ελλάδα ως μέλος της ζώνης του Ευρώ, τις καλές εποχές δανειζόταν με επιτόκια της τάξης του 3, 5% σε αντίθεση με τη Γερμανία δανειζόταν με 3% δηλαδή η διαφορά ήταν περίπου 0, 5% ή 50 μονάδες βάσης όπως λένε οι χρηματιστές ομολόγων. Τα ομόλογα αυτά θεωρούταν μια συντηρητική επένδυση με λίγο μεγαλύτερο επιτόκιο.
Τα ομόλογα αγόραζαν θεσμικοί επενδυτές όπως τράπεζες ( η Εθνική, η Αγροτική αλλά και η Deutshe Bank), ασφαλιστικά ταμεία (το ΙΚΑ αλλά και το ταμείο των Ολλανδών δασκάλων), και ασφαλιστικές εταιρείες (η Εθνική Ασφ. , αλλά και η Allianz) {τα ονόματα είναι ασφαλώς ενδεικτικά, δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι ποσό ομολόγων έχουν οι παραπάνω σήμερα} Συνήθως οι παραπάνω, δεν εμπορεύονταν αυτά τα ομόλογα αλλά τα κρατούσαν στο πάγιο ενεργητικό προκειμένου να επενδύσουν τις υποχρεώσεις τους προς τους καταθέτες ή τους ασφαλισμένους τους. Προφανώς οι παραπάνω με την τακτική τους δεν μπορούν να χαρακτηριστούν τοκογλύφοι.
Επίσης, επειδή πολλοί πελάτες τραπεζών, ζητούσαν μια ασφαλή επένδυση πέρα από την κατάθεση, πολλές εταιρείες επενδύσεων και τράπεζες δημιούργησαν αμοιβαία ομολογιακά κεφάλαια, όπου μπορούσε να συμμετέχει ο κάθε ιδιώτης, ή οι ιδιώτες που είχαν κωδικό χρηματιστηρίου μπορούσαν να συμμετέχουν στην αγορά ομολόγων με τους ίδιους περίπου όρους, δηλαδή με ένα επιτόκιο της τάξης του 3, 50%. Τέλος, και μερικά κερδοσκοπικά κεφάλαια (hedge funds – αντιστάθμισης κινδύνου κατ΄ ευφημισμό) αγόρασαν και αυτά επενδύοντας στο Ελληνικό δημόσιο.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει τίποτε το τοκογλυφικό, είναι το ίδιο με κάποιο ιδιώτη που δανείζεται μέσω του νόμιμου τραπεζικού τομέα.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ομολόγων, αποτελούσε πάγιο ενεργητικό, ένα μικρό μέρος όμως κυκλοφορούσε στην (δευτερογενή αγορά) και αποτελούσε αντικείμενο αγοραπωλησιών. Εξ’ άλλου αυτό το πλεονέκτημα έχει ο δανεισμός μέσω ομολόγων, τα ομόλογα είναι εμπορεύσιμα και ο δανειστής αν θέλει μπορεί να ρευστοποιήσει το χρεόγραφο. Προ κρίσης οι τιμές των ομολόγων έμεναν σταθερές και μαζί τους το επιτόκιο.
Με το που αποκαλύφθηκε ότι το έλλειμμα της Ελλάδος ξεπερνούσε το 13% του ΑΕΠ και «κάθισε» στο 15% του ΑΕΠ ( το πιο συγκλονιστικό στοιχείο είναι ότι το έλλειμμα του 2009 ήταν της τάξης του 60% επί των εσόδων του δημοσίου!), η δευτερογενής αγορά έκλεισε. Κανείς δεν αγόραζε. Ελάχιστες αγοραπωλησίες γίνονταν και «ανέβηκαν τα σπρεντ»
Τι είχε γίνει. Ένα ομόλογο που λήγει σε 1 χρόνο με ονομαστικό κεφάλαιο 100 και επιτόκιο 3, 5, βγαίνει προς πώληση. Δεν υπάρχουν αγοραστές και τελικά βρίσκει αγοραστή στην τιμή 87. Αυτό σημαίνει ότι ο προηγούμενος κάτοχος τους έχει ήδη χάσει 13% στο ονομαστικό κεφάλαιο. Ο νέος κάτοχος όμως ελπίζει σε κέρδη 13 (από το κεφάλαιο) + 3, 5 ήτοι 16, 5. Αυτή είναι η νέα απόδοση του ομολόγου, και αν το γερμανικό έχει ακόμη επιτόκιο 3, η διαφορά είναι πλέον 13, 5% ή σπρεντ 1350 μονάδων βάσης!
Ποιος είναι λοιπόν ο τοκογλύφος; Προφανώς όχι ο παλαιότερος κάτοχος. Οι παλαιότεροι κάτοχοι ζημιώνονται όλοι καθώς υποβιβάζεται η αξία της περιουσίας τους. Μήπως ο νέος κάτοχος; Με κριτήριο το επιτόκιο θα μπορούσε , ναι, να χαρακτηριστεί τοκογλύφος, θα μπορούσε όμως να πεί κανείς ότι είναι απλώς ένας «ρισκαδόρος» επενδυτής, που συνεχίζει να εμπιστεύεται την ελληνική οικονομία εντός του Ευρώ, χωρίς εγγύηση. Πάντως επειδή η σημαντική πλειοψηφία των ομολόγων παραμένει στα πάγια των θεσμικών, δεν έχει περάσει σε τοκογλύφους. Από την ‘άλλη μεριά και η ΕΚΤ, για λόγους στήριξης έχει αγοράσει ομόλογα από θεσμικούς, και δεν νομίζω να είναι τοκογλύφος ο εκδότης του Ευρώ.
Το πρόβλημα είναι, ότι όταν η δευτερογενής αγορά ανεβάζει τις αποδόσεις στο 16%, η ελληνική κυβέρνηση αν ήθελε να δανειστεί ξανά, θα έπρεπε να εκδώσει νέα ομόλογα, πουλώντας τα στην πρωτογενή αγορά, ενσωματώνοντας επιτόκια του μεγέθους αυτού (16%). Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κυβέρνηση κατέφυγε σε τοκογλύφους, αλλά κάτι τέτοιο δεν έγινε.
Η κυβέρνηση κατέφυγε σε νέο δάνειο όχι μέσω ομολόγου αλλά με διμερή συμφωνία. Από το ΔΝΤ δανείστηκε με 3, 5% περίπου και από την ΕΕ με 5, 5% περίπου. Πολλοί ισχυρίζονται ότι το δάνειο της ΕΕ είναι τοκογλυφικό γιατί ενσωματώνει 2% περιθωρίου κέρδους για την Γερμανία. Πράγμα που είναι λάθος για 2 λόγους: 1/δεν δανείζονται όλα τα ευρωπαϊκά κράτη με 3% όπως η Γερμανία 2/ ενσωματώνει ένα μεγάλο ρίσκο αθέτησης και είναι πολύ μικρότερο από αυτό που θα έδινε η αγορά. Είναι το ανάλογο, σαν να πάει κάποιος που έχει 10. 000 ευρώ, να δανείσει έναν γείτονα του με γνωστά οικονομικά προβλήματα με επιτόκιο 2% μεγαλύτερο από της τράπεζας {δεν αναφέρω εδώ καν το γεγονός ότι το δάνειο μεγαλώνει με τη νέα συμφωνία.
Συνεπώς, με εξαίρεση το μικρό ποσοστό ομολόγων που αγοράστηκε από τη δευτερογενή αγορά σε εξευτελιστικές τιμές, η συντριπτική πλειοψηφία των χρεογράφων του ελληνικού χρέους δεν έχει αγοραστεί με τοκογλυφικές αποδόσεις. Αντίθετα, σε περίπτωση άτακτης χρεοκοπίας, τα CDS του ελληνικού χρέους με σημερινή αξία 5, 8 δις θα πλήρωναν 30-35δις {Ημερησία on line 23/7/11}. Αυτή δεν είναι η μέγιστη τοκογλυφία; Με κανένα τρόπο και ανάλυση δεν προκύπτει ότι οι λύσεις που έχουν δοθεί μέχρι σήμερα συνιστούν τοκογλυφία. Είναι προφανές ότι οι χρήστες του όρου απευθύνονται όχι στη λογική, αλλά είτε στην άγνοια, είτε στο συναίσθημα του αναγνώστη-ακροατή. Αυτό με μια λέξη χαρακτηρίζεται: προπαγάνδα.
http://noozbox.blogspot.com/2011/07/blog-post_3520.html
