Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 126 εκατ. ευρώ λόγω κυρίως της αύξησης των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες αλλά και του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες, ενώ αντίθετα μειώθηκαν οι καθαρές εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών. Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους αυξήθηκαν κατά 21,7% τον Ιούνιο. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) περιορίστηκαν κατά 15,7%, ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές μειώθηκαν μόνον κατά 3,3%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να μειωθούν κατά 25,7%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 75 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της ανόδου των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη κατά 70 εκατ. ευρώ.
Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 53 εκατ. ευρώ, κατά 24 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του Ιουνίου του 2010. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Το πρώτο εξάμηνο του 2011 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε κατά 844 εκατ. ευρώ ή κατά 6,0% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 και διαμορφώθηκε σε 13,3 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά πρωτίστως τη σημαντική μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων κατά 2,2 δισεκ. ευρώ και τη μικρή άνοδο του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, οι οποίες υπεραντιστάθμισαν τη μεγάλη αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων, τη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων και τη μικρή μείωση του πλεονάσματος τρεχουσών μεταβιβάσεων.
Ειδικότερα, το συνολικό έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε κατά 1.057 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης του εμπορικού ελλείμματος εκτός πλοίων και καυσίμων κατά 1,9 δισεκ. ευρώ και του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 301 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 1,1 δισεκ. ευρώ. Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 16,2%, ενώ οι πληρωμές για αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 7,3%.
Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 205 εκατ. ευρώ αντανακλά την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες και τη μείωση των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες, οι οποίες υπεραντιστάθμισαν τη μείωση των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν κατά 11,0% και οι αντίστοιχες πληρωμές κατά 8,5%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 499 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους αυξήθηκαν κατά 12,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος δεν παρουσίασαν αξιόλογη μεταβολή (+0,2%). Σύμφωνα με τα στοιχεία της "έρευνας συνόρων" της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 13,9%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 391 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, κυρίως επειδή οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη αυξήθηκαν κατά 8,2%.
Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1.013 εκατ. ευρώ, δηλ. κατά 27 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο της αντίστοιχης περιόδου του 2010. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο ότι καταγράφηκε έλλειμμα 134 εκατ. ευρώ στο ισοζύγιο των λοιπών τομέων (κυρίως μεταναστευτικά εμβάσματα) έναντι πλεονάσματος 14 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2010. Αντίθετα, οι καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) αυξήθηκαν κατά 121 εκατ. ευρώ.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Ιούνιο του 2011 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 10,5 εκατ. ευρώ, στο ίδιο περίπου επίπεδο με εκείνο του Ιουνίου 2010 (11,0 εκατ. ευρώ). (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το πρώτο εξάμηνο του 2011 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 310 εκατ. ευρώ, έναντι 136 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Η αύξηση αυτή αντανακλά κυρίως την άνοδο των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης κατά 183 εκατ. ευρώ. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 1.323 εκατ. ευρώ, κατά 147 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2010, γεγονός που αντανακλά την προαναφερθείσα εξέλιξη των τρεχουσών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 1,6 δισεκ. ευρώ τον Ιούνιο του 2011, έναντι ελλείμματος 1,9 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2010. Το πρώτο εξάμηνο του 2011 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 13,0 δισεκ. ευρώ, έναντι 14,0 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010, δηλαδή μειώθηκε κατά 7,3%.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Ιούνιο του 2011 οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 459 εκατ. ευρώ. Μεταξύ των σημαντικότερων συναλλαγών περιλαμβάνεται εκροή 587 εκατ. ευρώ για την εξαγορά του υπολοίπου 50% της εταιρίας επενδύσεων χαρτοφυλακίου CPT London (Ηνωμένο Βασίλειο) στην οποία προέβη η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ΑΕ (κατείχε ήδη το 50%) από την εταιρία Credit Suisse. Σημειώνεται πως για την προαναφερθείσα επένδυση δεν υπήρξε χρηματική ροή καθώς το τίμημα διακανονίστηκε με το λογιστικό συμψηφισμό εκατέρωθεν απαιτήσεων και υποχρεώσεων των εμπλεκομένων εταιριών. Επίσης πραγματοποιήθηκε, εισροή 184 εκατ. ευρώ από τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της Coca Cola Cyprus (Κύπρος) και την επιστροφή του στη μητρική εταιρία Coca Cola ΕΕΕ ΑΕ. Οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εκροή 132 εκατ. ευρώ. Οι σημαντικότερες συναλλαγές αφορούν αφενός εκροή 160 εκατ. ευρώ που σχετίζεται με τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της Coca Cola ΕΕΕ ΑΕ και την επιστροφή των ποσών στους μετόχους (ΗΠΑ) και αφετέρου εισροή 30 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της εταιρίας Ganesa Energia S.A. (Ισπανία) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής της "Ενεργειακή Πολυμύλου ΑΕ".
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 30 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται στη μείωση των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού κατά 991 εκατ. ευρώ καθώς και στην αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 30 εκατ.ευρώ (εισροή). Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου από την μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου κατά 950 εκατ. ευρώ καθώς και από την αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 42 εκατ. ευρώ (εκροή).
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 2,1 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 3,1 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (εισροή). Η κίνηση αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού κατά 275 εκατ. ευρώ (εκροή) καθώς και από την καθαρή μείωση (εκροή) κατά 752 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους.
Το πρώτο εξάμηνο του 2011 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εκροή ύψους 706 εκατ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 483 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010). Ειδικότερα, η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό ανήλθε σε 882 εκατ. ευρώ, ενώ η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 177 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 9,7 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 5,0 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010). Ειδικότερα, καταγράφηκε εκροή κεφαλαίων κυρίως λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου κατά 14,8 δισεκ. ευρώ και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε παράγωγα εξωτερικού κατά 657 εκατ. ευρώ και της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 53 εκατ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων των εγχώριων θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού κατά 5,6 δισεκ. ευρώ και τη μείωση των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων κατά 226 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 23,6 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 18,7 δισεκ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2010) οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 19,9 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός του τομέα της γενικής κυβερνήσεως ανήλθε σε 20,3 δισεκ. ευρώ και ο αντίστοιχος ακαθάριστος δανεισμός βάσει του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας διαμορφώθηκε σε 21,4 δισεκ. ευρώ. Εισροή σημειώθηκε επίσης λόγω αύξησης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 4,1 δισεκ. ευρώ. Στο τέλος Ιουνίου 2011 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,7 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
