πυρηνική "βρώμικη βόμβα" και οι εξεγερμένοι στη Λιβύη θα χρειαστεί να τα καταστήσουν ασφαλή, δήλωσε σήμερα πρώην επιθεωρητής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) του ΟΗΕ.
Όταν προσπαθούσε να βελτιώσει τις σχέσεις της χώρας του με την Δύση, ο Μουάμαρ Καντάφι είχε συμφωνήσει το 2003 να σταματήσει τις προσπάθειες να αποκτήσει πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα--απόφαση που συνέβαλε στο να επιστρέψει η Τρίπολη στην διεθνή κοινότητα ομαλότερα και να τερματιστούν δεκαετίες απομόνωσης.
Ο Όλι Χάινονεν, αναπληρωτής γενικός διευθυντής και επικεφαλής της υπηρεσίας επιθεωρήσεων της IAEA ως τα μέσα του 2010, που σήμερα εργάζεται στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, λέει ότι το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου της Λιβύης σταμάτησε έκτοτε.
Ευαίσθητα υλικά και έγγραφα που περιείχαν πληροφορίες για το σχεδιασμό πυρηνικών όπλων και για τα υλικά για την παραγωγή συσκευών φυγοκέντρησης κατασχέθηκαν, ανέφερε ο Χάινονεν σε σχόλιό του που δημοσιεύθηκε στο Διαδίκτυο.
Το ουράνιο υψηλού βαθμού εμπλουτισμού, το οποίο χρησιμοποιείτο ως καύσιμο για τον αντιδραστήρα ο οποίος λειτουργούσε για ερευνητικούς σκοπούς στην Τατζούρα, στα προάστια της Τρίπολης, χρειάστηκε περισσότερος χρόνος για να απομακρυνθεί, αλλά η τελευταία ποσότητα αναλωθέντος καυσίμου μεταφέρθηκε αεροπορικώς από τη Λιβύη στο εξωτερικό στα τέλη του 2009.
Όμως "ανησυχίες για την πυρηνική ασφάλεια παραμένουν ακόμα", σημείωσε ο Χάινονεν.
Στην Τατζούρα συνεχίζουν να βρίσκονται αποθηκευμένες μεγάλες ποσότητες ραδιοϊσοτόπων, ραδιενεργών αποβλήτων και ουρανίου χαμηλού βαθμού εμπλουτισμού μετά από τρεις δεκαετίες πυρηνικής έρευνας και παραγωγής ραδιοϊσοτόπων, εξήγησε.
"Αν και μπορούμε να είμαστε ευγνώμονες διότι τα αποθέματα ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού δεν βρίσκονται πλέον στη Λιβύη, το υλικό που εναπομένει στην Τατζούρα θα μπορούσε, εάν καταλήξει σε λάθος χέρια, να χρησιμοποιηθεί ως βάση για (να κατασκευαστούν) βρώμικες βόμβες. Η κατάσταση στην Τατζούρα σήμερα είναι ασαφής".
Μετά την πτώση του Σαντάμ Χουσέιν το 2003, είχαν σημειωθεί λεηλασίες σε χώρους αποθήκευσης πυρηνικών και ραδιενεργών υλικών σε ένα κέντρο έρευνας κοντά στη Βαγδάτη, σημείωσε ο Χάινονεν. "Πιθανότατα από καθαρή τύχη, η υπόθεση αυτή δεν είχε καταλήξει σε μια ραδιολογική καταστροφή", Μόλις ολοκληρωθεί η μεταβίβαση της εξουσίας, κατέληξε, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο των εξεγερμένων "πρέπει να διαβεβαιώσει τον κόσμο ότι αποδέχεται τις ευθύνες του και ότι θα κάνει τα απαραίτητα βήματα για να καταστήσει ασφαλή αυτές τις δυνητικά επικίνδυνες πηγές ραδιενέργειας".
