της Δώρας Αμαραντίδου
Το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού παρουσιάζει για πρώτη φορά στο μέγαρό του, στην προκυμαία της Χώρας της Τήνου, αντιπροσωπευτικά έργα...σύγχρονων Τηνίων καλλιτεχνών. Στην έκθεση «Κυκλάδες: Τόποι- Μορφές- Σύμβολα» εκθέτουν τα έργα τους ο Χρήστος Σανταμούρης, ο Λευτέρης Κρητικός, ο Μάνθος Γαϊτης, ο Μπάμπης Κρητικός και ο Πραξιτέλης Τζανουλίνος.
Σε ένα πανέμορφο νεοκλασικό κτίριο στην προκυμαία της Χώρας της Τήνου στεγάζεται το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού. Αποτελεί κέντρο αναφοράς της πολιτιστικής δραστηριότητας του νησιού, αφού στους κόλπους του, εδώ και 10 χρόνια, γίνεται συστηματική έρευνα, μελέτη και προβολή του πολιτισμού και της παράδοσης της Τήνου. Ιδρύθηκε από το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου (από το οποίο και στηρίζεται) και μέχρι τώρα έχει παρουσιάσει αφιερωματικές εκθέσεις για μεγάλες μορφές Τηνίων καλλιτεχνών, όπως ο Γύζης, ο Λύτρας και ο Χαλεπάς, που έχουν περάσει πλέον στην παγκόσμια ιστορία της τέχνης. Από το φετινό καλοκαίρι το Ίδρυμα επεκτείνει ακόμα περισσότερο τη δράση του με την προβολή και της σύγχρονης εικαστικής τέχνης της Τήνου. Για πρώτη φορά στο μέγαρο του Ιδρύματος λειτουργεί έκθεση με αντιπροσωπευτικά έργα εν ζωή σύγχρονων Τηνίων καλλιτεχνών, οι οποίοι έχουν ήδη παρουσιάσει σοβαρή δουλειά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. «Κυκλάδες: Τόποι - Μορφές - Σύμβολα» είναι ο τίτλος της έκθεσης που φιλοξενείται στην αίθουσα εκθέσεων Νικόλαος Γύζης, με δημιουργίες του χαράκτη Χρήστου Σανταμούρη, του υφαντή Λευτέρη Κρητικού, του ζωγράφου Μάνθου Γαϊτη, του γλύπτη Μπάμπη Κρητικού και του γλύπτη Πραξιτέλη Τζανουλίνου. Το θέμα της έκθεσης, που επέλεξε ο κ. Μεγακλής Ρογκάκος, επιμελητής ACG Art του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, προβάλει τον διαχρονικό πολιτισμό των Κυκλάδων.
«Υφαίνω θάλασσες και ταξιδεύω»
Οι πέντε καλλιτέχνες καλύπτουν τις παραδοσιακές κυκλαδικές τέχνες και τις μετουσιώνουν σε σύγχρονες εικαστικές δημιουργίες, μέσα από τις οποίες κάνουν άμεσες ή έμμεσες αναφορές στους τόπους, τις μορφές και τα σύμβολα των Κυκλάδων. Ο λιτός φυσικός, κυκλαδίτικος πλούτος και τα ταπεινά κτίσματα, που συνθέτουν το κυκλαδικό τοπίο, απεικονίζονται στις εικαστικές συνθέσεις αυτών των καλλιτεχνών. «Είμαστε μια δεμένη ομάδα παλιών συμμαθητών, παραπλήσιας ηλικίας με κοινά ενδιαφέροντα. Είναι φυσικό για μας να εκθέσουμε έργα μας με αυτή τη θεματική, αφού μεγαλώσαμε στην Τήνο» αναφέρει ο υφαντής Λευτέρης Κρητικός, στο ΠΟΝΤΙΚI art, ο οποίος έκανε την πρόταση στο Ίδρυμα για αυτή την ομαδική έκθεση, εξασφαλίζοντας και τη χρηματοδότηση για την έκδοση του καταλόγου της. Είναι ο «φιλόσοφος» αυτής της παρέας εικαστικών δημιουργών, που βρήκε το νόημα της ζωής επιλέγοντας να ζει ασκητικά εδώ και 36 χρόνια, χειμώνα- καλοκαίρι στην Τήνο. «Αφού πρώτα γύρισα τον όλον κόσμο ως ασυρματιστής, αποφάσισα σε ηλικία 28 ετών να ρίξω για πάντα άγκυρα στο νησί. Ασχολούμαι με την υφαντική, έχω καλή παρέα, ένα κομμάτι ψωμί και τυρί και είμαι ευχαριστημένος!» Είναι αυτοδίδακτος υφαντής, ξεκινώντας τα πρώτα του μαθήματα σε ένα παλιό αργαλειό. Στα σχέδιά του κυρίαρχες είναι οι αποχρώσεις του μπλε και της ώχρας. «Τα τελευταία 15 χρόνια υφαίνω μόνο θάλασσες και… έτσι ταξιδεύω. Το φως των Κυκλάδων, η θάλασσα και τα σύννεφα: Αυτά τα στοιχεία που συνεχώς μεταβάλλονται, προσπαθώ να τα φέρω στον αργαλειό μου.» Και μας αφηγείται ένα πρόσφατο περιστατικό που τον ώθησε να συνεχίσει με ζήλο την τέχνη του: «Ένα κοριτσάκι 12 ετών στάθηκε σε ένα έργο μου και είπε με ενθουσιασμό στη μαμά του «ο κ. Λευτέρης έφτιαξε το δειλινό που είδα χθες! Τι πιο συγκινητικό; Η ζωή τρέχει και κανείς μεγάλος δεν βλέπει τίποτα το ωραίο γύρω του. Μα, αν προσέξεις, μπορεί να δεις ένα υπέροχο λουλούδι ή ακόμα και μια περίεργη πέτρα. Μην τα προσπεράσεις αγχωμένος…»
«Διαιωνίζουμε αυτό που αρχίζει να χάνεται μέσα στο χρόνο»
«Στην έκθεση χρησιμοποιούμε και θέματα ελληνικής μυθολογίας, που είναι δεμένα με τις Κυκλάδες» αναφέρει από τη μεριά του ο χαράκτης Χρήστος Σανταμούρης. Και συνεχίζει, λέγοντας: «Ο καθένας από μας παίρνει τα σύμβολα που έχει αφήσει η ιστορία και τα επαναλαμβάνει με τον τρόπο του. Καταγράφουμε το παρελθόν μέσα σε μια συμβολική μορφή και το απαθανατίζουμε. Έτσι διαιωνίζουμε εκείνο που αρχίζει να χάνεται μέσα στο χρόνο.» Ο Χρήστος Σανταμούρης, γέννημα- θρέμμα Τηνιακός, μόνιμος κάτοικος Γαλλίας, από το 1992 είναι και καθηγητής Χαρακτικής στην Académie de Chaville στο Παρίσι. Έχει εκδώσει μεταξύ άλλων βιβλία τέχνης, όπως «Ασκητική» (14 χαρακτικά), «Αναφορά στον Γκρέκο» και «Οδύσσεια» (24 χαρακτικά) του Νίκου Καζαντζάκη. Εξηγεί ο ίδιος για την Τέχνη του: «Χρησιμοποιώ πάρα πολύ τα γράμματα, όχι μόνο σαν ελληνικά στοιχεία αλλά και σαν διεθνή. Η ιστορία του ανθρώπου άρχισε να γράφεται από τη στιγμή που δημιουργήθηκαν τα σύμβολα της γραφής και πλέον βρισκόμαστε σε μια περίοδο εντελώς μεταβατική. Με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή αλλάζει πλέον ο τρόπος γραφής του ανθρώπου, αλλάζει ο συμβολισμός του.»
Πρόταση προς το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού
Ο Χρήστος Σανταμούρης κάνει και μια πρόταση στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού μέσω του ΠΟΝΤΙΚΙ art: Να επιτρέψει στους καλλιτέχνες που εκθέτουν τα έργα τους να έχουν και το δικαίωμα της πώλησης. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Δεν αμφιβάλλω ότι ο χώρος που εκθέτουμε τα έργα μας είναι χώρος Ιδρύματος και όχι γκαλερί, αλλά θα μπορούσε ίσως να αλλάξει το καταστατικό, ώστε να επιτρέπεται η πώληση των έργων μας και βεβαίως το Ίδρυμα να έχει ποσοστό από τις πωλήσεις. Κάνω αυτή την πρόταση διότι αυτή τη στιγμή δεν λειτουργεί γκαλερί στην Τήνο, όπου θα μπορούσαμε να πουλάμε τα έργα μας.»
INFO: Η έκθεση «Κυκλάδες: Τόποι - Μορφές - Σύμβολα» στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού (τηλ.22830- 29070) διαρκεί έως τις 31 Οκτωβρίου.
http://www.topontiki.gr/
