Βασική ρύθμιση του νέου νόμου είναι η σταδιακή εξίσωση των ορίων ηλικίας για άνδρες και γυναίκες δημοσίους υπαλλήλους. Αυτό προκαλεί μια βίαιη προσαρμογή, κυρίως των γυναικών, προς το 60ό ή το 65ο έτος της ηλικίας, με μεγάλες χαμένες τις μητέρες ανηλίκων, οι οποίες σταδιακά θα χάσουν το δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης. Κλειδί για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης κατά τη μεταβατική περίοδο εξίσωσης των ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών είναι η 25ετία.
Επίσης, παρέχεται δικαίωμα συνταξιοδότησης με ευνοϊκότερες προϋποθέσεις και στους δύο γονείς δημοσίους υπαλλήλους με τρία παιδιά και άνω. Στους αναλυτικούς πίνακες της εγκυκλίου περιλαμβάνονται όλες οι περιπτώσεις για το νέο καθεστώς συνταξιοδότησης.
Πέραν τούτου, δίδονται οδηγίες για την υποχρεωτική ένταξη όλων των νέων υπαλλήλων στο καθεστώς ασφάλισης του ΙΚΑ από την 1η Ιανουαρίου του 2011, ενώ διευκρινίζεται ο τρόπος και η διαδικασία με την οποία οι δημόσιοι υπάλληλοι θα αναγνωρίζουν πλασματικό χρόνο ασφάλισης.
Οι γενικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης έως τώρα είχαν ως εξής:
- Με τη συμπλήρωση 35ετούς πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης και του 58ου έτους της ηλικίας τους ή
- με τη συμπλήρωση 37ετούς πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (ΑΟΗ).
Με τις νέες ρυθμίσεις επέρχονται αλλαγές στις προαναφερθείσες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αυξανόμενων σταδιακά από 01-01-2011 τόσο του χρόνου της συντάξιμης υπηρεσίας που πρέπει να συμπληρωθεί (από τα 35 έτη στα 40) όσο και του ηλικιακού ορίου από το 58ο στο 60ό, καταργούμενης πλέον της δυνατότητας συνταξιοδότησης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (ΑΟΗ), με τη συμπλήρωση 37ετούς συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης. Δηλαδή, το όριο ηλικίας (Ο.Η.) θα φτάσει το 65ο έτος με λιγότερα από 40 χρόνια συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης ή το 60ό έτος με 40 χρόνια συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης. Η κρίσιμη «συνταξιοδοτική παράμετρος» για τη λειτουργικότητα της εν λόγω διάταξης είναι ο χρόνος θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δηλαδή ο χρόνος συμπλήρωσης 25ετούς πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης και ανάλογα με το έτος που συμπληρώνεται αυτή, προσδιορίζονται τόσο η συνολική συντάξιμη υπηρεσία που πρέπει να συμπληρώσει ο/η υπάλληλος (36, 37 ή 40 έτη) όσο και η ηλικία που πρέπει να έχει για να είναι δυνατή η καταβολή της σύνταξης.
Εξομοιώνονται από 01.01.2011 οι προϋποθέσεις και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών με αυτά των ανδρών. Για τις γυναίκες υπαλλήλους της κατηγορίας αυτής, με τις νέες ρυθμίσεις αυξάνεται σταδιακά, εντός τριών ετών, το όριο ηλικίας για όσες θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 01-01-2011 και μετά, το οποίο διαμορφώνεται στο 61ο για όσες θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το έτος 2011, στο 63ο για όσες θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το έτος 2012 και στο 65ο για όσες θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το έτος 2013.
Αναγκαίες διευκρινίσεις για τις περιπτώσεις υπαλλήλων που θεμελιώνουν δικαίωμα 25ετίας μέσα στο 2001, το 2012 ή το 2013:
α) για υπάλληλο που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα 25ετίας το 2011, η καταβολή της σύνταξής του/της είναι δυνατή εφόσον έχει συμπληρώσει το 61ο έτος της ηλικίας του/της για πλήρη σύνταξη και το 56ο έτος της ηλικίας του/της για πρόωρη/μειωμένη.
β) για υπάλληλο που θα θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (25ετία) το 2012, η καταβολή της σύνταξής του/της θα είναι δυνατή εφόσον συμπληρώσει το 63ο έτος της ηλικίας του/της για πλήρη σύνταξη και το 58ο έτος της ηλικίας του/της για πρόωρη/μειωμένη και, τέλος,
γ) για υπάλληλο που θα θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (25ετία) από 01-01- 2013 και εφεξής, η καταβολή της σύνταξής του/της θα είναι δυνατή εφόσον έχει συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του/της για πλήρη σύνταξη και το 60ό έτος της ηλικίας του/της για πρόωρη/μειωμένη.
Την εξαγορά συντάξιμου χρόνου παρέχει ο ασφαλιστικός νόμος για το συνταξιοδοτικό των δημοσίων υπαλλήλων, παρέχοντας για πρώτη φορά τη δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου για κάθε παιδί αλλά και σπουδών. Ειδικότερα, για τα παιδιά ο χρόνος αυτός ανέρχεται σε ένα έτος για το πρώτο παιδί, σε δύο επιπλέον έτη για το δεύτερο παιδί και σε δύο έτη για το τρίτο παιδί. Από το τέταρτο παιδί και πάνω δεν αναγνωρίζεται πλασματικός χρόνος. Σε ό,τι αφορά τις σπουδές, θεσπίζεται η αναγνώριση ως συνταξίμων των ετών σπουδών του/της υπαλλήλου για την απόκτηση του πρώτου πτυχίου.
Σε κάθε περίπτωση, η αναγνώριση χρόνου για τα παιδιά δεν αφορά υπαλλήλους που έχουν αποχωρήσει από την υπηρεσία πριν από την 21-07-2010 (ημερομηνία έναρξης ισχύος των σχετικών διατάξεων).
Αν και ο εν λόγω χρόνος αναφέρεται στις σχετικές διατάξεις ως «πλασματικός», λογίζεται ισοδύναμος με τις λοιπές θεμελιωτικές συντάξιμες υπηρεσίες, αφού τόσο η προσθήκη της σχετικής διάταξης όσο και ο σκοπός για τον οποίο θεσπίστηκε και τον οποίο εξυπηρετεί δεν επιτρέπουν διαφορετική ερμηνεία.
Οι προαναφερόμενες ρυθμίσεις δεν έχουν εφαρμογή για όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα την 31-12-2010, αφού οι διατάξεις του Ν. 3865/2010 σε συνδυασμό με αυτές της παρ. 7 του άρθρου του Ν. 3847/2010 ρητά προβλέπουν ότι, για τα πρόσωπα που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31-12-2010, δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του νέου νόμου και εξακολουθούν γι' αυτά να ισχύει ό,τι ίσχυε πριν από τον νέο ασφαλιστικό νόμο.
Επομένως, αφού για τα εν λόγω πρόσωπα δεν περιλαμβανόταν στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησής τους (θεμελίωση δικαιώματος κλπ), αναγνώριση και προσμέτρηση πλασματικού χρόνου παιδιών, δεν αφορά τα πρόσωπα (γονείς) που έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2010. Άλλωστε για τα πρόσωπα αυτά δεν διαψεύδεται καμία συνταξιοδοτική προσδοκία.
