Το ρεπορτάζ έχει ως εξής:
Σε μια απο τις μεγαλύτερες τράπεζες στην Ελλάδα (σ.σ. εννοεί την Αlpha Bank) ένα στέλεχός της εξηγεί πώς οι αποταμιευτές ψάχνουν κυριολεκτικά τρόπους να σηκώσουν τις καταθέσεις τους, λόγω των περιορισμών που υπάρχουν στις αναλήψεις. Δίνοντας με δυσκολία και ψιθυριστά το όνομά του με χαμηλωμένο βλέμμα στο μαρμάρινο δάπεδο, ανασύρει απο έναν πολυτελούς ξύλινης κατασκευής φοριαμό, έναν μεταλλικό φάκελλο - ντοσιέ, μεγέθους Α4. Είναι περίπου στο μέγεθος ενός φακέλλου ασφαλείας φύλαξης χρηματων και αυτά, από τότε που η χρηματοπιστωτική κρίση έπληξε την Ελλάδα πριν από 18 μήνες, έχουν γίνει το πιο περιζήτητο χρηματοοικονομικό "προιόν" στη χώρα!
Ανησυχώντας για το άν οι τράπεζες θαα εξακολουθούν να έχουν κίνηση και κύκλο εργασιών, άρα αν θα παραμείνουν βιώσιμες και δεν θα πτωχεύσουν, οι Ελληνες απιοσύρουν τις ααποταμιεύσεις μιας ολόκληρης ζωής απο τους λογαριασμούς τους και τις τοποθετούν μέσα σε τέτοιους φακέλλους και τις αποθηκεύουν στα θησαυροφυλάκια των τραπεζών κάτω στα υπόγεια.
Οι μεταλλικοί αυτοί φάκελλοι είναι τόσο δημοφιλείς τον τελευταίο καιρό, που η συγκεκριμένη τράπεζα έχει διπλασιάσει το μίσθωμα σε αυτά και ακόμα, κάθε μέρα μεταξύ των πελατών που συναλλάσονται, πέντε εως και 10 πελάτες απο αυτούς ζητούν να προμηθευτούν έναν τέτοιο φάκελλο ή ρωτούν να μάθουν περισσότερες πληροφορίες. Σημειωτέον, αυτή η συγκεκριμένη τράπεζα ξέμεινε από απόθεμα τέτοιων φακέλλων εδώ και μήνες! Ο υπάλληλος σκύβει πάνω απο το γκισέ και ψιθυρίζει: "Έχω δουλέψει στη τράπεζα για 31 χρόνια, και ποτέ δεν έχω δει πανικό σαν κι αυτόν."
Επίσημα στοιχεία επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες που μας δίνει το στέλεχος αυτό. Μόνο τον περασμένο Μαίο, πέντε δισεκατομμύρια ευρώ έχουν αποσυρθεί απο τις συνολικές καταθέσεις των Ελλήνων, ως μέρος αυτού που οι αναλυτές ονομάζουν "σιωπηλό bank running". Αυτή η άποψη τελικά που δείχνει πανικό και ανακατωσούρα, δεν είναι τόσο ορατή. Δεν την αντιλαμβάνεται εύκολα ενας τρίτος. Κι αυτό διότι το κοινό δε σχηματίζει ουρές έξω απο τα υποκαταστήματα των τραπεζών, απλά λιγοστά άτομα μαζευονται γύρω απο τις περιοχές που βρίσκονται τα καταστήματα και περιμένουν την ευκαιρία, συζητώντας μεταξύ τους, να μπούν και να πάρουν πληροφορίες για το πώς θα αποσύρουν κεφάλαια και πως να τα διασφαλίσουν. Ασφαλώς ορισμένα απο αυτά τα χρήματα προορίζονται για εξοφλήσεις λογαριασμών ή δανείων, αλλά οι τράπεζες γνωρίζουν πολύ καλά πως η ααπόσυρση αυτή των κεφαλαίων δεν λειτουργεί προς όφελός τους. Και φοβούνται ΤΑ ΧΕΙΡΌΤΕΡΑ.
Κυβέρνηση "αλλού γι' αλλού"
"Κάθε φορά που οι αγορές κινούνται με πανικό, δέχομαι καταιγισμό τηλεφωνημάτων", δηλώνει χρημτιστηριακός broker που το γραφείο του βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, κοντά στο Χρηματιστήριο. "Οι επενδυτές με ρωτούν πώς μπορούν να βγάλουν τα λεφτά τους απ' τη χώρα". Ενα ανώτερο τραπεζικό στέλεχος Επενδύσεων, πιό αιχμηρός, δηλώνει πως "Ο κόσμος πιστεύει οτι η κυβέρνηση δεν ξέρει τι της γίνεται σχετικά με τη πολιτική που ακολουθεί ή ξέρει και κατευθύνει τα πράγματα προς τα εκεί" και μας εκμυστηρεύεται μια ιστορία ενός πρωην μικροεπενδυή, που είχε αποσύρει περίπου ? 30,000 και τα έβαλε μέσα σε μια πάνινη τσάντα απο λινάρι (σ.σ. εννοεί τις οικολογικές τσάντες που χορηγούν τα σούπερ-μάρκετ) με σκοπό να τα κρύψει στο γκαράζ του σπιτιού του και το αποτέλεσμα ήταν, επειδη η τσάντα περιείχε πρίν τρόφιμα, αυτή προσέλκυσε ποντίκια, που κατέφαγαν τα χρήματα!
Τσάντες κοινές γεμάτες με λεφτά που κρύβονται στα γκαράζ, πνικόβλητοι αποταμιευτές και καταθέτες που προσπαθούν να απεγκλωβιστούν απο τις τράπεζες και να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους εκτός Ελλάδας, αυτό είναι το είδος των ιστοριών που συνδέονται με μια - συγκριτικά - ευημερούσα ευρωπαική χώρα, αλλά με μια ανάπτυξη που βρίσκεται στα όρια μεταξύ ζωής ή θανάτου απο τις επιπτώσεις ενός οικονομικού κράχ. Το γεγονός ότι αναδύονται τώρα από την Ελλάδα, όχι μόνο δείχνει το μέγεθος της οικονομικής δυσχέρειας, αλλά δείχνει και κάτι άλλο: Η Ελλάδα σήμερα μοιάζει με χώρες της Λατινικής Αμερικής στις χειρότερες στιγμές της οικονομικής κρίσης τους.
Σαν απόηχος των δηλώσεων του πρώην πρωθυπουργού της Βρεττανίας Τζέιμς Καλαχαν, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι κι πάλι πίσω στην Ευρώπη, για να κάνει ό,τι συνήθηζε να κάνει σε χώρες της Νοτίου Αμερικής, στο Μπουένος Αιρες ή στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, υποδεικνύοντας ή επιβάλλοντας τρόπους στις οικονομίες αυτές για το πως να κινηθούν. Και το χειρότερο είναι οτι οι τρόποι αυτοί που επιβάλλονται στην Αθήνα, κάνουν αυτούς που ζούν εκεί να νομίζουν οτι ζούν σε άλλη χώρα!
Η ίδια η κυβέρνηση περιγράφει το σχέδιό της μείωσης των δημοσίων δαπανών και ταυτόχρονη άνοδο των φόρων ως ένα από τα πιο φιλόδοξα μείωσης του ελλείμματος προγράμματα στον κόσμο. Αλλά αυτό που συχνά αποκρύπτεται απο τις συζητήσεις περι του φορολογικού, είνι οι επιπτώσεις στη ζωή των πολιτών, οι οποίοι έχουν πολύ λίγο χρόνο για να προσαρμοστούν. Όταν οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων μειώθηκαν έως και 30% μέσα σε λίγους μήνες, όπως συνέβη πέρυσι κι πάνω απο το 20% των εργζόμενων στο δημόσιο τομέα αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια συν του ότι επιχειρήσεις και εκτάσεις γής που ανήκουν εν μέρει ή καθ ολοκληρίαν στο δημόσιο τομέα θα πρέπει ναα ιδιωτικοποιηθούν ως τα Χριστούγεννα, με συνέπεια τις επιπλέον απώλειες θέσεων εργασίας, τότε μιλάμε για μια καθ' όλα αλλαγή στο τωρινό status του εργατικού δυναμικού της χώρας. "Η Ελλάδα είναι ήδη μια από τις φτωχότερες και πιο άνισες κοινωνίες στην Ευρώπη", εκτιμά ο Χρήστος Παπαθεοδώρου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, "μαζί με άλλες επίσης φτωχές χώρες της Ευρώπης, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Λετονία. Πώς λοιπόν θα μοιάζει η ελληνική κοινωνία μετά τα τελευταία μέτρα της κυβέρνησης (μνημόνιο Ι και ΙΙ, μεσοπρόθεσμο κλπ);" Κάνοντας μια μικρή πάυση όλο νόημα, συνεχίζει: "Πιθανότατα ως μια χώρα όπως οι αντίστοιχες αναπτυσσόμενες χώρες του Τρίτου Κοσμου.
Και δεν είμαι υπερβολικός...
Οι εργαζόμενοι στο σύνολό τους έχουν ήδη πάρει το μήνυμα. Αλλωστε, μια καινούργια λέξη έχει προστεθεί στο λεξιλόγιο των συνδικαλιστών ή όποιων άλλων ααντιτιθενται στα αντιλαικά αυτά μέτα και ονομάζεται "Κινεζοποίηση", απο την ένωση των λέξεων Κίνα και ποιώ, αναφερόμενοι ουσιαστικά στην Κινεζική κοινωνία της ανέχειας και του άκρατου πλουτισμού των ολίγων.
Ο ισχυρισμός τους είναι ότι η μεγάλη πτώση των μισθών θα οδηγήσει σε ένα εργατικό δυναμικό όπου θα του καταβάλλονται λίγο μεγαλύτεροι μισθοί από τους ομολόγους τους στην βιομηχανική περιοχή της Σχεντζέν.
Το πιό περίεργο απ όλα είναι ότι μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα στην κυβέρνηση φαίνεται να μην έχουν δει τίποτα κακό σε αυτόν τον ολικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας σε κάτι αντίστοιχο με μια βιομηχανική ζώνη της Ασίας. Η Ελενα Παναρίτη, ενα απο τα πλέον ανερχόμενα κυβερνητικά στελέχη τον τελευταίο καιρό, και δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς το γιατί, καθως είναι έξυπνη, παρα πολύ καλά εκπαιδευμένη στα οικονομικά, προερχόμενη απο μια καρριέρα στην Παγκόσμια Τράπεζα και την Goldman Sachs, με εξαιρετική γνώση της Αγγλικής γλώσσας, σέξυ βλέμμα και με χιούμορ, είναι ακριβώς το είδος του προσώπου που οποιοσδήποτε πρωθυπουργός θα μπορούσε να επιλέξει για να δώσει μια διάλεξη σε δυσαρεστημένους θεσμικούς επενδυτές. Και για έναν πολιτικό που είναι υποχρεωμένος να προωθήσει τα πιο επωδυνα οικονομικά μέτρα στην ιστορία της χώρας του, η κυρία Παναρίτη δεν φαίρεται με ιδιαίτερα ελληνικό τρόπο. Όταν παρατηρήσαμε με πόσοι υπολογιστές της Apple είναι στο γραφείο της, εκείνη απαντά: «Αυτό συμβαίνει διότι είμαι περισσότερο Αμερικανίδα παρά Ελληνίδα» Το λεξιλόγιό της στην Αγγλική είναι διανθισμένο με κοινές αμερικάνικες λέξεις του στύλ "damn" και "have a nice day" και όταν ρωτήθηκε να περιγράψει το πώς η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει την οικονομία της, η απάντησή της περιστρέφεται γύρω από την αλλαγή θεσμών της και των δομών της - με άλλα λόγια, καθιστώντας την Ελλάδα λιγότερο Ελληνική. Χαρκτηρίζοντας δε τη γραφειοκρατία της χώρας της, λέει "Δεν είναι κάτι σαν κιμπούτς (σ.σ. ενα μικρό κρατίδιο), αλλά μια πολύ μεγάλη χώρα!"
Αυτή είναι μια γραμμή που ακούγεται αρκετά συχνά από εκείνους που θέλουν την Ελλάδα να αλλάξει.με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, η Ελλάδα έχει κατά μέσο όρο μικρό μεγέθους του στενού δημόσιου τομέα, αλλά ένα πολύ διεφθαρμένο σύστημα είσπραξης των φόρων. Εκεί δε που ο δημόσιος τομέας πάσχει, είναι η ανεπάρκεια σε πόρους και η αναποτελεσματικότητά του. Στην τελευταία μου μέρα στη χώρα, λοξοδρομώ λίγο απο το δρομολόγιό μου και επισκέπτομαι ένα γραφείο του ΕΟΤ, δηλαδή του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Εκεί παρατηρώ οτι υπάρχουν μόνο δύο παλιάς τεχνολογίας υπολογιστές της Dell και τεράστια σε όγκο αρχεία και φάκελλοι ηλικίας μέχρι κι 30 ετών, που δεν έχουν ψηφιακοποιηθεί ακόμη. "Κανείς δεν έχει πραγματικά νοιαστεί για τα αρχεία αυτά που πρέπει να μηχανοποιηθούν", μου λένε, "και το αποτέλεσμα είναι η εργασία μιας μέρας να διαρκεί τρείς!"
Ο Ιδιωτικός Τομέας δεινοπαθεί
Το άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι στον ιδιωτικό τομέα, με λίγες βιομηχανίες να μπορούν να σταθούν με αξιώσεις στην αγορά του κόσμου. Ο Ιασων Μακρόπουλος, συγγραφέας του βιβλίου "Το απεχθές Χρέος της Ελλάδας", παραδέχεται οτι η Ελλάδα αγόραζε απο τον υπόλοιπο κόσμο πολλά περισσότερα απο ότι μπορούσε να πουλήσει. "Εμείς αγοράζαμε BMW από τους Γερμανούς και αντ' ααυτού τους πουλούσαμε ντομάτες" Προς το παρόν, οι μέρες αυτές δείχνουν ήσυχες, ίσως παραπάνω απο ό,τι θα πρεπε. Στην αριστοκρατική εμπορική περιοχή της Αθήνας »του Κολωνακίου, μπουτίκ που συνήθως είχαν λίστες αναμονής απο πελάτες για τσάντες επώνυμων σχεδιαστών, έχουν κλείσει. Μια πινακίδα λέει ότι οι ιδιοκτήτες έχουν μετεγκατασταθεί στη ...Ρώμη! Σε ένα κατάστημα ρούχων, με τα ράφια των ξεπουλημένων Calvin Klein και DKNY, ο μάνατζερ του καταστήματος Σάββας, εξηγεί τι συνέβη: "Σ' αυτή τη κρίση που βιώνουμε όλοι, βασικά η μεσαία τάξη έχει χτυπηθεί ανεπανορθωτα". Αυτό είναι ακριβώς ό,τι συνέβη και στο Μπουένος Αιρες κατά τη διάρκεια της συντριβής της τελευταίας δεκαετίας. Το αποτέλεσμα είναι οτι οι άνθρωποι αυτοί που ανήκουν στη λεγόμενη μεσαία τάξη και είχαν μάθει να ζούν με ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής, θα πρέπει να προσαρμοστούν στη δυσάρεστη πραγματικότητα της απότομης υποβάθμισης. Σε μια βιομηχανία στα περίχωρα, με 200 άτομα προσωπικό, τώρα έχει πέσει μόλις στα 20 και ο μάνατζερ της επιχείρησης την έχει συρρικνωσει πουλώντας μηχανές και νοικιάζοντας τους ορόφους που δεν χρησιμοποιούνται πλέον. "Ολοι βρίσκονται στο Ταμείο Ανεργίας", δηλώνει. "Θυμήσου, δεν είμαστε πολύ μακρυά απο την τελική καταστροφή".
Εξω απο την κουζίνα της Αγίας Τριάδας, μια εκκλησία στον Πειραιά, κοντά στην Αθήνα, συγκεντρώνονται όλο και περισσότεροι Ελληνες νεόπτωχοι, περιμένοντας το συσσίτιο. Η Αννα και οι δύο μικρές κόρες της, περπάτησαν μέσα στο μεσημεριάτικο καυτό ήλιο για να προλάβουν μια καλή θέση στην ουρά, μιας και εδώ και λίγους μήνες είνααι άστεγοι. Η Αννα δεν ήταν έτσι απο πάντα, έχασε τη δουλειά της πριν 3 χρόνια αλλά εξακολουθούσε να κρατάει το σπίτι της. Οπως λέει, δεν είχε πλέον εισόδημα ούτε για να πληρώσει τους λογαριασμούς του σπιτιού της, ρεύμα και θέρμανση και τελικά έμεινε στο δρόμο. Στο εσωτερικό του ναού, ο επικεφαλής ιερέας πάτερ Δανιήλ, μας λέει οτι παρατηρεί συνεχώς να έρχονται καλοντυμένοι άνθρωποι, που η εμφάνισή τους δεν μαρτυράει οτι βρίσκονται σε δύσκολη θέση, να παραλαμβάνουν συσσίτιο. Μας διηγείται επίσης την ιστορία ενος 23χρονού νεαρού που έφυγε πριν δυό βδομάδες για την Αυστραλία και για μια 40χρονη γυναίκα που έχασε κι αυτή τη δουλειά της την περασμένη Παραασκευή. Η Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία, υπαγόμενη κατά το ήμισι στο δημόσιο, οι μισθοί των ιερέων και των λοιπών υπαλλήλων έχουν περικοπεί κατά 10%, συρρικνωμένοι στα 15.000 ευρώ το χρόνο. Μήπως εννοεί πως και η Εκκλησία έχει υπαχθεί και αυτή στις περικοπές δημοσίων δαπνών; Ο πατέρας Δανιήλ γελάει και δείχνει τα πέντε δάχτυλα του χεριού του.
"Υπάρχουν πέντε ενορίες αυτή τη στιγμή στον Πειραιά, αλλά πολύ σύντομα θα υπάρχει μόνο μία. Το σκέφτομααι πάρα πολύ οτι θα πρέπει να βρώ κι εγώ μια δεύτερη δουλειά πολυ σύντομα..." Εγώ τι να προσθέσω άλλο συνέλληνες πατριώτες μου; Υπάρχει τίποτε άαλλο να προσθέσει κανείς; Το ρεπορτάζ της Αντίγια Τσακράμπορτυ τα λέει όλα. Η κυρία Παναρίτη μόνο είναι η παραφωνία μέσα σε όλο αυτό το σκοτεινό και εφιαλτικό σκηνικό. Με την Αμερικάνικη αξάν της, την μη ελληνικότητά της αν και βουλευτής επικρατείας και τους δέκα υπολογιστές και tablets της Αpple...
