Β. ΣΚΟΥΡΗΣ: Στην τηλεφωνική μας γραμμή η πρώην Υπουργός η κα Λούκα Κατσέλη να συζητήσουμε τις εξελίξεις. Κυρία Κατσέλη καλημέρα σας.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Καλημέρα σας.
Β. ΣΚΟΥΡΗΣ: Ποια είναι η εκτίμησή σας; Που θα οδηγήσει αυτή η κρίση;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Βρισκόμαστε στο μάτι του κυκλώνα, η αστάθεια εξαπλώνεται σε όλη την παγκόσμια οικονομία και αυτή τη στιγμή το βασικό μήνυμα είναι ότι οι Κυβερνήσεις έχουν τεράστια πολιτική ευθύνη να δημιουργήσουν συνθήκες ασφάλειας, σταθερότητας και ανάπτυξης. Γι' αυτό πρέπει να ληφθούν αποφάσεις και οι πολιτικές ηγεσίες να οδηγούν τις αγορές, αντί οι αγορές να οδηγούν τις πολιτικές ηγεσίες.
Β. ΣΚΟΥΡΗΣ: Όπως γίνεται έως σήμερα, φαντάζομαι εννοείτε.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Ακριβώς. Πρέπει κ. Σκουρή να μάθουμε από την ιστορία. Η κρίση του ’30 ήταν κρίση πολιτικών λαθών και ακριβώς αυτά τα ίδια λάθη τα βλέπουμε να επαναλαμβάνονται τώρα.
Κοίταζα τα νούμερα χτες και βλέπει κανένας τις μακροοικονομικές ανισορροπίες που υπάρχουν. Η Κίνα έχει ένα πλεόνασμα, που μαζί με το πλεόνασμα της Γερμανίας είναι περίπου όσο το έλλειμμα της Αμερικής. Όταν υπάρχουν τέτοιες μεγάλες ανισορροπίες παγκόσμια, οι αγορές βλέπουν δυνατότητες κερδών και άρα παίρνουν θέσεις ξέροντας ότι θα υπάρξουν αλλαγές μεγάλες στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, οι οποίες μπορεί να τους αποφέρουν μεγάλα κέρδη.
Επομένως όταν βλέπεις την κατάσταση έτσι, τότε βλέπεις και τη λύση: πρέπει να υπάρξει μια καινούργια συμφωνία και εγώ νομίζω ότι γρήγορα ή αργά θα οδηγηθούμε εκεί, ένα καινούργιο Μπρέτον Γουντς, όπου οι μεγάλες ηγεσίες των νομισματικών ζωνών, θα αποφασίσουν να συντονίσουν καλύτερα την οικονομική τους πολιτική, να λύσουν αυτές τις μεγάλες ανισορροπίες και ίσως να έχουν και μια συμφωνία για τη διακύμανση των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Β. ΣΚΟΥΡΗΣ: Βλέπετε κάτι τέτοιο; Ένα νέο Μπρέτον Γουντς;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Πιστεύω ότι θα οδηγηθούμε εκεί μέσα από κρίσεις.
Β. ΣΚΟΥΡΗΣ: Μέσα από κρίσεις, μέχρι που μπορούν να φτάσουν αυτές οι κρίσεις κα Κατσέλη;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Γι' αυτό λέω ότι οι πολιτικές ηγεσίες πρέπει να οδηγήσουν τις αγορές. Διότι όταν υπάρχουν τέτοιες ανισορροπίες σαν αυτές που σας είπα, το έλλειμμα αυτή τη στιγμή των τρεχουσών συναλλαγών της Αμερικής είναι περίπου 561 δις. Η Κίνα έχει ένα πλεόνασμα 273 δις, η Γερμανία ένα πλεόνασμα 162 δις, άρα οι αγορές και όλοι οι αναλυτές βλέπουν ότι αυτές οι ανισορροπίες δεν μπορούν να διατηρηθούν στο μέλλον. Επομένως αυτό που βλέπουμε εμείς ως κρίση χρέους τώρα, τι είναι; Είναι κρίση μεγάλων ανισορροπιών ανάμεσα στις οικονομίες του πλανήτη μας. Άρα πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία καλύτερου συντονισμού πολιτικών.
Β. ΣΚΟΥΡΗΣ: Ναι αλλά τώρα βλέπουμε την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βρίσκεται σε διακοπές. Βλέπουμε να αφήνουν τις αποφάσεις της προηγούμενης Συνόδου Κορυφής να μην υλοποιούνται ουσιαστικά και βλέπουμε με συνδιασκέψεις από μακριά να επιχειρούν να λύσουν το πρόβλημα, χωρίς κάποια δραστικά μέτρα.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Έχετε απόλυτο δίκιο. Συμπεριφέρονται ως οι στρουθοκάμηλοι που κρύβουν το κεφάλι μέσα στην άμμο.
Λ. ΙΩΑΝΝΟΥ: Κυρία Κατσέλη, μια αποφασιστική απάντηση εκ μέρους της Ευρώπης ποια θα ήταν; Το ευρωομόλογο που έχει ζητήσει και ο Πρωθυπουργός και ο κ. Σαμαράς ή βλέπετε κάτι άλλο;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Κοιτάξτε, υπάρχουν δυο τάξεις προβλημάτων. Η μία είναι προβλήματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν από την Ευρώπη μόνη της και δεύτερον προβλήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν σε επίπεδο παγκόσμιας οικονομίας, σε επίπεδο G – 20 ή G – 7. Η Ευρώπη πρέπει να ολοκληρώσει θεσμικά το οπλοστάσιό της έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε χρηματοπιστωτική σταθερότητα μέσα στην Ευρωζώνη.
Για να γίνει αυτό, πρέπει να γίνουν τουλάχιστον δυο κινήσεις: να τριπλασιαστεί το αποθεματικό του EFSF, του Ταμείου που έχει φτιαχτεί, έτσι ώστε σε περίπτωση που χτυπηθεί όπως βλέπουμε να χτυπιέται η Ιταλία ή ακόμη κι άλλες χώρες, να μπορεί να υπάρχει ένα απόθεμα με βάση το οποίο θα μπορούν στη δευτερογενή αγορά να παρέμβουν και να σταθεροποιήσουν την κατάσταση, ένα.
Δεύτερον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όπως το έκανε χτες να μπορεί να παρεμβαίνει ενεργά στις αγορές και τρίτον να προχωρήσει επίσης ο συντονισμός πολιτικών, μέσα στην Ευρώπη. Και το ευρωομόλογο είναι μια απάντηση προς αυτή την κατεύθυνση διότι ουσιαστικά η Ευρώπη απαντά στις αγορές με ένα όπλο, με ένα εργαλείο μειώνοντας τον κίνδυνο από τα ομόλογα καθεμιάς χώρας ξεχωριστά.
Β. ΣΚΟΥΡΗΣ: Πριν πάμε στο θέμα των οίκων που είναι ένα μείζον θέμα κα Κατσέλη, θα ήθελα να σας ρωτήσω με μια γενικευμένη λιτότητα που φαίνεται ότι απαντά η Ευρώπη η οποία δημιουργεί ανεργία και κατά πολλούς είναι μια πολιτική η οποία ουσιαστικά βαθαίνει την κρίση, θα μπορέσει να προχωρήσει; Θα μπορέσει να κρατηθεί ενωμένη; Μπορεί να υπάρχει μια Ευρώπη δηλαδή χωρίς τους λαούς της, χωρίς τους λαούς στα κέντρα των αποφάσεων, χωρίς τους λαούς της να ευημερούν, χωρίς τους λαούς της να έχουν προοπτική.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Φυσικά δεν υπάρχει, αλλά και η ύφεση δεν δίνει απάντηση στο πρόβλημα που έχουμε. Η ύφεση θα οξύνει το πρόβλημα. Διότι θα έχουμε και κοινωνικές πιέσεις και πολιτικές πιέσεις και μεγαλύτερη αστάθεια τελικά. Η απάντηση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι πολιτική συμφωνία, εργαλεία τα οποία να μπορούν πραγματικά να παρέμβουν στις αγορές, ρύθμιση των αγορών.
Κοιτάξτε, όταν έχουμε ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων και καμία εποπτεία και τέτοιες ανισορροπίες στην οικονομική πολιτική είναι φυσιολογικό να είμαστε σε μια φάση κλυδωνισμών. Αυτό το έχουμε ξαναδεί. Το είδαμε στο τέλος της δεκαετίας του ’90 στην Ασία, το είδαμε νωρίτερα, έχουμε συνέχεια τέτοια επεισόδια, όταν οι πολιτικές ηγεσίες όπως είπα, πηγαίνουν πίσω από τις αγορές αντί να τις οδηγούν.
Β. ΣΚΟΥΡΗΣ: Ταυτόχρονα βλέπουμε το πρόβλημα των οίκων, το οποίο δεν βλέπω τρόπο αντιμετώπισης προς το παρόν.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Μα φυσικά και οι οίκοι είναι κομμάτι των αγορών. Είναι χρήσιμο το έργο τους, αλλά μπορεί να είναι και πάρα πολύ επικίνδυνο. Διότι ουσιαστικά οξύνουν το πρόβλημα εκεί που υπάρχει. Αλλά πρέπει να αντιληφθούμε ότι το πρόβλημα υπάρχει και είναι ακριβώς οι μακροοικονομικές ανισορροπίες, πίσω από την κρίση του χρέους. Πρέπει να καθίσουν στο τραπέζι Κίνα, Αμερική, Ευρώπη να δουν πως θα διαχειριστούν όλοι μαζί την χρηματοπιστωτική κρίση, σε βάθος χρόνου.
Αυτό έπρεπε να είχε γίνει το 2008 – 2009 δυστυχώς δεν έγινε, προτίμησαν οι ηγεσίες να κρύψουν τα προβλήματα του χρηματοπιστωτικού τομέα κάτω από το τραπέζι και να μην ληφθούν αποφάσεις για την εποπτεία, για τη ρύθμιση των καινούργιων προϊόντων, για κανόνες στην κίνηση κεφαλαίων, για τους φορολογικούς παραδείσους, για τους οίκους αξιολόγησης κι αυτά τα προβλήματα εμφανίζονται τώρα μπροστά μας.
Λ. ΙΩΑΝΝΟΥ: Κυρία Κατσέλη αυτή η κρίση μπορεί να τινάξει στον αέρα τη δική μας προσπάθεια; Γιατί κι εμείς ακόμη δεν έχουμε σταθεροποιηθεί ως οικονομία.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Υπάρχουν κίνδυνοι, διότι όσο συνεχίζεται αυτή η αναστάτωση, τόσο πιο δύσκολο θα είναι και στα Κοινοβούλια το Σεπτέμβριο να περάσουν τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί και συνεχίζεται αυτή η αναταραχή.
Βεβαίως εμείς μέσα στην κρίση είμαστε οι περισσότερο προστατευμένοι, διότι ελήφθησαν οι αποφάσεις της περασμένης εβδομάδας παρ' όλο ότι έπρεπε και πρέπει να υλοποιηθούν το ταχύτερο δυνατό. Όσο πιο γρήγορα υλοποιηθούν αυτές οι αποφάσεις τόσο καλύτερο θα είναι για μας.
Λ. ΙΩΑΝΝΟΥ: Εσείς εκλογές βλέπετε; Ή μάλλον να το ρωτήσω αλλιώς, είστε θιασώτης των πρόωρων εκλογών;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Όχι κα Ιωάννου. Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή αυτό που προέχει είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας και η έξοδος από αυτή την κρίση. Οι εκλογές, ιδιαίτερα μάλιστα όταν τα Κόμματα έχουν και αποκλίνουσες στρατηγικές και πολιτικές, θα χειροτερεύσουν την κατάσταση.
