Οι ζημιές των οκτώ εισηγμένων για το πρώτο εξάμηνο του 2011 υπολογίστηκαν στα 64,2 εκατ. ευρώ και είναι κατά 60% υψηλότερες από αυτές του πρώτου εξαμήνου του 2010. Ως κύριοι λόγοι των ζημιών αυτών εμφανίζεται η πτώση κυκλοφορίας των εφημερίδων και περιοδικών, αλλά και η πτώση της διαφημιστικής δαπάνης, με συνέπεια τα έσοδά τους να μειωθούν περίπου κατά 30%.
Τα αποτελέσματα που έρχονται ως συνέπεια της γενικότερης οικονομικής κρίσης οδηγούν τώρα στην επιδείνωση των δεικτών γενικής και άμεσης ρευστότητας, αλλά και στη διόγκωση της δανειακής επιβάρυνσης.
Χωρίς ρευστότητα
Το βασικό πρόβλημα των συνεχιζόμενων ζημιών είναι ότι προκαλούν για τις περισσότερες εταιρείες του κλάδου αρνητικές ταμιακές ροές (-45,6 εκατ. ευρώ, αθροιστικά), κάτι που με τη σειρά του επηρεάζει τη ρευστότητα των εταιρειών.
Η ευρύτερη οικονομική εικόνα ανοίγει και πάλι τις συζητήσεις σχετικά με τη μεσοπρόθεσμη (σε ορισμένες περιπτώσεις και βραχυπρόθεσμη) βιωσιμότητα ορισμένων επιχειρήσεων του κλάδου, καθώς οι προβλέψεις στην αγορά δεν μπορούν να στοιχειοθετήσουν βελτίωση στις πωλήσεις ή τα διαφημιστικά έσοδα, αλλά συνέχιση της πτώσης και για το δεύτερο εξάμηνο.
Σύμφωνα με τις τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις τους οι ΔΟΛ, Πήγασος, Καθημερινή, Αττικές Εκδόσεις και Χ.Κ. Τεγόπουλος, που αποτελούν τις πέντε μεγαλύτερες εισηγμένες (βάσει εσόδων) στο χρηματιστήριο, την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2011 πραγματοποίησαν, από κοινού με τις θυγατρικές τους, συνολικές πωλήσεις ύψους 222,8 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι της ίδιας χρονικής περιόδου του 2010 (316,3 εκατ. ευρώ) κατά 93,5 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 29,6%, εν μέρει λόγω της εκποίησης σειράς δραστηριοτήτων και του συνακόλουθου περιορισμού του αριθμού των ενοποιούμενων επιχειρήσεων.
Ξένα κεφάλαια
Οι πέντε μεγαλύτεροι όμιλοι έρχονται και από ένα καταστροφικό 2010, όταν οι ζημιές τους υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με το 2009, καθώς ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο (ως τότε) αγγίζοντας τα 107,7 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα με τις ζημιές, στα ύψη είχε σκαρφαλώσει και ο δανεισμός. Τα ξένα κεφάλαια ανήλθαν στο 72% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων, από 64% έναν χρόνο πριν, ενώ η αναλογία των ιδίων κεφαλαίων έπεσε σε 28% από 36% το 2009.
Όλα αυτά ενώ οι εισηγμένες στις περισσότερες περιπτώσεις είχαν βάλει μπροστά προγράμματα περιστολής κόστους και ενώ για το 2011 τα πράγματα αναμένονται ακόμη χειρότερα λόγω της πτώσης της διαφημιστικής δαπάνης.
Έτσι και οι διοικήσεις των εταιρειών δηλώνουν πως περιμένουν τα χειρότερα και προσβλέπουν σε προγράμματα αναδιάρθρωσης με περαιτέρω συμπίεση του κόστους, ώστε να εξασφαλίσουν αναχρηματοδότηση των δανείων τους από τις τράπεζες. Όπου γίνεται...
ΔΟΛ («Βήμα» - «Νέα»)
Ο ΔΟΛ εκτιμά πως «το δεύτερο εξάμηνο της χρήσης 2011 θα εξακολουθήσουν οι πτωτικές τάσεις που επικρατούν στην εκδοτική αγορά. Η συνολική αγορά της διαφήμισης εκτιμάται ότι θα κινηθεί επίσης μεπτωτικούς ρυθμούς, το ίδιο και οι κυκλοφορίες των εντύπων. Ο ανταγωνισμός αναμένεται ότι θα παραμένει οξύς μεταξύ των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης και θα ενταθεί από την ενισχυμένη παρουσία και την αύξηση της δημοτικότητας των νέων μέσων ενημέρωσης».
Έτσι, στον Οργανισμό, ύστερα από τις διοικητικές αλλαγές, αναμένεται αύξηση κεφαλαίου (με επικεφαλής τον Β. Ρέστη) και πρόγραμμα αναχρηματοδότησης δανείων. Οι πληροφορίες μιλούν και για περικοπές που ίσως φτάσουν στο βαθύ 30% με νέες απομακρύνσεις.
Κάπου εκεί εμφανίστηκε την περασμένη Κυριακή και ο Σταύρος Ψυχάρης (από τη θέση του συνιδιοκτήτη πλέον του ΔΟΛ, για να μην ξεχνιόμαστε) για να πει, απευθυνόμενος σε ακροατήριο πολλαπλώς ενδιαφερομένων, ότι «ναι μεν κάναμε λάθη», αλλά... «θα τα διορθώσουμε». Είπε και τον τρόπο. Ο Στ. Ψυχάρης, που κατέχει άριστα την... ελληνική γλώσσα, διατυπώνει λίγο - πολύ ένα «mea culpa ». Συχνά όμως οι δύσκολες ειδήσεις λέγονται μέσω της... αυτοκριτικής.
Γράφει ο εκδότης του «Βήματος»: «Για τις ευθύνες των πολιτικών αλλά και του κάθε απλού πολίτη που έβλεπε τον ξεπεσμό και δεν αντέδρασε έχομε επανειλημμένως μιλήσει. Σήμερα θα μιλήσουμε για τα δικά μας λάθη και παραλείψεις. Διότι όπως για να υπάρξει διαπλοκή συμφερόντων προαπαιτείται η ύπαρξη πολιτικών πρόθυμων και ικανών να διαπλακούν, έτσι και για να δημιουργηθεί η σημερινή κρίση που εξαπλούται σε όλα τα λεγόμενα ΜΜΕ, έπρεπε να γίνουν σφάλματα ικανά να διαβάλουν τους δημοσιογράφους και να υπονομεύσουν την αξιοπιστία των έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων ενημερώσεως».
Και συνεχίζει: «Η κρίση στα ΜΜΕ είναι βέβαια πρωτίστως κρίση επιχειρηματική. Σε μιαν εποχή (ως το έτος 2009) απατηλής, ως απεδείχθη, ευμάρειας τα μέσα ενημερώσεως “ανεπτύχθησαν” σε ξύλινα πόδια,που έσπασαν με την πρώτη εμφάνιση της μεγάλης και αγνώστου διάρκειας οικονομικής κρίσης. Στηριγμένοι κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, στα έσοδα από τις διαφημίσεις, δημιουργήσαμε αδηφάγους “γίγαντες” τόσο στον χώρο του παραδοσιακού Τύπου όσο και στον νεοπαγή τομέα της τηλεόρασης. Συνηθίσαμε τους αναγνώστες και τους τηλεθεατές στο “τζάμπα”, δώσαμε “δώρα” απατηλά και προσφορές ψευδεπίγραφες».
Και περνάει στην... ουσία: «Ασφαλώς είναι υπερβολικός ο αριθμός των εφημερίδων στην Ελλάδα, πολλές από τις οποίες είναι εκ γενετής θνησιγενείς και προφανώς η έκδοσή τους έχει άλλα ελατήρια. Αλλά, αν μιλήσουμε για τις εφημερίδες με τις λογικές ή τις σχετικά πολύ μεγάλες κυκλοφορίες, θα δούμε ότι και αυτές χάνουν πολλά εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο! Διότι έχουν στηθεί με λανθασμένους υπολογισμούς.
Κατά κανόνα τα χρήματα που εισπράττουν από την κυκλοφορία τους οι εφημερίδες δεν αρκούν για την επιβίωσή τους με τις προδιαγραφές (πολυσέλιδα, πρόσθετα ένθετα, προσφορές ψευδεπίγραφες, αλλά και προσφορές πραγματικές) που έχουν καθιερωθεί. Το προϊόν που αγοράζει ο αναγνώστης κοστίζει το καθέναπερισσότερο από όσα σου αποδίδει το Πρακτορείο - δηλαδή υπάρχει το παράδοξο συχνά να αυξάνει η ζημιά σου όσο ανεβαίνει η κυκλοφορία».
Σίγουρα οι λογιστές του ΔΟΛ έμειναν έκπληκτοι βλέποντας να γίνεται κύριο άρθρο της εφημερίδας αυτό που έλεγαν χρόνια τώρα χωρίς... κανείς να τους δίνει σημασία. Κάπου εκεί όμως ήρθε και η απάντηση,καθώς το άρθρο ήταν μάλλον... σωκρατικός διάλογος, με τον λέκτορα να θέτει ερωτήματα και να δίνει και τις απαντήσεις:
«Τι μέλλει γενέσθαι;» αναρωτιέται ο Στ. Ψυχάρης και... δίνει την απάντηση: «Κατ’ αρχήν, ο τρώσας και ιάσεται. Εμείς που έχομε τις ευθύνες για τη διολίσθηση του ελληνικού Τύπου και των τηλεοράσεων στη χορεία των προβληματικών επιχειρήσεων, εμείς πρέπει να βρούμε και τη θεραπεία. Και θα τη βρούμε».
Δηλαδή... «τη βρήκαμε» ήθελε να πει. Και διευκρίνισε: «Το Βήμα της Κυριακής, Τα Νέα και τα περιοδικά του Δημοσιογραφικού μας Οργανισμού ολοκλήρωσαν ήδη τη μελέτη του προβλήματος και έχουν καταλήξει στις αποφάσεις τους, τις οποίες συντόμως θα προτείνουν στους αναγνώστες».
Και η κατάληξη: «Το Δημοσιογραφικό Συγκρότημα που δημιούργησε πριν από σχεδόν έναν αιώνα ο Δημήτριος Λαμπράκης και ενδυνάμωσε ο κορυφαίος εκδότης Χρήστος Δ. Λαμπράκης διαθέτει το μεγαλύτερο κεφάλαιο που μπορεί να έχει ένας δημοσιογραφικός οργανισμός. Εκατοντάδες συντάκτες και συνεργάτες θα δώσουν και πάλι τη μάχη της Ενημερώσεως και θα την κερδίσουν. Μαζί με τους αναγνώστες. Διότι η δύναμη μιας εφημερίδας είναι πρωτίστως οι αναγνώστες της. Αυτοί είναι που ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις».
Ήτοι: Αφού εμείς εντοπίσαμε την νόσον (που έλεγαν παλαιότερα) και βρήκαμε τη λύση (των περικοπώνστα μέσα και τους συντάκτες), συνεχίστε να μας αγοράζετε για να... ανεβοκατεβάζουμε μαζί τις κυβερνήσεις!
Πήγασος
Αρνητική είναι η εικόνα για το δεύτερο εξάμηνο και στον Πήγασο, όπου η πορεία των εσόδων είναι αρνητική. Οι φήμες από πέρυσι αναφέρονται σε πρόγραμμα συνένωσης των εφημερίδων του ομίλου και πιθανό κλείσιμο ζημιογόνων τίτλων του. Στη «ναυαρχίδα» «Έθνος» πραγματοποιείται πρόγραμμα «κουρέματος» μισθών κατά 15% στους υψηλόμισθους, ενώ λέγεται ότι στις προθέσεις της ιδιοκτησίας είναι το ξεφόρτωμα των αθλητικών ΜΜΕ του ομίλου.
Όμιλος Αλαφούζου
Στον όμιλο του Φαλήρου (Καθημερινή Α.Ε.) πιστεύουν επίσης πως «οι επιπτώσεις της κρίσης στην αγορά, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα συνεχιστούν και κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011» και γι’ αυτό έχει αρχίσει πρόγραμμα μέτρων περιστολής κόστους, ενώ με ενδιαφέρον αναμένονται οι μετοχικές ανακατατάξεις. Ιδιαίτερα, μετά τη θερινή, ηχηρή αντιπαράθεση μέσω δημοσιευμάτων ανάμεσα στον κύριο μέτοχο του ΣΚΑΪ Γιάννη Αλαφούζο και τον κάτοχο του 20% Βαγγέλη Μαρινάκη, δρομολογείται η αποχώρηση του εφοπλιστή από το συγκρότημα.
♦ Το Mega εμφανίζει ζημιές προ φόρων 10,1 εκατ. ευρώ στο εξάμηνο, έναντι ζημιών 2,5 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2010. Στον Τηλέτυπο αναφέρουν ότι «η κρίση δεν εμφανίζει ακόμη ενδείξεις ανάκαμψης και πως οι επιπτώσεις επί της διαφημιστικής δαπάνης συνεχίζουν μάλλον επιδεινούμενες».
Η εκτίμηση ότι δεν προβλέπεται αύξηση της διαφήμισης προκαλεί μεγάλες πιέσεις στη διοίκηση. Και καθώς η πρόταση αύξησης μετοχικού κεφαλαίου δεν φαίνεται να περνά καταρχήν, η μείωση του κόστους λειτουργίας μάλλον ακολουθεί...
Όμως οι ζημιογόνες χρήσεις δεν είναι «προνόμιο» μόνο των εισηγμένων (και υπό επιτήρηση εδώ και καιρό, για να μην ξεχνιόμαστε) μιντιακών επιχειρήσεων. Το πρόβλημα των ζημιών έχει γενικευθεί.
♦ Αρνητική είναι η εικόνα και για την Alpha Δορυφορική Τηλεόραση (Alpha TV), παρά το σχετικό μάζεμα των ζημιών. Το 2010 οι καθαρές προ φόρων ζημίες διαμορφώθηκαν στα 35,45 εκατ. ευρώ έναντι 108,42 εκατ. ευρώ το 2009. Το εξάμηνο όμως έφτασαν τα 16 εκατ. έναντι 10 εκατ. το πρώτο εξάμηνο του 2010! Κάτι που για πολλούς σημαίνει πως επίκειται νέος κύκλος περικοπών, με επίκεντρο το πρόγραμμα.
♦ Νέος κύκλος περικοπών έρχεται και στον ΑΝΤ1, ενώ στο «Πρώτο Θέμα» η κατάσταση του 2010 δεν δείχνει να βελτιώνεται. Πέρυσι το γκρουπ είχε κλείσει την οικονομική χρήση με ζημίες 4,2 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 373.948 ευρώ το 2009. Ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 39,2 εκατ. ευρώ έναντι 53,7 εκατ. ευρώ το 2009.
♦ Με ζημίες 777.273 ευρώ είχε κλείσει το 2010 και ο «Ελεύθερος Τύπος», με τις πωλήσεις να ανέρχονται στα 2,6 εκατ. ευρώ και το σύνολο των υποχρεώσεων στα 10,5 εκατ. ευρώ. Φέτος τα πράγματα έχουν σφίξει περισσότερο μετά τη μείωση εσόδων και κυκλοφορίας.
♦ Για το Alter το πρόγραμμα σωτηρίας μοιάζει με τα δημοσιονομικά της Ελλάδας. Εφόσον όλα τα νομικά δεν προσκρούσουν σε πρόβλημα, ο σταθμός θα πρέπει να κρατηθεί μέσα στους πέντε πρώτους σε τηλεθέαση σταθμούς της χώρας, να πετύχει συμφωνία με τις πιστώτριες διαφημιστικές εταιρείες και να έχει διαφημιστικά έσοδα, ενώ το κόστος μισθοδοσίας από 71% το 2011 θα πέσει στο 38,2% το 2015.
«Ελευθεροτυπία»: Φως από Alpha Bank και Εθνική;
Σίγουρα στο συγκρότημα του Νέου Κόσμου ζορίστηκαν που η εκδότριά τους δεν διαθέτει επικοινωνιακές αρετές, αν και πιθανότατα διαθέτει (τελικά) διαπραγματευτικές. Η Χ.Κ. Τεγόπουλος αναμένει πως τα έσοδα από την κυκλοφορία θα παραμείνουν στα επίπεδα του πρώτου εξαμήνου, αλλά και ότι θασυνεχιστεί η μείωση των εσόδων από διαφήμιση.
Όμως οι ζημιές των 14,6 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2011 απειλούν άμεσα την εταιρεία, καθώς οι ορκωτοί λογιστές κατέγραψαν ότι η εταιρεία δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί με το σημερινό μετοχικό κεφάλαιο. Ως αποτέλεσμα, η εισηγμένη υπέβαλε «μπίζνες πλαν» που προβλέπει την απομάκρυνση 150 - 400 ατόμων σε βάθος χρόνου ως δέλεαρ για να πάρει ένα δάνειο, ενώ έχει βάλει μπροστά την πώληση του πιεστηρίου.
Στην «Ελευθεροτυπία» η κατάσταση είναι ήδη σοβαρή και οι συντάκτες μετά το επίδομα των διακοπών δεν έχουν πληρωθεί κανονικά. Η γενική συνέλευση της περασμένης εβδομάδας κινήθηκε στην κατεύθυνση αιτήματος ασφαλιστικών μέτρων για τη διεκδίκηση των δεδουλευμένων, αν δεν υπάρξει άμεση εξέλιξη με τη δανειοδότηση.
Πάντως η λύση φαίνεται ότι έρχεται σήμερα κιόλας, καθώς η Alpha Bank φαίνεται μάλλον πρόθυμη να αναλάβει το μεγαλύτερο τμήμα του προγράμματος οικονομικής στήριξης του συγκροτήματος, υπό τηνπροϋπόθεση της απαρέγκλιτης εφαρμογής του «μπίζνες πλαν». Και όπως ακούγεται, κοντά στην ανάληψη του υπόλοιπου ρίσκου της «Ε» βρίσκεται η (κρατική) Εθνική Τράπεζα του Απόστολου Ταμβακάκη.
