Οι βασικές ανατροπές που εισαγάγει το κυβερνητικό σχέδιο περιλαμβάνουν την καθιέρωση του πόθεν έσχες, την αυστηροποίηση των τεκμηρίων διαβίωσης, την εισαγωγή της ηλεκτρονικής κάρτας συναλλαγών για όλους τους πολίτες και την επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες, επιτηδευματίες και εμπόρους.
Όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος, το σύνολο του εισοδήματος που καταναλώνεται πρέπει να τεκμηριώνεται με παραστατικά που θα καταχωρούνται ηλεκτρονικά.
Ταυτόχρονα, το εισόδημα που αποταμιεύεται πρέπει να δηλώνεται και αυτό αφορά τις καταθέσεις, τις κινητές αξίες, όπως μετοχές, ομόλογα, κ.λ.π. καθώς επίσης και τραπεζικές συναλλαγές. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι δαπάνες θα προσκομίζονται με τη φορολογική δήλωση και στην ουσία θα αποτελούν την αιτιολογία των τεκμηρίων διαβίωσης για όλους τους πολίτες.
Παράλληλα, η γενικευμένη χρήση του ηλεκτρονικού χρήματος και η παρακολούθηση των τραπεζικών δεδομένων των πολιτών θα αποτελέσουν τη βάση για την εφαρμογή του πόθεν έσχες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σύστημα της επαναφοράς των αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών βρίσκεται στην τελική ευθεία και για την διαμόρφωση των εισοδημάτων θα λαμβάνονται πλέον υπόψη η τοποθεσία της επαγγελματικής στέγης, το ύψος του ενοικίου που καταβάλλει ο επαγγελματίας, η παλαιότητα της δραστηριότητας και η φύση του επαγγέλματος.
Η καθιέρωση των αντικειμενικών κριτηρίων κρίθηκε αναγκαία καθώς, σύμφωνα με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων του 2009 (που δηλώθηκαν το 2010), το 73% των ελευθέρων επαγγελματιών δήλωσε εισοδήματα κάτω από το ύψος του αφορολόγητου ορίου, που ήταν στις 12.000 ευρώ. Παρόμοια κατάσταση, διαπιστώνεται και από την αξιολόγηση που έκανε το υπουργείο Οικονομικών στις φορολογικές δηλώσεις των προηγούμενων χρόνων.
Αναδίπλωση του υπουργείου οικονομικών για τις αποδείξεις
Μετά από τέσσερις διευκρινίσεις το υπουργείο οικονομικών κατέληξε πως οι αλλαγές για το μέτρο των αποδείξεων δεν θα ισχύσουν αυτή την χρονιά αλλά από την επόμενη.
Από τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν την επόμενη χρονιά και θα δηλωθούν από τους φορολογούμενους το 2013 θα ισχύσουν οι αλλαγές στο ποσοστό των αποδείξεων επί του διαθέσιμου εισοδήματος που θα πρέπει να υποβάλλονται στην εφορία. Για τα φετινά εισοδήματα που θα δηλωθούν το 2012 δεν θα υπάρξει αλλαγή. Το ποσοστό των αποδείξεων ως προς το δηλωθέν εισόδημα θα παραμείνει 25%, με ανώτατο όριο τα 15.000 ευρώ.
Αυτό διευκρινίστηκε από το υπουργείο Οικονομικών αργά το απόγευμα της Τετάρτης σχετικά με τις αλλαγές που θα προβλέπονται στο φορολογικό νομοσχέδιο για το ύψος των αποδείξεων.
Από το 2012 το ποσοστό του 25% επί του ατομικού εισοδήματος που πρέπει να καλύψουν σε αποδείξεις οι φορολογούμενοι αυξάνεται.
Στην περίπτωση που κάποιος φορολογούμενος δεν μπορεί να συγκεντρώσει το απαιτούμενο ποσοστό τότε η διαφορά θα φορολογείται με 10% για το ποσό που δεν έχει καλύψει με τις αποδείξεις.
Εάν, μάλιστα, επικρατήσει τελικά το ακραίο σενάριο που ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών για την συγκέντρωση αποδείξεων μέχρι ποσοστού 60% είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν εξοντωτικές ποινές στην πλειοψηφία των πολιτών που θα κληθούν να πληρώσουν υπέρογκα πρόστιμα.
Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο κύριος Βενιζέλος «οι αποδείξεις δεν αφορούν το αφορολόγητο όριο, αφορούν το επίπεδο που πρέπει να φτάνει κάποιος με αποδείξεις ανάλογα με τα εισοδήματά του». Δηλαδή, πρόσθεσε ο κ. Βενιζέλος αν τα εισοδήματα κάποιοι είναι 100.000 ευρώ, στο εθνικό φορολογικό σύστημα θα προβλέπεται ότι πρέπει να εμφανίσει 60.000 ευρώ σε αποδείξεις».
Πληροφορίες, ωστόσο, από στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι το πλαφόν θα είναι χαμηλότερο και θα κυμανθεί μεταξύ 25% και 30%, χωρίς να διευκρινίζεται ποιες αποδείξεις πρέπει να προσκομίζουν οι φορολογούμενοι, μαζί με την φορολογική τους δήλωση.
Συγκεκριμένα δεν ξεκαθαρίζεται εάν θα λαμβάνονται υπόψη οι αποδείξεις για την πληρωμή λογαριασμών κινητής τηλεφωνίας, ηλεκτρικού ρεύματος και διάφορα άλλα πάγια έξοδα που έχει ένα νοικοκυριό.
Επίσης, μένει να αποσαφηνιστεί τι πρόκειται να γίνει με τους φορολογούμενους που έχουν παιδιά, τα οποία σπουδάζουν και έχουν στήσει το νοικοκυριό τους σε άλλη πόλη, από αυτή που διαμένουν οι γονείς τους αφού τα συγκεκριμένα έξοδα βαρύνουν τον φορολογούμενο χωρίς να μπορεί να συγκεντρώσει αποδείξεις.
Έντονες είναι οι αντιδράσεις των καταναλωτικών οργανώσεων, που κάνουν λόγο για άλλη μια άδικη φορολόγηση των καταναλωτών, λόγω της ανικανότητας των ελεγκτικών μηχανισμών να ελέγχει φαινόμενα φοροδιαφυγής.
