Οι παπανδρεϊκοί υπουργοί μοιάζει να έχουν συσπειρωθεί πίσω από τη γραμμή «νυν υπέρ πάντων η εξάντληση της τετραετίας», ενώ όσοι φλερτάρουν με την… «επόμενη μέρα» αλλά και τον Ευάγγελο Βενιζέλο τα δίνουν όλα προκειμένου να πάμε σε εκλογές και σε κυβέρνηση συνεργασίας με τη Ν.Δ.
Λήξαν επεισόδιο
Ο Γιώργος Παπανδρέου εμφανώς ενοχλημένος φρόντισε με τρόπο – παρουσία του μισού του Υπουργικού Συμβουλίου στη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου – να δείξει αντίδρασή του για τις δημόσιες τοποθετήσεις υπουργών στην προοπτική συγκυβέρνησης με τη Ν.Δ., σημειώνοντας ότι το θέμα θεωρείται λήξαν μετά την υπονόμευση της πρότασής του στις αρχές του καλοκαιριού. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός, που πιέζεται από τα εσωτερικά συστήματα της κυβέρνησης, δεν ξεκαθαρίζει μια και καλή τις προθέσεις του, αφήνοντας την πολιτική επικαιρότητα να διαμορφώνεται από τις προσωπικές στρατηγικές των υπουργών του. Η στάση αυτή του πρωθυπουργού εκλαμβάνεται ως πρωτοφανή αδυναμία διεύθυνσης της κυβέρνησης.
Ωστόσο συνεργάτες του επισημαίνουν ότι ο Παπανδρέου δεν αντιλαμβάνεται τον ρόλο του ως παιδονόμου, ούτε ως τιμωρού, και φροντίζει την να περιβάλλει με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δημοκρατικότητα τα θεσμικά του καθήκοντα, χωρίς να φιμώνει τις απόψεις εντός της κυβέρνησης. Ακόμα και τις αντιπαραθέσεις τις θεωρεί πλούτο, αν και η τελευταία σφοδρή σύγκρουση Ρέππα - Ραγκούση μοιάζει να δοκίμασε τις αντοχές του συστήματος Μαξίμου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι έγιναν αυστηρές συστάσεις και στις δύο πλευρές να εγκαταλείψουν την αντιπαράθεση πριν υπάρξει κάποιο θύμα, ενώ είναι σαφές ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός εγκρίνει τις κινήσεις Ραγκούση, δικαιώνοντάς τον έστω και δειλά στην αντιπαράθεση με τον υπουργό Εσωτερικών. Η τοποθέτηση Μόσιαλου ότι την απελευθέρωση των ταξί θα διεκπεραιώσει ο νυν υπουργός Υποδομών θεωρείται ως αποδοχή των χειρισμών του, οι οποίες άλλωστε τυγχάνουν και της εγκρίσεως του πρωθυπουργού. Και το θέμα μπορεί να μην είχε προκαλέσει τέτοια ρίγη ανησυχίας στους ΠΑΣΟΚους αν δεν είχε προηγηθεί η εγκατάλειψη του κυβερνητικού σκάφους από τον… βοηθό αρχικαπετάνιου Χάρη Παμπούκη, ο οποίος τα βρόντηξε με αφορμή τον κατακερματισμό του υπουργείου Ναυτιλίας, το οποίο ο ίδιος «κατασπάραξε» στον πρώτο σχηματισμό της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ το 2009, χωρίς να υπολογίσει ότι κάποια στιγμή θα κληθεί να χειριστεί τα θέματα υπό το άγρυπνο βλέμμα του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και του Χρήστου Παπουτσή, που συνέχιζαν με τη δράση τους να του θυμίζουν ότι οι ίδιοι είναι εκλεγμένοι και αυτός μπορεί να έχει επαγγελματικές και επιστημονικές επιτυχίες, αλλά δεν έχει θέση στο βάθρο των πρωτοκλασάτων.
Ασφυκτιούσε
Οι κακές γλώσσες επιμένουν ότι ο ανήσυχος Χάρης, ασφυκτιώντας από την πολιτική πίεση, έψαχνε αφορμή για να την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια από την κυβέρνηση, αφού από φιλόδοξος συντονιστής - υπερυπουργός του Υπουργικού Συμβουλίου βρέθηκε βοηθός του Χρυσοχοΐδη. Ο πρωθυπουργός από την πλευρά του, παρότι δεν κρύβει τα φιλικά του αισθήματα προς τον άλλοτε στενό του συνεργάτη, μοιάζει να είναι συνεπής με την τακτική του ασανσέρ στο στενό του περιβάλλον.
Παμπούκης, Δρούτσας και Μπιρμπίλη βρίσκονται τώρα στα υπόγεια. Ο Ραγκούσης μοιάζει να ασφυκτιά στην επιφάνεια, ενώ στα ρετιρέ παραμένουν μόνο η Ρεγγίνα Βάρτζελη και ο κάποτε απομονωμένος Σταύρος Λαμπρινίδης, αν και πιο σταθερή αξία μοιάζει να είναι ο Παύλος Γερουλάνος, ενδεχομένως επειδή δεν έχει πολιτικές φιλοδοξίες και φροντίζει να μην εκθέτει τον πρωθυπουργό με αντιπαραθέσεις, ίντριγκες και δολοπλοκίες μένοντας προστατευμένος στο υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού.
Την εικόνα διάλυσης που δίνει το μεταρρυθμιστικό ξεφούσκωμα της κυβέρνησης και η πλήρης αποτυχία εφαρμογής του μνημονίου ήρθαν να ενισχύσουν και η ομοβροντία δηλώσεων το Σαββατοκύριακο από Λοβέρδο, Ρέππα και Μ. Παπαϊωάννου περί της ανάγκης συγκρότησης κυβερνήσεων συνεργασίας με τη Ν.Δ. και τα επίμονα και συνεχή φλερτ συναίνεσης του Ευάγγελου Βενιζέλου με την αξιωματική αντιπολίτευση. Ο πρωθυπουργός με καθυστέρηση τριών ημέρων και ενώ τα σενάρια εκλογών φούντωναν έσπευσε να διαψεύσει το ενδεχόμενο, αλλά η ζημιά στην εικόνα της κυβέρνησης είχε ήδη γίνει. Είναι φανερό ότι ο ι εκκλήσεις των ίδιων των υπουργών για συγκυβέρνηση με τη Ν.Δ. αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση έχει ξεμείνει από δυνάμεις και μοιραία και άβουλη οδεύει με τα μούτρα στον γκρεμό. Συνεργάτες του πρωθυπουργού αντιμετωπίζουν με μεγάλη καχυποψία τα σενάρια συγκυβέρνησης πριν ή μετά τις εκλογές και εκτιμούν ότι όσοι κόπτονται για την πολιτική διάσωση του ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά σκέφτονται μόνο το προσωπικό τους πολιτικό μέλλον, αφού η πολιτική επιβίωση του κυβερνώντος κόμματος, λένε, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σωτηρία της χώρας. Ο πρωθυπουργός χρειάζεται πολιτικό χρόνο, ελπίζοντας σε μια ανάκαμψη της εικόνας και της δημοτικότητάς του, αν η χώρα ξεφύγει από την κρίση χρεοκοπίας και εισέλθει σε ρυθμούς ανασυγκρότησης. Μέσα στο ΠΑΣΟΚ πολλοί είναι αυτοί που παρακολουθούν με ιδιαίτερη προσοχή τις κινήσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος μοιάζει να βρίσκεται σε αμηχανία στρατηγικής, αφού αποδεχόμενος τη θέση του υπουργού Οικονομικών είχε επενδύσει πολιτικά σε μια βραχεία παραμονή του στο υπουργείο και σε φθινοπωρινή προσφυγή της χώρας σε εκλογές. Βλέποντας το σενάριο αυτό να απομακρύνεται, κυρίως λόγω της σφοδρής πίεσης των δανειστών μας, συνειδητοποιεί ότι η φθορά στο πολιτικό του προφίλ είναι ραγδαία και ακολουθεί στην πτώση τον πρωθυπουργό.
«Κόλπο»... συναίνεσης
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται, σύμφωνα με πολλούς, και η εμμονή του στη συναίνεση με τη Ν.Δ., την ώρα που οι επιθέσεις εναντίον του από την αξιωματική αντιπολίτευση εντείνονται. Το σχέδιο, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, είναι απλό: η εμμονή του οικονομικού επιτελείου σε συναίνεση στις βασικές πολιτικές με τον Αντώνη Σαμαρά βολεύει σύσσωμο το ΠΑΣΟΚ, αφού αν ο αρχηγός της Ν.Δ. αντιδρά και διαφωνεί θα εμφανίζεται ότι δυναμιτίζει την προσπάθεια διάσωσης της χώρας, ενώ όσο και όταν συμφωνεί αυτόματα θα «κονταίνει» πολιτικά ως συνυπεύθυνος για τη σκληρή και αντιδημοφιλή πολιτική της κυβέρνησης. Ο στόχος των κυβερνώντων δεν είναι τόσο να πείσουν τον Σαμαρά να συναινέσει, όσο να αποδείξουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση και ο ίδιος θα ακολουθήσει την ίδια πολιτική, ουσιαστικά δηλαδή να τον τοποθετήσουν στο ίδιο κυβερνητικό κάδρο, με αποτέλεσμα να μην ξεφύγει πολύ στις δημοσκοπήσεις των επόμενων μηνών. Στη Ν.Δ. αντιλαμβάνονται ότι οι επιθέσεις φιλίας μόνο αθώες δεν είναι, γι’ αυτό και επιχειρούν έστω και σπασμωδικά να αντιδράσουν θέτοντας διαχωριστικές γραμμές και απορρίπτοντας την όποια συναίνεση στην οικονομική πολιτική.
Δημοψηφίσματα, επανίδρυση και άλλα...
Και ενώ όλα τα σενάρια προσφυγής στις κάλπες είναι ανοιχτά, ο πρωθυπουργός επιχειρεί για μια ακόμα φορά φυγή προς τα εμπρός με αφορμή την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Σαββάτου και την εμφάνισή του στη ΔΕΘ. Στην ομιλία του στη Συνδιάσκεψη αναμένεται να βγει από τα αριστερά στους διαφωνούντες, τονίζοντας τις προσπάθειες που πρέπει να γίνουν για τη σωτηρία της χώρας και τις μέχρι τώρα κινήσεις του και προβάλλοντας ιδιαίτερα το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα.
Αναμένεται να εμείνει ιδιαίτερα στη σοσιαλιστική φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ, λέγοντας ότι ο ίδιος από την πρώτη στιγμή της κρίσης έθεσε προοδευτικές προτάσεις εξόδου απ’ αυτήν, αλλά η νεοφιλελεύθερη πλειοψηφία στην Ευρώπη τις απέρριψε. Ο Παπανδρέου θα επιχειρήσει να παραπέμψει ενστάσεις, αντιδράσεις ακόμα και σφοδρές επιθέσεις κατά της κυβερνητικής πολιτικής στο συνέδριο, το οποίο θα ζητήσει να διεξαχθεί μέχρι το τέλος της άνοιξης, όπου εκεί θα αναλυθεί η ιδεολογική φυσιογνωμία του Κινήματος. Στο πλαίσιο της πολιτικής επανίδρυσης του ΠΑΣΟΚ, στην οποία θέλει να προχωρήσει ο Παπανδρέου, αναμένεται να απευθύνει προσωπικό κάλεσμα σε στελέχη που τα τελευταία χρόνια έχουν αποστασιοποιηθεί από το κόμμα να επιστρέψουν. Κι αυτό ως ένα αντιστάθμισμα στην αθρόα διαφυγή στελεχών κάθε κλίμακας που έγινε τον τελευταίο χρόνο.
Εκλογικό σύστημα
Πολλοί είναι αυτοί που αναμένουν να ανακοινώσει όσα ακροθιγώς έθεσε στη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου περί δημοψηφισμάτων από το βήμα του Εθνικού Συμβουλίου. Ο Παπανδρέου θα ήθελε, αν οι συνθήκες και οι θεσμικές δυνατότητες το επιτρέπουν, να διενεργηθεί δημοψήφισμα εντός του Νοεμβρίου με στόχο την πλήρη μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος, όπου οι πολίτες θα κληθούν να απαντήσουν σε μια σειρά ερωτημάτων, όπως η δραστική μείωση του αριθμού των βουλευτών, η εφαρμογή θητειών στα εκλεγμένα όργανα, η εφαρμογή γερμανικού μοντέλου στο εκλογικό σύστημα με τη δημιουργία λίστας περιφέρειας και την κατάτμηση των εκλογικών περιφερειών στα μέτρα των δήμων, το ασυμβίβαστο μεταξύ βουλευτικής και υπουργικής ιδιότητας, οι αρμοδιότητες και ο τρόπος εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, η θέσπιση συνταγματικού δικαστηρίου και άλλα, που οι αναγνώστες του «Π» έχουν αναλυτικά διαβάσει σε δημοσίευμα στις αρχές καλοκαιριού.
