Κάτω από την πίεση της δημοσκοπικής κατάρρευσης και για επικοινωνιακούς λόγους οι φωστήρες της κυβέρνησης σκέφτηκαν την ιδέα της πολιτικής διαπραγμάτευσης με την τρόικα προκειμένου να συνυπολογιστεί η ύφεση για τα ελλείμματα.
Είναι πλέον φανερό ότι οι συνεργάτες του πρωθυπουργού και ο πολυπράγμων Βενιζέλος επιζητούσαν μια «επικοινωνιακή αιχμή» εν όψει της ΔΕΘ, στη λογική ότι αναζητείται πολιτική φόρμουλα για την αναθεώρηση του στόχου για το έλλειμμα του 2011. Και ενδεχομένως η μπλόφα να είχε πιάσει αν:
♦ Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δεν έβλεπαν ότι η κυβέρνηση άλλα ψηφίζει και άλλα κάνει.
♦ Δεν διαπίστωναν «ιδίοις όμμασι» πως δεν υπάρχει ουσιαστική κυβερνητική διεύθυνση και κάθε υπουργός επιχειρεί να «κλείσει» το μάτι σε κοινωνικές δυνάμεις προκειμένου να διασωθεί πολιτικά.
Οι «κουτόφραγκοι» λοιπόν ξύπνησαν και έκοψαν τον βήχα στον Βενιζέλο, που μοιάζει πιανα είναι η μοναδική ψυχολογική και πολιτική εφεδρεία του πρωθυπουργού. Ενός πρωθυπουργού, ο οποίος ξέπνοος και αποδυναμωμένος αρκείται στις διαρροές παραινέσεων προς τους υπουργούς του για φυγή προς τα εμπρός.
Έτσι το δραματικό και μαραθώνιο προχτεσινό Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε κάτω από την πίεση της οριστικής κατάρρευσης να δώσει το φιλί της ζωής στην ημιθανή κυβέρνηση, προωθώντας ένα «βαρύ» μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που αλλάζει τη ζωή όλων, χωρίς μεταβατικά διαστήματα και τις αναγκαίες προσαρμογές.
Ό,τι δεν τολμούσε η κυβέρνηση επί δύο χρόνια και γυρόφερνε με εξαγγελίες που ουδέποτε προχωρούσαν, ανακοίνωσε ότι θα επιχειρήσει να το φέρει εις πέρας τις ερχόμενες δύο εβδομάδες.
Πολλά είναι λοιπόν τα σενάρια της αντίδρασης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ απέναντι στο ένα και μόνο νομοσχέδιο που θα έρθει στη Βουλή και θα περιλαμβάνει το ενιαίο μισθολόγιο με σοβαρές περικοπές μισθών, την εργασιακή εφεδρεία που ανοίγει τον δρόμο σε απολύσεις, αλλά και τις επιχειρησιακές συμβάσεις που ουσιαστικά καταργούν συλλογικές διαπραγματεύσεις και κλαδικές συμβάσεις δημιουργώντας συνθήκες πλήρους ζούγκλας στην αγορά εργασίας.
Με δεδομένο ότι πέντε τουλάχιστον υπουργοί (Μ. Παπαϊωάννου, Χ. Καστανίδης, Π. Οικονόμου, Μ. Ξενογιαννακοπούλου και Φ. Γεννηματά) διατύπωσαν επιφυλάξεις για τις απολύσεις στον ευρύτερο τομέα, αποτελεί ένα μεγάλο αίνιγμα το πώς θα αντιμετωπίσει τη νέα μεταρρυθμιστική λαίλαπα η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος.
Οι βουλευτές βρίσκονται εδώ και πολλούς μήνες σε προφανή πολιτική δυσανεξία, αφού, από τη μια, νιώθουν ότι ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να ελέγξει την κυβέρνηση, η οποία ξεμένει από ηγετικά αποθέματα και το κυβερνητικό καράβι (μαζί και η χώρα) οδεύει προς τα βράχια και, από την άλλη, καλούνται - όπως συνέβη και με το Μεσοπρόθεσμα Πρόγραμμα - να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά.
Η εικόνα στις δημοσκοπήσεις έχει σκορπίσει απογοήτευση σ' όλους τους βουλευτές, που έζησαν ένα δύσκολο καλοκαίρι, με προβληματικές μετακινήσεις και επαφές με τους πολίτες. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι οψέποτε γίνουν οι εκλογές μόνο το 1/3 απ' όλους θα διασωθεί τελικά.
Έτσι κάποιοι εκτιμούν ότι ο «μπαμπούλας των εκλογών» μπορεί να λειτουργήσει συγκολλητικά και συσπειρωτικά και το νομοσχέδιο να περάσει από την Κ.Ο. χωρίς προβλήματα.
Άλλοι όμως αναμένουν θρίλερ αντίστοιχο με αυτό του καλοκαιριού, όπου όλο το ΠΑΣΟΚ με κομμένη την ανάσα κρεμόταν από τα χείλη του Αλέξανδρου Αθανασιάδη.
Αντιδράσεις...
Οι πρώτες αντιδράσεις προχτές ήρθαν από την εκσυγχρονιστική πτέρυγα του κόμματος, όπου οι «αντάρτες» Σαλλαγιάννης και Λιντζέρης, αλλά και ο παπανδρεϊκός Θ. Οικονόμου εξήραν τον μεταρρυθμιστικό οίστρο της κυβέρνησης.
Ανοιχτό παραμένει το αν η ομόφωνη στήριξη του Υπουργικού Συμβουλίου στο θέμα των ταξιτζήδων και η ανταλλαγή φιλοφρονήσεων μεταξύ Ρέππα και Ραγκούση, που έθεσε επίσημο τέλος στην τρίμηνη διένεξη τους, θα υπάρξουν και στην ψήφιση του σχετικού νόμου.
Πριν από τη δραματική ανακοίνωση Βενιζέλου για την άμεση προώθηση όλων των μεταρρυθμίσεων εντός δεκαπενθημέρου, η Τόνια Αντωνίου είχε πει ορθά κοφτά ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει πλήρη απελευθέρωση.
Το ζήτημα όμως είναι ότι και άλλοι συνάδελφοί της, όπως η Σοφία Γιαννακά, έχουν εμπλακεί στην αντιπαράθεση και επιχείρησαν να προωθήσουν τις θέσεις των ιδιοκτητών ταξί, ενώ ανοιχτό είναι το θέμα της στάσης των βουλευτών απέναντι στην πλήρη απελευθέρωση μιας σειράς επαγγελμάτων όπως οι φαρμακοποιοί, οι συμβολαιογράφοι κ.ά.
Ένα ακόμα «δύσκολο» κεφάλαιο είναι το πώς θα αντιμετωπιστούν οι μαζικές και άρον - άρον ιδιωτικοποιήσεις, θέμα που προκαλεί και κυβερνητική δυσανεξία. Η αριστερή πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ έτσι κι αλλιώς επιχείρησε να θέσει «κόκκινη γραμμή» στο θέμα αυτό, αλλά οι ανακοινώσεις Βενιζέλου βάζουν τέλος στις όποιες ψευδαισθήσεις.
Η προχτεσινή προειδοποίηση Καρατζαφέρη ότι η βιαστική ιδιωτικοποίηση «σηκώνει ειδικό δικαστήριο» έχει προκαλέσει αναστάτωση μέσα στην κυβέρνηση, αφού όλοι γνωρίζουν ότι αναγκάζονται να πουλήσουν πολύ φτηνά, με δεδομένη την κατάρρευση του Χρηματιστηρίου.
Παρ' όλα αυτά οι κυβερνητικοί επιμένουν ότι θα τηρηθούν όλες οι νόμιμες διαδικασίες, ενώ δεν είναι απαραίτητο οι τιμές στις οποίες θα γίνουν οι πωλήσεις να κινηθούν στις πολύ χαμηλές λόγω διεθνούς κρίσης χρηματιστηριακές αξίες.
Τέλος, ένα ακόμα «τεράστιο» ερώτημα είναι η αντίδραση που θα υπάρξει από συγκεκριμένους βουλευτές στην επικράτηση της απαίτησης της τρόικας να υπερισχύσουν οι επιχειρησιακές συμβάσεις έναντι των κλαδικών χωρίς καμία επιφύλαξη, με δεδομένες ας πούμε τις διαπραγματεύσεις που έκανε η Λούκα Κατσέλη, ως υπουργός Εργασίας, προκειμένου να αποτρέψει την ολοσχερή επικράτησή τους.
Έτσι κι αλλιώς αποτελεί ένα θέμα το πώς θα κινηθούν διάφοροι βουλευτές του κόμματος που δεν έχουν εγκαταλείψει την αριστερόστροφη ρητορική.
Παπανδρέου - ΔΕΘ
Με εντελώς άδειο καλάθι και απέναντι σ' ένα ορισμένο πλήθος απεργών θα βρεθεί την Παρασκευή ο πρωθυπουργός στην επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη.
Με ασαφές ακόμα το πλήρες πρόγραμμά του, προφανώς για λόγους ασφαλείας, ο Γ. Παπανδρέου θα εμφανιστεί με κατεβασμένα φτερά, αφού η εικόνα του σκληρού διαπραγματευτή με τους δανειστές δεν ισχύει εδώ και δυο μέρες, μετά την άτακτη και ολοσχερή υποχώρηση στις απαιτήσεις της τρόικας.
Έτσι, όπως λένε οι συνεργάτες του, θα επιχειρήσει να δώσει την εικόνα του αποφασισμένου μεταρρυθμιστή, που δεν υπολογίζει πολιτικό κόστος, ενώ αναμένεται να έχει έστω και έμμεσα κινδυνολογική χροιά η ομιλία του αναφορικά με το τι μπορεί να συμβεί αν η χώρα δεν αλλάξει κατεύθυνση.
Ευθυγραμμισμένος πλήρως με τη λογική της τρόικας ότι η ύφεση βαθαίνει γιατί δεν έχει μεταρρυθμιστεί πλήρως το κράτος και η αγορά στη χώρα μας, ο Παπανδρέου θα επιχειρήσει να τονώσει το ηθικό του κόμματός του, να δώσει αέρα κυβερνητικής σταθερότητας και να πείσει την κοινωνία ότι έχει σχέδιο εξόδου από την κρίση.
Πού προσβλέπει στο ταξίδι αυτό; Αφενός να απευθυνθεί στο κοινό που απαντά στις δημοσκοπήσεις υπέρ των σαρωτικών αλλαγών σε μια σειρά παραγόντων, όπως είναι το Δημόσιο και η απελευθέρωση επαγγελμάτων, και αφετέρου να πείσει τους οικονομικά ισχυρούς ότι ύστερα από διστακτικότητα και παλινωδίες δύο χρόνων είναι αποφασισμένος να κάνει πράξη όσα έχει εξαγγείλει και να αλλάξει την εικόνα της χώρας.
Η ομιλία του αναμένεται να είναι «η χαρά του ΣΕΒ», όπως λένε οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι.
Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να κόψει κάθε συζήτηση για εκλογές, επιμένοντας ότι θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας, αλλά και κάθε σενάριο συγκυβέρνησης.
Πιστός στις «κατευθύνσεις» που έδωσε στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο, όπου έψεξε τους υπουργούς που παρεμβαίνουν στο θέμα των εκλογών και των κυβερνήσεων συνεργασίας, θα επιτεθεί κατά της αντιπολίτευσης, λέγοντας ότι ψαρεύουν στα θολά νερά της αποτυχίας της κυβέρνησης.
Και θα ανεβάσει τη μόνιμη κινδυνολογική επωδό ότι, αν αποτύχει η κυβέρνηση και σ' αυτήν την προσπάθεια, θα αποτύχει η χώρα.
Γενικά ο Παπανδρέου ανοίγοντας όλα τα μέτωπα επιχειρεί ουσιαστικά δύο πράγματα:
♦ Να ανακτήσει στα μάτια της κοινής γνώμης ένα έστω τμήμα της χαμένης του ηγετικότητας.
♦ Να προωθήσει στην πολιτική ατζέντα τα θέματα των μεταρρυθμίσεων απομακρύνοντας την εκλογολογία που υπονομεύει σοβαρά την παραμονή του στην κυβέρνηση.
Έτσι κι αλλιώς, οι εκλογές μόνο ως ατύχημα αντιμετωπίζονται από την ηγετική ομάδα Παπανδρέου, παρ' ότι οι πιο ψύχραιμοι επισημαίνουν ότι ένα τέτοιο ατύχημα μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή.
Το βέβαιο είναι ότι, αν η χώρα οδηγηθεί σε εκλογές εξαιτίας της πολιτικής αδυναμίας της ηγετικής ομάδας της κυβέρνησης να ελέγξει τις πολιτικές εξελίξεις και την Κοινοβουλευτική Ομάδα, έχει βρει την προεκλογική της ατζέντα μέσα από το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα.
Βέβαια το ερώτημα της ενότητας του ΠΑΣΟΚ την επόμενη μέρα της κυβερνητικής πτώσης μόνο αν και όταν συμβεί το (σοβαρό) αυτό ενδεχόμενο μπορεί να απαντηθεί...
