Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Συγκοινωνιών άρχισε σήμερα και θα συνεχίσει σε επόμενη συνεδρία την αξιολόγηση των δημοσίων συγκοινωνιών και τη συζήτηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το νέο σύστημα, με όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα να τονίζουν την αδήριτη ανάγκη στήριξης και περαιτέρω ενίσχυσης των δημοσίων συγκοινωνιών.
Ο Διευθυντής του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) Σωτήρης Κωλέτας, μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, είπε ότι η αξιολόγηση του νέου συστήματος μεταφορών από τον Ιούνιο του 2010 που τέθηκε σε λειτουργία μέχρι σήμερα δείχνει ότι το νέο σύστημα έχει αγκαλιαστεί από τους πολίτες.
Αναφέροντας ότι η λειτουργία του νέου συστήματος συγκοινωνιών άρχισε με πολύ χαμηλό κόμιστρο (1 ευρώ), είπε πως πρέπει τα έσοδα από τη λειτουργία των λεωφορείων να αυξηθούν, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι η αύξηση του κομίστρου είναι δίκοπο μαχαίρι, καθώς ενδέχεται να τραυματίσει τη δυναμική που απέκτησαν οι δημόσιες συγκοινωνίες.
Ενημέρωσε την Επιτροπή ότι το Υπουργείο Συγκοινωνιών ζήτησε από τους ανάδοχους να υποβάλουν εισηγήσεις, τις οποίες το ΤΟΜ θα αναλύσει με γνώμονα να ληφθούν αποφάσεις που δεν θα αναστείλουν τη δυναμική, σημειώνοντας ότι το λεωφορείο είναι κοινωνική παροχή.
Ο Διευθυντής του ΤΟΜ είπε ακόμα ότι παρουσιάζονται διάφορα προβλήματα στη λειτουργία των λεωφορείων, πρόσθεσε ότι απαιτείται χρόνος ώστε να διαμορφωθούν πιο βολικά δρομολόγια, να δημιουργηθούν λεωφοριο-λωρίδες, να δίδεται στα φώτα τροχαίας προτεραιότητα στα λεωφορεία και γενικώς να δημιουργηθεί ο απαιτούμενος προς τα λεωφορεία σεβασμός.
Ο κ. Κωλέτας ενημέρωσε επίσης την Επιτροπή ότι οι ανάδοχοι δεν είναι υποχρεωμένοι να κατασκευάσουν στέγαστρα στάσεων και πρόσθεσε ότι η ευθύνη ανατέθηκε στις τοπικές Αρχές, οι οποίες στο παρόν στάδιο αδυνατούν να φτιάξουν στέγαστρα, αναμένοντας να λήξουν οι συμβάσεις με τις διαφημιστικές εταιρείες.
Ο νομικός σύμβουλος τριών εκ των εταιρειών δημοσίων λεωφορείων Νίκος Παπαευσταθίου ανέφερε ότι υπάρχουν προβλήματα με την εφαρμογή της σύμβασης με την Κυβέρνηση.
Είπε στην Επιτροπή ότι με την κατακράτηση του 20% της επιδότησης για το 2010 και το γεγονός ότι απέκοψε από τις εταιρείες πρόσθετο 10% προκαλεί προβλήματα ρευστότητας καθώς έχουν δανειοδοτηθεί και καλούνται να αποπληρώνουν δάνεια.
Αναφέροντας ότι το συνολικό δάνειο των εταιρειών ανέρχεται στα 40 εκ. ευρώ, είπε πως η μείωση του κόστους ανά χιλιόμετρο με το οποίο επιχορηγούνται οι εταιρείες θα καθηλώσει τα λεωφορεία.
Το μέσο κόστος ανά χιλιόμετρο (ΚΑΧ) με το οποίο επιδοτούνται είναι 2,9 ευρώ, εξήγησε, προσθέτοντας ότι η σύμβαση προβλέπει ρητά αναθεώρηση του κόστους προς τα άνω και όχι μείωση και είπε ότι επιχειρείται μείωση.
Με τα 46 εκ που προβλέπονται στον Προϋπολογισμό του 2012 δεν μπορεί να πληρωθεί το μέσο κόστος ανά χιλιόμετρο, είπε καταλήγοντας.
Σε δήλωση μετά τη συνεδρία ο Πρόεδρος της Επιτροπής Συγκοινωνιών Αντώνης Αντωνίου είπε πως παρουσιάζονται πάρα πολλά προβλήματα σε ό,τι αφορά τις συμβάσεις, τις διαδρομές, τα στέγαστρα των στάσεων, την αντικατάσταση του στόλου των λεωφορείων και τις αποζημιώσεις των λεωφορειούχων που δεν εντάχθηκαν στο νέο σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών.
Ο κ. Αντωνίου είπε πως φαίνεται ότι λόγω της κατάστασης στα δημόσια οικονομικά οι λεωφορειούχοι που δεν εντάχθηκαν στο νέο σύστημα συγκοινωνιών για ενάμισι χρόνο παραμένουν χωρίς δουλειά και χωρίς να πάρουν τις αποζημιώσεις τους.
Λέγοντας ότι οι περιφερειακές αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την κατακράτηση του 20% και η μείωση του μέσου κόστους ανά χιλιόμετρο κάτω από το 2,9 που το Τμήμα Οδικών Μεταφορών σκέφτεται να εφαρμόσει.
Στόχος είναι να συνεχιστεί και να βελτιστοποιηθεί το σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών που πάνω από όλα θα εξυπηρετήσει τον Κύπριο πολίτη, σημείωσε ο κ. Αντωνίου.
Αν αναθεωρηθεί το μέσο κόστος προς τα κάτω και δεν καταβληθεί το 20% υπάρχει άμεσος κίνδυνος οι εταιρείες να μην μπορέσουν να ανταποκριθούν τους επόμενους μήνες.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Μιχαηλίδης, λέγοντας ότι τα «όσα ακουστήκαν σήμερα μας ανησύχησαν αφάνταστα», είπε ότι υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης των δημοσίων συγκοινωνιών παρά το γεγονός ότι αγκαλιάστηκαν από τον κόσμο.
Προσθέτοντας ότι απαιτούνται άμεσες λύσεις, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι το ΤΟΜ ζήτησε 6 εκ ευρώ για καταβληθούν αποζημιώσεις στους λεωφορειούχους που έφυγαν από το επάγγελμα, προσθέτοντας ότι υπάρχει διαθέσιμο ποσό 1,3 εκ, το οποίο και να δοθεί δεν καλύπτει ούτε στο ελάχιστο τις ανάγκες.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Φακοντής είπε ότι τα στοιχεία καταδεικνύουν αύξηση της χρήσης των λεωφορείων πέραν του 100%.
Παραθέτοντας στοιχεία, είπε πως τον Ιούλιο του 2010 στη Λευκωσία διακινήθηκαν με πληρωμένα εισιτήρια 175.000 και τον Ιούλιο του 2011 400.000, στη Λεμεσό τους αντίστοιχους μήνες 92.000 με 313.000, Λάρνακα 20.000 με 40.000, στην Πάφο 217.000 με 500.000, στην Αμμόχωστο 135.000 με 317.000 και υπεραστικά από 19.000 σε 54.000, είπε πως το νέο σύστημα βρίσκεται ακόμα σε νηπιακό στάδιο.
Λέγοντας ότι κρίσιμο στοιχείο είναι το κόστος λειτουργίας του συστήματος, ανέφερε ότι υπάρχει διαφορά απόψεων μεταξύ του Υπουργείου Συγκοινωνιών και των εταιρειών για το ΚΑΧ.
Σε ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις σε αυτούς που αποχώρησαν από το επάγγελμα, ο κ. Φακοντής είπε ότι μέχρι σήμερα αποζημιώθηκαν 85 λεωφορεία με κόστος 2,7 εκ. και κάποιοι με πλήρη αποζημίωση και άλλοι με μερική επειδή εκκρεμεί η κατάθεση στοιχείων.
Πρόσθεσε ότι εκκρεμούν εγκεκριμένες αιτήσεις 9 εταιρειών που αφορούν 47 λεωφορεία και για τις οποίες θα πληρωθεί ποσό 900.000 ευρώ και υπάρχει διαθέσιμο ποσό στον προϋπολογισμό του 2011 1,3 εκ.
Για το 2012 ζητήθηκε κονδύλι 6 εκ για να ολοκληρωθεί η διαδικασία της αποζημίωσης προς όλες τις εταιρείες που δεν εντάχθηκαν στο νέο σύστημα, με εξαίρεση τα αστικά λεωφορεία Λευκωσίας για τα οποία είχε αναλάβει να καλύψει την αποζημίωση η ΟΣΕΛ, σε ευθύνη από την οποία η ΟΣΕΛ υπαναχώρησε και προκύπτει διαφορά για την οποία ζητήθηκε γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, εξήγησε καταλήγοντας.
Ο Βουλευτής του ΚΣ ΕΔΕΚ Νίκος Νικολαϊδης, παρατηρώντας ότι κατά τον ένα χρόνο λειτουργίας των νέων δημοσίων μεταφορών στην Κύπρο, υπήρξε θεαματική αύξηση των χρηστών του νέου συστήματος μεταφορών, είπε πως το έργο είναι οκταετίας και δεν πρέπει να υποβαθμιστεί λόγω της οικονομικής κρίσης επειδή θα έχει ευρύτερες θετικές επιπτώσεις στην κοινωνία και την οικονομία.
Αναφέροντας ότι διαπιστώθηκε διάσταση απόψεων που προκαλεί ανησυχία σε ό,τι αφορά τις δαπάνες και επιβάλλεται να εφευρεθεί η χρυσή τομή, έκανε αναφορά σε πληροφορία για συμπερίληψη στον Προϋπολογισμό του 2012 κονδυλίου 43 εκ και πρόσθεσε ότι φαίνεται ότι το ποσό δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες.
Ο ΓΓ της ΠΟΒΕΚ Κυριάκος Μουστάκας είπε πως όταν αποφασίστηκε η δημιουργία του νέου συστήματος δημοσίων μεταφορών δόθηκαν καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις για τους λεωφορειούχους που θα αποχωρούσαν από το επάγγελμα και αποζημιώσεις που προσέγγιζαν τα 30 εκ. ευρώ.
Προσθέτοντας ότι 16 μήνες μετά τη λειτουργία του νέου συστήματος, δυστυχώς το κράτος αποζημίωσε μόνο κάποιους με αποζημιώσεις ύψους 2,7 εκ. και το 2011 έχει στον προϋπολογισμό ποσό μόνο 1,3, το οποίο είναι δεσμευμένο.
Εργαστήκαμε για να πείσουμε τον κόσμο να ενταχθεί το νέο σύστημα, συνέχισε, προσθέτοντας πως το κράτος είναι έτοιμο να κόψει από αυτά που συμφώνησε και προειδοποίησε πως υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να ανατραπεί το σύστημα.
Ο κ. Μουστάκας εξήγησε ότι σήμερα το κράτος επανέρχεται και αναιρεί τη συμφωνία, και καμιά εταιρεία δεν θα μπορέσει να αντέξει μείωση.
