Τι ξέραμε;
Ότι η 6η αλλά και οι ακόλουθες δόσεις του τρέχοντος δανειακού προγράμματος πολύ δύσκολα θα ανασταλλούν. Γιατί; Μα διότι οι δόσεις αυτές επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας του ελληνικού δημοσίου όπως αυτή έχει προϋπολογισθεί με βάση τους στόχους που αναφέρονται στο γνωστό Μνημόνιο. Κάθε απόκλιση από τους στόχους - δηλαδή κάθε ανάγκη σε χρήμα του ελληνικού δημοσίου που δεν έχει προβλεφθεί στο Μνημόνιο - επιτάσσει την εξοικονόμιση ή την εξεύρεση ποσών, είτε μέσω της περιστολής δαπανών είτε μέσω της αύξησης των εσόδων. Είναι τόσο απλό και συνάμα τόσο πιεστικό. Το "Μνημονιακό" πρόγραμμα στην τριετία προβλέπει η Ελλάδα να λάβει περίπου 110 δις. Κάθε απόκλιση στο έλλειμμα - όπως συμβαίνει στην τρέχουσα κατάσταση - πρέπει να καλυφθεί με μέριμνα της ελληνικής κυβέρνησης. Να θυμίσω εδώ για τους επίδοξους επαναδιαπραγματευτές ότι η Ελλάδα και το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα βρίσκεται εκτός αγορών, άρα η χρηματοδότηση της οικονομίας δεν μπορεί να υλοποιηθεί με χρήμα από την ελεύθερη αγορά. Το νέο δανειακό πρόγραμμα - αυτό της 21ης Ιουλίου - έρχεται για να καλύψει την αδυναμία της χώρας να δανειστεί από τις αγορές από το 2012 και μετά, διότι πολύ απλά το Μνημόνιο προέβλεπε ότι αυτό θα γινόταν τότε ενώ διαφαίνεται ότι είναι ανέφικτο. Αυτή είναι η κατάσταση και δεδομένου ότι άλλη πηγή ρευστότητας δεν υπάρχει, κάθε θεατρινίστικη κίνηση της Κυβέρνησης καταντά από κουραστική έως κωμική. Η Τρόικα δεν έχει κάτι να διαπραγματευτεί διότι η όλη συζήτηση δεν γίνεται επί της δόσης αυτής καθεαυτής αλλά για την απόκλιση από τους στόχους - επί τα χείρω βεβαίως - και ειδικότερα επί του ελλείματος. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερα χρήματα ενώ έπρεπε να χρειάζεται λιγότερα. Και η Τρόικα δεν έχει καθήκοντα του "θείου από την Αμερική" για να ζητά ο ΥΠΟΙΚ περισσότερα από όσα έχουν συμφωνηθεί. Ήρθε να καταβάλλει τα συμφωνηθέντα κι όχι παραπάνω. Και το πρόβλημα είναι ότι χρειαζόμαστε παραπάνω!
Οποιαδήποτε προσπάθεια, διαπραγματευτική, επικοινωνιακή, οικονομική της ελληνικής κυβέρνησης εντελώς λανθασμένα στρέφεται προς τους ευρωπαίους εταίρους ή προς το ΔΝΤ με το ανοήτως επίμονο και μονότονα επαναλαμβανόμενο μοτίβο "παίρνουμε τα μέτρα που μας λέτε εκταμιεύεστε μας τη δόση του Μνημονίου (ή άλλου δανειακού προγράμματος)". Γιατί είναι λανθασμένη αυτή η τακτική; Μα διότι το κεντρικό πρόβλημα δεν είναι η εκταμίευση δόσεων. Το μείζον είναι η έξοδος στις αγορές ώστε η χώρα να μπορεί να δανείζεται το ρευστό που επιθυμεί ώστε να χρηματοδοτήσει την οικονομία με τον τρόπο -καλό ή κακό- που ή ίδια επιθυμεί. Κάθε δάνειο - γιατί όπως φαίνεται πρέπει να αναφέρουμε και τα αυτονόητα - έχει ένα συγκεκριμένο ύψος. Κάθε ανάγκη πέραν του δανείου απλώς δε μπορεί να χρηματοδοτηθεί αν η χώρα δεν βγει στις αγορές. Συνεπώς, κάθε μέτρο, κάθε προσπάθεια πρέπει να στρέφεται όχι προς τους έκτακτους δανειστές (Τρόικα) αλλά προς τις αγορές. Και κάτι τέτοιο δεν είδαμε από τον κ. Βενιζέλο. Η κυβέρνηση επιμένει να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα ως μαθητής γυμνασίου:"Μα κυρία, αφού διάβασα το μάθημα και σας το είπα, γιατί δεν μου βάλατε καλό βαθμό;". Αφού παίρνουμε μέτρα επί μέτρων γιατί δεν μας αφήνετε ήσυχους; Μα γιατί όσο και να ικανοποιηθεί η Μέρκελ, όσα εύσημα και να μας δώσει ο Τρισέ και ακόμα αν το ΔΝΤ μας φτιάξει άγαλμα στην είσοδο του κτιρίου του ως υποδείγματα δημοσιονομικής πειθαρχίας, το μέγα θέμα είναι να πειστούν οι αγορές και να μας επιτρέψουν να δανειστούμε και πάλι αυτά που θέλουμε. Όσο αυτό δε γίνεται ό,τι γίνεται είναι άνευ ουσιαστικής σημασίας.
Αυτά λοιπόν τα ξέραμε. Μπορεί να μην τα συνειδητοποιεί η κυβέρνηση - και η αντιπολίτευση - αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα.
Τι μας είπε ο κ. Βενιζέλος;
Αν περιμένεις να αναφερθώ σε μια προς μια τις εξαγγελίες του χάνεις το χρόνο σου. Γιατί; Μα γιατί τις είπε. Προφορικά. Επειδή όμως το χρήμα το δίνουν οι αγορές και επειδή στην παρούσα φάση το παίγνιο που λέγεται ελληνικό χρέος προεξωφλεί περισσότερα κέρδη με μικρότερο ρίσκο όταν το αντιλαμβάνεται ο επενδυτής ως μη εξυπηρετούμενο παρά το αντίθετο, οι εξαγγελίες, οι φήμες, οι κινήσεις μικρής ή περιορισμένης εμβέλειας δεν είναι ικανές να αναστρέψουν την κυρίαρχη κερδοφόρα τάση που είναι η πτωτική.
Για να αντιστραφεί η τάση, για να πειστεί δηλαδή ο οποιοσδήποτε επενδυτής να τοποθετηθεί αγοραστικά στο ελληνικό χρέος χρειάζονται αποτελέσματα και μάλιστα μετρήσιμα.
Δυστυχώς για μια ακόμη φορά - και πως άραγε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά - ο ΥΠΟΙΚ δεν εμφανίσθηκε με πίνακες που να παρουσιάζουν μετρήσιμα αποτελέσματα αντιστροφής της τάσης. Σε κανένα τομέα. Αντίθετα εμφανίσθηκε με ένα κατάλογο - παλιό ή καινούριο δεν έχει σημασία ούτε τώρα ούτε στο μέλλον - με εξαγγελίες και υποσχέσεις.
Για να απλοποιήσω το μοντέλο, η λίστα του κ. Βενιζέλου ως υπόσχεση, πόσο κοστίζει; Διότι πρακτικά αυτό γινεται. Ο ΥΠΟΙΚ βγήκε με μια λίστα - τις γνωστές ανακοινώσεις - για να την πουλήσει στις διεθνείς αγορές. Δυστυχώς, η βενιζέλειος λίστα όπως και τα ελληνικά ομόλογα ή κάθε άλλη ελληνική οικονομική αξία, χαρακτηρίζονται από εξαιρετικά χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα. Και εκεί θα παραμείνει μέχρι να καταγραφούν τα πρώτα θετικά μετρήσιμα αποτελέσματα. Μέχρι τότε - και δε θα είναι στο εγγύς μέλλον - θα εξακολουθούμε να βαδίζουμε προς τη Μεγάλη Στιγμή!
