Οι Ελληνικές τράπεζες, επηρεάζονται άμεσα από το τι τελικά θα κάνει η χώρα. Θα πτωχεύσει και πότε. Όλο και περισσότεροι, είναι εκείνοι που μιλούν ανοικτά πια, για αυτό που γνωρίζουμε όλοι. Πως η πτώχευση, είναι απλώς θέμα χρόνου. Όταν θα ‘ξεφορτωθούν’ τα Ελληνικά ομόλογα οι τράπεζες της δύσης, τότε για τους εταίρους μας, το κόστος ‘διάσωσης’ της Ελλάδος, θα γίνει μεγαλύτερο από το κόστος της μη διάσωσης.
Ήδη, οι ξένες τράπεζες, έχουν απαλλαγεί από το μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων του Ελληνικού δημοσίου που κατείχαν. Όπου νάναι επομένως, θα ανακοινωθεί και επίσημα, όχι μόνο η ‘επιλεκτική’ χρεωκοπία, αλλά η ολοκληρωτική παύση πληρωμών.
Τι γίνεται τότε με τα χρήματά σας, που τα έχετε καταθέσει στην τράπεζα; Μας το λένε ήδη, οικονομικοί αναλυτές. Αρκεί, να μην μπερδεύουμε το επιθυμητό, με την πραγματικότητα, και έχοντας ανοικτά τα αυτιά μας, να μπορούμε να ακούσουμε. Π.χ. ο ελληνοαμερικανός καθηγητής Χρηματοοικονομικών Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια Τσαρλς Καλομοίρης, τονίζει[1]
«Οι τραπεζικές καταθέσεις πρέπει να υποτιμηθούν μέσω επανέκφρασης ενός φθηνότερου νομίσματος από τη στιγμή που οι ελληνικές τράπεζες θα δεχτούν κύρια πλήγματα από απώλειες σχετιζόμενες με μια πτώχευση». Δηλαδή, αφού πάμε σε μια «αναπόφευκτη» πτώχευση όπως μας λέει, εισάγεται ένα καινούργιο νόμισμα, (πχ. Ευρωδραχμή). Το νέο νόμισμα όμως, έχει διαφορετική ισοτιμία από το παλιό. Και με μια 20% (δηλαδή πολύ μικρή) αρχική υποτίμηση, την επόμενη μέρα (αν) μπορείτε να κάνετε ανάληψη των καταθέσεών σας, αλλά θα έχετε χάσει σε αξία, κατά το ποσοστό της υποτίμησης, (δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση κατά 20%). Αλλά ακόμα και στην ευρωζώνη να παραμείνουμε, υπολογίζεται πως θα είναι μεγάλο το μέρος των καταθέσεων που θα χαθεί. « Το πιο πιθανό είναι να χαθούν καταθέσεις, λόγω της αδυναμίας να καλυφθούν οι απαιτούμενες αυξήσεις κεφαλαίου, του πανικού που θα δημιουργηθεί, αλλά και του αποκλεισμού των τραπεζών για πολλά χρόνια από τις αγορές»[2]. Ο δικός μας ‘corralito’(ο νόμος που ψήφισε η κυβέρνηση στην Αργεντινή και έβαζε πλαφόν στις αναλήψεις) είναι προ των πυλών[3].
Αλλά ας υποθέσουμε ότι γίνει το θαύμα. Η Ελλάδα αποφεύγει την χρεωκοπία. (είπαμε για θαύμα μιλήσαμε, ξέρουμε ότι κανείς δεν το πιστεύει). Οι Τράπεζες, μπορούν να αποφύγουν την σημερινές δυσκολίες τότε;
Είναι γνωστό, πως οι τράπεζες, κάνουν τέτοιες λογιστικές επιλογές, που είναι αποδεκτές από επικοινωνιακή σκοπιά. ‘Μαγειρεύουν’ δηλαδή τα στοιχεία και μας τα παρουσιάζουν σε ένα ελκυστικό περιτύλιγμα. Όταν φτάσουμε στο σημείο, ακόμα και με μια τέτοια ωραιοποίηση να φαίνονται τα προβλήματα, τότε καταλαβαίνουμε πόσο βρωμάει η υπόθεση.
Αν αναλύσουμε τα στοιχεία που μας δίνουν οι Ελληνικές τράπεζες και μετά τη ‘μεγάλη συγχώνευση[4]’, βλέπουμε ότι η κεφαλαιακή διάρθρωση των τραπεζών είναι οριακή και η ρευστότητά τους είναι 100% εξαρτημένη από την ΕΚΤ. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, θα χρειαστούν πολλά κεφάλαια, κυρίως α) λόγω της εμπλοκής τους στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους μέσω της επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων, β) λόγω των προβληματικών δανείων.
Ποιο είναι το ύψος των κεφαλαίων για τις δύο αυτές περιπτώσεις; Δεν το ξέρουμε εμείς, δεν το ξέρουν ούτε οι ίδιοι. Για το πρώτο, τα σενάρια ‘παίζουν’ από 3,3 έως 7 δις ευρώ. Για το δεύτερο, ίδωμεν. Τα δάνεια που βρίσκονται σε κόκκινο, λένε πως έχουν φτάσει και το 30% των συνολικών ποσών.
Με την ανεργία σε τόσο υψηλά επίπεδα και με ύφεση που όμοιά της δεν έχουμε ξαναζήσει, υπάρχει περίπτωση, ακόμα και αν δεν το έχουν φτάσει αυτό το ποσοστό, όλες οι τράπεζες αυτή τη στιγμή, να μην το φτάσουν σύντομα; Βέβαια κάνουν φιλότιμες προσπάθειες για να μην φαίνεται ότι οι πελάτες δεν πληρώνουν (κάνουν π.χ. ‘ρυθμίσεις’ που υπογράφεις ότι τώρα δεν έχεις χρήματα και θα αρχίσεις να ξαναπληρώνεις σε … ένα χρόνο). Μόνος σκοπός να μην φαίνεται πόσοι πελάτες, δεν πληρώνουν.
Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα, που ως γνωστόν, η Τράπεζα της Ελλάδος, επειδή δεν εμπιστεύεται τα στοιχεία, ανέθεσε στην BlackRock, να … ξεσκονίσει τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών.
Όλα αυτά αποδεικνύουν πως οι Ελληνικές τράπεζες, δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς κρατική στήριξη. Με δεδομένη όμως την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και με τα έσοδα του κράτους συνεχώς να μειώνονται, μόνο σε μια ‘ ευρωπαϊκή’ στήριξη μπορούν να ελπίζουν οι τράπεζες.
Είναι αυτή δυνατή; Ας δώσουμε ένα και μόνο στοιχείο. Οι 90 τράπεζες που συμπεριλαμβάνονταν στα πρόσφατα ‘τεστ αντοχής’ της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν χρέος ύψους 5.4 τρις ευρώ μέσα στα 2 επόμενα χρόνια. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί με το 45% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Καλά διαβάσατε, το 45% μέσα σε δύο χρόνια!!!
Με μουδιασμένες τις αγορές, τα ευρωπαϊκά κράτη είναι εκείνα που πρέπει να σηκώσουν το βάρος. Ποιος όμως πιστεύει ότι μπορεί να διατεθούν τόσα χρήματα στις Τράπεζες, χωρίς να υπάρχουν κοινωνικές εκρήξεις; Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εξηγείται και η πρόσφατη ‘διαμάχη’ ΔΝΤ- Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με το πώς θα πρέπει να αποτιμώνται στους ισολογισμούς των τραπεζών, τα ομόλογα χωρών όπως η Ελλαδα, η Ιρλανδια, η Πορτογαλλία, το Βέλγιο , η Ισπανία και η Ιταλία. Σύμφωνα με την κατάληξη της έρευνας του ΔΝΤ, αν αποτιμηθούν τα ομόλογα των παραπάνω χωρών στις πραγματικές τους τιμές θα επιφέρουν μια συνολική ζημία[5] στο core tier των ευρωπαϊκών τραπεζών ύψους 200 δις. € ! Αλλά το πιο σημαντικό, κατά την άποψή μας, που δείχνει την κατάσταση των ευρωπαϊκών τραπεζών, είναι η αναβολή της εφαρμογής της Βασιλείας ΙΙΙ. Να θυμίσουμε, πως μετά το φθινόπωρο του 2008, όταν όλοι αντιλήφτηκαν πόσο ευάλωτες, ήταν οι τράπεζες, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις,. Το φθινόπωρο του 2010 (λιγότερο δηλαδή από ένα χρόνο πριν), επετεύχθη συμφωνία (Βασιλεία ΙΙΙ) που προδιέγραφε ορισμένες βασικές αρχές αναθεώρησης των διεθνών κανόνων για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών καθώς και την εισαγωγή νέων κανόνων ρευστότητας και μόχλευσης. Στόχος η δημιουργία ενός πιο ισχυρού τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος που θα διέθετε μεγαλύτερη αντοχή στις χρηματοπιστωτικές κρίσεις.
Οι ‘καθ ύλην αρμόδιοι’ συμφώνησαν μόνοι τους πως αυτές είναι οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν στις τράπεζες. Θα εφαρμόσουν τη συμφωνία; ΟΧΙ[6]. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι αν ήταν οι ευρωπαϊκές τράπεζες να συμμορφωθούν πραγματικά με τους κανονισμούς της Βασιλείας ΙΙΙ, θα έπρεπε να αντλήσουν από τις αγορές 400 δις ευρώ.[7] Οι τράπεζες, δεν μπορούν να βρουν τα χρήματα και η ΕΕ μεταθέτει στο … μέλλον την εφαρμογή της συμφωνίας! Τότε πως θα έχουν την αναγκαία ρευστότητα για να πληρώσουν, αν οι καταθέτες ζητήσουν τα χρήματά τους πίσω; Μα …απλώς δεν θα πληρώσουν.
Όλοι καταλαβαίνουμε πως το οικοδόμημα κρέμεται από μια κλωστή. Το πότε η κλωστή θα σπάσει δεν το ξέρουμε.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, πιθανολογούμε πως θα είναι σύντομα. Μια τέτοια πτώση, θα συμπαρασύρει και όλους εκείνους που κατέθεσαν το μόχθο τους στις τράπεζες. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να τοποθετήσουμε τα λεφτά μας στις τράπεζες, και να κοιμόμαστε το βράδυ ήσυχοι. Είναι πολύ πιθανόν, μια Δευτέρα πρωί, να έχουμε τα μισά (σε αγοραστική αξία).
Η προνοητικότητα, επιβάλλει την άμεση αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων, ώστε να χάσουμε όσο το δυνατόν λιγότερα. Το τελευταίο είναι δύσκολο, αλλά το να αφεθούμε στην αγκαλιά των τραπεζών, είναι θέμα χρόνου, να μας κοστίσει, ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας μας.
